Ảnh hưởng của văn hóa doanh nghiệp đến cam kết của nhân viên các doanh nghiệp giao nhân hàng hóa xuất nhập khẩu tại Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH

------------

NGUYỄN THỊ BẢO QUYÊN

ẢNH HƯỞNG CỦA VĂN HÓA DOANH NGHIỆP

ĐẾN CAM KẾT CỦA NHÂN VIÊN

CÁC DOANH NGHIỆP GIAO NHẬN HÀNG HÓA

XUẤT NHẬP KHẨU TẠI TP. HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh

Mã số chuyên ngành: 63.04.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học:

TS. VŨ VIỆT HẰNG

TP. HỒ CHÍ MINH - 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn: “Ảnh hưởng của văn hóa doanh nghiệp đến cam kết

của nhân viên các doanh nghiệp giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu tại TP. HCM” là

bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoaị trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố

hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm hoặc nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận

văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường

đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

TP. HCM, ngày 31 tháng 10 năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Bảo Quyên

ii

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy cô trường Đại học Mở TP. HCM đã dạy

dỗ và truyền đạt những kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập tại trường, tạo

cơ sở kiến thức để tác giả có thể thực hiện nghiên cứu này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình, tận tâm của TS. Vũ Việt Hằng.

Lời khuyên quý báu và kiến thức uyên thâm của Cô đã hỗ trợ nghiên cứu được hoàn

thành trong thời gian sớm nhất.

Đồng thời, tác giả cũng xin chân thành cảm ơn tất cả bạn bè, đồng nghiệp và

những người đã giúp đỡ tác giả trả lời bảng câu hỏi khảo sát làm nguồn dữ liệu cho

việc phân tích và cho ra kết quả nghiên cứu của luận văn cao học.

TP.HCM, ngày 31 tháng 10 năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Bảo Quyên

iv

MỤC LỤC

Lời cam đoan..................................................................................................................i

Lời cảm ơn.....................................................................................................................ii

Danh mục hình vẽ, biểu đồ .........................................................................................vi

Danh mục bảng ...........................................................................................................vii

Danh mục từ viết tắt..................................................................................................viii

Tóm tắt luận văn..........................................................................................................ix

CHƯƠNG 1...................................................................................................................1

TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ...............................................................1

1.1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................4

1.3. Câu hỏi nghiên cứu ..............................................................................................4

1.4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ....................................................5

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................5

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................5

1.5. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................5

1.6. Ý nghĩa thực tiễn..................................................................................................6

1.7. Kết cấu của đề tài.................................................................................................6

CHƯƠNG 2...................................................................................................................8

CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...................................................................................................8

2.1. Các khái niệm nghiên cứu liên quan....................................................................8

2.1.1. Văn hóa doanh nghiệp...................................................................................8

2.1.1.1. Các khái niệm về văn hóa doanh nghiệp ...............................................9

2.1.1.2. Các mô hình văn hóa doanh nghiệp.....................................................13

2.1.1.3. Các thành phần của văn hóa doanh nghiệp..........................................16

2.1.2. Cam kết với tổ chức ....................................................................................20

2.1.2.1. Khái niệm cam kết với tổ chức .............................................................20

2.1.2.2. Các thành phần cam kết với tổ chức .....................................................21

2.1.3. Đặc điểm của ngành giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu ..........................24

v

2.2. Các nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan.............................................26

2.3. Mô hình đề xuất nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu......................................32

2.3.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất .......................................................................32

2.3.2. Giả thuyết nghiên cứu.................................................................................34

CHƯƠNG 3.................................................................................................................34

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................34

3.1. Thiết kế nghiên cứu ...........................................................................................38

3.2. Phương pháp chọn mẫu và xử lý số liệu............................................................41

3.2.1. Kích cỡ mẫu ................................................................................................41

3.2.2. Phương pháp xử lý số liệu .........................................................................42

3.2.2.1. Đánh giá độ tin cậy của thang đo..........................................................42

3.2.2.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA..........................................................43

3.2.2.3. Phân tích hồi quy bội ............................................................................43

3.3. Xây dựng thang đo.............................................................................................44

CHƯƠNG 4.................................................................................................................47

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.........................................................................................47

4.1. Thống kê mẫu nghiên cứu .................................................................................47

4.1.1. Làm sạch và mã hóa mẫu............................................................................47

4.1.2. Thống kê mô tả thông tin định danh ...........................................................47

4.2. Kiểm định độ tin cậy và phù hợp của thang đo .................................................48

4.2.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo văn hóa doanh nghiệp................................48

4.2.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo cam kết của nhân viên với tổ chức ...........50

4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA......................................................................51

4.3.1. Phân tích nhân tố khám phá EFA của thang đo văn hóa doanh nghiệp......52

4.3.2. Phân tích nhân tố EFA thang đo sự cam kết gắn bó của nhân viên ...........54

4.4. Phân tích hồi quy văn hóa doanh nghiệp đến sự cam kết gắn bó của NV ........55

4.4.1. Phân tích mối tương quan tuyến tính ..........................................................55

4.4.2. Xây dựng mô hình hồi quy tuyến tính........................................................56

4.4.3. Kiểm định sự tuân thủ các giả định về mô hình hồi quy tuyến tính...........58

4.4.4. Kiểm định các giả thuyết............................................................................60

4.5. Thảo luận kết quả ..............................................................................................62

v

CHƯƠNG 5.................................................................................................................66

KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ.......................................................................66

5.1. Kết luận..............................................................................................................66

5.2. Hàm ý quản trị ...................................................................................................66

5.2.1.Xây dựng tinh thần đồng đội và làm việc nhóm..........................................67

5.2.2.Tăng cường công tác trao đổi thông tin trong doanh nghiệp .......................68

5.2.3.Chính sách động viên và khen thưởng kịp thời ...........................................69

5.2.4.Chú trọng chính sách đào tạo và phát triển..................................................70

5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................................71

5.3.1.Hạn chế của đề tài ........................................................................................71

5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo........................................................................71

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ

Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu đề xuất.........................................................................32

Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu chính thức..................................................................40

Hình 4.1: Mô hình nghiên cứu chính thức....................................................................61

Biểu đồ 4.1: Biểu đồ phân tán Scatterplot....................................................................58

Biểu đồ 4.2: Biểu đồ Histogram...................................................................................59

Biểu đồ 4.3: Đồ thị P-P plot......................................................................................... 59

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Các mô hình văn hóa doanh nghiệp.............................................................15

Bảng 2.2: Các thành phần văn doanh nghiệp ...............................................................19

Bảng 2.3: Tóm tắt định nghĩa cam kết với tổ chức ......................................................20

Bảng 2.4: Các thành phần của cam kết với tổ chức .....................................................21

Bảng 2.5: Các nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan.......................................28

Bảng 3.1: Các biến quan sát trao đổi thông tin ............................................................45

Bảng 3.2: Các biến quan sát đào tạo và phát triển .......................................................45

Bảng 3.3: Các biến quan sát phần thưởng và ghi nhận ................................................45

Bảng 3.4: Các biến quan sát làm việc nhóm ................................................................46

Bảng 3.5: Các biến quan sát cam kết với tổ chức.........................................................46

Bảng 4.1: Bảng thống kê mô tả khảo sát......................................................................48

Bảng 4.2: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo văn hóa doanh nghiệp .....................49

Bảng 4.3: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo cam kết của nhân viên.....................50

Bảng 4.4: Thống kê kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha ......................................51

Bảng 4.5: Kết quả phép xoay nhân tố lần 2 thang đo văn hóa doanh nghiệp ..............53

Bảng 4.6: Kết quả phân tích EFA đối với thang đo cam kết của nhân viên ................54

Bảng 4.7: Ma trận tương quan......................................................................................55

Bảng 4.8: Tóm tắt mô hình hồi quy tuyến tính ............................................................56

Bảng 4.9: Trọng số hồi quy ..........................................................................................57

Bảng 4.10: Phân tích ANOVA .....................................................................................57

Bảng 4.11: Kết luận về các giả thuyết nghiên cứu....................................................... 61

viii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ANOVA : Phân tích phương sai (Analysis of Variance)

EFA : Phân tích nhân tố khám phá (Exploratory Factor Analysis)

KMO : Hê ̣số Kaiser – Mayer – Olkin

Sig. : Mức ý nghiã quan sá

t (Observed Significance Level)

SPSS : Statistical Package for Social Sciences – Phần mềm xử lý

thống kê

TP. HCM : Thành phố Hồ Chí Minh

ix

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Hiện nay, nhu cầu về lực lượng quản lý và nhân viên chuyên nghiệp trong

ngành giao nhận vận tải đang tăng cao và sẽ tiếp tục có nhu cầu cao hơn nữa trong

những năm tới. Tuy nhiên, điều kiện thực tế Việt Nam cho thấy nguồn nhân lực phục

vụ cho ngành này còn đang thiếu hụt về cả số lượng và chất lượng. Hơn nữa việc đào

tạo và phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp giao nhận vận tải phải mất một

thời gian dài và cần có sự đầu tư kỹ lưỡng, trong khi đó nguồn nhân lực hiện có của

các doanh nghiệp rất dễ biến động do nhân viên có thể từ bỏ doanh nghiệp của mình

bất kỳ lúc nào, thậm chí có thể bị “lôi kéo” nếu doanh nghiệp không xây dựng được

một chính sách phù hợp. Vì vậy, thông qua đề tài: “Ảnh hưởng của văn hoá doanh

nghiệp đến cam kết của nhân viên các doanh nghiệp giao nhận hàng hóa xuất

nhập khẩu tại TP. HCM” nhằm mục đích xác định và đo mức độ ảnh hưởng của văn

hóa doanh nghiệp đến mức độ cam kết với doanh nghiệp của nhân viên. Dựa trên nền

tảng lý thuyết và những nghiên cứu trước đáng tin cậy trên thế giới để xây dựng nên

mô hình và thực hiện nghiên cứu qua 2 giai đoạn: Nghiên cứu định tính và nghiên cứu

định lượng. Kết quả có 280 bảng câu hỏi đạt yêu cầu được đưa vào nhập liệu, mã hóa,

làm sạch, phân tích và xử lý dữ liệu bằng phần mềm SPSS 20.0.

Thang đo chính thức gồm 25 biến quan sát, kết quả đánh giá độ tin cậy bằng

Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA, tác giả đã loại 4 biến quan sát

không phù hợp, 21 biến còn lại được đưa vào phân tích tương quan và hồi quy tuyến

tính. Phương trình hồi quy được xây dựng là phù hợp, tất cả 4 giả thuyết trong mô hình

nghiên cứu đều được chấp nhận với độ tin cậy 95%. Kết quả mức độ tác động của từng

yếu tố văn hóa doanh nghiệp đến mứ độ cam kết để gắn bó với doanh nghiệp của nhân

viên được sắp xếp theo thứ tự giảm dần là: Làm việc nhóm (β=0.432); Trao đổi thông

tin (β=0.249); Phần thưởng và sự ghi nhận (β=0.226); Đào tạo và phát triển (β=0.204).

Từ kết quả nghiên cứu này, lãnh đạo công ty có thể đề ra các giải pháp nhằm định

hướng cải thiện văn hóa doanh nghiệp sao cho phù hợp với bối cảnh hiện tại, nhằm tạo

ra môi trường làm việc giúp người lao động trong doanh nghiệp cảm thấy, an tâm, tự

hào và cam kết lâu dài với doanh nghiệp.