Vai trò của quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường

bé quèc phßng

häc viÖn chÝnh trÞ

®Æng v¨n s¸nh

VAI TRß cña QU¢N §éI NH¢N D¢N VIÖT NAM

Trong ho¹t ®éng DÞCH Vô M¤I TR¦êNG

luËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ

Hµ Néi - 2013

bé quèc phßng

häc viÖn chÝnh trÞ

®Æng v¨n s¸nh

VAI TRß cña QU¢N §éI NH¢N D¢N VIÖT NAM

Trong ho¹t ®éng DÞCH Vô M¤I TR¦êNG

Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ chÝnh trÞ

M· sè: 62 31 01 02

luËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ

Ng-êi h-íng dÉn khoa häc:

1. PGS, TS NguyÔn ThÕ Chinh

2. PGS, TS NguyÔn §øc §é

Hµ Néi - 2013

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu

của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án

là trung thực, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Đặng Văn Sánh

MỤC LỤC

Trang

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU 5

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 10

Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA

QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM TRONG

HOẠT ĐỘNG DỊCH VỤ MÔI TRƯỜNG 31

1.1. Quan niệm, đặc điểm và phân ngành dịch vụ môi

trường ở Việt Nam hiện nay 31

1.2. Quan niệm, nội dung vai trò của Quân đội nhân dân

Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường 37

1.3. Kinh nghiệm quân đội một số nước tham gia hoạt động

dịch vụ môi trường và những bài học rút ra cho Quân

đội nhân dân Việt Nam 53

Chương 2 THỰC TRẠNG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT

NAM THỰC HIỆN VAI TRÒ TRONG HOẠT

ĐỘNG DỊCH VỤ MÔI TRƯỜNG 70

2.1. Những ưu điểm, hạn chế của Quân đội về thực hiện vai

trò trong hoạt động dịch vụ môi trường 70

2.2. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết nhằm phát huy vai

trò Quân đội trong hoạt động dịch vụ môi trường 112

Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP PHÁT HUY VAI

TRÒ CỦA QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM

TRONG HOẠT ĐỘNG DỊCH VỤ MÔI TRƯỜNG 118

3.1. Quan điểm phát huy vai trò của Quân đội nhân dân

Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường 118

3.2. Những giải pháp chủ yếu phát huy vai trò của Quân đội

trong hoạt động dịch vụ môi trường 125

KẾT LUẬN 157

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC

GIẢ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 160

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 161

PHỤ LỤC 171

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt

1 Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN

2 Hệ thống phân loại sản phẩm chủ yếu của LHQ CPC

3 Liên minh Châu Âu EU

4 Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI

5 Hiệp định chung về Thương mại dịch vụ GATS

6 Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch GATT

7 Tổng sản phẩm quốc nội GDP

8 Hiệp hội bảo tồn thiên nhiên quốc tế IUCN

9 Tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ISO

10 Viện trợ phát triển chính thức ODA

11 Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế OECD

12 Tiêu chuẩn vệ sinh an toàn và kiểm dịch SPS

13 Hàng rào kỹ thuật trong thương mại TBT

14 Chương trình phát triển Liên Hợp quốc UNDP

15 Tổ chức thương mại thế giới WTO

16 Trang tr

5

MỞ ĐẦU

1. Giới thiệu khái quát về luận án

Phát huy vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch

vụ môi trường là vấn đề mà nghiên cứu sinh đã ấp ủ từ khi công tác ở Binh

chủng Hóa học. Nghiên cứu sinh đã tham gia lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động dịch

vụ môi trường do Bộ đội Hóa học phối hợp với một số lực lượng khác trong

và ngoài Quân đội tiến hành, nên đã có những tích lũy nhất định về lý luận,

thực tiễn xung quanh vấn đề Quân đội tham gia hoạt động dịch vụ môi

trường, nhất là trong lĩnh vực Hóa học.

Trên cơ sở yêu cầu của luận án tiến sĩ kinh tế, chuyên ngành kinh tế

chính trị, mã số 62 31 01 02, cùng với quá trình tích lũy kiến thức và kinh

nghiệm trong thời gian công tác ở Binh chủng Hóa học, nghiên cứu sinh đã

lựa chọn vấn đề: “Vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động

dịch vụ môi trường ” làm đề tài luận án tiến sĩ kinh tế.

Nhằm nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất quan điểm, giải

pháp phát huy vai trò của Quân đội trong hoạt động dịch vụ môi trường, ngoài

phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án kết cấu

thành 3 chương. Chương 1, luận giải một số vấn đề lý luận vai trò Quân đội

nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường. Chương 2, làm rõ

thực trạng Quân đội nhân dân Việt Nam thực hiện vai trò trong hoạt động dịch

vụ môi trường. Chương 3, xác định quan điểm và đề xuất giải pháp phát huy

vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường.

2. Lý do chọn đề tài luận án

Hiện nay dịch vụ môi trường ngày càng đóng vai trò quan trọng trong

lĩnh vực kinh tế nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường hướng tới xu thế chung là

phát triển bền vững của các quốc gia. Dịch vụ môi trường góp phần ngăn

ngừa và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tạo ra môi trường xanh, sạch cho xã

hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.

6

Đối với Việt Nam, dịch vụ môi trường đang ngày càng trở thành một

nhu cầu hết sức bức thiết. Bởi lẽ, nước ta đang phải đối mặt với nguy cơ ô

nhiễm môi trường do quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa. Đồng thời, thu

nhập của người dân ngày càng được nâng cao, do đó, nhu cầu về chất lượng

cuộc sống thân thiện với môi trường cũng ngày càng cao. Mặt khác, nhu cầu

bảo đảm dịch vụ môi trường cho các doanh nghiệp cũng ngày càng tăng do

yêu cầu về hàng hoá và dịch vụ thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, Việt

Nam đang phải cam kết thực hiện ngày càng nhiều hơn các hiệp định quốc tế

về môi trường, đặc biệt là các cam kết về dịch vụ môi trường sau khi nước ta

chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Ngoài ra, với quá trình tự do hoá thương mại và sự phát triển nhanh của các

hoạt động công nghiệp, mức chi ngân sách cho các dịch vụ công về bảo vệ

môi trường ngày càng tăng, tạo ra gánh nặng lớn cho ngân sách nhà nước. Do

đó, cần phải đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ môi trường. Nhận thức sâu sắc

vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 249/QĐ-TTg,

ngày 10/2/2011 về việc phê duyệt "Đề án phát triển dịch vụ môi trường đến

năm 2020", với mục tiêu phát triển dịch vụ môi trường nhằm cung ứng dịch

vụ bảo vệ môi trường cho các ngành, lĩnh vực, địa phương; tăng tỷ trọng đóng

góp của khu vực dịch vụ trong nền kinh tế, tạo thêm việc làm và hướng tới

mục tiêu phát triển bền vững đất nước.

Để đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ môi trường, huy động tối đa sự tham

gia của xã hội vào công tác bảo vệ môi trường, Nghị quyết 41-NQ/TW, ngày

15/11/2004 của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa IX) đề ra

chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích cá nhân, tổ chức và mọi thành

phần kinh tế tham gia các hoạt động dịch vụ thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý

chất thải và các dịch vụ khác về bảo vệ môi trường. Nghị quyết Đại hội XI của

Đảng xác định một trong những nội dung trọng tâm trong Chiến lược phát triển

7

kinh tế xã hội 2011 - 2020 là: “Đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ môi

trường, phát triển các dịch vụ môi trường, xử lý chất thải” [31, tr.137]. Nghị

quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 7, khóa XI, về “Chủ

động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ

môi trường” (số 24-NQ/TW) cũng xác định: “Phát triển ngành kinh tế môi

trường trên cơ sở ngành công nghiệp môi trường, dịch vụ bảo vệ môi trường

và tái chế chất thải” [32, tr.3].

Với tính chất là một tổ chức xã hội đặc thù, hoạt động của Quân đội

nhân dân Việt Nam có quan hệ tác động qua lại đối với môi trường. Hơn nữa,

phạm vi hoạt động của Quân đội rộng lớn, kể cả trên đất liền, trên không, trên

biển, biên giới, hải đảo và quân đội có những nguồn lực và lợi thế nhất định

về tổ chức biên chế, nhân lực, cơ sở vật chất kỹ thuật, khoa học - công nghệ,

tính chất hoạt động, nên có khả năng tham gia hiệu quả vào nhiều hoạt động

dịch vụ môi trường của đất nước.

Thực tế trong những năm vừa qua, Quân đội đã tham gia hoạt động

dịch vụ môi trường trên nhiều lĩnh vực có hiệu quả, như: dịch vụ xử lý bom

mìn, khắc phục hậu quả hóa chất độc tồn lưu sau chiến tranh; dịch vụ xử

chất thải và khắc phục sự cố môi trường; dịch vụ quan trắc và phân tích,

đánh giá hiện trạng môi trường, tác động môi trường đối với dự án phát triển

kinh tế - xã hội, v.v..

Tuy nhiên, tham gia hoạt động dịch vụ môi trường là vấn đề mới đối với

Quân đội và trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

và hội nhập quốc tế, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc tham gia hoạt

động dịch vụ môi trường của Quân đội có những hạn chế nhất định, vai trò của

Quân đội chưa được phát huy đúng với khả năng hiện có. Do đó, nghiên cứu

vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường ở

nước ta hiện nay là vấn đề có tính cấp thiết cả về ý nghĩa lý luận và thực tiễn,

8

nhằm luận giải cơ sở lý luận, thực tiễn phát huy lực lượng có nhiều ưu thế này

trong hoạt động dịch vụ môi trường, giải quyết vấn đề bảo vệ môi trường của

đất nước; đồng thời, nghiên cứu vấn đề này còn góp phần phát triển lý luận vai

trò của Quân đội đối với kinh tế, thực hiện chức năng, nhiệm vụ “đội quân sản

xuất” trong tình hình mới. Với những ý nghĩa đó, vấn đề: “Vai trò của Quân

đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường” được tác giả lựa

chọn làm đề tài luận án tiến sĩ kinh tế.

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Nhằm phát huy vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt

động dịch vụ môi trường dựa trên những ưu thế của Quân đội.

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài

* Đối tượng nghiên cứu: Vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam

trong hoạt động dịch vụ môi trường.

* Phạm vi nghiên cứu:

- Tập trung nghiên cứu, khảo sát vai trò của Bộ đội Hóa học, Bộ đội

Công binh và một số lực lượng khác trong hoạt động dịch vụ môi trường.

- Phạm vi thời gian: khảo sát vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam

trong hoạt động dịch vụ môi trường từ năm 2000 và đến nay.

- Phạm vi không gian: trên địa bàn lãnh thổ Việt Nam

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

* Những đóng góp mới về khoa học của đề tài

- Luận giải nội dung vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong

hoạt động dịch vụ môi trường.

- Phân tích kinh nghiệm Quân đội một số nước tham hoạt động dịch vụ

môi trường và rút ra những gợi ý đối với Quân đội nhân dân Việt Nam.

- Đánh giá thực trạng Quân đội nhân dân Việt Nam thực hiện vai trò trong

hoạt động dịch vụ môi trường.

9

- Đề xuất những quan điểm cơ bản và giải pháp chủ yếu nhằm phát huy

vai trò của Quân đội nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường

thời gian tới.

* Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

Luận án được thực hiện thành công góp phần cung cấp cơ sở khoa học

cho việc xác định chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân đội nhằm

phát huy vai trò của Quân đội trong hoạt động dịch vụ môi trường; góp phần

phát triển lý luận vai trò của Quân đội đối với phát triển kinh tế, thực hiện chức

năng “đội quân sản xuất” trong tình hình mới. Đồng thời, luận án dùng làm tài

liệu tham khảo nghiên cứu khoa học, giảng dạy môn Kinh tế chính trị Mác -

Lênin, Kinh tế quân sự Mác - Lênin trong các nhà trường Quân đội.

10

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến đề tài

Để bảo vệ môi trường, ngày nay quan điểm phát triển kinh tế môi

trường, trong đó có dịch vụ môi trường với vai trò của một ngành kinh tế

trong nền kinh tế quốc dân được các quốc gia nhìn nhận, đánh giá một cách

đúng đắn hơn. Đồng thời, với những ưu thế nhất định của Quân đội trong hoạt

động dịch vụ môi trường, nên ở nhiều quốc gia đã sử dụng có hiệu quả Quân

đội tham gia hoạt động dịch vụ môi trường trên nhiều lĩnh vực. Từ thực tiễn

đó, đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu phát triển kinh tế môi trường,

trong đó có dịch vụ môi trường và phát huy vai trò Quân đội trong hoạt động

dịch vụ môi trường ở nhiều quốc gia, trong đó tiêu biểu là:

Công trình nghiên cứu: Ngành hàng hóa và dịch vụ môi trường toàn

cầu [94]. Công trình đề cập thực trạng, giải pháp phát triển ngành hành hóa và

dịch vụ môi trường trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế.

Cuốn sách: Thương mại quốc tế, tái chế và môi trường [85]. Cuốn sách

đề cập đến thực trạng thương mại quốc tế về các sản phẩm tái chế liên quan

đến môi trường.

Công trình nghiên cứu: Thương mại dịch vụ môi trường - Đánh giá tác

động của nó đối với các quốc gia đang phát triển trong GATS [89]. Công

trình nghiên cứu khảo sát tác động và đề xuất các giải pháp phát huy tác động

tích cực, hạn chế tác động tiêu cực của thương mại dịch vụ môi trường ở các

quốc gia đang phát triển.

Cuốn sách: Kinh tế môi trường [84]. Cuốn sách đề cập một số nội dung

liên quan đến đề tài luận án, như: nghiên cứu liên kết giữa kinh tế và môi

trường; các công cụ vĩ mô để phân tích chính sách và các tác động môi

11

trường; hiệu quả kinh tế - xã hội kinh tế môi trường; kinh tế học về chất lượng

môi trường; lý thuyết phân tích tác động đối với môi trường do một chương

trình, hành động gây ra; xây dựng khung tiêu chí đánh giá chính sách môi

trường; tiêu chuẩn về môi trường (tiêu chuẩn môi trường xung quanh, tiêu

chuẩn phát thải, tiêu chuẩn công nghệ); thuế phát thải và trợ cấp giảm ô

nhiễm, v.v..

Cuốn sách: Chính sách quản lý tài nguyên và môi trường [96]. Trong

cuốn sách này, tác giả đã đề cập nhiều nội dung liên quan đến đề tài luận án,

như: Sự cần thiết của công cụ chính sách trong quản lý tài nguyên và môi

trường; một số hình thức dịch vụ bảo vệ hệ sinh thái môi trường; nghiên cứu

quy định về tiêu chuẩn môi trường, giảm ô nhiễm; cấp phép phát thải ô nhiễm;

thuế, lệ phí, quỹ và trợ cấp cho môi trường; hiệp ước quốc tế về môi trường;

chính sách quốc gia và hoạch định chính sách quốc gia về môi trường v.v..

Báo cáo khoa học: Báo cáo của NATO về các vấn đề môi trường của

các căn cứ quân sự, năm 2008 [92]. Báo cáo đề cập kết quả hội thảo với chủ

đề “Các vấn đề môi trường của các căn cứ quân sự” được tổ chức tại National

Defence College tại Viên, Áo trong tháng 5/2006. Hội thảo này có 69 đại biểu

tham gia, đến từ 25 quốc gia khác nhau và từ 5 tổ chức của NATO, bao gồm

CCMS (Committee on the Challenges of Modern Society - Ủy ban về các vấn

đề thách thức của xã hội hiện đại), SHAPE (Supreme Headquarters Allied

Powers Europe - Tổng hành dinh Châu Âu), NATO School Oberammergau

(Trường Oberammergau của NATO), ENTEC (Euro NATO Training

Engineer Centre - Trung tâm huấn luyện công binh châu Âu của NATO) and

NAMSA (NATO Maintenance & Supply Agency - Cơ quan hậu cần và đảm

bảo NATO). Mục tiêu của hội thảo này là xác định cách thức, quy trình và kỹ

thuật mà các quốc gia đã áp dụng để xử lý các vấn đề môi trường nói trên

dưới góc độ, chia sẻ kinh nghiệm và thành công trong lĩnh vực này và thiết

lập một mạng lưới chuyên gia.

12

Bài báo khoa học: Lực lượng tuần duyên Mỹ ứng phó với cơn bão

Katrina [82]. Bài viết đề cập đến U.S. Coast Guard (lực lượng tuần duyên Mỹ)

ứng phó với cơn bão Katrina. Vai trò thường trực của Tuần duyên Hoa Kỳ là

trông coi biển, an ninh biển, và an toàn biển. Khẩu hiệu của Tuần duyên là

"Semper Paratus" trong tiếng Latin có nghĩa là "luôn sẵn sàng". Trong việc

tham gia các dịch vụ công giải quyết hậu quả cơn bão Katrina năm 2005, lực

lượng này đã sơ tán hơn 33.500 người, nhiều hơn bất kỳ cơ quan chức năng

liên bang nào khác của Mỹ, mặc dù nhà cửa của quá nửa số nhân viên của U.S.

Coast Guard ở vùng cơn bão đi qua đã bị cơn bão này tàn phá. Bài viết cũng đề

cập đến nguyên nhân giúp cho việc cứu trợ thiên tai của U.S. Coast Guard lại

có hiệu quả.

Bài báo khoa học: Quân đội Singapore: Mối quan tâm ngày càng lớn đối

với môi trường [103]. Bài viết cho rằng, Quân đội và hoạt động quân sự có thể

phải chịu các tác động môi trường theo hai hướng: Thứ nhất, sự suy giảm cả

các tài nguyên môi trường có thể dẫn đến tình trạng bạo lực và các xung đột vũ

trang giữa và trong các quốc gia; Thứ hai, các thay đổi bất lợi của môi trường

có thể ảnh hưởng đến Quân đội và hoạt động quân sự qua việc tạo ra các điều

kiện sức khỏe và kinh tế yếu kém nằm ngoài khả năng kiểm soát của nhà nước,

hoặc có thể dẫn đến nhiều thiên tai và kết cục là nhiều thảm họa nhân đạo hơn.

Đồng thời, bài viết khẳng định Quân đội và hoạt động quân sự cũng có nhiều

tác động đến môi trường và đề cập việc Quân đội Singapore nỗ lực tiến hành

nhiều hoạt động dịch vụ môi trường nhằm bảo vệ môi trường, v.v..

1.2. Các công trình nghiên cứu ở trong nước liên quan đến đề tài

Dịch vụ môi trường ngày càng có vai trò quan trọng đối với phát triển

kinh tế, xã hội ở nước ta hiện nay; phát triển dịch vụ môi trường đang là vấn

đề bức thiết, được Đảng, Nhà nước ta quan tâm. Đồng thời, với chủ trương xã

hội hóa hoạt động dịch vụ môi trường; tham gia hoạt động dịch vụ môi trường

là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó có Quân đội nhân dân Việt Nam. Do

13

đó, vấn đề hoạt động dịch vụ môi trường và phát huy vai trò của Quân đội

nhân dân Việt Nam trong hoạt động dịch vụ môi trường thu hút được sự quan

tâm của nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài Quân đội. Nên cho đến nay ở

nước ta đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến những vấn

đề này được công bố, trong đó tiêu biểu là:

Dự án:“Điều tra đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ môi trường ở

Việt Nam. Đề xuất chính sách phát triển dịch vụ môi trường phù hợp với các

cam kết quốc tế trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế” của Viện nghiên

cứu Thương mại, Bộ Công thương [79]. Dự án đã hệ thống các quan niệm và

cách phân loại khác nhau về dịch vụ môi trường trên thế giới; nghiên cứu kinh

nghiệm phát triển dịch vụ môi trường và thực hiện các cam kết mở cửa thị

trường dịch vụ môi trường của một số nước trên thế giới (Liên minh châu Âu,

Trung Quốc, Thái Lan) và rút ra bài học đối với Việt Nam; khảo sát, đánh giá

thực trạng hoạt động dịch vụ môi trường của Việt Nam và mức độ đáp ứng

yêu cầu thực hiện các cam kết quốc tế và đề xuất các giải pháp phát triển hoạt

động dịch vụ môi trường.

Đề án:“Dự án xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ môi trường đến năm

2030”, của Bộ Tài nguyên và Môi trường [19]. Đề án đã xác định quan điểm, mục

tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển các hoạt động dịch vụ môi trường.

Luận án phó tiến sĩ khoa học quân sự: “Công nghiệp hoá, hiện đại hoá

ở Việt Nam và vai trò Quân đội trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại

hoá đất nước”, tác giả: Nguyễn Minh Khải [36]. Đây là công trình đầu tiên ở

Việt Nam trình bày tương đối hệ thống về vai trò của Quân đội với sự nghiệp

công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Luận án cho rằng, Quân đội phải có

trách nhiệm chính trong việc đảm bảo ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc chủ

quyền và an ninh quốc gia, coi đó là sự đảm bảo bằng vàng cho quá trình

công nghiệp hoá, hiện đại hoá được tiến hành trong môi trường hoà bình và

14

ổn định: khẳng định rằng không có hoà bình và ổn định thì không thể công

nghiệp hoá, hiện đại hoá theo định hướng xã hội chủ nghĩa được. Đồng thời,

luận án cũng cho rằng, với tư cách là một nguồn lực của quốc gia, Quân đội

có thể và còn phải làm nhiều việc để trực tiếp tham gia vào quá trình công

nghiệp hoá, hiện đại hoá; đồng thời đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm thực

hiện vai trò đó của Quân đội.

Luận án tiến sĩ kinh tế: “Quân đội nhân dân Việt Nam với sự nghiệp xây

dựng nền kinh tế đất nước trong tình hình hiện nay”, tác giả: Vũ Thanh Chế

[29]. Luận án đề cập một cách toàn diện vai trò của quân đội đối với sự nghiệp

xây dựng nền kinh tế đất nước; phân chia hoạt động cơ bản của Quân đội ta

thành các nhóm và phân tích hiệu quả các nhóm hoạt động cơ bản đó, chỉ rõ

nâng cao hiệu quả các nhóm hoạt động cơ bản của Quân đội ta là biểu hiện tập

trung của việc nâng cao vai trò của Quân đội đối với sự nghiệp xây dựng nền

kinh tế đất nước; phân tích, khái quát một số thành tựu và tồn tại chủ yếu của

các nhóm hoạt động cơ bản của Quân đội ta trên góc độ tác động qua lại của

chúng đối với nền kinh tế; nêu lên phương hướng cơ bản và một số giải pháp

chủ yếu nâng cao hiệu quả các nhóm hoạt động đó nhằm phát huy hơn nữa vai

trò của Quân đội đối với sự nghiệp xây dựng nền kinh tế đất nước.

Luận án tiến sĩ kinh tế: “Vai trò Quân đội nhân dân Việt Nam trong quá

trình chủ động hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta”, tác giả: Trần Văn Lý

[38]. Luận án phân tích làm rõ cơ sở lý luận vai trò Quân đội nhân dân Việt

Nam trong quá trình chủ động hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước và khái

quát, phân tích nội dung vai trò Quân đội trong quá trình này; đồng thời, luận

án phân tích tương đối toàn diện thực trạng thực hiện nội dung vai trò quân đội

trong hội nhập kinh tế quốc tế những năm qua trên các lĩnh vực; đề xuất quan

điểm, giải pháp về chính trị, tư tưởng, tổ chức, cán bộ và phương thức hành

động nhằm nâng cao vai trò Quân đội trong hội nhập kinh tế của đất nước.