xây dựng, thiết kế và cài đặt hệ thống thông tin phục vụ quản lý vốn tài trợ thương mại là nội dung

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn ngäc Toµn Tin häc 40

Lêi nãi ®Çu

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh C«ng nghÖ th«ng tin ®· ph¸t triÓn nh vò

b·o, ThÕ kû 21 lµ thÕ kû C«ng nghÖ th«ng tin.Tõ mét nguån tµi nguyªn tiÒm tµng,

th«ng tin ®· trë thµnh mét nguån tµi nguyªn thùc sù vµ nã ®· trë thµnh mét hµng

ho¸ ®Æc biÖt. ViÖc tËn dông nguån tµi nguyªn nµy ®· t¹o nªn mét bíc ph¸t triÓn to

lín trong lùc luîng s¶n suÊt, c¬ së h¹ tÇng, kinh tÕ x· héi, cÊu tróc kinh tÕ, cÊu tróc

lao ®éng vµ c¸ch thøc qu¶n lý kinh tÕ x· héi .

Trong lÜnh vùc M¸y tÝnh, nh÷ng thµnh tùu vÒ Khoa häc vµ C«ng nghÖ lµm

cho c¸c s¶n phÈm m¸y tÝnh ngµy cµng ph¸t triÓn theo híng hiÖn ®¹i, chi phÝ thÊp,

kh¶ n¨ng tÝnh to¸n ®îc n©ng cao. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña M¸y tÝnh thùc sù ®· trë

thµnh mét cuéc C¸nh m¹ng vÜ ®¹i. Chóng ta ®· thÊy th«ng tin ngµy cµng phong phó

®a d¹ng vµ phøc t¹p kh«ng thÓ xö lý ®¬n gi¶n b»ng ph¬ng ph¸p vµ c«ng cô cæ ®iÓn.

§Ó xö lý ®îc lîng th«ng tin lín nh vËy nghÜa lµ khai th¸c ®îc nguån tµi nguyªn

quan träng ®ã ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ph¬ng ph¸p vµ c«ng cô míi ®ã chÝnh lµ Tin

häc.

X· héi cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu øng dông Tin häc ngµy cµng lín vµ ngîc l¹i

nh÷ng thµnh tùu tin häc sÏ t¸c ®éng trë l¹i, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh chãng

cho s¶n xuÊt vµ x· héi. ViÖc øng dông Tin häc lµ nh»m mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ ®¹t

n¨ng suÊt cao trong viÖc xö lý th«ng tin phøc t¹p trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®iÒu tra

®iÒu khiÓn, qu¶n lý kinh doanh…, tæ chøc khai th¸c c¸c hÖ thèng tin häc ë mäi møc

®é.

øng dông Tin häc trong c«ng t¸c qu¶n lý lµ mét trong nh÷ng hiÖu qu¶ cña Tin

häc nh»m gi¶m nhÑ ®Õn møc tèi ®a sù tham gia cña c¬ b¾p, tiÕt kiÖm thêi gian t×m

kiÕm th«ng tin, lµm hÑp kh«ng gian lu tr÷, hÖ thèng ho¸ vµ cô thÓ ho¸ lîng th«ng

tin theo nhu cÇu cña ngêi sö dông .

Trong thêi ®¹i ngµy nay tin häc ®· chøng tá ®îc u thÕ cña m×nh trong nÒn

kinh tÕ quèc d©n, nã ®· thóc ®Èy vµ hç trî cho c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn vît bËc.

Mét trong nh÷ng ngµnh øng dông Tin häc nhiÒu nhÊt ë ViÖt Nam còng nh trªn thÕ

giíi ®ã lµ Ngµnh Ng©n Hµng. Mét trong nh÷ng ®¬n vÞ øng dông C«ng nghÖ th«ng

tin sím nhÊt vµ m¹nh nhÊt ®ã lµ Ng©n hµng n«ng nghiÖp ViÖt Nam. Ngoµi c¸c HÖ

thèng qu¶n lý kh¸c hÖ ch¬ng tr×nh “ X©y dùng HÖ thèng th«ng tin qu¶n lý vµ theo

dâi c¸c kho¶n vèn tµi trî th¬ng m¹i (HNTTTM) gi÷a NHNo & PTNT ViÖt Nam víi

c¸c Ng©n hµng chi nh¸nh vµ c¸c Ng©n hµng ®¹i lý trªn thÕ giíi ” ®ã chÝnh lµ viÖc ¸p

dông Tin häc vµo viÖc qu¶n lý c¸c h¹n ng¹ch tµi trî thîng m¹i.

X©y dùng, thiÕt kÕ vµ cµi ®Æt HÖ thèng th«ng tin phôc vô qu¶n lý Vèn tµi

trî th¬ng m¹i lµ néi dung cña B¸o c¸o tæng hîp sau 3 th¸ng thùc tËp t¹i

NHN0&PTNT ViÖt Nam. ViÖc x©y dùng hÖ thèng nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng

thiÕu sãt, v× vËy t«i rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn ch©n thµnh cña thÇy gi¸o

vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó hoµn thiÖn vµ b¶o tr× hÖ thèng sau nµy ®îc tèt h¬n.

Cuèi cïng t«i xin tr©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o :Ts. Cao §×nh Thi ®· tËn t×nh gióp

®ì t«i trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy. T«i còng xin ch©n thµnh

- 1 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn ngäc Toµn Tin häc 40

c¶m ¬n anh NguyÔn Quèc Hïng trëng phßng kü thuËt phÇn mÒm thuéc trung t©m

C«ng nghÖ th«ng tin vµ toµn thÓ c¸c anh lËp tr×nh viªn ®É tËn t×nh gióp ®ì t«i vµ

®ãng gãp nh÷ng ý kiÕn quý b¸u vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt,

thuËn lîi cho t«i trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i phßng kü thuËt phÇn mÒm thuéc trung

t©m C«ng nghÖ th«ng tin cña NHNo&PTNT ViÖt Nam vµ thùc hiÖn ®Ò tµi nµy.

- 2 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn ngäc Toµn Tin häc 40

Ch¬ng I

Giíi thiÖu vÒ hÖ thèng qu¶n lý NHNo&PTNT ViÖt

Nam vµ Ph¬ng ph¸p luËn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Tin häc

ho¸ HÖ thèng th«ng tin qu¶n lý vèn ë NHN0&PTNT

ViÖt nam

I. Giíi thiÖu vÒ hÖ thèng qu¶n lý NHNo&PTNT ViÖt Nam:

Trong c¸c tæ chøc tµi chÝnh th× cã kho¶ng 70% lµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i,

sau ®ã míi ®Õn c¸c tæ chøc tµi chÝnh. HÖ thèng c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i rÊt quan

träng, nã chiÕm kho¶ng 70% vèn vµ nhiÖm vô chÝnh cña nã lµ kinh doanh tiÒn tÖ,

nhËn tiÒn göi, cho vay, ®i vay vµ tiÕn hµnh mua b¸n ngo¹i tÖ. Cßn c¸c tæ chøc tµi

chÝnh chØ tiÕn hµnh mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu.

Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam ( gäi t¾t lµ

NHNo&PTNT ViÖt nam ) lµ mét ng©n hµng th¬ng m¹i lín nhÊt ViÖt Nam hiÖn

nay, cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Viet Nam bank for agriculture and rural

Development, ®îc thµnh lËp vµo th¸ng 3 n¨m 1988 theo quyÕt ®Þnh 402/H§BT cña

Chñ tÞch héi ®ång bé trëng ( nay lµ thñ tíng chÝnh phñ ). Khi b¾t ®Çu chuyÓn HÖ

thèng ng©n hµng mét cÊp sang ng©n hµng hai cÊp, ®îc h×nh thµnh tõ mét sè vô tÝn

dông c«ng nghiÖp vµ tÝn dông th¬ng nghiÖp cña Ng©n hµng trung ¬ng vµ c¸c phßng

tÝn dông cña Ng©n hµng nhµ níc t¹i c¸c chi nh¸nh tØnh, thµnh phè, quËn vµ thÞ x·.

Nã ho¹t ®éng theo ®óng ph¸p lÖnh Ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ «ng ty tµi

chÝnh cña Chñ tÞch héi ®ång nhµ níc ban hµnh.

Ng©n hµng n«ng nghiÖp lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc tiÕn hµnh kinh doanh

tiÒn tÖ, tÝn dông vµ dÞch vô ng©n hµng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi

níc, chñ yÕu trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, lu

th«ng vµ æn ®Þnh tiÒn tÖ. NHNo&PTNT ViÖt Nam ho¹t ®éng díi sù qu¶n lý cña

Nhµ níc mµ trùc tiÕp lµ Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam vµ quyÒn ®iÒu hµnh cña Tæng

gi¸m ®èc. Ho¹t ®éng cã sù t vÊn cña Héi ®ång qu¶n trÞ.

Qua 10 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng tíi nay Ng©n hµng n«ng nghiÖp ®· trë thµnh

mét ng©n hµng réng lín cã chi nh¸nh ë tÊt c¶ c¸c tØnh thµnh trong c¶ níc vµ cã héi

së chÝnh t¹i Hµ Néi. HiÖn nay, Ng©n hµng ®· cã quan hÖ ®¹i lý víi h¬n 740 ng©n

hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ ë 89 níc trªn thÕ giíi trong ®ã míi thiÕt lËp

víi 145 ng©n hµng ®¹i lý trong n¨m 2001. HiÖn nay NHNo&PTNT ViÖt Nam cã

tæng nguån vèn lµ 73,635 tû ®ång víi kho¶ng 25.000 CBCNV trong toµn thÓ hÖ

thèng.

NHNo&PTNT ViÖt Nam ngµy mét lín m¹nh ®ang vµ sÏ lµ Ng©n hµng th¬ng

m¹i hiÖn ®¹i ®Ó bíc vµo giai ®o¹n c¹nh tranh vµ héi nhËp víi khu vùc vµ quèc tÕ. §Ó

lµm ®îc ®iÒu ®ã NHNo&PTNT ViÖt Nam ph¶i cã bíc ®ét ph¸ vÒ C«ng nghÖ th«ng

tin. Ngµy nay, chóng ta ®ang sèng trong thêi ®¹i C«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn nh

vò b·o vµ xu thÕ Tin häc ho¸ toµn cÇu, ë mäi ngµnh, mäi lÜnh vùc, viÖc ¸p dông Tin

häc vµo c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, trong s¶n suÊt kinh doanh l¹i cµng quan träng.

- 3 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn ngäc Toµn Tin häc 40

Nh»m xö lý vµ qu¶n lý hÖ thèng th«ng tin mét c¸ch hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng

ngµnh ¸p dông Tin häc m¹nh nhÊt ë níc ta còng nh trªn thª giíi lµ ph¶i nãi tíi

Ngµnh ng©n hµng. Vµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ ¸p dông Tin häc vµo qu¶n lý, kinh

doanh sím nhÊt ®ã lµ NHNo&PTNT ViÖt Nam.Tõ khi míi thµnh lËp

NHNo&PTNT ViÖt Nam ®· kh«ng gÆp Ýt nh÷ng khã kh¨n, qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ

nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn,

c¬ ë vËt chÊt, kü thuËt, tæ chøc bé m¸y cha æn ®Þnh, c¬ chÕ kinh doanh vµ qu¶n lý

ng©n hµng cha ®ång bé. Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thñ c«ng nªn ®· gÆp rÊt

nhiÒu khã kh¨n, mÊt nhiÒu thêi gian. Do vËy, trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh

NHNo&PTNT ViÖt Nam ®· kh«ng ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao. Vµ sau khi

NHNo&PTNT ViÖt Nam ®· nhËn thøc vµ ®· ®a Tin häc vµo ¸p dông ®Ó qu¶n lý th×

kÕt qu¶ kinh doanh ®· t¨ng lªn ro dÖt, ®· tiÕt kiÖm ®îc søc lao ®éng, thuËn lîi khi

giao dÞch víi kh¸ch hµng viÖc giao dÞch, quan hÖ më réng ®èi t¸c lµm ¨n ngµy cµng

t¨ng. §óng nh lêi ph¸t biÓu cña ¤ng tæng gi¸m ®èc NHN0&PTNT ViÖt Nam ¤ng

Lª v¨n Së t¹i buæi ký kÕt hîp ®ång cung øng vµ triÓn khai hÖ thèng thanh to¸n néi

bé Ng©n hµng vµ kÕ to¸n kh¸ch hµng gi÷a Agribank vµ liªn doanh Hyundai lµ “

…Tin häc ho¸ hÖ thèng Ng©n hµng lµ mét ®ßi hái hÕt søc bøc xóc, lµ mét tÊt yÕu

kh¸ch quan trong xu thÕ c¹nh tranh vµ héi nhËp quèc tÕ ngµy nay ……

Nh vËy, NHNo&PTNT ViÖt Nam ®· tõng bíc kh¾c phôc vµ kh¼ng ®Þnh ®îc

vÞ trÝ, vai trß cña m×nh lµ mét Ng©n hµng quèc doanh kh«ng ngõng ph¸t triÓn víi

tèc ®é cao trªn c¸c lÜnh vùc kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ dÞch vô ng©n hµng. Cho

®Õn nay th× Bé m¸y cña NHNo&PTNT ViÖt Nam ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau :

Bé m¸y qu¶n lý cña NHNNo & PTNT ViÖt Nam ®îc thÓ hiÖn theo së ®å

sau.

- 4 -

Quü

tiÕt

kiÖm

Phßng

giao

dÞch

C¸c

phßng

kh¸c

Chi nh¸nh (§øng

®Çu lµ gi¸m ®èc)

Khèi tæ

chøc

c¸n bé

Khèi

kÕ to¸n

tµi

chÝnh

Khèi

®iÖn

to¸n

Khèi

v¨n

phßng

Khèi

tiÕp thÞ

Khèi

®èi néi

Khèi

®èi

ngo¹i

Khèi

tæng

kiÓm

so¸t

Quü

tiÕt

kiÖm

Phßng

giao

dÞch

Ban l¹nh ®¹o

(§øng ®Çu lµ tæng gi¸m ®èc)

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn ngäc Toµn Tin häc 40

 Ban l·nh ®¹o : §øng ®Çu lµ Tæng gi¸m ®èc lµ ngêi ®iÒu hµnh trùc tiÕp c¸c ho¹t

®éng kinh doanh cña NHNNo & PTNT theo chÕ ®é thñ trëng cã quyÒn quyÕt ®Þnh

cao nhÊt ®èi víi c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn häat ®éng cña NHNNo & PTNT gióp viÖc

cho tæng gi¸m ®èc lµ c¸c Phã gi¸m ®èc.

 C¸c khèi : §øng ®Çu lµ c¸c Gi¸m ®èc khèi vµ mçi Gi¸m ®èc khèi ®Òu cã quyÒn

h¹n riªng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng gi¸m ®èc vÒ c¸c quyÕt ®Þnh thuéc ph¹m vi

cña m×nh. C¸c khèi ®Òu cã chøc n¨ng c¬ b¶n riªng vµ cã c¸c nghiÖp vô liªn quan

®Õn nhau. Sù phèi hîp ®ång ®Òu hîp lý gi÷a c¸c khèi díi sù ®iÒu hµnh cña Ban l·nh

®¹o sÏ lµm cho NHNNo & PTNT ViÖt Nam ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng trªn

thÞ trêng.

 HÖ thèng c¸c chi nh¸nh : §øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc c¸c chi nh¸nh, lµ ®¹i diÖn

ph¸p nh©n cña Tæng gi¸m ®èc t¹i ®Þa ph¬ng khu vùc m×nh phô tr¸ch vµ chÞu tr¸ch

nhiÖm tríc Tæng gi¸m ®èc vµ c¬ quan ph¸p luËt vÒ c¸c quyÕt ®Þnh thuéc ph¹m vi uû

quyÒn.

 C¸c së giao dÞch, quü tiÕt kiÖm … ®Òu cã c¸c c¸n bé, nh©n viªn phô tr¸ch trùc

tiÕp.

Ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNNo & PTNT ViÖt Nam bao gåm :

• Nguån vèn :

Nguån vèn huy ®éng : NhËn tiÒn göi kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n, tiÒn göi

thanh to¸n cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ, c¸c tæ chøc … HiÖn nay, NHNo&PTNT ViÖt Nam

cã tæng nguån vèn huy ®éng vµo kho¶ng73.635 tû.

Nguån vèn vay : §i ®«i víi viÖc huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc, vÇ ®Ó bæ xung

cho ho¹t ®éng kinh doanh, NHNo&PTNT ViÖt Nam còng chó ý khai th¸c vèn vay

tõ Ng©n hµng nhµ níc, Ng©n hµng níc ngoµi, c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ trong vµ

ngoµi níc, bao gåm c¶ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.

• NghiÖp vô sö dông vèn :

Cho vay ng¾n h¹n ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ c¸c nhu

cÇu x· héi kh¸c. Cho vay trung vµ dµi h¹n ®èi víi c¸c môc tiªu hiÖu qu¶ hoÆc môc

tiªu tµi trî tuú tÝnh chÊt vµ kh¶ n¨ng sö dông vèn. Thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông cho

thuª, tù doanh, liªn doanh víi c¸c tæ chøc tÝn dông trong vµ ngoµi níc. Thùc hiÖn

c¸c nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ DÞch vô ng©n hµng …

Lµ mét hÖ thèng réng lín víi c¸c nghiÖp vô ®a d¹ng vµ cã yªu cÇu th«ng tin

nhanh chãng, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ, thèng nhÊt trong néi dung, ®¶m b¶o

tÝnh liªn tôc tÝnh hÖ thèng, gi¸ trÞ ph¸p lý vµ kh¶ thi cña th«ng tin ®Ó ®a ho¹t ®éng

- 5 -

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn ngäc Toµn Tin häc 40

cña NHNNo & PTNT ViÖt Nam dÇn dÇn tiÕn kÞp víi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng hiÖn

®¹i. NHNNo & PTNT ®É ®Çu t rÊt nhiÒu tiÒn cña vµ c«ng søc ®Ó Tin häc ho¸ HÖ

thèng th«ng tin cña m×nh. Bëi v× Tin häc ho¸ lµ ph¬ng ph¸p cho phÐp khai th¸c

nguån th«ng tin mét c¸ch tèi ®a vµ triÖt ®Ó, vµ tõ ®ã cung cÊp th«ng tin mét c¸ch

nhanh chãng, kÞp thêi ,chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ hiÖu qu¶ cho ban l·nh ®¹o ®Ó ®a ra

nh÷ng quyªt ®Þnh ®øng ®¾n vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cho Ng©n hµng .

II. Ph¬ng ph¸p luËn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Tin häc ho¸. HÖ thèng th«ng tin qu¶n

lý ë NHN0&PTNT ViÖt Nam

1. Th«ng tin phôc vô qu¶n lý :

C«ng t¸c qu¶n lý lµ viÖc ®iÒu hµnh cña mét tæ chøc. Trong giai ®o¹n tríc

®©y, c¸c c¸n bé qu¶n lý chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm, nghÖ thuËt vµ trùc gi¸c ®Ó

gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô qu¶n lý. Nhng ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña th«ng tin liªn

l¹c cïng víi yªu cÇu ®a d¹ng cña qu¶n lý lµm cho khèi lîng th«ng tin ngµy cµng

líi vµ phøc t¹p. §ßi hái ngêi qu¶n lý ph¶i cã c«ng cô ®Ó n¾m b¾t, xö lý nhanh

chãng c¸c luång th«ng tin nµy nh»m phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh .

C¸c yÕu tè cña th«ng tin :

♦ Th«ng tin lµm gi¶m ®é bÊt ®Þnh.

♦ Th«ng tin thÓ hiÖn tÝnh tæ chøc.

♦ Th«ng tin liªn hÖ gi÷a bé phËn nµy víi bé phËn kh¸c vµ liªn kÕt c¸c bé ph©n

trong hÖ thèng.

♦ Th«ng tin mang tÝnh t¬ng ®èi, nã chØ ph¶n ¸nh mét c¸ch t¬ng ®èi vÒ ®èi tîng ®-

îc ph¶n ¸nh do cã sù sai lÖch tõ n¬i ph¸t tíi n¬i nhËn.

♦ Th«ng tin mang tÝnh côc bé. Nh ta ®· biÕt, th«ng tin g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh qu¶n

lý, gi¸ trÞ cña nã chØ sinh ra khi nã dïng trong mét qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh nµo ®ã. Do

®ã, nã chØ cã ý nghÜa trong HÖ thèng ®iÒu khiÓn sö dông nã vµ khi ra ngoµi hÖ

thèng ®ã th× nã kh«ng cßn n÷a .

♦ Th«ng tin cã tÝnh thêi ®iÓm : Nã chØ cã Ých t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh nµo ®ã

trong hÖ thèng .

1.1 HÖ thèng th«ng tin phôc vô qu¶n lý :

- 6 -