chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kì hôn nhân chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kì

I. Mở đầu

Về nguyên tắc, chế độ tài sản chung gắn liền với thời kỳ hôn nhân, khi hôn

nhân còn tồn tại trước pháp luật thì còn tồn tại tài sản chung của vợ chồng. Do

đó, thông thường tài sản chung chỉ được chia khi ly hôn chấm dứt về mặt

pháp lý (ly hôn hoặc một bên vợ, chồng chết). Tuy nhiên trên thực tế nhiều

cặp vợ chồng vì nhiều lý do khác nhau muốn được chia tài sản chung khi hôn

nhân còn đang tồn tại. Nguyện vọng này có thể xuất phát từ mâu thuẫn giữa

vợ chồng trong quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản chung. Yêu cầu chia tài sản

chung trong thời kỳ hôn nhân cũng có thể xuất phát từ mâu thuẫn về tình cảm

giữa vợ chồng song do tuổi cao, địa vị xã hội, nghề nghiệp danh dự uy tín,

trách nhiệm đối với các con… mà họ không muốn ly hôn nhưng muốn độc lập

về tài sản để tránh phát triển mâu thuẫn và được độc lập trong cuộc sống. Vì

vậy, có thể nói việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân là

một giải pháp tối ưu trong nền kinh tế hiện nay.

Xuất phát từ thực tế trên, điều 18 luật hôn nhân và gia đình năm 1986 đã

qui định: “khi hôn nhân còn tồn tại, nếu một bên yêu cầu và có lý do chính

đáng thì có thể chia tài sản chung của vợ chồng theo qui định ở điều 42

(nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn) của Luật này”. Kế thừa và phát triển Điều

18 luật hôn nhân và gia đình năm 1986, Luật hôn nhân và gia đình năm 2000

qui định chế định chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân tại điều 29 và

điều 30 và được hướng dẫn cụ thể từ điều 6 đến điều 11 Nghị định số

70/2001/NĐ-CP.

II. Khái quát về vấn đề chia tài sản chung của vợ chồng

trong thời kì hôn nhân

1. Khái niệm

Có thể tạm định nghĩa việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân như

là việc chuyển một hoặc nhiều tài sản vốn thuộc khối tài sản chung vào khối

tài sản riêng của vợ hoặc của chồng. Đây không phải là phân chia hiểu theo

nghĩa thông thường, tức là việc chấm dứt tình trạng sở hữu chung theo phần

bằng cách phân hẳn cho người này hay người nọ một hoặc nhiều tài sản vốn

thuộc sở hữu chung, như thế nào để tổng giá trị các tài sản chia cho một người

ngang với giá trị phần quyền của người đó trong khối tài sản chung được đem

chia. Khi tiến hành chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, vợ và chồng có

thể thoả thuận rằng người này hoặc người kia nhận nhiều tài sản, dù trên thực

tế, công sức đóng góp của người nhận nhiều tài sản vào việc tạo lập, phát triển

khối tài sản chung không tương xứng với giá trị của số tài sản nhận được.