Vai trò của khoa học kỹ thuật trong sự phát triển lực lưỡng sản xuất

Lêi më ®Çu

TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:

Bíc vµo thiªn niªn kû thø ba, khoa häc vµ kü thuËt ®· trë thµnh yÕu tè cèt tö

cña sù ph¸t triÓn, lµ lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu. §iÒu nµy

®îc ph¶n ¸nh râ trong viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa

häc, kü thuËt vµ kinh tÕ cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn tuú thuéc vµo tr×nh

®é sù ph¸t triÓn cô thÓ cña tõng níc mµ x©y dùng chiÕn lîc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn

khoa häc kü thuËt mang tÝnh ®a d¹ng vµ ®Æc thï ®èi víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn

cô thÓ phï hîp víi hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cña mçi quèc gia. Vµ ®iÒu

nçi bËt rót ra ë c¸c chiÕn lîc, chÝnh s¸ch ®ã ë tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi tõ nh÷ng

níc cã nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ®øng hµng ®Çu thÕ giíi nh Mü, NhËt, Ph¸p,...cho ®Õn

nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn vµ l¹c hËu nh ViÖt Nam , Lµo ,

Campuchia, mét sè níc Trung §«ng ...®ã chÝnh lµ quan ®iÓm:"Sù ph¸t triÓn khoa

häc vµ kü thuËt lµ mét ph¬ng híng quan träng míi , cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc

ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia "Bëi vËy viÖc nghiªn cøu kinh nghiÖm x©y dùng c¸c …

chÝnh s¸ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc vµ kü thuËt cña c¸c níc trªn thÕ giíi

vµ trong khu vùc ®Ó ¸p dông vµ ph¸t huy mét c¸ch s¸ng t¹o vµo hoµn c¶nh cña ®Êt

níc m×nh cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c níc trªn con ®êng c«ng nghiÖp

ho¸- hiªn ®¹i ho¸ nãi chung vµ ®èi víi ViÖt Nam nãi riªng hiÖn nay.

Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp dÇn dÇn nhêng chç

cho nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp th× t¬ng øng víi nã thuËt ng÷ ''c«ng nghiÖp ho¸ -

hiÖn ®¹i ho¸" còng Ýt ®îc sö dông mµ thay thÕ vµo ®ã lµ c¸c thuËt ng÷ khoa häc

mang tÝnh chÊt hiÖn ®¹i ,phï hîp víi xu thÕ cña mét thêi ®¹i míi "thêi ®¹i tri thøc"

nh "t¨ng trëng", "ph¸t triÓn"," cÊt c¸nh theo lèi ho¸ rång" MÆc dï vËy,chóng ta …

kh«ng thÓ phñ nhËn c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò hµng ®Çu

trong c¸c lÝ luËn vÒ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi .ThËt vËy

,lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i trong vµi tr¨m n¨m tríc ®ã ®· cho thÊy con ®êng

mµ c¸c níc chËm tiÕn cÇn ph¶i ®i theo,kh«ng thÓ lµ c¸i g× kh¸c ngoµi viÖc biÕn ®æi

nÒn kinh tÕ theo c¬ cÊu hîp lý ,ph¸t triÓn n¨ng ®éng dùa trªn c¬ së khoa häc kü

thuËt hiÖn ®¹i .§Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã,®iÒu tÊt yÕu lµ ph¶i ®a ®Êt níc ®i lªn con ®-

êng c«ng nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ bëi ®ã lµ ph¬ng thøc duy nhÊt ®Ó ph¸t triÓn

1

kinh tÕ thÕ giíi, vµ bÊt k× mét quèc gia nµo bá qua qu¸ tr×nh nµy ®Òu sÏ trë nªn

qu¸ chËm , qu¸ l¹c hËu so víi bíc ®i cña thÕ giíi.Cã thÓ coi ®ã lµ quy luËt ViÖt

Nam kh«ng thÓ ®øng ngoµi.

Chóng ta ®Òu biÕt ,c«ng nghiÖp ho¸ ®îc coi lµ s¶n phÈm trùc tiÕp cña cuéc

c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp cuèi thÕ kû XVII, cßn hiÖn ®¹i ho¸ lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña

cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt gi÷a thÕ kû XX. Ngµy nay, trong bèi c¶nh cña

cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i

ho¸ ®îc xem lµ nÊc thang ®¸nh dÊu tr×nh ®é ph¸t triÓn míi cña nÒn v¨n minh nh©n

lo¹i. Chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh tùu vÒ khoa häc còng nh nhiÒu

lÜnh vùc kh¸c trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi .Ch¼ng h¹n, viÖc sö dông n¨ng lîng

nguyªn tö, n¨ng lîng mÆt trêi ®· lµm gi¶m sù phô thuéc cña con ngêi vµo nguån

n¨ng lîng kho¸ng s¶n, viÖc chÕ t¹o ra c¸c tªn löa víi c«ng suÊt cùc lín dïng nhiªn

liÖu ho¸ häc, hçn hîp ë d¹ng láng hoÆc r¾n. Víi hÖ thèng ®éng lùc míi nµy, con

ngêi ®· t¹o ra ®îc tèc ®é vò trô cÊp mét (7,9km/s),phãngvÖ tinh nh©n t¹o ®Çu tiªn

cña tr¸i ®Êt (n¨m 1957), tèc ®é vò trô cÊp hai (11,2 km/s) phãng c¸c tµu vò trô

th¸m hiÓm c¸c hµnh tinh thuéc hÖ mÆt trêi nh mÆt tr¨ng, Sao ho¶, Sao kim (n¨m …

1959) vµ ®Æc biÖt lµ ®a con ngêi ®Æt ch©n lªn mÆt tr¨ng (n¨m 1981) më ra kû

nguyªn chiÕn lîc chinh phôc vò trô. Sù ra ®êi cña c¸c vËt liÖu tæng hîp kh«ng

nh÷ng gióp con ngêi gi¶m sù phô thuéc vµo tµi nguyªn thiªn nhiªn kh«ng t¸i sinh

®îc mµ cung cÊp cho con ngêi nguån vËt liÖu míi cã tÝnh n¨ng u viÖt h¬n vµ t¸i

sinh ®îc Do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra cho mçi quèc gia trªn con ® … êng thùc hiÖn c«ng

nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ lµ ë chç cÇn n¾m b¾t xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu, kh¸ch

quan cña thêi ®¹i, khai th¸c tèi ®a nh÷ng thêi c¬, thuËn lîi vµ h¹n chÕ ®Õn møc

thÊp nhÊt mäi nguy c¬, bÊt lîi ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng nghiÖp sù nghiÖp ®ã.

§èi víiViÖt Nam hiÖn nay, c«ng nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ kh«ng chØ lµ qu¸

tr×nh mang tÝnh tÊt yÕu mµ ®ã cßn lµ mét ®ßi hái bøc thiÕt. §øng tríc thùc tr¹ng

®Êt níc tõ mét nÒn kimh tÕ tiÓu n«ng ®ang phÊn ®Êu v¬n lªn ®¹t ®Õn môc tiªu:"

D©n giµu ,níc m¹nh,x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh" l¹i vèn lµ mét níc

nghÌo bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nhiÒu n¨m, t×nh tr¹nh khñng kho¶ng kinh tÕ x· héi

vÉn cha chÊm døt, l¹m ph¸t cßn ë møc cao, s¶n xuÊt cha æn ®Þnh, béi chi ng©n

s¸ch lín, lao ®éng thÊt nghiÖp hoÆc kh«ng ®ñ viÖc lµm ngµy cµng t¨ng (riªng ë

thµnh thÞ chiÕm tíi 7%), tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) tÝnh theo ®Çu ngêi thÊp

nhÊt thÕ giíi: 220$ (th¸ng9/1993) thÊp h¬n c¶ Lµo, B¨ngladesh, chØ b»ng 1/9 Th¸i

Lan, b»ng 1/4 cña Malaixia, b»ng 1/45 cña §µi Loan G¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ …

®ã l¹i lµ lèi lµm ¨n t¶n m¹n, tuú tiÖn cña s¶n xuÊt nhá; nh÷ng thãi quen cò cña thêi

k× bao cÊp trong s¶n xuÊt, kinh doanh vÉn cßn tån t¹i cho tíi ngµy nay, ¶nh hëng

kh«ng nhá tíi sù t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc trong qu¸ tr×nh toµ cÇu ho¸. V×

vËy c«ng nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ cßn lµ quy luËt tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn

kinh tÕ-x· héi nh»m ®¸p øng nhu cÇu, lîi Ých cña c¸c tÇng líp nh©n d©n vµ c¶ d©n

téc.

NhËn thøc râ vai trß ®ã, §¶ng vµ nhµ níc, ta ®· cã nhiÒu nghÞ quyÕt quan

träng vÒ khoa häc - kü thuËt vµ kh¼ng ®Þnh: "Cïng víi gi¸o dôc, ®µo t¹o khoa häc

vµ kü thuËt lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, lµ ®iÒu

kiÖn cÇn thiÕt ®Ó gi÷ v÷ng ®éc lËp d©n téc vµ x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x·

héi. C«ng nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ ®Êt níc b»ng c¸ch dùa vµo khoa häc, kü thuËt"

Nh vËy, vai trß ®éng lùc, lµ lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña khoa häc vµ kü thuËt

®· ®îc §¶ng ta nhÊt qu¸n kh¼ng ®Þnh vµ lµ ®iÒu tÊt yÕu kh«ng thÓ thay ®æi ®îc.

Song vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ®Ó khoa häc vµ kü thuËt ®¶m nhËn ®îc vai trß ®ã?

Hay nãi c¸ch kh¸c, trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc ta hiÖn nay ®Ó ph¸t triÓn khoa häc vµ

kü thuËt phï hîp víi vµi trß "Lµ lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh c«ng

nghiÖp ho¸- hiªn ®¹i ho¸ " th× chóng ta ph¶i lµm g×? §ã lµ mét vÊn ®Ò rÊt bøc b¸ch

hiÖn nay tríc thùc trang khoa häc - kü thuËt cña ®Êt níc cßn ph¸t triÓn chËm vµ

cha ®i vµo cuéc sèng mÆc dï tiÒm n¨ng lµ kh«ng nhá.

Nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò khoa häc vµ kü thuËt trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp

ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng chØ lµ c«ng tr×nh khoa häc cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸

nh©n, mµ cßn lµ cña toµn thÓ x· héi. Vµ cho tíi nay, chóng ta còng ®· thu ®îc

nhiÒu kÕt qu¶ kh«ng nhá trong viÖc nghiªn cøu, gãp phÇn gióp cho ®Êt níc hoµn

thµnh môc tiªu lµ mét níc c«ng nghiÖp vµo nh÷ng n¨m 2020. Lµ mét sinh viªn,

em còng muèn gãp mét phÇn nhá c«ng søc cña m×nh vµo sù nghiÖp nghiªn cøu

khoa häc cña ®Êt níc. Nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi "Vai trß cña khoa häc vµ kü thuËt

trong sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt" lµ mét vÊn ®Ò lín cÇn cã thêi gian vµ sù

hiÓu biÕt còng nh sù ®Çu t nhiÒu. MÆc dï rÊt cè g¾ng nhng em kh«ng thÓ tr¸nh

khái nh÷ng thiÕu sãt trong viÖc thu thËp th«ng tin . Song víi sù gióp ®ì tËn t×nh

cña thÇy em ®· hoµn thµnh bµi viÕt nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy !