Ảnh hưởng của việc công bố chuẩn đầu ra đến phương pháp giảng dạy và kiểm tra đánh giá ( nghiên cứu tại trường Đại học sư phạm kỹ thuật Nam Định)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC

PHẠM ĐỨC CƯỜNG

ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC CÔNG BỐ CHUẨN ĐẦU RA

ĐẾN PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ

(NGHIÊN CỨU TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT NAM ĐỊNH)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hà Nội, năm 2014

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC

PHẠM ĐỨC CƯỜNG

¶NH H¦ëNG CñA VIÖC C¤NG Bè CHUÈN §ÇU RA

§ÕN PH¦¥NG PH¸P GI¶NG D¹Y Vµ KIÓM TRA - §¸NH GI¸

(NGHIÊN CỨU TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT NAM ĐỊNH)

Chuyên ngành: Đo lường và Đánh giá trong giáo dục

(Mã số 60140120)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Văn Quyết

Hà Nội, tháng 08/2014

i

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thiện luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS.

Phạm Văn Quyết, người đã tận tình, tận tâm hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong

suốt quá trình thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cám ơn Ban Giám đốc và quý Thầy (Cô) Viện Đảm

bảo chất lượng giáo dục - ĐHQG Hà Nội đã nhiệt tình, tạo điều kiện, truyền

đạt kiến thức về chuyên ngành Đo lường - Đánh giá trong Giáo dục, cũng như

cung cấp cách thức để tiến hành một nghiên cứu khoa học.

Xin trân trọng cám ơn đến Ban Giám hiệu, các Thầy (cô) Trường Đại

học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định, đã động viên và giúp đỡ tôi trong quá trình

học tập và hoàn thành làm luận văn này.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày 07 tháng 11 năm 2014

Tác giả

Phạm Đức Cường

ii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn với tiêu đề: “Ảnh hưởng của việc công bố

chuẩn đầu ra đến phương pháp giảng dạy và kiểm tra - đánh giá của giảng

viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định” là kết quả nghiên cứu của

chính bản thân tôi và chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên

cứu nào của người khác. Trong quá trình thực hiện luận văn, tôi đã thực hiện

nghiêm túc các quy tắc đạo đức nghiên cứu; các kết quả trình bày trong luận

văn là sản phẩm nghiên cứu, khảo sát của riêng cá nhân tôi; tất cả các tài liệu

tham khảo sử dụng trong luận văn đều được trích dẫn tường minh, theo đúng

quy định.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính trung thực của số liệu và các

nội dung khác trong luận văn của mình.

Hà Nội, ngày 07 tháng 11 năm 2014

Tác giả

Phạm Đức Cường

iii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................I

LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................... II

MỤC LỤC ...................................................................................................III

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...........................................................VI

DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................VII

DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .............................................. X

MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài........................................................................................ 1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài.............................................. 3

3. Câu hỏi/giả thuyết nghiên cứu .................................................................... 4

3.1. Câu hỏi nghiên cứu:............................................................................. 4

3.2. Giả thuyết nghiên cứu:......................................................................... 4

3.3. Khung lý thuyết của đề tài ................................................................... 4

4. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu.............................................. 5

4.1. Đối tượng nghiên cứu:......................................................................... 5

4.2. Khách thể nghiên cứu:......................................................................... 5

5. Phạm vi nghiên cứu và giới hạn nghiên cứu ............................................... 5

6. Mô tả mẫu .................................................................................................. 5

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................... 6

7.1. Ý nghĩa khoa học................................................................................. 6

7.2. Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................. 6

8. Cấu trúc của luận văn ................................................................................. 6

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN ..................................... 7

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu về CĐR và mối quan hệ giữa CĐR

với Phương pháp giảng dạy và Kiểm tra - đánh giá ........................................ 7

1.1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài........................................... 7

iv

1.1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước ............................................ 11

1.2. Cơ sở lý luận của đề tài ......................................................................... 14

1.2.1. Mục tiêu đào tạo và chuẩn đầu ra.................................................... 14

1.2.2. Phương pháp giảng dạy .................................................................. 18

1.2.3. Kiểm tra - Đánh giá ........................................................................ 27

1.2.4. Mối quan hệ giữa chuẩn đầu ra với phương pháp giảng dạy và kiểm

tra - đánh giá ............................................................................................ 35

CHƯƠNG 2. QUY TRÌNH TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU............................................................................................. 37

2.1. Bối cảnh và địa bàn nghiên cứu............................................................. 37

2.2. Quy trình tổ chức nghiên cứu ................................................................ 41

2.2.1. Quy trình nghiên cứu ...................................................................... 41

2.2.2. Thiết kế và hoàn thiện công cụ khảo sát.......................................... 41

2.2.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................ 46

CHƯƠNG 3: MỐI QUAN HỆ GIỮA CÔNG BỐ CHUẨN ĐẦU RA VỚI

PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ Ở TRƯỜNG

ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT NAM ĐỊNH......................................... 49

3.1. Thực trạng của việc công bố chuẩn đầu ra của trường ĐHSPKTNĐ ..... 49

3.1.1. Thời điểm công bố chuẩn đầu ra..................................................... 49

3.1.2. Nội dung chuẩn đầu ra.................................................................... 51

3.2. Ảnh hưởng của việc công bố chuẩn đầu ra đến phương pháp giảng dạy tại

trường ĐHSPKTNĐ..................................................................................... 52

3.2.1. Phương pháp Thầy đọc - trò ghi ( PP diễn giải) .............................. 52

3.2.2. Phương pháp thuyết trình (PP Thầy giảng - trò tự ghi).................... 55

3.2.3. Phương pháp thầy nêu vấn đề và hướng giải quyết (PP thông báo)....... 56

3.2.4. Phương pháp giải thích (sử dụng hệ thống câu hỏi để giảng dạy) ....... 58

3.2.5. Phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan (PP trình diễn)........ 59

v

3.2.6. Phương pháp Đặt và giải quyết vấn đề............................................ 60

3.2.7. Phương pháp giảng thông qua việc làm Đồ án................................ 62

3.2.8. Phương pháp giảng dạy học Nhóm................................................. 63

3.2.9. Phương pháp giảng dạy Nghiên cứu trường hợp............................. 64

3.2.10. Phương pháp dạy học theo Dự án ................................................. 65

3.3. Ảnh hưởng của việc công bố chuẩn đầu ra đến hình thức và phương pháp

KTĐG tại trường ĐHSPKTNĐ .................................................................... 67

3.3.1. Hình thức kiểm tra - đánh giá ............................................................. 68

3.3.1.1. Kiểm tra - đánh giá thường xuyên................................................ 68

3.3.1.2. Kiểm tra - đánh giá định kỳ ......................................................... 69

3.3.1.3. Kiểm tra - đánh giá tổng kết......................................................... 71

3.3.2. Phương pháp Kiểm tra - đánh giá ....................................................... 72

3.3.2.1. Tự luận ........................................................................................ 72

3.3.2.2. Trắc nghiệm khách quan.............................................................. 74

3.3.2.3. Vấn đáp ....................................................................................... 76

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................... 81

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ/chữ viết tắt Nội dung đầy đủ

CBGD Cán bộ giảng dạy

CBQL Cán bộ quản lý

CĐR Chuẩn đầu ra

KTĐG Kiểm tra đánh giá

ĐH Đại học

PPGD Phương pháp giảng dạy

PPDH Phương pháp dạy học

NTD Nhà tuyển dụng

SV Sinh viên

SVTN Sinh viên tốt nghiệp

ĐHSPKTNĐ Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Tên bảng Nội dung Trang

Bảng 3.1 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Thầy đọc - trò ghi” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

53

Bảng 3.2 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “Thầy

đọc - trò ghi” năm học 2009-2010 và hiện nay

53

Bảng 3.3 Mối liên hệ giữa biến PPGD “Thầy đọc - trò ghi” với

biến khoa 55

Bảng 3.4 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Thuyết trình” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

55

Bảng 3.5 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “

Thuyết trình” năm học 2009-2010 và hiện nay

56

Bảng 3.6 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Thông báo” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

57

Bảng 3.7 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình “ Thông báo”

năm học 2009-2010 và hiện nay

57

Bảng 3.8 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Giải thích” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

58

Bảng 3.9 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình “Giải thích”

năm học 2009-2010 và hiện nay

58

Bảng 3.10 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Trình diễn” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

59

Bảng 3.11 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “Trình

diễn” năm học 2009-2010 và hiện nay

59

Bảng 3.12

So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Đặt và giải quyết vấn đề” năm học 2009 - 2010 và

hiện nay

61

Bảng 3.13 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “Đặt

và giải quyết vấn đề” năm học 2009-2010 và hiện nay

61

Bảng 3.14 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

làm “ Đồ án” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

62

Bảng 3.15 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “Đồ

án” năm học 2009-2010 và hiện nay

62

Bảng 3.16 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD 63

viii

Tên bảng Nội dung Trang

“Nhóm” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

Bảng 3.17 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD

“Nhóm” năm học 2009-2010 và hiện nay

64

Bảng 3.18 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Nghiên cứu trường hợp” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

64

Bảng 3.19 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “Nghiên

cứu trường hợp” năm học 2009-2010 và hiện nay

65

Bảng 3.20 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng PPGD

“Dự án” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

66

Bảng 3.21 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình PPGD “Dự

án” năm học 2009-2010 và hiện nay

66

Bảng 3.22

So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng hình

thức KTĐG “Thường xuyên” năm học 2009 - 2010 và

hiện nay

68

Bảng 3.23 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình hình thức

KTĐG “Thường xuyên” năm học 2009-2010 và hiện nay

69

Bảng 3.24 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng hình

thức KTĐG “Định kỳ” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

70

Bảng 3.25 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình hình thức

KTĐG “Định kỳ” năm học 2009-2010 và hiện nay

70

Bảng 3.26

So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử dụng

hình thức KTĐG “Tổng kết” năm học 2009-2010 và

hiện nay

71

Bảng 3.27 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình hình thức

KTĐG “Tổng kết” năm học 2009-2010 và hiện nay

72

Bảng 3.28 So sánh giá trị trung bình của giảng viên sử phương

pháp KTĐG “Tự luận” năm học 2009 - 2010 và hiện nay

73

Bảng 3.29 Mối liên hệ giữa biến phương pháp KTĐG “Tự luận”

với biến Khoa 73

Bảng 3.30 Bảng kiểm định so sánh giá trị trung bình phương pháp

KTĐG “Tự luận” năm học 2009-2010 và hiện nay

74

Bảng 3.31

So sánh điểm đánh giá trung bình của giảng viên sử

dụng phương pháp KTĐG “Trắc nghiệm” năm học

2009-2010 và hiện nay

75