Văn hóa và lối sống trong phát triển bền vững Tây Nguyên

eiH PHUONG

J Van hoa va loi song

TRONG PHAT TRIEN BEN VUNG TAY NGUYEN ^ LE HONG Lt

Bai bao gidi thieu va phan tich mOt so'dac triTng van hoa truyen thS'ng cua cac tgc ngi(ji[

thieu sB't^i chi cung nhif cac tOc ngirofi dl cif d TSy Nguygn, trSn cd sd dd xem xet vaj

trd ciia vdn hoa truyin tho'ng ddi vdi sd phat trid'n ben vdng cua cac tgc ngddi. Ngoai

ra, bai bao cung chi ra sd bidn dd'i mgt so'thdc hanh van boa va bddc dau chi ra nhdng

thach thdc cua sd bien doi nay ddi vdi sd phat trien bin vdng cua cac tgc ngddi noi

rieng va Tay Nguygn ndi chung. Td thdc tiin nay, tac gia dda ra mdt so'khuyen nghi

nhim phat huy hdn nda vai trd cua van boa cac tdc ngddi d Tdy Nguyen trong sd phat

triln bin vdng kinh te'- xa hgi (KT-XH).

Qua trinh hien dai hoa va thach thilc ddi vili

bao ton, phat huy di san van hoa

Di thi^c te 6 ca 5 tinh Tay Nguyen, mpt trong nhiJng

xu hudng cua sU bien do! van hoa hien nay ma chOng

toi nhan thay ro rang 6 l<hap moi noi la sU xoi mon,

tham chf bien mat cua cac y^u to van hoa truyen thong

von dUdc xem ia dac trung van hoa Tay Nguyen. Ngay

trong cpng dong dan tpc thieu so tai chd, nhffng ngfli

nha mo va tupng mo truyen thong !<hdng cdn pho bi^n

nQa, thay vao do nha md dupe xay xi mang va ipp

mai ton, tupng md cung bang xi mang, nha dai cung

da vang bdng. Cac nghi ie truyen tho'ng nhu le dam

trau cung da hiem dan, l l cung be'n nudc cung trd nfin

khong can thiet nufa l<hi ben nudc mat dan, nUdc su6i

dupe thay bang nudc gieng l<hoan, nudc may. C4c

hinh thUc nghe thuat truyen thong, dac biet ia cong

chieng trong cac nghi i l bi san l<hau hoa, mang njng

tfnh trinh diln, cac ang sir thi tram hung, cac bai 1(1

l<han cung da dan mat theo su ra di cCia nhQng ngi/ili

cao tuoi. Luat tiic, mpt trong nhOng thiet che qu4n iy

cdng dpng quan trpng nha't cua cac tdc ngudi bJn dia

lay Nguyen da l<hdng cdn dam nhan dupe chUc nSng

quan ly vdn cd cua nd l<hi ma vai trd cua gia lang cOng

bi suy giam ro ret... Tat ca nhDng dieu dd khiSn cho

net dac trung cung vdi tinh da dang cua van hda T9y

Nguyen mat dan. Hau qua la, cac too tai chd, thieu sS

di cu hay Kinh dan dan thuc hanh nhieu hien tupng

van hda nhu nhau, nhu nhOng gl ma hp nghT la vSn

minh, hiendai han so vdi cac thuc hanh vSn hdadSc

thu cija moi tpc. Ivlot minh chifng ro net nh^t la, 6 th6n Li tid mi d Gia Lai

22 TopcHKHOSHQf ^., „ _

CdNCNCHEVIETNiaif S°l8nam2014