Ảnh hưởng của phát triển kinh tế đến hệ thống dòng chảy ngầm, dòng chảy mặt vùng đất bazan - Cao nguyên Đắc Lắc

TUT

inioat dong cua dia phucfng^ ddn vi

m ^

Anh huong cua phat trien l(inh te

flen he thong dong chay ngam, dong chay mat

VUNG DAT DAZAN - CAO NGUY!N DAC LAC

O TS. TO TRUNG NGHIA - LE HUNG NAM

Wen Quy hoach ThCiy Igi

Hoat ddng khai thac ngudn

nude phuc vu phat trien kinh

td trong thdi gian gan day da

tac ddng tieu eye den can bang

ngudn nude ngam, nude mat vung

cao nguyen Budn Ma Thudt. Kit qua

tinh toan djnh lugng tac ddng bang

md hinh toan tdng hgp he thdng

ngudn nude (nude mat, nude ngam

va he thdng khai thac ngudn nude

phuc vu tudi, ca'p nude sinh hoat dd

thj, cdng nghiep) cho thay, phuong an

phat trien cay cdng nghiep d myc hgp

ly se duy tri myc nude ngam vung cao

nguyen Budn Ma Thudt dn djnh.

Trong nhffng nam qua, nganh

ndng nghiep vung Tay Nguyen ndi

Chung va Iffu vyc sdng Srepdk ndi

rieng da cd budc phat trien nhanh,

Hdn tue, ed vai trd dac biet quan trgng

trong co cau kinh te cua vung. Dae

bidt, do nhu cau thj trudng trong nude

va qudc te, didn tich canh tac cay

cdng nghiep xua't kha'u tang dot bien

dac biet la cay ca phe. Tinh rieng tinh

Dae Lac, dien tich cay ca phe khoang

160.000ha, xuat khau 300.000

ta'n/nam cd gia trj xua't khau dat tren

80% kim ngach xua't khau toan tfnh

ddng gdp hdn 50% GDP effa tfnh. Tuy

vay, phat trien ndng nghiep va cay

cdng nghiep edn mdt sd tdn tai nhu

ndng nghiep phat trien nhanh nhung

chua bin vffng, san xua't ndng nghiep

edn phu thude nhiiu vao thien nhidn

va thj trudng tieu thu, chu yeu lam

mdt vu vao mua mua, thdi vu khdng

dam bao, nang sua't cay trdng khdng

cao do thudng xuyen bj han han de

dga.

Tai nguyen nude phong phff

nhung phan bd khdng deu, tap trung

chu yeu vao mua mua. Tuy mdi khai

thac 10% ngudn nude nhung do phan

bd khdng diu theo mua lai do d dau

ngudn cac sdng sudi, v i mua khd

myc nude ra't thap nen viee khai thac

ngudn nude phuc vu phat trien ndng

nghiep diu phai bang bien phap cdng

trinh, dac biet la cac hd diiu tiet nude.

Viec khai thac d at cay ca phe qua

myc cho phep keo theo viee khai thac

nude ngam qua ngudng, cac gieng

khoan nude ngam cua dan phat tridn

ty do, thieu kiem soat din den myc

nude ngam ha tha'p, lam cho tai

nguyen nude ngam bj suy thoai, can

^ie t da dan den mau thuan trong

phan chia ngudn nude vdi ndng

nghiep lua nude va ca'p nude sinh

hoat dd thj. Hidn tugng thieu nude

sinh hoat vao eudi mua khd thudng

xuyen xay ra, hang loat gidng tang

ndng cung cac sdng sudi nhd khd

can, dien tich cay trdng can va ca phd

chdt khd vi thieu nude.

Nhu cau nude cho ndng nghiep

chiem khoang 10% tdng lugng nude

mat nhung chiem khoang 50% lugng

ddng chay mua khd. Hien trang khai

thac da va se din den tac ddng lau

dai, tang lugng khai thac nude ngam

lam ha tha'p myc nude ddng chay

ngam, lam giam ddng chay mua kiel

Sau chu ky mdt nam, neu myc nude

ngam khdng phuc hdi sau mua mua

se dan den suy giam toan bg he

thdng tai nguyen nude trong vung -

ndi each khae la phat trien khdng ben

vffng. Do vay, tim ra giai phap cap

nude thich hgp cho Tay Nguyen ndi

ehung va luu vyc sdng Srepok ndi

rieng dam bao cho sy phat trien ben

vffng la dac biet quan trgng nham

phuc vu muc tieu phat trien kinh te

cua vung.

De quan ly hieu qua ngudn nffde

mat, nude ngam can tien hanh diiu

tra khao sat diiu kien tdng hgp vi

ngudn nude, ddng thdi tien hanh cdng

tac phan tich danh gia cae thanh

phan cua he thdng ngudn nude ngam

nham rfft ra cac kit luan khuyen cao

cho cac nha hoach djnh, quan ly

trong ITnh vyc quan ly ngudn nude ndi

rieng va quan ly tai nguyen thien

nhien ndi ehung.

Qua qua trinh thu thap phan tich

Tdi nguyen vd Mdi trudng | Ky 2-Th^ng 11/2010