Xây dựng chủ đề dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh trong chương iii "virut và bệnh truyền nhiễm" sinh học 10 -thpt.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA SINH – MÔI TRƢỜNG

----------

HỒ THỊ TỊNH ĐÔNG

XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ

THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

TRONG CHƢƠNG III “VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM”

SINH HỌC 10 - THPT

Đà Nẵng - 2015

1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHOA SINH – MÔI TRƢỜNG

----------

HỒ THỊ TỊNH ĐÔNG

XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ

THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH

TRONG CHƢƠNG III “VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM”

SINH HỌC 10 - THPT

Ngành: Sƣ phạm Sinh học

Ngƣời hƣớng dẫn: Th.S TRƢƠNG THỊ THANH MAI

Niên khóa 2011 - 2015

2

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong khóa luận là trung thực và chƣa từng đƣợc ai

công bố trong bất kì công trình nào khác.

Sinh viên thực hiện

Hồ Thị Tịnh Đông

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến ThS. NCS Trƣơng Thị

Thanh Mai, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo để tôi có thể hoàn thành khóa luận

này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo trong khoa Sinh – Môi

trƣờng, các bạn trong nhóm làm khóa luận Phƣơng pháp đã giúp đỡ tạo điều kiện

cho tôi trong suốt quá trình làm khóa luận.

Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến cô Cao Thị Anh Thơ – GV bộ môn

Sinh học, cùng các thầy cô và tập thể 10/4 – 10/20 trƣờng THPT Phan Châu Trinh

đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thực nghiệm đề tài tại trƣờng.

Xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành

tốt đề tài khóa luận.

Tác giả

Hồ Thị Tịnh Đông

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ..........................................................................1

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU....................................................................................3

3. GIẢ THIẾT KHOA HỌC.......................................................................................3

CHƢƠNG I. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................4

1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ......................................................4

1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới....................................................................4

1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam ....................................................................6

1.2. TỔNG QUAN VỀ DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ .................................................8

1.2.1. Dạy học theo chủ đề .........................................................................................8

1.2.2. Dạy học theo chủ đề có sử dụng bài giảng điện tử ........................................12

1.3. TỔNG QUAN VỀ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG

LỰC ..........................................................................................................................13

1.3.1. Khái quát về năng lực .....................................................................................13

1.3.2. Năng lực chung và năng lực chuyên biệt .......................................................14

1.3.3. Mối quan hệ giữa năng lực với kiến thức, kỹ năng, thái độ............................16

1.3.4. Các năng lực chuyên biệt của môn Sinh học cấp THPT ................................16

1.4. TỔNG QUAN VỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ ....................................................20

1.4.1. Kiểm tra...........................................................................................................20

1.4.2. Đánh giá ..........................................................................................................21

1.4.3. Các phƣơng pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá theo định hƣớng phát triển

năng lực .....................................................................................................................22

CHƢƠNG II. ĐỐI TƢỢNG, KHÁCH THỂ, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU.........................................................................................................24

2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ...........................................................................24

2.2. KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU...........................................................................24

2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ..............................................................................24

2.4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................25

2.4.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý thuyết .................................................................25

2.4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ý kiến chuyên gia ...................................................25

2.4.3. Phƣơng pháp nghiên cứu cơ bản.....................................................................25

2.4.4. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm................................................................25

2.4.5. Phƣơng pháp thống kê số học .........................................................................26

CHƢƠNG III. KẾT QUẢ VÀ BIỆN LUẬN ........................................................27

3.1. THỰC TRẠNG VỀ VIỆC DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA-ĐÁNH GIÁ CỦA

GIÁO VIÊN BỘ MÔN SINH HỌC - THPT ............................................................27

3.2. PHÂN TÍCH NỘI DUNG KIẾN THỨC CHƢƠNG III “VIRUT VÀ BỆNH

TRUYỀN NHIỄM” - SINH HỌC 10 - THPT ..........................................................28

3.2.1. Mục tiêu dạy học chƣơng III “Virut và bệnh truyền nhiễm” - Sinh học 10 –

THPT theo chuẩn kiến thức .....................................................................................28

3.2.2. Cấu trúc nội dung chƣơng III “Virut và bệnh truyền nhiễm” – Sinh học 10 –

THPT ........................................................................................................................29

3.3. Qui trình xây dựng chủ đề dạy học và kiểm tra đánh giá theo đinh hƣớng phát

triển năng lực HS trong chƣơng III “Virut và bệnh truyền nhiễm” ..........................30

3.3.1. Tiến trình xây dựng chủ đề dạy học “Virut và tình hình bệnh truyền nhiễm

trên địa bàn thành phố ĐN”. .....................................................................................31

3.3.2. Tiến hành dạy học chƣơng III “Virut và bệnh truyền nhiễm” –Sinh học 10 -

THPT.........................................................................................................................39

3.4. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ..........................................................................57

3.4.1. Mục đích thực nghiệm ....................................................................................57

3.4.2. Nội dung thực nghiệm.....................................................................................57

3.4.3. Phƣơng pháp thực nghiệm ..............................................................................57

CHƢƠNG IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................62

4.1. KẾT LUẬN........................................................................................................62

4.2. KIẾN NGHỊ .......................................................................................................63

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................64

PHỤ LỤC

DANH MỤC VIẾT TẮT

CNTT Công nghệ thông tin

CNTT – TT Công nghệ thông tin – truyền thông

GD và ĐT Giáo dục và Đào dạo

GV Giáo viên

HS Học sinh

NCKH Nghiên cứu khoa học

SGK Sách giáo khoa.

THPT Trung học phổ thông

PPDH Phƣơng pháp dạy học

KT-ĐG Kiểm tra, đánh giá

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Số hiệu Tên bảng Trang

Bảng 1.1 So sánh dạy học theo chủ đề với dạy học truyền thống 9

Bảng 1.2

So sánh đặc trưng cơ bản của chương trình định hướng nội

dung và chương trình định hướng năng lực

15

Bảng 1.3 Hệ thống các kĩ năng của HS đối với môn Sinh học 18

Bảng 3.1

Mục tiêu dạy học chương III “Virut và bệnh truyền nhiễm”

- Sinh học 10 – THPT theo chuẩn

28

Bảng 3.2

Cấu trúc nội dung chương III “Virut và bệnh truyền nhiễm”

– Sinh học 10 – THPT ban Cơ bản và ban Nâng cao

29

Bảng 3.3 Kế hoạch học tập chủ đề 32

Bảng 3.4 Kế hoạch phân công thực hiện dự án 41

Bảng 3.5 Bảng mô tả các mức độ cần đạt được 45

Bảng 3.6 Bảng phân phối tần suất 57

Bảng 3.7 Các tham số thống kê 58

DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ

Số hiệu Tên hình Trang

Hình 3.1 Biểu đồ phân phối tần suất 57

Hình 3.2 Mức độ hứng thú của học sinh 59

Sơ đồ 3.1

Qui trình xây dựng chủ đề dạy học theo đinh hướng phát

triển năng lực HS

30