Ảnh hưởng của mức độ thỏa mãn công việc đến sự gắn kết của nhân viên với tổ chức tại các đơn vị vận tải đường bộ trên địa bàn tphcm

- 0 -

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “ Ảnh hưởng của mức độ thỏa mãn công việc đến

sự gắn kết của nhân viên với tổ chức tại các đơn vị vận tải đường bộ trên địa bàn

TPHCM” là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Cơ sở lý luận tham khảo từ các tài liệu được nêu ở phần tài liệu tham khảo, số liệu và

kết quả được trình bày trong luận văn là trung thực, không sao chép của bất cứ công

trình nghiên cứu nào trước đây.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 10 năm 2010

Người thực hiện luận văn

ĐẶNG THỊ NGỌC HÀ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

---------------------------

ĐẶNG THỊ NGỌC HÀ

ẢNH HƯỞNG CỦA MỨC ĐỘ THỎA MÃN CÔNG VIỆC

ĐẾN SỰ GẮN KẾT CỦA NHÂN VIÊN VỚI TỔ CHỨC

TẠI CÁC ĐƠN VỊ VẬN TẢI ĐƯỜNG BỘ

TRÊN ĐỊA BÀN TPHCM

Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh

Mã số : 60.34.05

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC : PGS.TS. TRẦN KIM DUNG

TP. Hồ Chí Minh - Năm 2010

- 1 -

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “ Ảnh hưởng của mức độ thỏa mãn công việc đến

sự gắn kết của nhân viên với tổ chức tại các đơn vị vận tải đường bộ trên địa bàn

TPHCM” là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Cơ sở lý luận tham khảo từ các tài liệu được nêu ở phần tài liệu tham khảo, số liệu và

kết quả được trình bày trong luận văn là trung thực, không sao chép của bất cứ công

trình nghiên cứu nào trước đây.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 10 năm 2010

Người thực hiện luận văn

ĐẶNG THỊ NGỌC HÀ

- 2 -

LỜI CẢM ƠN

Đề tài luận văn thạc sĩ “ Ảnh hưởng của mức độ thỏa mãn công việc đến sự gắn kết

của nhân viên với tổ chức tại các đơn vị vận tải đường bộ trên địa bàn TPHCM”

được hoàn thành là kết quả của một quá trình học tập, nghiên cứu và vận dụng những

tri thức được học trong suốt 2 năm ở lớp cao học Quản trị kinh doanh khóa 16–

Trường Đại Học Kinh Tế TPHCM với mong muốn góp phần nâng cao công tác quản

trị nguồn nhân lực tại đơn vị công tác nói riêng và cho ngành GTVT đường bộ tại

TPHCM nói chung.

Kết quả này không chỉ là sự phấn đấu của bản thân mà còn có sự trợ giúp của Quý

Thầy, Cô Trường Đại học Kinh tế TP.HCM đã hết lòng tận tụy, truyền đạt những kiến

thức quý báu trong suốt thời gian học tại Trường.

Xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến:

- Quý Thầy, Cô Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, đặc biệt là PGS.Tiến sỹ Trần Kim

Dung đã tận tình hướng dẫn phương pháp nghiên cứu khoa học và nội dung đề tài.

- Chú Lê Trung Tính – Trưởng phòng Quản lý Vận Tải & Công Nghiệp Sở Giao

Thông Vận Tải TPHCM đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập dữ liệu nghiên

cứu.

- Lãnh đạo HTX Xe Khách LT DL & DV Thống Nhất đã tạo điều kiện cho tôi theo học

khóa học này.

Cuối cùng xin chân thành cảm ơn gia đình, các anh chị đồng nghiệp, bạn bè đã hết lòng

động viên tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.

Xin chân thành cảm ơn.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 10 năm 2010

Người thực hiện luận văn

ĐẶNG THỊ NGỌC HÀ

- 3 -

MỤC LỤC

Trang

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT.……………………..……………. 5

DANH MỤC CÁC BẢNG,BIỂU ĐỒ, HÌNH, PHƯƠNG TRÌNH……………………6

TÓM TẮT…………………………………………………………………………… 8

PHẦN MỞ ĐẦU

1.Lý do chọn đề tài……..…………………………………………………………….. 9

2. Mục tiêu nghiên cứu……..…………………………………………………………11.

3. Phạm vi, đối tượng và phương pháp nghiên cứu…….…………………………… 11

4. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu ….…………………………………………….. 12

5. Cấu trúc nghiên cứu…….………………………………………………………… 13

CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN …………………………………………………..14

1.1 Lý thuyết về thỏa mãn công việc………………………………………………….14

1.1.1 Định nghĩa……………………………………………………………………14

1.1.2 Các thành phần của thỏa mãn công việc…………………………..…………15.

1.1.3 Đo lường mức độ thỏa mãn công việc……………………………………… 18

1.2 Lý thuyết về gắn kết với tổ chức………………………………………………….19

1.2.1 Định nghĩa……………………………………………………………………19

1.2.2 Các thành phần gắn kết với tổ chức……………………………….…………19

1.2.3 Đo lường mức độ gắn kết với tổ chức………………………………………. 22

1.3 Mối quan hệ giữa thỏa mãn công việc và gắn kết với tổ chức…..………………. 22

1.4 Mô hình và giả thuyết nghiên cứu……………………………………………….. 24

1.5 Tóm tắt……………………………………………………………………………29

CHƯƠNG2 : PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………………………………… 30

2.1 Thiết kế nghiên cứu………………………………………………..........................30

2.2 Phương pháp chọn mẫu và xử lý số liệu………………………………………… 32

2.2.1 Phương pháp chọn mẫu………………………………………………………32

2.2.2 Phương pháp xử lý số liệu …………………………………………..……….32

2.3 Xây dựng thang đo………………………………………………………………..33

2.3.1 Thang đo sự thỏa mãn công việc……………………………………………..33

- 4 -

2.3.2 Thang đo sự gắn kết với tổ chức……………………………………………..37

2.4 Tóm tắt……………………………....................................................................38

CHƯƠNG 3 : XỬ LÝ SỐ LIỆU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………….39

3.1 Mô tả mẫu…………………………………………………………...................... 39

3.2 Đánh giá sơ bộ thang đo…………………………………………………………. 40

3.2.1 Đánh giá sơ bộ thang đo mức độ thỏa mãn công việc……………………… 40

3.2.2 Đánh giá sơ bộ thang đo mức gắn kết với tổ chức …………………………. 42

3.3 Phân tích nhân tố khám phá (EFA)……………………………………………….43

3.3.1 Kiểm định thang đo đo lường mức độ thỏa mãn công việc…………………..44

3.3.2 Kiểm định thang đo đo lường mức độ gắn kết với tổ chức…………………..48

3.4 Phân tích hồi quy…………………………………………………………………..52

3.4.1 Phân tích hồi quy ảnh hưởng của thỏa mãn công việc đến thoả mãn chung…54

3.4.2 Phân tích hồi quy ảnh hưởng của thỏa mãn công việc đến sự gắn kết với tổ

chức………………………………………………………………………………….. 59

3.4.3 Thảo luận kết quả…………………………………………………………….66

3.5 Tóm tắt…………………………………………………………………………….69

CHƯƠNG 4 : GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ………………………………………70

4.1 Giải pháp………………………………………………………………………… 70

4.2 Kiến nghị………………………………………………………………………… 78

Ý NGHĨA VÀ KẾT LUẬN…………………………………………………............ 79

GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ NGHỊ CHO NGHIÊN CỨU TIẾP THEO 80

TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………………..81

Phụ lục 1 : Dàn bài thảo luận nhóm………...……………………………………….…83

Phụ lục 2 : Bảng câu hỏi nghiên cứu định lượng.........................................................85

Phụ lục 3 : Đánh giá độ tin cậy của các thang đo........................................................ 88

Phụ lục 4 : Kết quả phân tích nhân tố ……………………………………………… 96

Phụ lục 5 : Kết quả phân tích hồi quy………………………………………………. 101

Phụ lục 6 : Danh sách các đơn vị vận tải trên địa bàn TPHCM……………………….106

- 5 -

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

  

1. JDI : Chỉ số mô tả công việc (Job Descriptive Index).

2. GS : Thỏa mãn chung

3. JS : Thỏa mãn công việc (Job sastisfation)

4. SUP : Lãnh đạo

5. PRO : Cơ hội đào tạo và thăng tiến

6. COW : Đồng nghiệp

7. TRADE : Thương hiệu

8. PAY : Lương

9. WLD : Áp lực công việc

10.WORK : Bản chất công việc

11.AC : Gắn kết vì tình cảm (Affective Commitment)

12.CC : Gắn kết để duy trì (Continuance Commitment)

13.NC : Gắn kết vì đạo đức (Normative Commitment)

14.EFA : Phân tích nhân tố khám phá (Exploratory Factor Analysis)

15.KMO : Hệ số Kaiser - Mayer – Olkin

16.Sig. : Mức ý nghĩa quan sát (Observed significance level)

17.VIF : Hệ số nhân tố phóng đại phương sai

(Variance inflation factor)

18.SPSS : Phần mềm thống kê cho khoa học xã hội

(Statistical Package for the Social Sciences)

19.VTHK : Vận tải hành khách

20.HTX : Hợp tác xã

21.WTO : Tổ chức thương mại thế giới

22.GTVT : Giao thông vận tải

23.BHXH : Bảo hiểm xã hội

24.BHYT : Bảo hiểm y tế

- 6 -

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 3-1: Bảng cơ cấu mẫu khảo sát theo loại hình doanh nghiệp …………… 39

Bảng 3-2: Bảng kết quả Cronbach’s Alpha của thang đo các thành phần

thỏa mãn công việc……………………………………………………………. 40

Bảng 3-3: Bảng tổng kết hệ số tin cậy của các thành phần thang đo

sự thỏa mãn công việc…………………………………………………………. 42

Bảng 3-4: Bảng kết quả Cronbach’s Alpha của thang đo các thành phần

gắn kết với tổ chức…………………………………………………………….. 42

Bảng 3-5: Bảng tổng kết hệ số tin cậy của các thành phần thang đo

sự gắn kết………………………………………………………………………. 43

Bảng 3-6: Bảng kết quả phân tích EFA đối với thang đo đo lường mức độ

thỏa mãn công việc …………………………………………………………… 46

Bảng 3-7: Bảng kết quả phân tích EFA đối với thang đo đo lường mức độ

gắn kết với tổ chức …………………………………………………………….. 49

Bảng 3-8: Bảng tóm tắt kết quả kiểm định thang đo…………………………. 50

Bảng 3-9: Bảng ma trận tương quan…………………………………………. 53

Bảng 3-10: Bảng thông số của từng biến trong phương trình hồi quy các yếu

tố ảnh hưởng đến sự thỏa mãn chung…………………………………………. 55

Bảng 3-11: Bảng kết quả kiểm định sự tương quan giữa các phần dư………… 57

Bảng 3-12: Bảng kết quả của giá trị thống kê về tác động của các yếu tố

thành phần công việc đến sự thỏa mãn chung ………………………………… 58

Bảng 3-13: Bảng kết quả hồi quy về tác động của các yếu tố thành phần

công việc đến sự thỏa mãn chung……………………………………………… 58

Bảng 3-14: Bảng kết quả của giá trị thống kê về tác động của các yếu tố

thành phần công việc đến sự gắn kết vì tình cảm của nhân viên với tổ chức….. 60

Bảng 3-15: Bảng kết quả hồi quy về tác động của các yếu tố thành phần

công việc đến sự gắn kết vì tình cảm của nhân viên với tổ chức……………… 60

Bảng 3-16: Bảng kết quả của giá trị thống kê về tác động của các yếu tố 61

- 7 -

thành phần công việc đến sự gắn kết để duy trì của nhân viên với tổ chức…….

Bảng 3-17: Bảng kết quả hồi quy về tác động của các yếu tố thành phần

công việc đến sự gắn kết để duy trì của nhân viên với tổ chức…………………62

Bảng 3-18: Bảng kết quả của giá trị thống kê về tác động của các yếu tố

thành phần công việc đến sự gắn kết vì đạo đức của nhân viên với tổ chức……63

Bảng 3-19: Bảng kết quả hồi quy về tác động của các yếu tố thành phần

công việc đến sự gắn kết vì đạo đức của nhân viên với tổ chức……………….. 64

Bảng 3-20: Bảng tổng kết ảnh hưởng của các yếu tố thành phần công việc

đến sự thỏa mãn chung và gắn kết của nhân viên với tổ chức………………… 65

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3-1: Biểu đồ tần số của phần dư chuẩn hóa…………………………….56

Biểu đồ 3-2: Biểu đồ Q-Q Plot…………………………………………………. 56

Biểu đồ 3-3: Đồ thị phân tán Scatter Plot……………………………………… 57

DANH MỤC HÌNH

Hình 1- 1: Mô hình đo lường sự gắn kết của nhân viên đối với tổ chức

(Stum,2001)………………………………………………………. 23

Hình 1-2 : Mô hình và các giả thuyết nghiên cứu đề nghị……………………. 25

Hình 2-1: Quy trình nghiên cứu…………………………………………………31

Hình 3-1: Mô hình nghiên cứu điều chỉnh sau khi thực hiện EFA…………… 51

DANH MỤC PHƯƠNG TRÌNH

Phương trình 3-1 : Phương trình hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến thỏa

mãn chung………………………………………………. 59

Phương trình 3-2 : Phương trình hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết

vì tình cảm………………………………………………… 61

Phương trình 3-3 : Phương trình hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết

để duy trì…………………………………………………… 63

Phương trình 3-4 : Phương trình hồi quy các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết

vì đạo đức………………………………………………… 65

- 8 -

TÓM TẮT

  

Nghiên cứu được thực hiện nhằm để đo lường: (a) mức độ thỏa mãn công việc, (b) mức

độ gắn kết của nhân viên đối với tổ chức, (c) đo lường ảnh hưởng của thỏa mãn công

việc đến sự gắn kết của nhân viên với tổ chức.

Nghiên cứu được thực hiện dựa trên cơ sở lý thuyết về khía cạnh thành phần thỏa mãn

công việc của Smith et al (1969) và về khía cạnh các thành phần gắn kết của nhân viên

với tổ chức của Meyer & Allen (1991). Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích

nhân tố khám phá EFA và kiểm tra độ tin cậy Cronbach alpha để xây dựng và kiểm

định thang đo được thực hiện với mẫu khảo sát 325 nhân viên văn phòng làm việc tại

các đơn vị ngành vận tải đường bộ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, thang đo mức độ thỏa mãn công việc có 7 thành phần với

37 biến quan sát, bao gồm : lãnh đạo; cơ hội đào tạo và thăng tiến; đồng nghiệp;

thương hiệu; lương; áp lực công việc và cuối cùng là bản chất công việc. Thang đo sự

gắn kết với tổ chức có 3 thành phần: gắn kết vì tình cảm; gắn kết để duy trì và gắn kết

vì đạo đức với 19 biến quan sát.

Kết quả nghiên cứu cho thấy 3 thành phần gắn kết với tổ chức đều bị ảnh hưởng bởi 7

thành phần thỏa mãn công việc của nhân viên, trong đó thành phần yếu tố cơ hội đào

tạo và thăng tiến là ảnh hưởng nhiều nhất. Điều đó cho thấy rằng thực tế hiện nay nhân

viên rất chú trọng đến vấn đề được đào tạo, trau dồi và thăng tiến nghề nghiệp.

Về ý nghĩa thực tiễn, kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở khoa học và khách quan giúp cho

các nhà lãnh đạo trong các đơn vị ngành vận tải hiểu rõ hơn về nhân viên đồng thời

đưa ra giải pháp để nâng cao sự thỏa mãn công việc và gắn kết của nhân viên đối với

doanh nghiệp.

- 9 -

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài nghiên cứu

Sự thỏa mãn công việc cũng như sự gắn kết của nhân viên đối với tổ chức giữ vai

trò rất quan trọng và quyết định đối với sự thành công trong việc phát triển của tổ chức

trong môi trường cạnh tranh. Khi nhân viên thỏa mãn với công việc sẽ có động lực làm

việc cao hơn, sẽ gắn bó và trung thành hơn với tổ chức. Đây cũng chính là điều mà các

doanh nghiệp luôn mong muốn đạt được từ nhân viên của mình.

Sau 3 năm chính thức trở thành thành viên của tổ chức thương mại quốc tế

(WTO), Việt Nam có nhiều bước phát triển vượt bậc song vẫn còn tồn tại những biểu

hiện yếu kém trong công tác quản lý nguồn nhân lực và đây cũng chính là rào cản cho

sự phát triển của nền kinh tế đất nước nói chung và của doanh nghiệp nói riêng. Với

những áp lực cạnh tranh gay gắt như hiện nay kèm theo chính sách thu hút và giữ nhân

tài của các tổ chức chưa được sâu sắc chính vì thế chỉ trong một thời gian rất ngắn, hầu

hết các đơn vị sở ngành trên địa bàn Tp.HCM đều phải đối mặt với hàng loạt những

cuộc ra đi của các cán bộ - nhân viên trong đó có không ít người sẵn sàng từ bỏ những

vị trí chủ chốt để tìm đến những công việc khác tốt hơn. Trong những năm gần đây,

vấn đề nhân viên nghỉ việc trong các doanh nghiệp được nhắc đến khá nhiều song vẫn

chưa có được hướng đi và cách làm cụ thể để làm giảm làn sóng nghỉ việc đang len lỏi

trong các tổ chức, trong đó có các doanh nghiệp trong ngành vận tải.

Làm thế nào để nhân viên thỏa mãn trong công việc và gắn kết với tổ chức luôn

là vấn đề khó khăn đặt ra cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Để trả lời cho câu hỏi

trên nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới cũng như ở Việt Nam đã tìm ra mối quan hệ

giữa thỏa mãn công việc và sự gắn kết với tổ chức cho từng lĩnh vực nghiên cứu của

mình chẳng hạn như ở lĩnh vực y tế (nghiên cứu của Mahmoud AL-Hussami , 2008),

lĩnh vực dịch vụ khách sạn (Andrew Hale Feinstein), lĩnh vực thuế (Cemile Celik)…, ở

Việt Nam thì có nghiên cứu của Trần Kim Dung (2005) về “Nhu cầu, sự thỏa mãn của