Vai trò của vốn trong hoạt động KD tại các NH TM

Lêi më ®Çu

§Ó khëi sù vµ tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo

còng cÇn ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt ®Þnh. Vèn lµ mét tiÒn ®Ò cÇn thiÕt kh«ng thÓ

thiÕu cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp.

NghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø 6 BCHTW §¶ng CSVN ®· chØ râ “ C¸c xÝ nghiÖp

quèc doanh kh«ng cßn ®îc bao cÊp vÒ gi¸ vµ vèn, ph¶i chñ ®éng kinh doanh víi

quyÒn tù chñ ®Çy ®ñ ®¶m b¶o tù bï ®¾p chi phÝ, kinh doanh cã l·i ...”. Theo tinh thÇn

®ã c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i g¾n víi thÞ trêng, b¸m s¸t thÞ trêng, tù

chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tù chñ vÒ vèn. Nhµ níc t¹o m«i trêng hµnh lang

kinh tÕ ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®ång thêi t¹o ra ¸p lùc cho c¸c

doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh ph¶i chó träng quan t©m

®Õn vèn ®Ó t¹o lËp qu¶n lý vµ sö dông ®ång vèn sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Nhê ®ã

nhiÒu doanh nghiÖp ®· kÞp thÝch nghi víi t×nh h×nh míi, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh

doanh t¨ng lªn râ rÖt song bªn c¹nh ®ã kh«ng Ýt doanh nghiÖp tríc ®©y lµm ¨n cã

phÇn kh¶ quan nhng trong c¬ chÕ míi ®· ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Thùc tÕ nµy lµ do

nhiÒu nguyªn nh©n, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng lµ c«ng t¸c tæ chøc

qu¶n lý vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ, hiÖu qu¶ sö dông ®ång

vèn cßn qu¸ thÊp.

ChÝnh v× vËy, vÊn ®Ò bøc thiÕt ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ ph¶i x¸c

®Þnh vµ ph¶i ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn thêng xuyªn cÇn thiÕt vµ hiÖu qu¶ sö dông

®ång vèn ra sao? §©y lµ mét vÊn ®Ò nãng báng cã tÝnh chÊt thêi sù kh«ng chØ ®îc

c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp quan t©m, mµ cßn thu hót ®îc sù chó ý cña c¸c nhµ

®Çu t trong lÜnh vùc tµi chÝnh, khoa häc vµo doanh nghiÖp.

XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, vai trß v« cïng quan träng cña vèn lu ®éng vµ th«ng qua qu¸

tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn ThiÕt bÞ th¬ng m¹i t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi:

“Vèn lu ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty Cæ phÇn ThiÕt

bÞ th¬ng m¹i ” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cho luËn v¨n cña m×nh.

1

Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn bè côc cña luËn v¨n gåm 3 ch¬ng:

Ch¬ng I : Vèn lu ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng

Ch¬ng II : T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty Cæ phÇn

ThiÕt bÞ th¬ng m¹i.

Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¹i

C«ng ty Cæ phÇn ThiÕt bÞ th¬ng m¹i

MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng song do tr×nh ®é nhËn thøc vÒ thùc tÕ vµ lý luËn cßn

h¹n chÕ, ®Ò tµi nµy ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn

®îc sù gãp ý quý b¸u cña c¸c thÇy c«, c¸c c¸n bé tµi chÝnh ®· qua c«ng t¸c còng nh

c¸c b¹n sinh viªn ®Ó ®Ò tµi nghiªn cøu cña t«i ®îc hoµn thiÖn h¬n.

T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TrÇn C«ng BÈy, cïng c¸n bé phßng KÕ to¸n -

Tµi vô cña C«ng ty Cæ phÇn ThiÕt bÞ th¬ng m¹i ®· hÕt søc gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn

cho t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.

Hµ néi, th¸ng 08 n¨m 2001

2

Ch¬ng I

Vèn lu ®éng vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng

I - Vèn lu ®éng vµ vai trß cña vèn lu ®éng

I.1/ Kh¸i niÖm vèn lu ®éng

Mçi mét doanh nghiÖp muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi tµi s¶n cè ®Þnh

(TSC§) cßn ph¶i cã c¸c tµi s¶n lu ®éng (TSL§) tuú theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ

c¬ cÊu cña TSL§ kh¸c nhau. Tuy nhiªn ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt TSL§ ®îc cÊu

thµnh bëi hai bé phËn lµ TSL§ s¶n xuÊt vµ tµi s¶n lu th«ng.

- TSL§ s¶n xuÊt bao gåm nh÷ng tµi s¶n ë kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt nh nguyªn vËt

liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu...vµ tµi s¶n ë kh©u s¶n xuÊt nh b¸n thµnh

phÈm, s¶n phÈm dë dang, chi phÝ chê ph©n bæ...

- Tµi s¶n lu th«ng cña doanh nghiÖp bao gåm s¶n phÈm hµng hãa cha ®îc tiªu

thô ( hµng tån kho ), vèn b»ng tiÒn vµ c¸c kho¶n ph¶i thu.

§Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn

tôc ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng TSL§ nhÊt ®Þnh. Do vËy, ®Ó h×nh thµnh

nªn TSL§, doanh nghiÖp ph¶i øng ra mét sè vèn ®Çu t vµo lo¹i tµi s¶n nµy, sè vèn ®ã

®îc gäi lµ vèn lu ®éng.

 Tãm l¹i, vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ sè vèn øng ra ®Ó h×nh thµnh nªn

TSL§ nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc thùc hiÖn th￾êng xuyªn, liªn tôc. Vèn lu ®éng chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ cña chóng vµo lu th«ng vµ tõ

trong lu th«ng toµn bé gi¸ trÞ cña chóng ®îc hoµn l¹i mét lÇn sau mét chu kú kinh

doanh.

II.2/ §Æc ®iÓm cña vèn lu ®éng

Vèn lu ®éng hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn sau mét chu kú s¶n xuÊt. Trong qu¸

tr×nh ®ã, vèn lu ®éng chuyÓn toµn bé, mét lÇn gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm, khi kÕt

thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gi¸ trÞ hµng hãa ®îc thùc hiÖn vµ vèn lu ®éng ®îc thu håi.

3

Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vèn lu ®éng ®îc chuyÓn qua nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau

qua tõng giai ®o¹n. C¸c giai ®o¹n cña vßng tuÇn hoµn ®ã lu«n ®an xen víi nhau mµ

kh«ng t¸ch biÖt riªng rÏ. V× vËy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý vèn lu

®éng cã mét vai trß quan träng. ViÖc qu¶n lý vèn lu ®éng ®ßi hái ph¶i thêng xuyªn

n¾m s¸t t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn, kÞp thêi kh¾c phôc nh÷ng ¸ch t¾c s¶n xuÊt, ®¶m

b¶o ®ång vèn ®îc lu chuyÓn liªn tôc vµ nhÞp nhµng.

Trong c¬ chÕ tù chñ vµ tù chÞu tr¸ch vÒ nhiÖm tµi chÝnh, sù vËn ®éng cña vèn lu

®éng ®îc g¾n chÆt víi lîi Ých cña doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng. Vßng quay cña vèn

cµng ®îc quay nhanh th× doanh thu cµng cao vµ cµng tiÕt kiÖm ®îc vèn, gi¶m chi phÝ

sö dông vèn mét c¸ch hîp lý lµm t¨ng thu nhËp cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã

®iÒu kiÖn tÝch tô vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt, kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng cña c«ng

nh©n viªn chøc cña doanh nghiÖp.

II.3/ Thµnh phÇn vèn lu ®éng

Dùa theo tiªu thøc kh¸c nhau, cã thÓ chia vèn lu ®éng thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau.

Th«ng thêng cã mét sè c¸ch ph©n lo¹i sau:

* Dùa theo h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn cã thÓ chia vèn lu ®éng thµnh c¸c lo¹i:

- Vèn b»ng tiÒn vµ c¸c kho¶n ph¶i thu:

+ Vèn b»ng tiÒn: TiÒn mÆt t¹i quü, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn.

TiÒn lµ mét lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp mµ cã thÓ dÔ dµng chuyÓn ®æi thµnh c¸c

lo¹i tµi s¶n kh¸c hoÆc ®Ó tr¶ nî. Do vËy, trong ho¹t ®éng kinh doanh ®ßi hái mçi

doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng tiÒn nhÊt ®Þnh.

+ C¸c kho¶n ph¶i thu: Chñ yÕu lµ c¸c kho¶n ph¶i thu tõ kh¸ch hµng, thÓ

hiÖn sè tiÒn mµ kh¸ch hµng nî doanh nghiÖp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng hãa,

dÞch vô díi h×nh thøc b¸n tríc tr¶ sau.

- Vèn vËt t, hµng hãa: Bao gåm 3 lo¹i gäi chung lµ hµng tån kho

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô vµ dông cô.

+ S¶n phÈm dë dang

+ Thµnh phÈm

4

ViÖc ph©n lo¹i vèn lu ®éng theo c¸ch nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc xem

xÐt, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.

* Dùa theo vai trß cña vèn lu ®éng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ

chia vèn lu ®éng thµnh c¸c lo¹i chñ yÕu sau:

- Vèn lu ®éng trong kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt, gåm c¸c kho¶n:

+ Vèn nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh + Vèn phô tïng thay thÕ

+ Vèn c«ng cô, dông cô + Vèn nhiªn liÖu

+ Vèn vËt liÖu phô

- Vèn lu ®éng trong kh©u s¶n xuÊt:

+ Vèn s¶n phÈm dë dang

+ Vèn vÒ chi phÝ tr¶ tríc

- Vèn lu ®éng trong kh©u lu th«ng

+ Vèn thµnh phÈm

+ Vèn b»ng tiÒn

+ Vèn ®Çu t ng¾n h¹n vÒ chøng kho¸n vµ c¸c lo¹i kh¸c

+ Vèn trong thanh to¸n: nh÷ng kho¶n ph¶i thu vµ t¹m øng

* Theo nguån h×nh thµnh

- Nguån vèn ph¸p ®Þnh: Nguån vèn nµy cã thÓ do Nhµ níc cÊp, do x· viªn, cæ

®«ng ®ãng gãp hoÆc do chñ doanh nghiÖp tù bá ra

- Nguån vèn tù bæ sung: §©y lµ nguån vèn doanh nghiÖp tù bæ sung chñ yÕu

mét phÇn lÊy tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i

- Nguån vèn liªn doanh, liªn kÕt

- Nguån vèn huy ®éng th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu

- Nguån vèn ®i vay

§©y lµ nguån vèn quan träng mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông ®Ó ®¸p øng nhu cÇu

vÒ vèn lu ®éng thêng xuyªn trong kinh doanh. Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ doanh

nghiÖp cã thÓ vay vèn cña ng©n hµng c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c hoÆc cã thÓ vay vèn

cña t nh©n c¸c ®¬n vÞ tæ chøc trong vµ ngoµi níc.

5