Cách phân loại thuốc thử hữu cơ phần 6 potx

http://www.ebook.edu.vn

Phức màu xanh có thể được chiết với dung môi hữu cơ nếu như nước ở ion đất hiếm

được thay thế bằng phối tử kỵ nước như alkinamine hay arylamine. Quá trình chiết dựa trên

tính chất của dung môi chiết và các amine, và iso–buthanol hoặc iso–amylalcohol chứa n–

diethylaniline 5% N cho kết quả tốt nhất. Hình 8.3 minh hoạ quang phổ hấp thu của dạng

chiết.

Các hằng số cân bằng của hệ thống La–ALC và La–ALC–F được tóm tắt trong bảng 8.1.

Bảng 8.1: CÁC HẰNG SỐ BỀN CỦA HỆ THỐNG LA–ALC

VÀ LA–ALC–F Ở 25o

C VÀ µ = 0,1 (KNO3).

Cân bằng Hằng số cân bằng

Hệ thống La-ALC

2M + 2H2L ' M2L2 + 4H+

2M + 2H2L ' M2HL2 + 3H+

lgK202 = 0,28

lgK212 = 5,58

Hệ thống La-ALC-F

2M + 2H2L + F- ' M2HL2F + 3H+

2M + 2H2L + F- ' M2H2L2F + 2H+

lgK2121 = 9,70

lgK2221 = 14,17

8.1.3. Cách tinh chế và độ tinh khiết của thuốc thử:

Hầu hết các mẫu thuốc thử bán trên thị trường có thể sử dụng cho các việc phân tích

thông thường không cần độ tinh khiết. Nhưng đối với những phép phân tích cần độ tinh

khiết thì cần phải tinh chế thuốc thử trước khi dùng. Quá trình thực hiện như sau:

400 500 600 700

Bước sóng

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.4

1.2

Độ h

ấp th

ụ

450 550 650

1

2

3

Hình 8.2. Quang phổ hấp thụ

của phức La-ALC và phức

La-ALC-F.

(1) LaHL; (2) LaLF;

(3) sự khác nhau giữa LaHL

và LaLF; nồng độ 0.002M; F-

, 20µg.

500 550 600 650 700

0.4

0.6

0.2

0.8

Bước sóng

Độ h

ấp th

ụ

Hình 8.3. Quang phổ hấp

thụ của phức La-ALC-F

trong dung dịch

iso-amylalcohol chứa 5%

N,N-diethylaniline;

F,0.5ppm.

http://www.ebook.edu.vn

Cân chính xác 1(g) bột mẫu cho vào 50ml dung dịch NaOH 0,1M, lọc dung dịch, rồi

đem chiết Alizarin 5 lần bằng methylenedichloride. Làm lắng chỉ thị tự do bằng cách thêm

từng giọt acid HCl và khuấy đều trong một bồn lạnh. Lọc phần lắng trên một phễu lọc thuỷ

tinh, rửa sạch bằng nước lạnh, và làm khô bằng thiết bị cô chân không.

Độ tinh khiết của acid tự do có thể kiểm tra bằng phép đo kiềm hoặc chuẩn độ trắc

quang với dung dịch chuẩn Al ở pH = 4.

Các ứng dụng phân tích:

8.1.4. Sử dụng phức với Ce hoặc La làm thuốc thử trong phép đo quang cho Fluoride:

Khoảng pH tốt nhất cho phản ứng tạo màu là từ 4,5 – 4,7, và bản chất của các dung dịch

đệm cũng ảnh hưởng tới độ nhạy của phản ứng. Đệm Succinate được sử dụng nhiều nhất,

hỗn hợp dung dịch thuốc thử lúc này sẽ được ổn định trong khoảng 9 tháng. Còn đệm

Acetate thì được sử dụng cho phương pháp chiết trắc quang. Sự có mặt của dung môi hữu

cơ cũng làm tăng độ nhạy và Acetone (20% – 25%) cho kết quả tốt nhất. Màu được ổn định

trong 1 giờ. Độ nhạy cũng có thể được tăng lên nhờ dung môi chiết. Việc thêm natri

dodecysulfate cũng làm tăng độ nhạy phản ứng màu này.

Các cation như Al, Be, Th, Zr, gây cản trở đối với phản ứng màu, chúng cạnh tranh với

thuốc thử trong việc phản ứng tạo phức với F-. Các cation như Al, Cd, Co(II), Cr(III),

Cu(II), Hg(I)(II), Fe(II)(III), Mn(II), Ni, Pb, V(IV), Zn, cũng gây cản trở, chúng tạo phức

với Alizarin complexone bền hơn so với các ion đất hiếm. Các Anion như BO3- và PO4

3-

cũng gây ảnh hưởng, chúng tạo phức bền với các ion đất hiếm.

8.1.4.1. Quá trình trắc quang đối với fluoride trong dung dịch nước.

Dung dịch thuốc thử:

Chuyển một vài ml dung dịch nước chứa 47,9 mg Alizarin complexone, 0,1 ml dung

dịch ammoniac đặc và 1 ml ammonium acetate vào bình định mức 200 ml chứa sẵn dung

dịch được pha từ 8,2 g natri acetate và 6ml acid acetic đặc trong một lượng nhỏ nước. Thêm

100 ml acetone và khuấy đều. Rồi sau đó thêm tiếp một dung dịch được pha từ 40,8 mg

La2O3 trong 2,5 ml HCl 2N. Cuối cùng, định mức tới vạch bằng nước cất. Dung dịch này

được ổn định trong 2 tuần.

Quá trình xác định:

Cho một chất kiềm yếu hoặc mẫu dung dịch trung tính có chứa 3 µg – 30 µg F-

vào bình

định mức 25 ml. Thêm 8,00 ml dung dịch hỗn hợp thuốc thử rồi định mức tới vạch. Sau 30

phút đem đo phổ hấp thu ở bước sóng 620 nm. Làm mẫu trắng không có mẫu chứa F-.

8.1.4.2. Quá trình chiết trắc quang đối với Fluoride:

Cho 20 – 30 ml dung dịch mẫu chứa 0,5 – 10 µg F-

vào trong phễu chiết 100 ml. Lần

lượt thêm 3ml dung dịch Alizarin complexone 0,001M, 3ml dung dịch đệm acetate (pH =

4,4), 8ml acetone, và 3ml dung dịch lanthanium chloride 0,01M, rồi pha loãng hỗn hợp tới

50ml. Chiết phức màu xanh bằng cách lắc dung dịch nước với 10ml iso–amyl alcohol chứa

5% n,n–diethylaniline trong 3 phút trên máy lắc. Sau khi có sự phân chia pha, đem đo phổ

hấp thu của pha hữu cơ ở bước sóng 570nm. Làm mẫu trắng là dung dịch không chứa mẫu.

Định luật Beer được áp dụng đúng trong khoảng nồng độ của F-

là 0 – 10 ppm.

8.1.5. Các ứng dụng khác:

Alizarin complexone được sử dụng trong phương pháp trắc quang để xác định các ion

kim loại như: Al (pH = 4,1 – 4,3, λ = 455nm), Cu(II) (pH = 3,5), Mn(II) (trong kiềm, λ =