Các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CÁC BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM VÀ KHUYẾN KHÍCH

ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Ngành: Luật Kinh tế

TRẦN THỊ KIM NGÂN

Hà Nội - 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CÁC BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM VÀ KHUYẾN KHÍCH

ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Ngành: Luật Kinh tế

Mã số: 8380107

Học viên cao học: Trần Thị Kim Ngân

Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Vũ Kim Ngân

Hà Nội - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài “Các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư trên

địa bàn tỉnh Quảng Ninh” là đề tài nghiên cứu độc lập của riêng tôi, được đưa ra dựa

trên cơ sở tìm hiểu, phân tích và đánh giá các số liệu tại tỉnh Quảng Ninh. Các số liệu

là trung thực và chưa được công bố tại các công trình nghiên cứu có nội dung tương

đồng nào khác.

Hà Nội, ngày 25 tháng 11 năm 2019

Tác giả

Trần Thị Kim Ngân

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự

giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm

ơn sâu sắc, lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp

đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại học Ngoại

thương, Khoa Sau đại học của trường cùng tập thể các thầy cô giáo, những người đã

trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.

Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn TS. Vũ

Kim Ngân, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn

thiện đề tài.

Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện

không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý

kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn.

Xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 25 tháng 11 năm 2019

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Trần Thị Kim Ngân

iii

MỤC LỤC

Trang

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

TÓM TẮT LUẬN VĂN......................................................................................... vii

DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT..................................................................... ix

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ...............................................................................x

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài.................................................................................................1

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài.............................................................3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................4

4. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ đề tài ..........................................................5

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu .......................................................5

5.1. Cơ sở lý luận..................................................................................................5

5.2. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................5

6. Kết cấu luận văn .................................................................................................6

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CÁC BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM

VÀ KHUYẾN KHÍCH ĐẦU TƯ.............................................................................7

1.1. Tổng quan về vị trí địa lý, đặc điểm kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Ninh....7

1.1.1. Sự ra đời của tỉnh Quảng Ninh...................................................................7

1.1.2. Vị trí địa lý .................................................................................................7

1.1.3. Điều kiện tự nhiên ......................................................................................8

1.1.4. Điều kiện kinh tế xã hội ...........................................................................10

iv

1.2. Vai trò của pháp luật đầu tư đối với sự phát triển - kinh tế xã hội của tỉnh

Quảng Ninh...........................................................................................................12

1.2.1. Khái quát vai trò của pháp luật đầu tư đối với phát triển kinh tế xã hội của

Việt Nam ............................................................................................................13

1.2.2. Vai trò của pháp luật đầu tư đối với phát triển kinh tế xã hội của tỉnh

Quảng Ninh ........................................................................................................15

1.3. Lý luận chung về các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư theo Luật

đầu tư Việt Nam....................................................................................................16

1.3.1. Khái niệm, vai trò và tác động của các biện pháp bảo đảm và khuyến

khích đầu tư ........................................................................................................17

a. Khái niệm về các biện pháp bảo đảm đầu tư, khuyến khích đầu tư.........17

a. Vai trò, tác động của các biện pháp bảo đảm đầu tư, khuyến khích đầu tư

19

1.3.2. Hệ thống pháp luật điều chỉnh các biện pháp bảo đảm và khuyến khích

đầu tư tại Việt Nam giai đoạn trước 2005 và từ 2005 đến nay ..........................20

a. Giai đoạn trước năm 2005 .......................................................................20

b. Giai đoạn từ năm 2005 đến nay ...............................................................21

1.3.3. Các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư theo quy định của pháp

luật đầu tư Việt Nam ..........................................................................................25

a. Các biện pháp bảo đảm đầu tư ................................................................25

b. Nội dung quy định pháp luật về các biện pháp khuyến khích đầu tư ......31

1.4. Các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư đặc thù do chính phủ ban

hành cho tỉnh Quảng Ninh và các chính sách khuyến khích đầu tư do tỉnh ban

hành.......................................................................................................................33

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM VÀ

KHUYẾN KHÍCH ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH .............38

2.1. Khái quát thực trạng áp dụng các biện pháp bảo đảm đầu tư, khuyến khích

đầu tư tại Việt Nam hiện nay ...............................................................................38

2.1.1. Những kết quả đạt được ...........................................................................38

v

2.1.2. Hạn chế, bất cập trong việc áp dụng các quy định pháp luật Việt Nam

hiện hành về các biện pháp bảo đảm, khuyến khích đầu tư...............................40

2.2. Thực trạng áp dụng các biện pháp bảo đảm đầu tư, khuyến khích đầu tư

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh..............................................................................45

2.2.1. Phân tích thực trạng áp dụng các biện pháp bảo đảm đầu tư trên địa bàn

tỉnh Quảng Ninh .................................................................................................45

a. Bảo đảm quyền sở hữu tài sản .................................................................45

b. Bảo đảm hoạt động đầu tư kinh doanh ....................................................46

c. Bảo đảm chuyển tài sản của nhà đầu tư nước ngoài ra nước ngoài .......47

d. Bảo đảm đầu tư kinh doanh trong trường hợp thay đổi pháp luật ..........49

e. Bảo đảm giải quyết tranh chấp phát sinh từ hoạt động đầu tư kinh doanh

50

2.2.2. Thực trạng áp dụng các biện pháp khuyến khích đầu tư trên địa bàn tỉnh

Quảng Ninh ........................................................................................................53

a. Đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư ......................................................53

b. Hình thức áp dụng ưu đãi đầu tư .............................................................54

c. Lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn ưu đãi đầu tư ..........................................57

d. Thủ tục áp dụng ưu đãi đầu tư .................................................................57

e. Các biện pháp hỗ trợ đầu tư ....................................................................59

2.3. Đánh giá việc thực hiện các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh..............................................................................63

2.3.1. Kết quả đạt được ......................................................................................63

2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ..........................................................................65

CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG

CÁC BIỆN PHÁP BẢO ĐẢM VÀ KHUYẾN KHÍCH ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA

BÀN TỈNH QUẢNG NINH....................................................................................71

3.1. Định hướng chung của tỉnh Quảng Ninh về bảo đảm và khuyến khích đầu

tư............................................................................................................................71

vi

3.1.1. Thế mạnh và tiềm năng của Quảng Ninh trong chính sách thu hút đầu tư

............................................................................................................................71

3.1.2. Mục tiêu, định hướng chung về thu hút đầu tư của tỉnh Quảng Ninh......72

3.2. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng các biện pháp bảo đảm và

khuyến khích đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ..........................................77

3.2.1. Giải pháp chung để hoàn thiện chính sách và các quy định pháp luật về

biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu tư .......................................................77

a. Giải pháp để hoàn thiện chính sách pháp luật về biện pháp khuyến khích

đầu tư ..............................................................................................................77

b. Giải pháp để hoàn thiện chính sách pháp luật về biện pháp bảo đảm đầu

tư 79

c. Giải pháp chung khác ..............................................................................79

3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các biện pháp bảo đảm và khuyến

khích đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ........................................................80

a. Giải pháp về hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về các biện pháp

bảo đảm, khuyến khích đầu tư ........................................................................80

b. Giải pháp hoàn thiện nâng cao nguồn nhân lực áp dụng biện pháp bảo

đảm, khuyến khích đầu tư ...............................................................................83

c. Giải pháp tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ưu

đãi đầu tư đối với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh..............85

Kết luận Chương 3 ..................................................................................................87

KẾT LUẬN..............................................................................................................88

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................90

vii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Tăng trưởng kinh tế là mục tiêu quan trọng của mọi quốc gia. Để thực hiện và

duy trì được mục tiêu đó, mỗi nước sẽ có những chính sách và những bước đi phù

hợp với hoàn cảnh cụ thể. Tuy nhiên dù là quốc gia nào cũng phải trả lời câu hỏi

nguồn lực cho đầu tư phát triển kinh tế ở đâu và cách thức để huy động những nguồn

lực ấy như thế nào? Thật vậy, trong xu thế toàn cầu hoá nền kinh tế hiện nay, muốn

tồn tại và phát triển được mỗi nền kinh tế đều phải phát huy nội lực trong nước kết

hợp với các nguồn lực bên ngoài. Theo đó, đầu tư là hoạt động chủ yếu, quyết định

sự phát triển và khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp.

Quảng Ninh là một địa phương có điều kiện tự kiên, kinh tế xã hội thuận lợi

cho phát triển nhiều ngành nghề trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Chính vì vậy, hệ

thống pháp luật đầu tư ra đời đã tạo một hành lang pháp lý vững chắc giúp thu hút

nhiều nhà đầu tư trong nước và nước ngoài vào địa phương. Đặc biệt là chính sách

bảo đảm, khuyến khích đầu tư ngày càng mở rộng nhằm mục đích thu hút nguồn đầu

tư trong và ngoài nước vào địa phương. Với các nhà đầu tư nước ngoài, thông qua

các chính sách bảo đảm đầu tư mà có thể cải thiện, nâng cao đáng kể lòng tin cũng

như tranh thủ, tận dụng tối đa những chính sách từ phía từ phía chính quyền trong

nước và hơn thế nữa.

Trên cơ sở đó, tác giả đã chọn đề tài“Các biện pháp bảo đảm và khuyến khích

đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ của

mình. Tác giả thông qua việc nghiên cứu về nội dung quy định của pháp luật, thực

tiễn thực thi và những bất cập về bảo đảm, khuyến khích đầu tư đối trên địa bàn tỉnh

Quảng Ninh đã đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật, từ đó thúc đẩy

thu hút đầu tư vào địa phương. Trong đó, tác giả tập trung vào ba nhóm vấn đề chính

là: mực tiêu, định hướng chung về thu hút đầu tư tại tỉnh Quảng Ninh, kiến nghị hoàn

thiện pháp luật nội dung và kiến nghị hoàn thiện pháp luật về thủ tục thực hiện các

biện pháp bảo đảm, khuyến khích đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

Luận văn có nội dung chính như sau:

Chương 1: Một số vấn đề lý luận về các biện pháp bảo đảm và khuyến khích

viii

đầu tư.

Chương 2: Thực trạng áp dụng các biện pháp bảo đảm và khuyến khích đầu

tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Chương 3: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng các biện pháp bảo

đảm và khuyến khích đầu tư trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.