Ảnh hưởng của hóa chất bảo vệ thực vật đến vi sinh vật đất trồng chè

Ảnh hưởng của hóa chất bảo vệ thực vật đến vi

sinh vật đất trồng chè

Nguyễn Văn Tuyến

Trường Đại học Khoa học Tự nhiên

Luận văn Thạc sĩ ngành: Khoa học Môi trường; Mã số: 60 85 02

Người hướng dẫn: PGS. TS. Nguyễn Xuân Cự

Năm bảo vệ: 2012

Abstract: Tổng quan về hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV), Vi sinh vật (VSV) trong

đất, Tác động của hóa chất BVTV tới VSV đất và một số tính chất cơ bản của

HCBVTV sử dụng trong thí nghiệm. Khái quát về tình hình sử dụng đất và sản xuất

chè tại vùng Tân Cương, Thái Nguyên. Nghiên cứu một số tính chất cơ bản trong đất

Tân Cương, ảnh hưởng của việc sử dụng hóa chất BVTV hóa học Actardor 100 WP

tới khu hệ vi sinh vật đất, ảnh hưởng của việc sử dụng hóa chất BVTV sinh học

Reasegant 3.6EC tới VSV trong đất. Đề xuất một số khuyến nghị tích cực để duy trì

và bảo vệ hệ vi sinh vật đất tại vùng Tân Cương, Thái Nguyên.

Keywords: Ô nhiễm môi trường; Ô nhiễm đất; Hóa chất bảo vệ thực vật; Vi sinh vật;

Đất trồng chè

Content

MỞ ĐẦU

Việt Nam là nước sản xuất nông nghiệp, với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm rất thuận lợi

cho sự phát triển của cây trồng nhưng cũng tạo điều kiện tốt cho sự phát sinh, phát triển của

sâu bệnh, cỏ dại gây hại mùa màng. Do vậy việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật để phòng

trừ sâu hại, dịch bệnh giữ vững an ninh lương thực quốc gia vẫn là một biện pháp quan trọng

và chủ yếu. Cùng với phân bón, hóa chất bảo vệ thực vật được kì vọng là yếu tố quan trọng để

đảm bảo cho một vụ mùa bội thu. Tuy nhiên, do các loại hóa chất bảo vệ thực vật thường là

các chất hoá học có độc tính cao nên mặt trái của chúng là rất độc hại với sức khoẻ con người

và là một đối tượng có nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường sinh thái nếu không được quản lý

chặt chẽ và sử dụng đúng cách. Trên thực tế, việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật chỉ một

phần là tác dụng trực tiếp còn lại đến 50% là thất thoát vào môi trường, nhất là môi trường

đất. Do đó, chúng là tác nhân quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đất.

Hệ vi sinh vật đất là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới khả năng chuyển hóa và cung

cấp dinh dưỡng cho cây trồng, đồng thời thực hiện chức năng duy trì sự sống trong đất. Việc

2

nghiên cứu về sự phân bố, động thái của vi sinh vật đất, tìm kiếm những chủng mạnh, vừa có

hoạt tính sinh học cao vừa phù hợp với điều kiện sinh thái là một trong những hướng đi đúng

đắn nhằm thực hiện định hướng phát triển nền nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, hiện nay

vấn đề ô nhiễm đất đã ảnh hưởng không nhỏ đến khu hệ vi sinh vật trong đất, làm thay đổi

theo chiều hướng tiêu cực đối với chất lượng đất.

Là một trong những nước xuất khẩu chè lớn trên thế giới, nước ta có rất nhiều vùng

chè đặc sản như Thái Nguyên, Phú Thọ, Lâm Đồng…. Các vùng chè này không chỉ được biết

đến với hương vị chè của địa phương mà còn được biết đến vì kĩ thật thâm canh cây chè cao.

Hóa chất bảo vệ thực vật đã trở thành một yếu tố không thể thiếu để đảm bảo năng suất chè

của các vùng thâm canh cao này. Tuy nhiên hóa chất bảo vệ thực vật là một trong những nhân

tố gây ô nhiễm môi trường do bị lạm dụng, thiếu kiểm soát hoặc dùng sai. Nhiều mặt tiêu cực

của hóa chất bảo vệ thực vật đã bộc lộ như gây ô nhiễm nguồn nước và đất; để lại dư lượng

trên nông sản, gây độc cho người và nhiều loài động vật máu nóng; gây mất cân bằng trong tự

nhiên; làm giảm tính đa dạng sinh học, xuất hiện nhiều loại dịch hại mới, tạo tính chống thuốc

của dịch hại và làm đảo lộn các mối quan hệ giữa các loài sinh vật trong hệ sinh thái, gây

bùng phát và tái phát dịch bệnh. Hiện nay, tình hình dịch hại ngày càng phát triển mạnh với

nhiều loài sâu bệnh đột biến kháng thuốc nên mức độ sử dụng và chủng loại hóa chất bảo vệ

thực vật ngày càng cao. Chúng ta vẫn luôn nhận thức được ảnh hưởng của hóa chất bảo vệ

thực vật đối với môi trường sinh thái nói chung cũng như vi sinh vật đất nói riêng, tuy nhiên

mức độ ảnh hưởng cụ thể ra sao thì chưa có nhiều nghiên cứu đặc biệt là trong các đất trồng

chè. Do đó đề tài “Ảnh hưởng của hóa chất bảo vệ thực vật đến vi sinh vật đất trồng chè”

được thực hiện.

Những nghiên cứu của đề tài góp thêm vào cơ sở dữ liệu về ảnh hưởng của một số hóa

chất bảo vệ thực vật đến tính đa dạng của vi sinh vật đất ở vùng nghiên cứu và làm cơ sở khoa

học cho việc đề xuất các biện pháp ứng dụng vào thực tiễn sản xuất ở địa phương.