Ảnh hưởng của tổ hợp các chất điều hòa sinh trưởng và nước dừa đến sinh khối mô sẹo cây trinh nữ hoàng cung (Crinum latifolium L.,)

Vũ Thị Lan và đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 82(06): 65 - 69

65

ẢNH HƯỞNG CỦA TỔ HỢP CÁC CHẤT ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG VÀ NƯỚC DỪA

ĐẾN SINH KHỐI MÔ SẸO CÂY TRINH NỮ HOÀNG CUNG (Crinum latifolium L.,)

Vũ Thị Lan1

, Quách Thị Liên2

, Nguyễn Đức Thành2

1

Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên, 2Viện Công nghệ Sinh học

TÓM TẮT

Bài báo này trình bày các kết quả nghiên cứu về nuôi cấy thu nhận sinh khối mô sẹo cây Trinh nữ

hoàng cung và định tính ancaloit trong các mẫu mô sẹo thu được. Mô sẹo sau khi tạo khoảng 50

ngày, được cắt thành các miếng nhỏ có kích thước khoảng 0,7cm x 0,7cm, trọng lượng khoảng

0,35- 0,40 g, cấy lên các môi trường nuôi cấy sinh khối khác nhau có nền môi trường cơ bản là

MS, sucrose 30 g/l, agar 7 g/l, bổ sung kết hợp NAA 2mg/l với BAP ở các nồng độ khác nhau

(0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l) hoặc kinetin (nồng độ 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg/l) hoặc nước dừa ( nồng độ 10;

20; 30; 40 %). Kết quả thu được cho thấy: Môi trường thích hợp cho sự sinh trưởng mô sẹo để thu

sinh khối là: SB1(MS + 2 mg/l NAA + 0,5 mg/l BAP) và SB2 (MS + 2 mg/l NAA + 1,0 mg/l

BAP); SK6 (MS + 2 mg/l NAA + 1,0 mg/l kinetin) và SK7 (MS + 2mg/l NAA + 1,5 mg/l kinetin);

SN9 (MS + 2mg/l NAA + 10% nước dừa) và SN10 (MS + 2mg/l NAA + 20% nước dừa). Bước

đầu đã định tính phát hiện có ancaloit trong các mẫu mô thu được.

Từ khoá: Ancaloit, cây Trinh nữ hoàng cung, môi trường, nuôi cấy, sinh khối mô sẹo.

∗

MỞ ĐẦU

Hiện nay, các nhà khoa học đang rất quan tâm

đến các ứng dụng thực tiễn của công nghệ

nuôi cấy mô tế bào thực vật để tổng hợp các

hợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học.

Những năm gần đây, cây Trinh nữ hoàng

cung (TNHC) đã nhận được sự quan tâm đặc

biệt của các nhà khoa học cả ở trong nước và

nước ngoài vì các tính năng dược học quan

trọng của nó. Đó là các tính năng chữa bệnh

như phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới và u xơ

tử cung ở phụ nữ, đặc biệt là khả năng chống

ung thư [8], [9], [12]. Trinh nữ hoàng cung

đang trở thành cây thuốc rất có giá trị trong

việc điều trị chứng phì đại lành tính tuyến tiền

liệt. Vì vậy, nhu cầu về số lượng và chất

lượng nguyên liệu để sản xuất thuốc đối với

cây thuốc này ngày càng tăng.

Ở Việt Nam, để tăng nguồn cung cấp nguyên

liệu cho chế biến thuốc ở qui mô công nghiệp,

đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học

ứng dụng phương pháp nuôi cấy in vitro vào

việc nhân giống Trinh nữ hoàng cung và nhận

được những kết quả khả quan, góp phần giải

quyết nhu cầu nguồn nguyên liệu [1], [3].

∗

Tel: 091 4504250, Email: [email protected]

Hiện nay, không chỉ các tác giả ngoài nước

mà đã có nhiều công trình khoa học, các bài

báo của các nhà khoa học Việt Nam đã

nghiên cứu và xác định tương đối đầy đủ về

thành phần hoá học của cây Trinh nữ hoàng

cung Việt Nam [4], [6], [7], [10],[11]. Tuy

nhiên, vấn đề nghiên cứu quy trình nuôi cấy

mô tế bào cây Trinh nữ hoàng cung để thu

nhận sinh khối và phân tích các chất có hoạt

tính sinh học trong mô chưa được quan tâm.

Trong bài báo này, chúng tôi trình bày một số

kết quả về ảnh hưởng của sự tổ hợp các chất

điều hòa sinh trưởng và nước dừa đến sinh

khối mô sẹo thu được từ mẫu củ cây Trinh nữ

hoàng cung và kết quả ban đầu về định tính

ancaloit trong các mẫu mô sẹo thu được bằng

phương pháp sắc kí lớp mỏng.

VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

Vật liệu

Cây Trinh nữ hoàng cung Crinum latifolium

L., thuộc họ Thuỷ tiên Amaryllidaceae do

Viện Dược liệu cung cấp.

Phương pháp

- Phương pháp nuôi cấy sinh khối mô sẹo:

Nguồn nguyên liệu, phương pháp tạo mô và

môi trường tạo mô sẹo được công bố theo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn