Nhận thức về tôn giáo nửa đầu thế kỉ xx: trường hợp đào duy anh

Nghien curu Ton giao. Sd7 - 2008

TON GIAO - VAN DE Ll LUAN VA THl/C TllN

NHAN THirc VE TON GIAO Nl/A DAU THE KI XX:

TRirCfNG HOP DAO DUY ANH I i: : i! u - (

Hoc gia Dao Duy Anh la ngiidi md

dau cho nhieu nganh khoa hoc xa

hoi va nhan van d Viet Nam"'. Tuy vay,

c6 mot linh viic ma vi hoe gia nay cung co

nhiing dong gop doc dao ma chung ta

chiia CO nhutng nghien ciiu day dii, do la

nhiing dong gop ciia ong trong viec

nghien ciiu eac ton giao d Viet Nam, gep

ph^n dat nen meng cho nganh ton giao

hoc d niidc ta.

Nam 2004, Triidng Dai hoc Khoa hoc

Xa hoi va Nhan van (Dai hoc Quoc gia Ha

Noi) c6 to chile cuoc hoi thao ve Dao Duy

Anh. Tham gia hoi nghi, chung toi c6

trinh bay tham luan Ndi them mot khia

canh trong nghien ciiu cua hgc gid Ddo

Duy Anh: Tdn gido. Khi d6, chiing toi rat

ban khoan la chiia co trong tay cuo'n sach

dac biet ciia Dao Duy Anh ma nhieu nha

nghien ciiu trong niidc va ngoai niidc den

nay vin co'gSng tim kiem, do la cudn Tdn

gido. Rat may sau do, chiing toi da diidc

nha nghien ciiu Dao Hung tang cho cuon

sach nay trong tii sach gia dinh, do nha

xuat ban Quan Hdi Tiing ThU d Hue an

hanh nam 1929, vdi biit danh Ve Thach*''.

Bai viet ciia chiing toi, can cii vao

nhiing dong gop nghien ciiu ciia Dao Duy

Anh ve ton giao, diidc chia lam hai phan

sau day: Phdn thU nhat, nhiing dong gop

'" D 6 QUANG HUNG'*'

trong viec nghien ciiu ton giao d Viet

Nam. Phdn thU hai, tac pham Tdn gido

va vi tri ciia no vdi sii ra ddi nganh ton

*. GS.TS.. Vien Nghien curu Ton giao.

1. Phan Ngoc trong bai viet GS Ddo Duy Anh: Ngudi

md ddu cho nhieu ngdnh khoa hoc xd hdi vd nhdn

van d Viet Nam. co nhan xet rang, ft nhat Dao Duy

Anh la ngudi sang lap va mo dau cho ba nganh: Van

hoa hoc vdi Viet Nam vein hda su cuaiig: Lich sir c6

dai Viet Nam voi cac tac phaim Lich su cd dai Viet

Nam. \'dii de An Duang Vuang vd nude Au Lac: Dia

ly hpc lich sir voi cuon Ddt nudc Viet Nam qua cdc

ddi... Xem: Tien phong clni nhat. so 14/5/2000.

2. Cuon sach Ton gido ciia Dao Duy Anh so di rat ft

ngudi biet den vi no co "sd phan dac biet". Trong

cudn Cuoc phdng vdn cdc nhd van ciia Le ITianh,

Nxb Ddi mdi. Ha Noi 1943. tac gia cho biet ldi Dao

Duy Anh khi diroc phdng van: "Ti!r dau nam 1928

den cudi 1929, Quan Hdi Tung Thu da ra duac 19

tap sach nho tii 50 den 120 trang, tuu trung cd 7

quyen ciia may ngudi ddng chf va 12 quyen ciia tdi.

Quyen dau la Tri khdn. quyen cudi cung la Trhi

gido". Trong cudn sach ndi tren, Le Thanh cdn ghi

rd ngudi duoc phdng van la "Ong Ve Tliach Dao

Duy Anh".

Chung ta cung biet rang, cudi 1929 dau 1930,

Quan Hai Tung Thu phai ddng cira vl nhi^u If do.

Chfnh vi the. cudn sach T('>ii gido ciia Ve Thach Dao

Duy Anh chac chan da khdng duoc phat hanh rdng

rai. Gan day, mot sd nha Viet Nam hpc ngirdi My

van dang cd gang tim kiem cudn sach nay. Tai ITiu

vien Trudng Vidn Ddng Bac Co (EFEO) o Ha Ndi

trong thu muc tu lieu Viet Nam ciia D. Marr moi

day, cd ky kieu ve cudn sach nay: TV-()7S(i.

Viet.reli-0088.

Nhan day, chiing tdi cung het sire cam an nha

nghien cu:u Dao Hiing, vi neu khdng cd cudn sach

nay chac han bai viei ciia chiing tdi khdng the goi la

nghiem tiic va day dii duac.