Vận dụng dạy học tích hợp khi dạy học chương "động lực học chất điểm" (Vật lý 10 - cơ bản) theo hướng gắn với thực tiễn góp phần nâng cao chất lượng dạy học vật lý ở trường THPT

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐỖ KHÁNH LY

VẬN DỤNG DẠY HỌC TÍCH HỢP KHI DẠY HỌC

CHƢƠNG “ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM”

(VẬT LÍ 10 - CƠ BẢN) THEO HƢỚNG GẮN VỚI

THỰC TIỄN GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG

DẠY HỌC VẬT LÍ Ở TRƢỜNG THPT

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thái Nguyên, năm 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

ĐỖ KHÁNH LY

VẬN DỤNG DẠY HỌC TÍCH HỢP KHI DẠY HỌC

CHƢƠNG “ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM”

(VẬT LÍ 10 - CƠ BẢN) THEO HƢỚNG GẮN VỚI

THỰC TIỄN GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG

DẠY HỌC VẬT LÍ Ở TRƢỜNG THPT

Chuyên ngành: LL&PPDH Vật lí

Mã số: 60 14 01 11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Văn Khải

Thái Nguyên, năm 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Văn Khải

đã trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ, động viên và chỉ bảo tận tình tác giả trong

suốt quá trình thực hiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa sau Đại học, khoa

Vật lí trƣờng Đại học sƣ phạm Thái Nguyên - Đại học Thái Nguyên đã tạo

những điều kiện tốt nhất giúp đỡ tác giả trong qua trình học tập và nghiên cứu

tại khoa.

Xin chân thành cảm ơn ban giám hiệu, các thầy cô giáo ở các trƣờng

THPT Trần Quốc Tuấn, THPT Đồng Hỷ, THPT Yên Ninh và anh chị em

đồng nghiệp thực nghiệm sƣ phạm đã tạo điều kiện và giúp đỡ và tạo mọ

điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong quá trình thực nghiệm sƣ phạm.

Luận văn này đƣợc hoàn thành tại Bộ môn phƣơng pháp, Khoa Vật lí,

Trƣờng Đại học sƣ phạm, Đại học Thái Nguyên.

Tác giả luận văn

Đỗ Khánh Ly

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cảm ơn

Lời cam đoan

Mục lục............................................................................................................... i

Chữ viết tắt trong luận văn...............................................................................ii

Danh mục bảng biểu và đồ thị......................................................................... iii

Danh mục các hình...........................................................................................iv

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TỔ CHỨC

DẠY HỌC TÍCH HỢP THEO HƢỚNG GẮN VỚI THỰC TIỄN............ 5

1.1. Tổng quan về các vấn đề nghiên cứu......................................................... 5

1.2. Khái niệm về dạy học tích hợp .................................................................. 9

1.2.1 Khái niệm tích hợp và dạy học tích hợp .................................................. 9

1.2.2. Các phƣơng thức tích hợp ..................................................................... 11

1.2.3. Các biện pháp tích hợp nội dung dạy học............................................. 14

1.3. Dạy học gắn với thực tiễn ........................................................................ 17

1.3.1. Khái niệm thực tiễn............................................................................... 17

1.3.2. Đặc điểm chung của dạy học vật lí gắn với thực tiễn........................... 18

1.3.3. Các biện pháp gắn dạy học Vật lí với thực tiễn .................................... 20

1.3.4. Thực hiện nhiệm vụ giáo dục................................................................ 21

1.4. Chất lƣợng dạy học .................................................................................. 38

1.4.1. Chất lƣợng............................................................................................. 38

1.4.2. Chất lƣợng giáo dục .............................................................................. 39

1.4.3. Chất lƣợng dạy học ............................................................................... 40

1.5. Xây dựng tiến trình dạy học tích hợp....................................................... 41

1.6 . Nghiên cứa thực trạng dạy học chƣơng “Động lực học chất điểm” theo

hƣớng gắn với thực tiễn .................................................................................. 42

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

1.6.1. Mục đích nghiên cứu .............................................................................. 42

1.6.2. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................... 43

1.6.3. Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................ 43

1.6.4. Kết quả nghiên cứu ................................................................................ 43

1.6.5. Kết luận.................................................................................................. 44

KẾT LUẬN CHƢƠNG I................................................................................. 45

CHƢƠNG II: TIẾN TRÌNH DẠY HỌC TÍCH HỢP MỘT SỐ KIẾN

THỨC CHƢƠNG “ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM” THEO HƢỚNG

GẮN VỚI THỰC TIỄN................................................................................ 46

2.1. Chƣơng trình SGK vật lí 10 – Cơ bản và nội dung kiến thức chƣơng .... 46

2.1.1. Chƣơng trình SGK vật lí 10 – Cơ bản .................................................. 46

2.1.2. Vị trí, vai trò về kiến thức “Động lực học chất điểm” .......................... 47

2.1.3. Thiết kế các bài dạy ở chƣơng “Ðộng lực học chất điểm” gắn với thực

tiễn................................................................................................................... 48

2.2. Xây dựng tiến trình dạy học tích hợp một số kiến thức chƣơng “Động lực

học chất điểm”................................................................................................. 57

2.2.1. Xây dựng kế hoạch dạy học tích hợp cho một bài học cụ thể. ............. 57

2.2.2. Xây dựng tiến trình dạy học tích hợp cho một số bài học chƣơng “Động

lực học chất điểm”........................................................................................... 58

Bài 10: Ba định luật Niu – tơn ........................................................................ 58

Trong giáo án số 1: Phiếu học tập bài Ba định luật Niutơn............................ 80

Phiếu học tập 1 ( Định luật II Niu-tơn)........................................................... 81

Phiếu học tập 1 (Định luật III Niu - tơn)......................................................... 82

Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc ................................................ 83

Trong giáo án số 2: Phiếu học tập bài Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc 94

Bài 13: Lực ma sát .......................................................................................... 95

Trong giáo án số 3: Phiếu học tập bài Lực ma sát ........................................ 107

KẾT LUẬN CHƢƠNG II............................................................................. 108

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

CHƢƠNG III: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM........................................... 109

3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm........................................ 109

3.1.1. Mục đích thực nghiệm ........................................................................ 109

3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm........................................................................ 109

3.2. Đối tƣợng và phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm................................. 109

3.2.1. Đối tƣợng thực nghiệm sƣ phạm......................................................... 109

3.2.2. Phƣơng pháp thực nghiệm .................................................................. 110

3.3. Phƣơng pháp đánh giá thực nghiệm sƣ phạm........................................ 111

3.3.1. Căn cứ để đánh giá .............................................................................. 111

3.3.2. Cách đánh giá, xếp loại ....................................................................... 111

3.4. Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm............................................................ 112

3.4.1. Công tác chuẩn bị................................................................................ 112

3.4.2. Các bài thực nghiệm............................................................................ 112

3.4.3. Giáo viên cộng tác thực nghiệm ......................................................... 112

3.4.4. Diễn biến cụ thể các tiến trình dạy học đã soạn thảo.......................... 113

3.5. Kết quả và xử lý kết quả thực nghiệm sƣ phạm..................................... 115

3.5.1. Yêu cầu chung về xử lý kết quả thực nghiệm sƣ phạm...................... 115

3.5.2. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm ............................................................ 116

3.5.3. Đánh giá chung về thực nghiệm sƣ phạm........................................... 127

KẾT LUẬN CHƢƠNG III ........................................................................... 128

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ......................................................................... 129

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 131

Phụ lục 1: Phiếu phỏng vấn giáo viên........................................................... 135

Phụ lục 2: Phiếu phỏng vấn học sinh ............................................................ 136

Phụ lục 3: Bài kiểm tra .................................................................................. 137

Phụ lục 4: Một số hình ảnh thực nghiệm....................................................... 140

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

1. BĐKH Biến đổi khí hậu

2. CNTT Công nghệ thông tin

3. CSVC – TBDH Cơ sở vật chất - Thiết bị dạy học

4. ĐC Đối chứng

5. DH Dạy học

6. DHTH Dạy học tích hợp

7. GD BV MT Giáo dục bảo vệ môi trƣờng

8. GD TGQ DVBC Giáo dục thế giới quan duy vật biện chứng

9. GDMT Giáo dục môi trƣờng

10. GDPT Giáo dục phổ thông

11. GV Giáo viên

12. HS Học sinh

13. KHCN Khoa học công nghệ

14. KSPTH Khoa sƣ phạm tích hợp

15. NLTK&HQ Năng lƣợng tiết kiệm và hiệu quả

16. NXB Nhà xuất bản

17. PPDH Phƣơng pháp dạy học

18. SGK Sách giáo khoa

19. SPTH Sƣ phạm tích hợp

20. THCS Trung học cơ sở

21. THPT Trung học phổ thông

22. TN Thực nghiệm

23. TNSP Thực nghiệm sƣ phạm

24. TTSPTH Tƣ tƣởng sƣ phạm tích hợp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

DANH MỤC BẢNG BIỂU ĐỒ THỊ

Bảng 3.1: Đặc điểm chất lƣợng học tập môn vật lí của học sinh các lớp TN và ĐC... 110

Bảng 3.2: Kết quả kiểm tra bài số 1.............................................................. 116

Bảng 3.4: Phân bố tần suất kết quả bài kiểm tra bài số 1 ............................. 118

Bảng 3.3: Xếp loại bài kiểm tra bài số 1....................................................... 117

Bảng 3.5: Các tham số thống kê của bài kiểm tra bài số 1 ........................... 119

Bảng 3.6: Kết quả kiểm tra bài số 2.............................................................. 120

Bảng 3.7: Xếp loại bài kiểm tra bài số 2....................................................... 120

Bảng 3.8: Phân bố tần suất kết quả bài kiểm tra bài số 2. ............................ 121

Bảng 3.9: Các tham số thống kê của bài kiểm tra bài số 2. .......................... 123

Bảng 3.10: Kết quả kiểm tra bài số 3............................................................ 123

Bảng 3.11: Xếp loại bài kiểm tra bài số 3..................................................... 124

Bảng 3.12: Phân bố tần suất kết quả bài kiểm tra bài số 3. .......................... 125

Bảng 3.13: Các tham số thống kê của bài kiểm tra bài số 3. ........................ 126

Bảng 3.14: Thống kê tổng kết sau 3 bài kiểm tra. ........................................ 127

Biểu đồ 3.1: Biểu đồ xếp loại bài kiểm tra bài số 1...................................... 117

Biểu đồ 3.2: Biểu đồ xếp loại bài kiểm tra bài số 2...................................... 121

Biểu đồ 3.3: Biểu đồ xếp loại bài kiểm tra bài số 3...................................... 124

Đồ thị 3.1: Đồ thị đƣờng phân bố tần suất bài kiểm tra số 1 ........................ 118

Đồ thị 3.2: Đồ thị tần số tích lũy bài kiểm tra số 1....................................... 119

Đồ thị 3.3: Đồ thị đƣờng phân bố tần suất bài kiểm tra số 2. ....................... 122

Đồ thị 3.4: Đồ thị tần số tích lũy bài kiểm tra số 2....................................... 122

Đồ thị 3.5: Đồ thị đƣờng phân bố tần suất bài kiểm tra số 3. ....................... 125

Đồ thị 3.6: Đồ thị tần số tích lũy bài kiểm tra số 3....................................... 126

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Cách tích hợp thứ nhất. ................................................................... 11

Hình 1.2. Cách tích hợp thứ hai ...................................................................... 12

Hình 2.1.Thí nghiệm Búp bê và chiếc xe đồ chơi của trẻ em........................ 63

Hình 2.2. Nhảy xa............................................................................................ 64

Hình 2.3. Đang chạy bỗng dƣng bị vấp vào cục đá ........................................ 65

Hình 2.4. Quạt đang quay khi bị mất điện đột ngột....................................... 65

Hình 2.5. Máy bay chuẩn bị cất cánh.............................................................. 72

Hình 2.6. Chèo thuyền .................................................................................... 77

Hình 2.7. Trƣợt patanh.................................................................................... 78

Hình 2.8. Kéo co ............................................................................................. 79

Hình 2.9. Lò xo và dây cao su......................................................................... 86

Hình 2.10. Kéo dãn lò xo ................................................................................ 88

Hình 2.11. Thí nghiệm về lực đàn hồi ............................................................ 89

Hình 2.12. Móc lực kế vào hộp gỗ.................................................................. 98

Hình 2.13. Đế giày khía rãnh ở mặt cao su................................................... 100

Hình 2.14. Tra nhớt ở những ổ trục và xích.................................................. 103

Hình 2.15. Tra dầu mỡ làm nhẵn mặt tiếp xúc ............................................. 103

Hình 2.16. Ngƣời đi bộ ................................................................................. 104

Hình 2.17. Ảnh hƣởng của lực ma sát trong việc đi xe đạp.......................... 104

Hình 2.18. Lốp xe xẻ rãnh............................................................................. 104

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong thời đại ngày nay đất nƣớc chúng ta đang thực hiện sự nghiệp

công nghiệp hóa hiện đại hóa dƣới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam

và đã đạt đƣợc một số thành tựu đáng kể. Cùng với sự đổi mới và phát triển

của đất nƣớc, nền giáo dục Việt Nam có những biến đổi sâu sắc về mục tiêu,

nội dung sách giáo khoa và phƣơng pháp giáo dục nhằm mở rộng quy mô,

nâng cao tính tích cực trong dạy và học một cách toàn diện. Trên cơ sở phát

huy thành tựu của nền giáo dục trong nƣớc và tiếp thu những thành tựu mới

của khoa học giáo dục thế giới, phù hợp với điều kiện cụ thể của nƣớc ta sao

cho có tính hiệu quả và khả thi.

Định hƣớng trên đƣợc đƣa ra trong Luật giáo dục năm 2005 là [1] “ Mục

tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức,

trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân,

tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội

chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân...”

Các hoạt động dạy - học ở nhà trƣờng phổ thông hiện nay chiếm vị trí

đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách

của học sinh – những ngƣời lao động mới xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Hệ

thống các môn học, các hoạt động giáo dục trong nhà trƣờng phổ thông hiện

nay rất phong phú và đa dạng. Nâng cao chất lƣợng dạy học là nhiệm vụ trọng

tâm của các nhà trƣờng hiện nay, để nâng cao chất lƣợng dạy học thì việc phát

triển ở học sinh hứng thú và năng lực và vận dụng kiến thức là vô cùng cần

thiết. Trong luật giáo dục đã ghi rõ [1]:

“...Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác,

chủ động sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, rèn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2

luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem

lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh...”

Chúng ta đều biết kiến thức của học sinh là kết quả của quá trình nhận

thức, là tiền đề của hoạt động sáng tạo trong quá trình tìm hiểu và cải tạo thế

giới của họ. Việc nắm vững kiến thức của học sinh thông qua các dấu hiệu:

Tính chính xác, hệ thống, khái quát, bền vững, tính áp dụng và khả năng vận

dụng của chúng. Tính áp dụng đƣợc của kiến thức và khả năng vận dụng chúng

là dấu hiệu bản chất của chất lƣợng lĩnh hội kiến thức, là cơ sở phát triển năng

lực tƣ duy sáng tạo, kĩ năng và thói quen vận dụng kiến thức vật lí vào thực tiễn

đời sống sản xuất. Hiện nay chƣơng trình SGK đƣợc biên soạn theo hƣớng giáo

dục học sinh toàn diện về kiến thức, kĩ năng thái độ tình cảm, giáo dục kĩ thuật

tổng hợp. Tuy nhiên việc hình thành kiến thức vật lí cho học sinh phần lớn do

quyết định của giáo viên và mục đích của việc học tập là nhằm áp dụng vốn

kiến thức vào hoạt động thực tiễn để hiểu thế giới và khả năng biến đổi nó vì

lợi ích của cộng đồng. Vậy làm thế nào để phát triển hứng thú và năng lực vận

dụng kiến thức của học sinh trong các bài học vật lí?

Trên cơ sở những lý do đã trình bày ở trên và để nâng cao hiệu quả trong

quá trình dạy học, đồng thời góp phần rèn luyện kĩ năng tự học với sự trợ giúp

của SGK cho HS THPT nói chung và học sinh THPT Trần Quốc Tuấn nói

riêng, đã đƣa tôi đến với đề tài: “Vận dụng dạy học tích hợp khi dạy học

chƣơng “Động lực học chất điểm” (Vật lí 10 cơ bản) theo hƣớng gắn với

thƣc tiễn góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học vật lí ở trƣờng THPT”

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu vận dụng dạy học tích hợp chƣơng “Động lực học chất

điểm” theo hƣớng gắn với thƣc tiễn góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học

vật lí ở trƣờng THPT.

III. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3

Nếu vận dụng hợp lý dạy học tích hợp vào dạy học các kiến thức về

“Động lực học chất điểm” theo hƣớng gắn với thƣc tiễn thì sẽ góp phần nâng

cao chất lƣợng dạy học vật lí ở trƣờng THPT.

IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

1. Nghiên cứu về lý luận dạy học tích hợp

2. Nghiên cứu thực tiễn việc thực hiện mục tiêu dạy học vật lí trong giáo

dục ở trƣờng THPT

3. Nghiên cứu tiến trình dạy học tích hợp

4. Nghiên cứu nội dung và phƣơng pháp dạy học tích hợp một số bài của

chƣơng “Động lực học chất điểm”

5. Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm

V. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

- Hoạt động dạy và học vật lí ở các trƣờng THPT

- Quá trình dạy một số bài học chƣơng “Động lực học chất điểm” Vật lí

10 - cơ bản.

VI. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý thuyết

- Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc cùng với

các chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào tạo về vấn đề vận dụng dạy học tích hợp

và đổi mới phƣơng pháp dạy học hiện nay ở trƣờng phổ thông.

- Nghiên cứu các tài liệu về tâm lý học, lý luận dạy học, giáo dục học, tự

học, các luận văn liên quan đến vấn đề dạy học tích hợp trong dạy học Vật lí.

- Nghiên cứu các quy định về chƣơng trình và SGK Vật lí 10 cơ bản.

- Nghiên cứu SGK, sách giáo viên, tài liệu bồi dƣỡng GV, luận văn,

những kết quả của các đề tài đã có có liên quan đến đề tài nghiên cứu.

2. Phƣơng pháp điều tra khảo sát thực trạng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

4

- Thực hiện các điều tra thăm dò ý kiến thực tế của GV đang giảng dạy

bằng phiếu thăm dò ý kiến để có thông tin về dạy học tích hợp hiện nay.

- Thực hiện các điều tra thăm dò ý kiến và thu thập thông tin thực tế từ

cảm nhận thực của HS về dạy học tích hợp.

3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm

- Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm ở trƣờng THPT để đánh giá hiệu quả

của việc dạy học tích hợp.

4. Phƣơng pháp thống kê toán học

- Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu thu đƣợc

từ kết quả thực nghiệm sƣ phạm nhằm kiểm tra tính hợp lí của tiến trình, tính

hiệu quả và mức độ khả thi của đề tài.

VII. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN

1. Đóng góp về mặt lý luận

- Hệ thống hóa các nội dung cơ bản của lý thuyết sƣ phạm tích hợp,

phù hợp với thực tế vận dụng của HS phổ thông.

- Nghiên cứu triển khai cụ thể hóa lý thuyết sƣ phạm tích hợp vào thực

tế dạy học vật lí ở trƣờng THPT.

2. Đóng góp về mặt thực tiễn

- Nghiên cứu và đánh giá thực trạng dạy học vật lí ở một số trƣờng

THPT theo tƣ tƣởng sƣ phạm tích hợp.

- Nghiên cứu và xây dựng tiến trình dạy học cụ thể một số bài của

chƣơng “Động lực học chất điểm” (Vật lí 10 - cơ bản) theo hƣớng gắn với

thƣc tiễn góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học vật lí ở trƣờng THPT

VIII. CẤU TRÚC CỦA LUẬN VĂN

Phần mở đầu

Phần nội dung

Chƣơng I. Cơ sở lý luận và thực tiễn vận dụng tƣ tƣởng sƣ phạm tích

hợp trong dạy học vật lí ở trƣờng THPT.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

5

Chƣơng II. Xây dựng tiến trình dạy học một số bài về phần “Động lực

học chất điểm” theo hƣớng gắn với thƣc tiễn góp phần nâng cao chất lƣợng

dạy học vật lí ở trƣờng THPT.

Chƣơng III. Thực nghiệm sƣ phạm.

CHƢƠNG I

CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TỔ CHỨC DẠY HỌC

TÍCH HỢP THEO HƢỚNG GẮN VỚI THỰC TIỄN

1.1. Tổng quan về các vấn đề nghiên cứu

Mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện, chuẩn

bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động. Để hiện thực

mục tiêu đó, nội dung học vấn phổ thông thƣờng bao gồm nhiều môn học

khác nhau. Tuy nội dung các môn học và nhiệm vụ của chúng có thể khác

nhau, song chúng vẫn có những mối quan hệ nhất định, nhiều khi là rất chặt

chẽ. Chính đặc trƣng này của học vấn phổ thông đã giúp phát triển toàn diện

nhân cách của HS, cũng là biểu hiện quan trọng của chất lƣợng giáo dục phổ

thông. Tuy nhiên, trong thực tế dạy học các môn học nói chung, môn vật lí

nói riêng, việc thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ của môn học, cũng nhƣ khai

thác mối quan hệ giữa các môn học đã không đƣợc quan tâm đúng mức. Điều

đó dẫn đến chất lƣợng giáo dục phổ thông, mà biểu hiện cụ thể thƣờng là

năng lực vận dụng kiến thức vào thực tế, cũng nhƣ năng lực giải quyết vấn đề

của HS bị hạn chế. Góp phần khắc phục những hạn chế này của chất lƣợng

giáo dục phổ thông, nhiều nƣớc có nền giáo dục tiên tiến đã nghiên cứu và

vận dụng lý thuyết sƣ phạm tích hợp hay dạy học tích hợp.

Khái niệm tích hợp đã đƣợc sử dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực

khoa học và kĩ thuật, đặc biệt trong lĩnh vực kĩ thuật điện tử, công nghệ thông

tin,... Tích hợp có nghĩa là "gộp lại, sáp nhập lại thành một tổng thể" (tiếng