Về tôn giáo can thiệp chính trị ở Philippin hiện nay

V“ V N ß“ T§N GI¸O CAN THI÷P CH›NH TRfi

Î PHILIPPIN HI÷N NAY

L™ Thanh H÷¨ng*

MÎ Æ«u

Tr™n th’ giÌi hi÷n nay, khi t®ng trˆÎng

kinh t’ trÎ thµnh mËi quan t©m hµng Æ«u

vµ n“n ch›nh trfi th’ giÌi c„ nhi“u bi’n

ÆÈng kh„ lˆÍng, th× t´n gi¸o vµ vfi tr› cÒa

n„ trong ÆÍi sËng l¹i c„ s¯c h p d…n ÆËi

vÌi nhi“u nhµ nghi™n c¯u. H‰ cho rªng

hi÷n ƹi h„a kh´ng lµm t´n gi¸o lu mÍ

hay suy y’u mµ ngˆÓc l¹i, t´n gi¸o Æang

c„ th™m sinh l˘c mÌi(1). Qu¶ th˘c, t´n gi¸o

c„ ¶nh hˆÎng Æ’n m‰i mÆt cÒa ÆÍi sËng x·

hÈi lµ Æi“u kh´ng ph¶i bµn c·i vµ

Philippin Î ß´ng Nam ¸ lµ mÈt minh

ch¯ng x¸c Ƹng cho c¸c nhÀn Æfinh tr™n.

Î Philippin c„ mÆt t t c¶ c¸c t´n gi¸o

lÌn cÒa th’ giÌi, Thi™n chÛa gi¸o, Islam,

PhÀt gi¸o, Hindu gi¸o vÌi sË lˆÓng t›n ÆÂ

kh´ng ÆÂng Æ“u. Trong tÊng d©n sË 90

tri÷u ngˆÍi Philippin theo ˆÌc t›nh n®m

2008(2), ƹi Æa sË theo Thi™n ChÛa gi¸o,

mµ chÒ y’u theo C´ng gi¸o, c„ quan h÷

mÀt thi’t vÌi Tfla th¸nh Vatinc®ng. ßÆc

bi÷t, Î Philippin cfln c„ s˘ ho¹t ÆÈng cÒa

c¸c gi¸o hÈi ÆÈc lÀp, thu«n tÛy b¶n Æfia.

Bµi vi’t nµy chÒ y’u kh¸i qu¸t v“ mËi

quan h÷ gi˜a Nhµ nˆÌc vµ Gi¸o hÈi C´ng

gi¸o vµ Gi¸o hÈi ÆÈc lÀp INC cÚng nhˆ s˘

can thi÷p c¸c tÊ ch¯c t´n gi¸o nµy vµo ÆÍi

sËng ch›nh trfi Philippin nh˜ng thÀp ni™n

g«n Æ©y.

1. Gi¸o hÈi vµ s˘ can thi÷p ch›nh trfi Î

Philippin giai Æo¹n trˆÌc Aquino III

1.1. Quan h÷ gi˜a Gi¸o hÈi vµ Nhµ

nˆÌc Î Philippin

C¸c hi’n ph¸p cÒa Philippin, tı Hi’n

ph¸p 1946 cho Æ’n nay Æ“u c„ Æi“u kho¶n

t¸ch bi÷t gi¸o hÈi vµ nhµ nˆÌc nhˆng tr™n

th˘c t’ c¸c tÊ ch¯c t´n gi¸o Æ„ng vai trfl

r t lÌn trong vi÷c Òng hÈ hay chuy”n ÆÊi

ch›nh th” c«m quy“n, nh t lµ vi÷c Òng hÈ

ai lµm tÊng thËng cÒa nˆÌc nµy. MËi quan

h÷ gi˜a Gi¸o hÈi C´ng gi¸o vµ Nhµ nˆÌc

tı khi TÊng thËng Marcos tuy™n bË Thi’t

qu©n LuÀt n®m 1972 kh¸ ph¯c t¹p. Gi¸o

hÈi ph©n ho¸ lµm ba nh„m theo ba c p ÆÈ

th¸i ÆÈ ÆËi vÌi ch›nh phÒ Marcos. Nh„m

th¯ nh t b¶o thÒ, chÒ y’u Òng hÈ, trı

nh˜ng sai l«m qu¸ Ƹng; nh„m th¯ hai ´n

hoµ, ph¶n ÆËi ch›nh phÒ ¸p ÆÆt l÷nh thi’t

qu©n luÀt qu¸ dµi vµ hµnh ÆÈng Ƶn ¸p

cÚng nhˆ b¶o v÷ quy“n lÓi cÒa c¸c ch›nh

* TS. L™ Thanh Hˆ¨ng, Vi÷n Nghi™n c¯u ß´ng Nam ¸