Xây Dựng Và Thử Nghiệm Chương Trình Truyền Thông Thay Đổi Hành Vi Sử Dụng Nước Sinh Hoạt Và Vệ Sinh Môi Trường Của Người Dân Tại Xã Quảng Kim Bát Xát Lào Cai

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG & MÔI TRƢỜNG

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

XÂY DỰNG VÀ THỬ NGHIỆM CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN THÔNG

THAY ĐỔI HÀNH VI SỬ DỤNG NƢỚC SINH HOẠT VÀ VỆ SINH MÔI

TRƢỜNG CỦA NGƢỜI DÂN TẠI XÃ QUANG KIM - BÁT XÁT - LÀO CAI

NGÀNH: Khoa học môi trƣờng.

MÃ NGÀNH: 306

Giáo viên hướng dẫn : Ths. Nguyễn Thị Bích Hảo

Sinh viên thực hiện : Liềng Văn Bảo

Mã sinh viên : 1153060292

Lớp : 56A_KHMT

Khoá học : 2011 – 2015

Hà Nội, 2015

LỜI CẢM ƠN

Kết thúc khoá học năm 2011 – 2015, được sự đồng ý của khoa Quản lý tài

nguyên rừng & môi trường, trường Đại học Lâm Nghiệp, Ths.Nguyễn Thị Bích

Hảo, tôi đã thực hiện đề tài khoá luận tốt nghiệp “Xây dựng và thử nghiệm

chương trình truyền thông thay đổi hành vi sử dụng nước sinh hoạt và vệ

sinh môi trường của người dân tại xã Quang Kim, huyện Bát Xát, tỉnh Lào

Cai”.

Nhân dịp hoàn thành khoá luận, tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô

trong khoa Quản lý tài nguyên rừng & môi trường, trường Đại học Lâm Nghiệp

đã tận tình truyền đạt những khiến thức chuyên ngành khoa học môi trường

trong suốt bốn năm học tập tại trường Đại học Lâm nghiệp.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Ths.Nguyễn Thị Bích Hảo đã tận tình

hướng dẫn, động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện khoá luận tốt

nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn anh Vàng Văn Dương và anh Đào Văn

Thắng là cán bộ văn hóa xã hội và môi trường xã Quang Kim, Uỷ ban nhân dân

xã Quang Kim đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong thời gian thực tập tại xã.

Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, người thân và bạn bè đã

luôn bên tôi, động viên, tạo điều kiện giúp đỡ, trong suốt quá trình học tập, cũng

như thực hiện khoá luận này.

Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng để thực hiện đề tài nhưng do lần

đầu làm quen với công tác nghiên cứu khoa học, cũng như những hạn chế về

năng lực chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn nên khoá luận không tránh khỏi

những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp, nhận xét

của các thầy, cô giáo và các bạn sinh viên để khoá luận tốt nghiệp được hoàn

thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2015

Sinh viên thực hiện

Liềng Văn Bảo

TỪ VIẾT TẮT

BYT Bộ Y tế

CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia

GDP thu nhập bình quân đầu người

HVS hợp vệ sinh

IEC Thông tin - Giáo dục - Truyền thông

KHHGĐ kế hoạch hóa gia đinh

NS nước sạch

PTNT phát triển nông thôn

SIWI Viện nước quốc tế Stockholm

UBND ủy ban nhân dân

UNICEF quỹ nhi đồng liên hợp quốc

VSMT vệ sinh môi trường

WHO Tổ chức y tế thế giới

WB Ngân hàng thế giời

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

TỪ VIẾT TẮT

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH

ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................... 1

CHƢƠNG I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................... 3

1.1. Vấn đề nƣớc sinh hoạt và vệ sinh môi trƣờng trên thế giới..................... 3

1.2. Tình hình nƣớc sạch và vệ sinh môi trƣờng khu vực nông thôn ở Việt Nam

....................................................................................................................................5

1.3. Tình hình sử dụng nƣớc sinh hoạt và vệ sinh môi trƣờng ở Tình Lào Cai..7

1.4. Tình hình sử dụng nƣớc sinh hoạt và vệ sinh môi trƣờng huyện Bát

Xát, tỉnh Lào Cai ................................................................................................. 9

CHƢƠNG II. MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ

PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................................... 11

2.1. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 11

2.1.1. Mục tiêu chung......................................................................................... 11

2.1.2. Mục tiêu cụ thể ......................................................................................... 11

2.2. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu................................................................. 11

2.3. Nội dung nghiên cứu .................................................................................. 11

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................... 12

2.4.1. Phương pháp kế thừa số liệu................................................................... 12

2.4.2. Phương pháp điều tra xã hội học............................................................ 12

2.4.3. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................. 13

2.4.4. Phương pháp thực nghiệm ...................................................................... 13

2.5. Phƣơng pháp sử lý số liệu.......................................................................... 14

CHƢƠNG III. TỔNG QUAN KHU VỰC NGHIÊN CỨU ........................... 15

3.1. Điều kiện tự nhiên ...................................................................................... 15

3.1.1. Vị trí địa lý ................................................................................................ 15

3.1.2. Điều kiện tự nhiên.................................................................................... 15

3.1.3. Các nguồn tài nguyên .............................................................................. 18

3.2. Kinh tế - Xã hội........................................................................................... 20

3.3. Thực hiện công tác sử dụng nƣớc sinh hoạt và vệ sinh môi trƣờng trong

giai đoạn (2006 – 2010) ..................................................................................... 23

CHƢƠNG IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...................................................... 25

4.1. Thực trạng sử dụng nƣớc sinh hoạt và vệ sinh môi trƣờng của ngƣời

dân tại xã Quang Kim, Bát Xát, Lào Cai........................................................ 25

4.1.1. Thực trạng sử dụng nước sinh hoạt trên địa bàn xã Quang Kim......... 25

4.1.2. Vệ sinh môi trường trên địa bàn xã Quang Kim .................................... 29

4.2. Thử nghiệm chƣơng trình truyền thông sử dụng nƣớc sinh hoạt và vệ

sinh môi trƣờng cho ngƣời dân ở khu vực nghiên cứu.................................. 30

4.2.1. Sự cần thiết xây dựng chương trình truyền thông................................. 30

4.2.2. Kết quả thử nghiệm chương trình truyền thông sử dụng nước sạch và

vệ sinh môi trường cho người dân ở xã Quang Kim........................................ 32

4.2.3. Đánh giá kết quả đạt được sau khi thực hiện chương trình ................. 41

4.3. Đề xuất giải pháp........................................................................................ 44

4.3.1. Về thông tin - giáo dục và truyền thông.................................................. 44

4.3.2. Quản lý đầu tư và xây dựng..................................................................... 44

4.3.3. Nguồn nhân lực, khoa học công nghệ.................................................... 45

4.3.4. Sự tham gia của cộng đồng ..................................................................... 46

4.3.5. Tích cực thực hiện xã hội h a................................................................. 46

CHƢƠNG V. KẾT LUẬN – TỒN TẠI – KIẾN NGHỊ ................................. 47

5.1. Kết Luận...................................................................................................... 47

5.2. Tồn Tại ........................................................................................................ 48

5.2. Kiến nghị ..................................................................................................... 48

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG

Bảng 4.1: Các nguồn nƣớc sử dụng của ngƣời dân ở xã Quang Kim........ . 25

Bảng 4.2: Vấn đề sử dụng nƣớc và phí dịch vụ. ............................................ 28

Bảng 4.3: Kết quả điều tra về chuồng trại chăn nuôi và nhà tiêu hợp vệ

sinh..................................................................................................................... 29

Bảng 4.4: Khung thời gian thực hiện chƣơng trình...................................... 33

Bảng 4.5: Tóm tắt nội dung. ............................................................................ 34

Bảng 4.6: Những thông điệp truyền thông. ................................................... 36

Bảng 4.7: Thái độ của ngƣời dân về vấn đề sử dụng nƣớc sinh hoạt sau khi

thực hiện chƣơng trình. ................................................................................... 42

Bảng 4.8: Kết quả vệ sinh môi trƣờng sau khi thực hiện chƣơng trình. ..... 43

MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH ẢNH

Biểu Đồ 4.1: Các nguồn nƣớc sử dụng của ngƣời dân xã Quang Kim. ........... 25

Biểu đồ 4.2: Mức độ quan tâm của ngƣời dân đến chất lƣợng nƣớc sinh

hoạt. ........................................................................................................................ 27

Biểu đồ 4.3: Tỷ lệ chất lƣợng chuồng trại chăn nuôi và nhà tiêu hợp vệ sinh. 29

Hình 4.1: Giếng đào ở một số hộ dân. ................................................................ 26