Ảnh hưởng của một số kiểu thảm thực vật đến một số tính chất lý, hóa học cơ bản của đất ở xã Tân Phượng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái

Trần Thế Hồng và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 107(07): 109 - 113

109

ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ KIỂU THẢM THỰC VẬT ĐẾN MỘT SỐ

TÍNH CHẤT LÝ, HÓA HỌC CƠ BẢN CỦA ĐẤT Ở XÃ TÂN PHƯỢNG,

HUYỆN LỤC YÊN, TỈNH YÊN BÁI

Trần Thế Hồng1

, Lương Thị Thanh Huyền

1

Lê Ngọc Công2*, Nguyễn Thị Thu Hà2

1

Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Yên Bái

2

Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Bài báo trình bày những kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng của thảm thực vật rừng đến một số tính

chất hoá học của đất ở xã Tân Phượng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Trong bốn quần xã nghiên

cứu đã thống kê được 202 loài thuộc 61 họ, 159 chi. Trong đó quần xã rừng phục hồi tự nhiên sau

khai thác kiệt (RPH KTK) 42 tuổi có số họ và số loài cao nhất với 112 loài thuộc 44 họ; Tiếp theo

là rừng phục hồi tự nhiên sau nương rẫy (RPH SNR) 27 tuổi có 39 họ, 94 loài; rừng trồng Mỡ

(RMO) 19 tuổi có 37 họ 75 loài; Rừng trồng keo tai tượng (RKE)10 tuổi có 25 họ, 48 loài; Thảm

thực vật rừng có ảnh hưởng rõ rệt đến một số tính chất lý, hóa học của đất theo chiều hướng khi

độ che phủ rừng tăng, thành phần loài phong phú, cấu trúc tầng tán phức tạp, có vai trò làm giảm

độ chua của đất, làm tăng lượng đạm, mùn, lân và kali dễ tiêu, hàm lượng Ca2+ và Mg2+ trao đổi

trong đất.

Từ khoá: Thảm thực vật rừng, Tính chất hoá học đất, Độ che phủ.

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Lục Yên là huyện miền núi của tỉnh Yên Bái

có diện tích tự nhiên là 80.870 ha, dân số trên

102.000 người, với hơn 10 dân tộc anh em

sinh sống, tỷ lệ người dân tộc thiểu số chiếm

81,2%. Trong những năm trước đây do trình

độ và tập quán canh tác lạc hậu, đốt rừng làm

rẫy của đồng bào dân tộc thiểu số nên diện

tích rừng bị suy giảm nhanh chóng, kèm theo

đó là hiện tượng xói mòn thoái hóa đất. Từ

năm 1991 đến nay nhờ có nhiều dự án phát

triển rừng, như chương trình 327 (1993), dự

án 661… của Chính phủ nên độ che phủ rừng

ở Lục Yên đã tăng lên đáng kể. Toàn huyện

hiện có 32.089ha rừng tự nhiên (chiếm 39,6%

tổng diện tích tự nhiên), đất có rừng trồng là

20.614ha (chiếm 25,4%) đất không có rừng là

6.072ha (chiếm 7,5%)[4]. Để tìm hiểu vai trò

của thảm thực vật đối với việc nâng cao độ

phì, bảo vệ môi trường đất, trong bài báo này

chúng tôi trình bày kết quả nghiên cứu một số

tính chất hóa học của đất dưới các thảm thực

vật rừng ở xã Tân Phượng, huyện Lục Yên,

tỉnh Yên Bái.

*

Tel:0915462404

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

Đối tượng: là các quần xã rừng phục hồi tự

nhiên sau khai thác kiệt (KTK) 42 tuổi, rừng

phục hồi tự nhiên sau nương rẫy (SNR) 27

tuổi, rừng trồng Mỡ (RMO) 19 tuổi, rừng

trồng Keo tai tượng (RKE) 10 tuổi và một số

tính chất lý, hóa học của đất dưới các thảm

rừng nói trên.

Phương pháp: - Phương pháp tuyến điều tra

(TĐT) và ô tiêu chuẩn. Trong mỗi quần xã lập

các tuyến đi theo hướng vuông góc với đường

đồng mức, các tuyến sau song song với tuyến

đầu, chiều rộng của tuyến điều tra là 4m,

khoảng cách giữa các tuyến từ 50-100m tùy

theo địa hình cụ thể của quần xã. Trên tuyến

điều tra bố trí các ô tiêu chuẩn (OTC), mỗi

OTC có kích thước 20x20m và được bố trí

đồng đều theo các vị trí địa hình. Trên TĐT

thống kê tất cả các loài thực vật. Trong mỗi

OTC lập 5 ô dạng bản, mỗi ô có kích thước

5x5m và được bố trí ở các góc và chỗ giao

nhau của hai đường chéo. Trong OTC tiến

hành đo chiều cao (Hvn) các loài cây gỗ và

cây bụi. Xác định tên loài thực vật theo

Nguyễn Tiến Bân và cs, 2003-2005[1]. Phân

tích tính chất hóa học đất theo các phương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn