Ảnh hưởng của dòng tiền đến đầu tư của các công ty niêm yết tại Việt Nam / Mai Mẫn Nhi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG

ẢNH HƯỞNG CỦA DÒNG TIỀN ĐẾN ĐẦU TƯ

CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM

MÃ SỐ ĐỀ TÀI: T2013-03-166

Chủ nhiệm đề tài: Th.S MAI MẪN NHI

TP. HCM, 09/2014

i

DANH SÁCH THÀNH VIÊN THAM GIA NGHIÊN

CỨU ĐỀ TÀI:

Chủ nhiệm đề tài: ThS. Mai Mẫn Nhi

Thành viên khác: Không.

ii

MỤC LỤC

Trang

Danh sách thành viên .............................................................................................. i

Mục lục ................................................................................................................. ii

Danh mục bảng ..................................................................................................... v

Danh mục các từ viết tắt ....................................................................................... vi

Thông tin kết quả nghiên cứu bằng tiếng Việt ...................................................... vii

Thông tin kết quả nghiên cứu bằng tiếng Anh ..................................................... viii

CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU ........................................................................................... 1

1.1. Xác định vấn đề nghiên cứu ............................................................................ 1

1.2. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................... 4

1.3. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 4

1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................. 4

1.5. Phạm vi nghiên cứu: ....................................................................................... 5

1.6. Dữ liệu nghiên cứu: ........................................................................................ 5

1.7. Ý nghĩa nghiên cứu: ........................................................................................ 5

1.8. Quy trình nghiên cứu: ..................................................................................... 6

1.9. Kết cấu đề tài nghiên cứu: ............................................................................... 7

CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...................................................................... 8

2.1. Khái niệm đầu tư và các lý thuyết đầu tư: ....................................................... 8

2.1.1. Khái niệm đầu tư:..................................................................................... 8

2.1.2 Các lý thuyết đầu tư: ................................................................................. 9

2.1.2.1 Lý thuyết gia tốc đầu tư (Accelerator theory): .................................. 9

2.1.2.2. Lý thuyết đầu tư tân cổ điển (Neoclassical theory) và lý thuyết đầu

tư tân cổ điển điều chỉnh (modified neoclassical theory): ................................. 10

2.1.2.3. Lý thuyết đầu tư của Tobin (Tobin’s Q theory): ............................ 11

2.1.2.4. Lý thuyết dòng tiền của đầu tư: ................................................... 12

2.2 Khái niệm dòng tiền: ..................................................................................... 15

2.3 Lý thuyết về mối quan hệ giữa dòng tiền và đầu tư: ....................................... 15

2.3.1. Các nghiên cứu cho thấy dòng tiền không có tác động đến đầu tư: ......... 16

iii

2.3.2. Các nghiên cứu cho thấy dòng tiền có tác động đến đầu tư: .................... 17

2.3.3. Các nghiên cứu tranh luận về mối quan hệ giữa dòng tiền và đầu tư có phãi

là dấu hiệu của hạn chế tài chính (financial constraints) : ................................. 19

2.4 Khác biệt của đề tài này so với các nghiên cứu trước đây: .............................. 23

CHƯƠNG III: CÁC GIẢ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................. 24

3.1. Giả thuyết nghiên cứu: (hypotheses) ............................................................. 24

3.1.1. Giả thuyết nghiên cứu 1: ........................................................................ 24

3.1.2. Giả thuyết nghiên cứu 2: ........................................................................ 25

3.1.3. Giả thuyết nghiên cứu 3: ........................................................................ 25

3.2 Mô hình nghiên cứu: ...................................................................................... 26

3.4.1 Mô hình nghiên cứu của Giả thuyết số 1 (Hypothesis 1): ......................... 28

3.4.2 Mô hình nghiên cứu của Giả thuyết số 2 (Hypothesis 2): ......................... 29

3.4.3 Mô hình nghiên cứu của Giả thuyết số 3 (Hypothesis 3): ......................... 30

3.3. Dữ liệu nghiên cứu: ...................................................................................... 31

3.4 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 31

CHƯƠNG IV: PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............. 33

4.1. Phân tích thống kê dữ liệu: ............................................................................ 33

4.1.1 Đặc điểm phân bố của các công ty niêm yết trong tập hợp mẫu theo từng

năm của giai đoạn 2007 – 2012: ....................................................................... 33

4.1.2 Đặc điểm phân bố của các công ty niêm yết trong tập hợp mẫu theo từng

ngành nghề khác nhau: .................................................................................... 35

4.1.2 Đặc điểm phân bố của các công ty niêm yết trong tập hợp mẫu tại hai sở

giao dịch HOSE và HNX. ................................................................................ 37

4.2 Phân tích kết quả hồi quy của ba giả thuyết chính (Hypothesis 1,2,3): ........... 38

4.2.1 Kết qủa mô hình hồi quy (1) và phân tích: ............................................... 38

4.2.1.2 So sánh giữa các mô hình OLS, FEM và REM và xác định mô hình

thích hợp nhất: ................................................................................................. 40

4.2.1.3 Một số kiểm định đối với mô hình được lựa chọn là thích hợp nhất: 41

4.2.1.4 Phân tích kết quả mô hình hồi quy GLS:......................................... 43

4.2.2 Kết qủa mô hình hồi quy (2) và phân tích: ............................................... 46

4.2.2.1 Phân tích thống kế dữ liệu: ............................................................. 46

4.2.2.2 Kết quả hồi quy và phân tích: ......................................................... 47

iv

4.2.3 Kết qủa mô hình hồi quy (3) và phân tích: ............................................... 50

CHƯƠNG V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 53

5.1 Kết luận: ........................................................................................................ 53

5.2 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo: ......................................... 54

5.3 Kiến nghị: ...................................................................................................... 55

5.3.1 Những kiến nghị định hướng chính sách: ................................................ 55

5.3.2 Những đề xuất về quản lý điều hành trong nội bộ công ty: ...................... 56

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 57

PHỤ LỤC ........................................................................................................... 61

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Quy trình nghiên cứu của đề tài: ………………………………………… .6

Bảng 2.1: Các biến định lượng của các lý thuyết nêu trên được chọn để sử dụng trong

đề tài………………………………………………………………………………… 14

Bảng 3.1: Các biến định lượng và kỳ vọng dấu được sử dụng trong mô hình

1,2,3…………………………………………………………………………..………27

Bảng 3.2: Kỳ vọng dấu của biến giả và biến tương tác sử dụng trong mô hình (2)….29

Bảng 3.3: Kỳ vọng dấu của biến giả và biến tương tác sử dụng trong mô hình (3)….30

Bảng 4.1 : Giá trị trung bình hàng năm của các yếu tố trong giai đoạn nghiên cứu....32

Bảng 4.2: Mô tả các ngành nghề trong tập hợp mẫu nghiên cứu…………………… 34

Bảng 4.3: Giá trị trung bình của các yếu tố theo từng ngành:………………………. 35

Bảng 4.4: Giá trị trung bình của các yếu tố theo nhóm công ty niêm yết tại HNX và

HOSE:………………………………………………………………………………..37

Bảng 4.5: Kết quả hồi quy của mô hình OLS, FEM và REM:………………………38

Bảng 4.6: Phân tích tương quan giữa các biến số định lượng:………………………41

Bảng 4.7 Mô hình hồi quy GLS sau khi khắc phục hiện tượng phương sai thay đổi..42

Bảng 4.8: Ước lượng, kiểm định và phân tích sơ bộ hệ số tác động của các yếu tố

nghiên cứu đến quyết định đầu tư theo mô hình GLS:………………………………42

Bảng 4.9: Số liệu thống kê mô tả của các biến trong toàn bộ tập hợp mẫu, trong tập

hợp mẫu gồm những công ty lớn và tập hợp mẫu gồm những công ty nhỏ…………45

Bảng 4.10: Kết quả ước lượng các giá trị hồi quy với biến giả và biến tương tác liên

quan đến quy mô công ty:……………………………………………………………46

Bảng 4.11: Kết quả ước lượng các giá trị hồi quy với biến giả và biến tương tác liên

quan đến tốc độ tăng trưởng của công ty:……………………………………………50

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

OLS (Ordinary Least square): Mô hình hồi quy bình phương nhỏ nhất

FEM (Fixed Effect Model): Mô hình tác động cố định

REM (Random Effect Model) Mô hình tác động ngẫu nhiên

GLS (Generalized least squares): Phương pháp bình phương nhỏ nhất tổng quát

HOSE: Sở Giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh

HNX: Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội