Ảnh hưởng của việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội quá mức đến hiệu suất công việc của người lao động tại UBND Quận Bình Thạnh Thành phố Hồ Chí Minh

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

NGUYỄN HUỲNH ANH THƯ

ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN

TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI QUÁ MỨC ĐẾN HIỆU SUẤT

CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI UBND

QUẬN BÌNH THẠNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN TRỊ KINH DOANH

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------∞0∞--------

NGUYỄN HUỲNH ANH THƯ

ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN

TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI QUÁ MỨC ĐẾN HIỆU SUẤT

CÔNG VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI UBND

QUẬN BÌNH THẠNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã số chuyên ngành: 62 34 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN TRỊ KINH DOANH

Giảng viên hướng dẫn: TS. CAO MINH TRÍ

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

ii

LỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn TS. Cao Minh Trí, cùng các quý thầy, cô giảng dạy tại

khoa đào tạo sau đại học, Đại học Mở thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình truyền đạt những

kiến thức, kinh nghiệm và hướng dẫn về lý thuyết cũng như triển khai thực tế để em có thể

hoàn thành đề tài “Ảnh hưởng của việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội quá mức

đến hiệu suất công việc của người lao động tại UBND quận Bình Thạnh Thành phồ Hồ Chí

Minh”.

Đồng thời, em xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành đến các anh/chị/em đã dành

thời gian hỗ trợ và tham gia khảo sát cũng như cung cấp những ý kiến đóng góp hỗ trợ em

trong quá trình thực hiện luận văn.

Trong suốt quá trình thực hiện, mặc dù đã trao đổi, tiếp thu ý kiến đóng góp của quý

thầy cô, bạn bè, tham khảo tài liệu ở nhiều nơi và hết sức cố gắng để hoàn thiện luận văn

song vẫn không tránh khỏi sự sai sót vì vậy rất mong nhận được những thông tin đóng góp,

phản hồi từ quý thầy cô và bạn bè để luận văn được hoàn thiện một cách tốt nhất.

Một lần nữa xin chân thành cảm ơn tất cả.

Tp Hồ Chí Minh, ngày … tháng …. năm 2020

Người thực hiện

Nguyễn Huỳnh Anh Thư

iii

TÓM TẮT

Truyền thông xã hội là một trong những công cụ xây dựng cộng đồng lớn nhất từ

trước đến nay, nó đã cho phép người dùng kết nối với người khác bất kể vị trí và thời gian

cũng như ranh giới mờ giữa công việc và cuộc sống. Người lao động sử dụng các ứng dụng

truyền thông xã hội khác nhau để chia sẻ kiến thức, giải quyết vấn đề, hợp tác và giao tiếp

trong các tổ chức (Landers và Schmidt, 2016; Aral và cộng sự, 2013), từ đó nâng cao hiệu

suất công việc. Tuy nhiên, việc truy cập vào phương tiện truyền thông xã hội có nhiều khả

năng dẫn đến việc sử dụng quá mức và vô tình tạo ra một môi trường làm việc căng thẳng

hơn, dẫn đến kết quả tiêu cực trong các tổ chức (Cao & Yu, 2019).

Bài báo này nhằm mục đích điều tra tác động của các kiểu sử dụng mạng xã hội quá

mức khác nhau đối với hiệu suất công việc của nhân viên tại UBND quận Bình Thạnh. Cụ

thể có bốn khía cạnh của việc sử dụng mạng xã hội quá mức tại nơi làm việc: Sử dụng quá

mức nhu cầu xã hội; Sử dụng quá mức nhu cầu thụ hưởng; Sử dụng quá mức nhu cầu nhận

thức; Xung đột công nghệ và công việc. Những yếu tố này liên quan đến sự căng thẳng, từ

đó làm giảm hiệu suất công việc của nhân viên. Đối tượng khảo sát được chọn là 328 người

lao động tại UBND quận Bình Thạnh. Thời gian khảo sát trong vòng 1,5 tháng, thời gian xử

lý dữ liệu và viết báo cáo trong khoảng 4 tháng. Tính hợp lệ và độ tin cậy của dữ liệu đã

được kiểm tra bằng CFA và SEM.

Kết quả của nghiên cứu này cho thấy: Sử dụng quá mức nhu cầu xã hội của phương

tiện truyền thông xã hội tại nơi làm việc tác động mạnh nhất và đáng kể với sự căng thẳng

với mức  = 0.215. Sử dụng quá mức nhu cầu thụ hưởng của phương tiện truyền thông xã

hội tại nơi làm việc tác động mạnh thứ hai và đáng kể với sự căng thẳng với mức  = 0.190.

Xung đột công nghệ-công việc tại nơi làm việc tác động thứ ba và đáng kể với sự với căng

thẳng với mức  = 0.164. Và sự căng thẳng tại nơi làm việc có mối quan hệ ngược chiều với

hiệu suất công việc  = - 0.306. Yếu tố sử dụng quá mức nhu cầu nhận thức của phương tiện

truyền thông xã hội tại nơi làm việc là không được ủng hộ với mức  = 0.083.

iv

Mặc dù việc sử dụng hợp lý phương tiện truyền thông xã hội có thể cải thiện mối

quan hệ và hiệu suất của người lao động, nhưng hành vi sử dụng quá mức của họ vượt quá

mức cho phép có thể gây ra kết quả tiêu cực. Nghiên cứu này nhấn mạnh mặt tối của việc sử

dụng phương tiện truyền thông xã hội tại nơi làm việc để có được quan điểm cân bằng về

nghiên cứu truyền thông xã hội. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng phương tiện

truyền thông xã hội tại nơi làm việc quá mức gây ra sự căng thẳng, từ đó dẫn đến hiệu suất

làm việc kém.

v

ABSTRACT

Social media is one of the largest community building tools ever, allowing users to

connect with others regardless of location and time, and between work and life. Employees

use various social media applications to share knowledge, solve problems, collaborate and

communicate within organizations (Landers and Schmidt, 2016; Aral et al.,2013), from

which improves productivity. However, access to social media is more likely to lead to

overuse and inadvertently create a more stressful work environment, leading to negative

results in organizations (Cao& Yu, 2019).

This paper aims to investigate the effects of social media’s different excessive usage

patterns on employee job performance. Specifically, have four dimensions of excessive

social media use at work: Excessive use of social needs; Excessive use of hedonicneeds;

Excessive use of cognitive needs; Technology-work conflict. These dimensions are related to

strain, which in turn decrease employee job performance. The surveyed subjects are

employees at the UBND Binh Thanh District, specifically in the UBND District there are 15

departments directly under the department head, deputy department head, the staff working

in the office, the security department, janitors in committee. The survey time is within 1.5

months, the time to process data and write reports is about 4 months.The research model was

empirically tested with an online survey study of 328 workings in the UBND Binh Thanh

District. The validity and reliability of the data have been tested using CFA and SEM.

The result of this research shows that: Excessive use of social needs in the workplace

had the strongest and significant impact with stress at = 0.215. Excessive use of

hedonicneeds in the workplace has the second most significant and significant impact with

stress at = 0.190. Technology-work conflict in the workplace had a third and significant

impact with stress with = 0.164. And workplace stress has an inverse relationship with job

performance = - 0.306. The Excessive use of cognitive needs in the workplace is

unsupported with = 0.083.

Although the use of reasonable means of social communication can improve

relationships and performance of employees, but acts of excessive use of them exceed the

vi

permitted level can cause negative results. This study highlights the dark side of using social

media in the workplace to get a balanced perspective on social media research. Research has

shown that excessive use of social media in the workplace causes stress, which in turn leads

to poor performance.

vii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .....................................................................................................................ii

TÓM TẮT..........................................................................................................................iii

ABSTRACT........................................................................................................................ v

MỤC LỤC.........................................................................................................................vii

DANH MỤC HÌNH VÀ ĐỒ THỊ....................................................................................... x

DANH MỤC BẢNG BIỂU................................................................................................. x

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT............................................................................................xii

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN................................................................................................ 1

1.1 Lý do chọn đề tài ........................................................................................................ 1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................... 3

1.3 Câu hỏi nghiên cứu..................................................................................................... 3

1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................... 4

1.5 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................ 4

1.6 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài......................................................................................... 5

1.7 Kết cấu luận văn ......................................................................................................... 5

1.8 Tóm tắt chương 1........................................................................................................ 6

CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT.................................................................................... 7

2.1 Các khái niệm liên quan.............................................................................................. 7

2.1.1 Phương tiện truyền thông xã hội ............................................................................ 7

2.1.2 Hiệu suất công việc của người lao động................................................................. 9

2.1.3 Lý thuyết giao dịch của sự căng thẳng và đối phó............................................... 12

2.2 Các nghiên cứu liên quan trước................................................................................ 12

2.3 Tóm tắt các nghiên cứu liên quan ............................................................................. 19

2.4 Lựa chọn nhân tố và xây dựng thang đo.................................................................... 22

2.5 Mô hình nghiên cứu đề xuất...................................................................................... 23

2.6 Giả thuyết................................................................................................................. 23

viii

2.6.1 Mối quan hệ giữa việc sử dụng quá mức nhu cầu xã hội nơi làm việc và hiệu suất

công việc...................................................................................................................... 23

2.6.2 Mối quan hệ giữa việc sử dụng quá mức thụ hưởng nơi làm việc và hiệu suất công

việc .............................................................................................................................. 25

2.6.3 Mối quan hệ giữa việc sử dụng quá mức nhu cầu nhận thức nơi làm việc và hiệu

suất công việc............................................................................................................... 25

2.6.4 Mối quan hệ giữa việc xung đột công việc công nghệ và sự căng thẳng............... 26

2.6.5 Mối quan hệ giữa sự căng thẳng và hiệu suất công việc ....................................... 27

2.7 Tóm tắt chương 2..................................................................................................... 27

CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................... 29

3.1 Quy trình nghiên cứu ................................................................................................ 29

3.2 Phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng ..................................................... 29

3.2.1 Nghiên cứu định tính lần 1................................................................................... 30

3.2.1.1 Mô tả............................................................................................................ 30

3.2.1.2 Kết quả nghiên cứu định tính lần 1 ............................................................... 30

3.2.2 Thiết kế nghiên cứu định lượng ........................................................................... 36

3.2.3 Xử lý dữ liệu ....................................................................................................... 36

3.2.4 Nghiên cứu định tính lần 2................................................................................... 38

3.3 Tóm tắt chương 3...................................................................................................... 38

CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.......................................................................... 39

4.1 Thống kê mô tả......................................................................................................... 39

4.2 Kiểm định độ tin cậy thang đo Cronbach’s alpha ...................................................... 41

4.3 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ........................................................................... 42

4.4 Phân tích nhân tố khẳng định (CFA)......................................................................... 44

4.5 Phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM)............................................................ 47

4.6 Kiểm định giả thuyết nghiên cứu .............................................................................. 49

4.7 Thảo luận kết quả nghiên cứu ................................................................................... 50

4.8 Tóm tắt chương 4...................................................................................................... 54

CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ......................................................... 55

5.1 Kết luận.................................................................................................................... 55

ix

5.2 Hàm ý quản trị.......................................................................................................... 56

5.2.1 Mối quan hệ giữa việc sử dụng nhu cầu xã hội quá mức của phương tiện truyền

thông và sự căng thẳng. ................................................................................................ 56

5.2.2 Mối quan hệ giữa việc sử dụng nhu cầu thụ hưởng quá mức của phương tiện truyền

thông và sự căng thẳng. ................................................................................................ 57

5.2.3 Mối quan hệ giữa yếu tố xung đột giữa công việc - công nghệ và sự căng thẳng.. 59

5.2.4 Mối quan hệ giữa sự căng thẳng và hiệu suất công việc. ...................................... 60

5.3 Hạn chế và hướng nghiên cứu tương lai.................................................................... 62

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................ 63

PHỤ LỤC 1BẢNG CÂU HỎI PHỎNG VẤN KHÁM PHÁ........................................... 72

PHỤ LỤC 2BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT..................................................................... 74

PHỤ LỤC 3 KẾT QUẢ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU............................................................ 77

x

DANH MỤC HÌNH VÀ ĐỒ THỊ

Hình 2.1 Mô hình nghiên cứu của Ayyagari và cộng sự (2011)........................................... 14

Hình 2.2 Mô hình nghiên cứu của Ofifir Turel và cộng sự (2011)....................................... 15

Hình 2.3 Mô hình nghiên cứu của Ali-Hassan và cộng sự (2015)........................................ 16

Hình 2.4 Mô hình nghiên cứu của Q.Song và cộng sự (2019) ............................................. 17

Hình 2.5 Mô hình nghiên cứu của Cao & Yu (2019)........................................................... 18

Hình 2.6 Mô hình nghiên cứu đề xuất................................................................................. 23

Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu............................................................................................ 29

Hình 4.1 Đồ thì biểu diễn giá trị trung bình của các quan sát .............................................. 40

Hình 4.2 Kết quả phân tích CFA......................................................................................... 45

Hình 4.3 Kết quả phân tích mô hình lý thuyết..................................................................... 48