Ảnh hưởng của 2 loại thức ăn có nguồn gốc thực vật và động vật đến kích thước cơ thể ở các pha phát triển và khả năng đẻ trứng của bọ rùa đỏ Micraspis discolor fabricius, 1978

31(2): 27-32 Tap chf SINH HOC 6-2009

ANH HU6N G CUA 2 LOAI TUtiC AN CO NGUON GOC DONG VAT VA THUC

VAT DfiN KICH THUOC CO TH £ 6 CAC PHA PHAT TRIEN VA KHA NANG

DE TRtTNG CUA Bp RUA DO MICRASPIS DISCOLOR FABRICIUS, 1798

PHAM QUYNH MAI

Vien Sinh Thdi vd Tdi Nguyen Sinh Vdt

Dinh dudng la nhan td quan trgng cho sur

sinh san va phat trien cua cdn triing. Tuy nhien

ddi vdi timg nhdm loai cdn trung khac nhau

thanh phan thiic an ciing khac nhau. Quan he

sinh hgc ciia bg riia chii ye'u phu thugc vao quan

he dinh dudng cua chiing trong sinh quan. Hg

Bg rua (Coccinellidae) dugc chia lam 2 nhdm:

bg rua bat mdi va bg rua an thuc vat. Su phan

chia nay dua theo dac diem dinh dudng va su

chuyen hoa thiic an ciia mdi loai. Thiic an cua

bg riia an thit ndi chung phong phii, phln ldn bg

riia an thit an rep mudi, tuy nhien cd loai an rep

canh trong, rep vay, bet hai thuc vat, an au trung

ciia mdt so loai canh ciing, triing va a'u trung ciia

nhiing cdn triing hai va nhiing sinh vat nhd khac

hai thuc vat.

Theo tai lieu "Sinh thai hgc bg rua" [4] phd

thiic an cua mdt sd loai bg riia thugc nhdm bit

mdi khdng an chuyen thirc an cd ngudn gd'c tit

dgng vat ma chiing cdn an them ca thiic an cd

ngudn gdc tir thuc vat nhu la, phan hoa va mat

hoa ciia mdt sd loai cay trdng. Thanh phan thiic

an ciia bg riia thudc phan hg Coccinellinae, tdc

Coccinellini gdm: 85% la rep, mgt phan la la,

trirng hoac a'u triing mdt sd loai ciia cac hg thudc

bg canh ciing. Loai bg riia dd {Micraspis

discolor) la mdt loai thudc phan hg

Coccinellinae, tdc Coccinellini, gidng

Micraspis. Day la loai cd su phan bd rdng va

phd thiic an ciia chiing ciing tuong dd'i phong

phii. Trong khudn khd bai bao nay se trinh bay

cac ke't qua nghien ciiu vl anh hudng cua 2 loai

thiic an cd ngudn gd'c khac nhau (mdt loai thiic

an cd ngudn gd'c tir ddng vat la rep mudi (Aphis

craccivora) va loai thiic an khac cd ngudn gdc

tii thuc vat hoa ciic don budt {Bidens pilosa) de'n

qua trinh phat triln cua bg rua dd {Micraspis

discolor).

I. PHUONG PHAP NGHIEN CtTU

Ddi tugng nghien ciiu la bg riia dd d cac giai

dgan phat trien. Thiic an cua bg rua la rep mudi

{Aphis craccivora) dugc nudi va phat trien trong

phdng rat tdt tren mam dau den. Phan hoa don

budt {Bidens pUosa) dugc sir dung lam thiic an

vi vao thang 2 va thang 3, loai cay nay cd hoa

sdm, bg riia xuat hien d dd va an pha'n hoa. Liic

nay hoa ciia cd hda thao chua xua't hien.

Cac dung cu dugc diing trong thuc nghiem

gdm: nha ludi, long ludi, cac loai hop nhua

dudng kfnh 8,5 cm, cao 12 cm va 5 cm, cao 8,5

cm, dia petri, dng nghiem, bdng tha'm nudc va

mdt sd vat dung khac.

Dilu tra tren ddng rudng theo dinh ky 1 tuan

mdt lan, tai cac canh ddng liia, cac bd cd dai va

rau d Hoai Dire, Sdc Son va nhiing vimg khac d

ngoai d Ha Ndi. Quan sat, ghi chep su xua't hien

cua bg rua dd tren cac loai cay trdng khac nhau,

qua trinh phat trien cua cay (giai doan sinh

trudng: ra hoa, dau qua...). Xac dinh loai thiic an

cd ngudn gd'c tii ddng vat hoac thuc vat ma bg

rha da sir dung lam thiic an. Chgn thiic an thfch

hgp de nudi bg rua dd trong phdng thf nghiem.

Mlu bg rua dd d ta't ca cac pha phat trien

(triing, a'u triing, nhdng va trudng thanh) d ngoai

tu nhien dugc thu blng vgt cdn trung va blng

tay. Mlu thu ngoai tu nhien, dugc giir tam thdi

trong hop nhua va tie'p tuc nudi trong phong thf

nghiem blng 2 loai thiic an (ddng vat va thuc

vat), theo ddi cac pha phat trien, kha nang de

triing, tuoi thg va mdt so chi tieu sinh hgc khac.

Vdi 2 loai thiic an khac nhau (rep va pha'n

hoa don budt) bd trf thanh 2 Id thf nghiem va

dugc lap lai 3 lan.

Giir cho hoa don budt tuoi, do lm cho rep va

27