Vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐINH VĂN SƠN

VAI TRÒ CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN

VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG

TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

Hà Nội, 2020

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐINH VĂN SƠN

VAI TRÒ CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN

VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG

TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

Ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự

Mã số: 9 38 01 04

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Trần Ngọc Hương

2. TS. Nguyễn Minh Đức

Hà Nội, 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của

riêng tôi. Các số liệu đã sử dụng trong luận án là trung

thực. Những kết luận nêu trong luận án chưa có công bố ở

bất kỳ công trình khoa học nào.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

ĐINH VĂN SƠN

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

Chương 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CÁC

VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ........................................................... 8

1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án.................................. 8

1.2. Đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án.................. 19

1.3. Cơ sở lý luận và giả thuyết nghiên cứu; hướng tiếp cận của luận án .... 23

Chương 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA VIỆN

KIỂM SÁT NHÂN DÂN VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO

TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM ................................................... 27

2.1. Khái quát về khiếu nại, tố cáo; giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiểm

sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự............................ 27

2.2. Khái niệm, đặc điểm, nội dung vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự......................................... 42

2.3. Những yếu tố tác động đến vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự......................................... 59

2.4. Những tiêu chí cơ bản đánh giá vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự......................................... 66

Chương 3: THỰC TRẠNG VAI TRÒ CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN

DÂN VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG TỐ TỤNG

HÌNH SỰ VIỆT NAM ...................................................................................... 71

3.1. Thực trạng pháp luật ghi nhận vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự......................................... 71

3.2. Thực trạng thực hiện vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết

khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự.......................................................... 84

3.3. Đánh giá vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại,

tố cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam hiện nay......................................... 100

Chương 4: CÁC GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM VAI TRÒ CỦA VIỆN KIỂM

SÁT NHÂN DÂN VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG TỐ

TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM........................................................................ 123

4.1. Sự cần thiết và yêu cầu phải bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân

dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự........................... 123

4.2. Yêu cầu bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết

khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự........................................................ 126

4.3. Bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại,

tố cáo trong tố tụng hình sự......................................................................... 133

KẾT LUẬN ...................................................................................................... 158

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ................ 160

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................... 161

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BLTTHS : Bộ luật tố tụng hình sự

BLHS : Bộ luật hình sự

CQĐT : Cơ quan điều tra

TAND : Tòa án nhân dân

TTHS : Tố tụng hình sự

VKSND : Viện kiểm sát nhân dân

VKS : Viện kiểm sát

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1.Thống kê số liệu giải quyết khiếu nại trong tố tụng hình sự thuộc

thẩm quyền giải quyết của Viện kiểm sát nhân dân trong 10 năm (từ

2009 đến 2018)............................................................................................ 87

Bảng 3.2.Thống kê số liệu giải quyết tố cáo trong tố tụng hình sự thuộc thẩm

quyền giải quyết của Viện kiểm sát nhân dân trong 10 năm (từ 2009

đến 2018)..................................................................................................... 88

Bảng 3.3.Thống kê số liệu kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố

tụng hình sự của Viện kiểm sát nhân dân trong 10 năm (từ 2009 đến 2018)... 96

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Thống kê số liệu giải quyết khiếu nại trong tố tụng hình sự -

Viện kiểm sát nhân dân (2009-2018).......................................................... 88

Biểu đồ 3.2. Thống kê số liệu giải quyết tố cáo trong tố tụng hình sự -Viện

kiểm sát nhân dân (2009-2018)................................................................... 89

Biểu đồ 3.3. Số liệu kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng

hình sự của Viện kiểm sát nhân dân (2009-2018) ...................................... 97

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Quyền khiếu nại, tố cáo của công dân và trách nhiệm xem xét giải quyết của

cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền được ghi nhận tại Điều 30 Hiến pháp năm

2013: " Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có

thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân; Cơ

quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền phải tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố

cáo...". Thông qua việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, Nhà nước biết và kiểm tra được

tính đúng đắn của chủ trương, chính sách, pháp luật; thấy được quyết định, hành vi

của người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đúng hay sai; đồng thời còn hiểu

được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Trong những năm đổi mới vừa qua, Đảng và Nhà nước đang đẩy mạnh tiến

trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân

và vì nhân dân, các quyền cơ bản của công dân ngày càng được mở rộng, trong đó

có quyền khiếu nại, tố cáo. Đảng đã có nhiều chỉ thị, nghị quyết; Nhà nước ban

hành nhiều văn bản pháp luật nhằm tăng cường hiệu quả công tác tiếp công dân,

giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự được quy định

trong Bộ luật tố tụng hình sự đã thể chế hóa đường lối chủ trương của Đảng, chính

sách pháp luật của Nhà nước ta. Các quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự về

quyền khiếu nại, tố cáo của công dân và trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo

của các cơ quan Nhà nước là phương tiện bảo đảm quyền dân chủ trực tiếp, tránh

oan, sai, phòng lọt tội phạm, góp phần mang lại công bằng xã hội. Viện kiểm sát

nhân dân là cơ quan hiến định, có chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát

hoạt động tư pháp; đồng thời có nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ

quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích

hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Quá trình thực hiện chức năng và nhiệm vụ làm

phát sinh mối quan hệ pháp lý giữa Viện kiểm sát nhân dân với các cơ quan nhà

2

nước, tổ chức và cá nhân trong việc ban hành các quyết định tố tụng, thực hiện các

hành vi tố tụng trong hoạt động tư pháp; đồng thời sẽ phát sinh khiếu nại, tố cáo đối

với quyết định, hành vi tố tụng đó khi người khiếu nại, tố cáo cho rằng có vi phạm

pháp luật. Ngoài việc có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo phát sinh trong tố

tụng hình sự thuộc thẩm quyền, Viện kiểm sát còn có chức năng kiểm sát việc tuân

theo pháp luật của các cơ quan có thẩm quyền khác về giải quyết khiếu nại, tố cáo

trong trong tố tụng hình sự. Như vậy, Viện kiểm sát nhân dân không những chịu

trách nhiệm về kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự của chính

mình, mà còn của cả các chủ thể có thẩm quyền giải quyết khác.

Trong những năm gần đây vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết

khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự đã được đề cao. Nhiều khiếu nại, tố cáo

trong tố tụng hình sự liên quan đến oan, sai bức xúc, kéo dài đã được giải quyết;

góp phần bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, bảo

vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, chất

lượng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự của các cơ quan tư

pháp nói chung và trong ngành Kiểm sát nói riêng, còn có nhiều bất cập, tồn tại,

hạn chế; một số khiếu nại, tố cáo chưa được giải quyết kịp thời hoặc giải quyết

chưa đúng pháp luật. Những yếu kém trên phần nào làm giảm lòng tin của nhân

dân vào chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước. Từ đó, ảnh

hưởng đến mục tiêu và giá trị xã hội của hoạt động kiểm sát và giải quyết khiếu nại,

tố cáo trong tố tụng hình sự của Viện kiểm sát nhân dân.

Là cán bộ nhiều năm công tác trong ngành Kiểm sát, hơn nữa lại trực tiếp

làm việc trong Vụ Kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư

pháp tác giả luôn trăn trở, suy nghĩ để tìm ra nguyên nhân của những tồn tại, hạn

chế; đồng thời đề ra những giải pháp bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân

về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự.

Nhìn nhận từ bình diện lý luận, mặc dù đã có một số công trình khoa học đã

công bố liên quan đến giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại, tố cáo

đối với quyết định, hành vi cụ thể của hoạt động tố tụng hình sự như khiếu nại

3

quyết định khởi tố vụ án hình sự; khiếu nại cáo trạng... nhưng cho đến nay chưa có

công trình khoa học nào nghiên cứu có hệ thống tương đối toàn diện về vị trí, vai

trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu khiếu nại, tố cáo trong tố tụng

hình sự. Trong lĩnh vực nghiên cứu này, tác giả đã bước đầu tích luỹ được những

kinh nghiệm thực tiễn và lý luận trong quá trình làm việc, nghiên cứu, xây dựng

Chuyên đề, trau rồi kiến thức trong các Hội thảo, Hội nghị, công tác tập huấn

nghiệp vụ. Từ nhận thức như trên, tác giả đã lựa chọn vấn đề: "Vai trò của Viện

kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam"

làm đề tài luận án tiến sĩ luật học, chuyên ngành Luật hình sự và tố tụng hình sự,

mã số 9.38.01.04.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án

2.1. Mục đích nghiên cứu

Luận án phân tích và chứng minh những vấn đề lý luận thể hiện vai trò của

Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự. Trên

cơ sở lý luận được chứng minh, luận án phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật và

thực trạng thực hiện vai trò kiểm sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng

hình sự trên cơ sở các tiêu chí nhất định; đề xuất một số giải pháp khoa học nhằm

bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố

tụng hình sự ở Việt Nam.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để thực hiện được mục đích trên, luận án đặt ra và giải quyết các nhiệm vụ sau:

- Xây dựng khái niệm, chỉ ra đặc điểm, bản chất của khiếu nại, tố cáo và giải

quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự; khái niệm, đặc điểm vai trò của Viện

kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự;

- Phân tích và chứng minh những phương diện cơ bản thể hiện vai trò của

Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự;

- Phân tích làm rõ thực trạng pháp luật và thực trạng thực hiện vai trò của

Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự; những

tồn tại, hạn chế, vướng mắc;

4

- Nghiên cứu làm rõ nguyên nhân của những hạn chế vướng mắc, bất cập;

- Đề xuất các giải pháp bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải

quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự ở Việt Nam, trong điều kiện cải cách

tư pháp ở giai đoạn hiện nay.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận án nghiên cứu những vấn đề lý luận;thực trạng pháp luật và thực trạng

thực hiện vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố

tụng hình sự trên phương diện trực tiếp giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thầm

quyền và phương diện kiểm sát việc tuân theo pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố

cáo đối với các chủ thể có thẩm quyền khác; tìm ra nguyên nhân của tồn tại, hạn

chế để đề xuất các giải pháp bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải

quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi không gian: Lý luận và thực tiễn ở Việt Nam;

- Phạm vi thời gian: Trong 10 năm, từ 2009 đến 2018;

- Phạm vi về nội dung: Viện kiểm sát nhân dân ngoài nhiệm vụ giải quyết

khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự thuộc thẩm quyền còn có các nhiệm vụ

giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với các lĩnh vực tố tụng khác và trong quản lý hành

chính; đồng thời có chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giải quyết

khiếu nại, tố cáo về hoạt động tư pháp của các chủ thể có thẩm quyền khác. Tuy

vậy, trong khuôn khổ phạm vi nghiên cứu, Đề tài chỉ đi sâu nghiên cứu vị trí, vai

trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự

thuộc thẩm quyền và kiểm sát việc tuân theo pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố

cáo trong tố tụng hình sự của các chủ thể có thẩm quyền khác.

4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án

Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê

Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà

Nước về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về khiếu nại, tố cáo của cá nhân,

5

cơ quan, tổ chức và trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có

thẩm quyền. Trong quá trình tiếp cận nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng phương

pháp tiếp cận hệ thống; tiếp cận liên ngành khoa học xã hội; tiếp cận chuyên ngành

lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật đặc biệt chú ý đến luật học; chủ yếu là

phương pháp tiếp cận của chuyên ngành Luật hình sự, tố tụng hình sự.

Để giải quyết mục tiêu và các nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, tác giả sử

dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như:

- Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh và trừu tượng hóa được sử dụng

trong quá trình xây dựng các khái niệm; phân tích chứng minh và luận giải những

đặc điểm của giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự và vai trò của Viện

kiểm sát nhân dân trong lĩnh vực này. Phân tích quy phạm pháp luật, so sánh pháp

luật được sử dụng trong tất cả các chương của luận án, nhằm trình bày, làm rõ quan

điểm, quan niệm về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự; pháp luật của

một số nước về nội dung này. Từ đó khái quát lại, phân tích rút ra bản chất các hiện

tượng, các quan điểm, hoạt động thực tiễn của vấn đề và quy định của pháp luật về

vấn đề đó (Chương 1,2,3).

- Phương pháp thống kê, tổng hợp được sử dụng trong việc tổng hợp tình hình

làm rõ thực tiễn công tác áp dụng các quy định pháp luật về kiểm sát và giải quyết khiếu

nại, tố cáo trong tố tụng hình sự của Viện kiểm sát nhân dân; làm rõ những yếu tố phù

hợp và những bất cập của pháp luật có liên quan, những hạn chế trong thực thi chức

năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân về lĩnh vực này (Chương 3).

- Phương pháp hệ thống hóa được sử dụng trong toàn bộ các chương của

luận án nhằm trình bày các vấn đề, các nội dung trong luận án theo một trình tự, bố

cục hợp lý, chặt chẽ, có sự kế thừa, phát triển các vấn đề, các nội dung để đạt được

mục đích, yêu cầu nhiệm vụ đã được xác định cho luận án.

5. Những đóng góp mới về khoa học của luận án

Luận án là công trình đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu toàn diện về vai trò

của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự

trong bối cảnh nước ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN;

6

Luận án đã xây dựng những vấn đề lý luận cơ bản bổ sung vào hệ thống lý

luận khoa học về vai trò của Viện kiểm sát về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố

tụng hình sự;

Luận án luận giải được tác dụng của VKSND khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ,

thẩm quyền kiểm sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự;

Luận án xác định được những nội dung cơ bản trong vai trò của VKSND về giải

quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự trên thực tiễn; các yếu tố cơ bản tác động

đến vai trò của VKSND về lĩnh vực này; những tồn tại, hạn chế, bất cập trong việc

thể hiện vai trò của VKSND về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự,

đồng thời chỉ ra những nguyên nhân cơ bản của những tồn tại, hạn chế, bất cập đó

để đề xuất hệ thống các giải pháp khoa học phù hợp với điều kiện xây dựng Nhà nước

pháp quyền XHCN ở Việt Nam nhằm bảo đảm vai trò của của VKSND về giải quyết

khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án

6.1. Về mặt lý luận

Với những kết quả nghiên cứu đạt được, luận án góp phần làm phong phú và

bổ sung những luận giải về vai trò của VKSND về giải quyết khiếu nại, tố cáo

trong tố tụng hình sự; đồng thời, luận án xác định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn

của VKSND về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự là không thể

thiếu; khẳng định thiết chế kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng

hình sự là sự thể hiện kiểm soát quyền lực về tư pháp, hạn chế đến mức thấp nhất

sự lạm quyền trong hoạt động tư pháp,có tác dụng bảo vệ quyền và lợi ích chính

đáng của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xã hội.

6.2. Về mặt thực tiễn

Luận án có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho các cán bộ hoạt động

thực tiễn trong lĩnh vực này; đồng thời cũng là nguồn tài liệu để các cá nhân trong

xã hội nghiên cứu tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình;

Nội dung luận án có thể được tham khảo để biên soạn giáo trình, tài liệu

giảng dạy, bồi dưỡng, tuyên truyền, phổ biến pháp luật;

7

Luận án sẽ là tài liệu quan trọng cho các nhà nghiên cứu lập pháp, các nhà

khoa học pháp lý, những sinh viên chuyên ngành luật và những ai quan tâm đến

lĩnh vực này

7. Kết cấu của luận án

Chương 1. Tổng quan về tình hình nghiên cứu và các vấn đề liên quan đến luận án

Chương 2. Những vấn đề lý luận về vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về

giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam

Chương 3. Thực trạng vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải quyết

khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam

Chương 4. Các giải pháp bảo đảm vai trò của Viện kiểm sát nhân dân về giải

quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự Việt Nam.

Kết luận

8

Chương 1

TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án

1.1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến đề tài luận án

- Criminal Justice Reform in Russia, Ukraine, and the Former Republics of

the Soviet Union: Trial by Jury and Mixed Courts [117], (Cải cách tư pháp hình sự

ở Liên bang Nga, U-cơ-rai-na, và các nước cộng hoà thuộc Liên Xô: xét xử bởi bồi

thẩm đoàn và toà án hỗn hợp) của tác giả Nikolai Kovalev, được nhà xuất bản

Edwin Mellen Press ấn hành năm 2010, có độ dày 642 trang. Cuốn sách nói về tiến

trình cải cách tư pháp ở Nga, U-cơ-rai-na, và những nước thuộc Liên Xô trước đây.

Những nước này đã trải qua tiến trình cải cách tư pháp từ khi Liên Xô và hệ thống

các nước XHCN ở Đông Âu sụp đổ. Ở các nước này, việc cải cách tư pháp là một

yêu cầu tất yếu đặt ra và từng nước đã có những bước đi phù hợp. Tuy nhiên, các

nước này đều có một điểm chung đó là rất đề cao vai trò của lực lượng Điều tra

viên. Có thể nói, xây dựng lực lượng Điều tra viên có đủ phẩm chất, năng lực là

một trọng tâm trong tiến trình xây dựng nền tư pháp ở các nước nói trên.

- The Australian Government investigation Standards package, Australian

Taxation Office, The Commonwealth of Australian, 2003 (Uỷ ban tiêu chuẩn

điều tra liên bang Ôx-trây-li-a (2003), Hướng dẫn của cơ quan thuế vụ Chính

phủ Ôx-trây-li-a về bộ tiêu chuẩn điều tra hình sự dành cho các Điều tra viên

của cơ quan này trong điều tra các vụ án hình sự theo thẩm quyền) [119].Bộ tiêu

chuẩn điều tra hình sự dành cho các Điều tra viên trong điều tra các vụ án hình sự

thuộc thẩm quyền (chủ yếu với các tội phạm liên quan đến tội phạm về thuế)

phù hợp với hướng dẫn của Uỷ ban tiêu chuẩn điều tra liên bang, được ban hành

theo thẩm quyền của Tổng công tố và cơ quan Cảnh sát liên bang (AFP), với sự

tham gia của các cơ quan có thẩm quyền và có liên quan. Theo đó, bên cạnh các

tiêu chuẩn về quy trình, thủ tục, thẩm quyền, tiêu chuẩn liên quan đến đạo đức nghề