Vai trò của ISO 9000 trong việc nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU

Trong những năm gần đây, chất lượng hàng hoá và quản lý chất lượng ở

nước ta có nhiều chuyển biến tốt đáng khích lệ. Tính cạnh tranh gay gắt trên

quy mô toàn cầu đã tạo ra những thách thức mới trong kinh doanh, khiến các

doanh nghiệp nhận thức được tầm quan trọng của chất lượng và đưa chất

lượng vào nội dung quản lý là một yêu cầu bức bách.

Đặc biệt là sau hội nghị chất lượng lần thứ 2 tại Hà Nội năm 1999 cùng

với việc Việt Nam hoà nhập cộng đồng ASEAN và thế giới, là thành viên của

APEC... hoạt động quản lý chất lượng tại các doanh nghiệp Việt Nam phải

chuyển sang giai đoạn mới, trong đó có việc nghiên cứu triẻn khai áp dụng

các mô hình quản lý chất lượng tiên tiến phù hợp với yêu cầu chất lượng của

khu vực và thế giới để nâng cao khả năng cạnh tranh của mình. Bộ tiêu chuẩn

ISO 9000 là một trong những mô hình đó, mô hình đã được thừa nhận rộng

rãi mang tính toàn cầu.

Với lý do trên, trong bài viết này em chọn đề tài “Vai trò của ISO 9000

trong việc nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam” nhằm

góp phần làm rõ hơn tác dụng, vai trò của bộ tiêu chuẩn quốc tế ISO 9000

trong việc nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hoá dịch vụ của các

doanh nghiệp Việt Nam trong tình hình hiện nay.

Qua đây em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo, các bạn và đặc biệt là

cô giáo Thạc sỹ Đỗ Thị Đông đã nhiệt tình giúp đỡ em hoàn thành đề tài này.

1

PHẦN I

TÍNH TẤT YẾU CỦA VIỆC NÂNG CAO

SỨC MẠNH CẠNH TRANH BẰNG CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM

I. CÁC KHÁI NIỆM

I.1. Sản phẩm

Sản phẩm-hàng hoá là tất cả những cái, những yếu tố có thể thoả mãn

nhu cầu hay ước muốn của khách hàng, cống hiến những lợi ích cho họ và có

khả năng đưa ra chào bán trên thị trường với mục đích thu hút sự chú ý mua

sắm, sử dụng hay tiêu dùng.

Theo quan niệm này thì sản phẩm-hàng hoá bao hàm cả những vật thể

hữu hình và vô hình, bao hàm cả yếu tố vật chất và phi vật chất. Và sản phẩm

là “đầu ra” của doanh nghiệp.

I.2. Sức cạnh tranh của sản phẩm

Thuật ngữ “cạnh tranh” có nguồn gốc La Tinh “Concurrentia” với nghĩa

“đối chọi nhau”. Trước đây, người ta đã từng quan niệm một cách máy móc

rằng cạnh tranh là thuộc tính cố hữu của nền kinh tế Tư bản chủ nghĩa khi mà

chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất còn dưới chế độ Xã hội chủ nghĩa thì khái

niệm “cạnh tranh” đã được thừa nhận và được hiểu một cách mềm dẻo và linh

hoạt hơn. Chúng ta đã thừa nhận bên cạnh những mặt tiêu cực của cạnh tranh

là vai trò động lực của cạnh tranh trong việc thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh được hiểu là: sự ganh đua, thi

đua trên thị trường giữa các doanh nghiệp có cùng một mục đích là đảm bảo

2

những khả năng tốt nhất về tiêu thụ sản phẩm của mình nhằm thoả mãn

những yêu cầu đa dạng của người mua.

Trong nền kinh tế thị trường thì các doanh nghiệp luôn luôn phải cạnh

tranh, có nhiều lý do nhưng những lý do sau đây là những lý do mang tính

bản chất:

- Xuất hiện đối thủ (các bên, các thế lực đối chọi nhau, ganh đua với

nhau không giới hạn trong phạm vi một địa lý nào)

- Lợi nhuận (mục đích chính của cạnh tranh cũng là nhằm thu được lợi

nhuận cao hơn.

- Vì sự tồn tại sống còn (trong môi trường cạnh tranh gay gắt và khốc liệt

các đối thủ có thể “tiêu diệt” lẫn nhau bằng mọi biện pháp và thủ đoạn)

Vậy trong môi trường kinh tế hiện nay các doanh nghiệp luôn phải cạnh

tranh. Và sự cạnh tranh của các doanh nghiệp được tập trung ở sản phẩm .

Vậy sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hoá dịch vụ là gì?

Sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hoá dịch vụ chính là đặc tính được

tổng hoá từ những thuộc tính vốn có của sản phẩm hàng hoá dịch vụ hoặc

được gán cho chúng, phân biệt chúng với các sản phẩm hàng hoá dịch vụ

được đưa ra để cạnh tranh với chúng về khả năng đáp ứng cao hơn đối với

những nhu cầu xác định. Sức cạnh tranh có thể hiểu là năng lực (khả năng)

cạnh tranh của sản phẩm với ý nghĩa thu hút được nhiều người mua, sử dụng

hơn những sản phẩm khác cùng loại đang được tiêu thụ trên cùng một thị

trường. Chính vì vậy sức cạnh tranh được sử dụng để đo lường khả năng cạnh

tranh của các doanh nghiệp và tổ chức.

Như vậy muốn cho sản phẩm hàng hoá dịch vụ của mình có khả năng

đáp ứng nhu cầu của khách hàng cao hơn so với các đối thủ thì các nhà sản

xuất phải đảm bảo sao cho chúng có được những ưu thế vượt trội. Những yếu

tố tạo ra ưu thế vượt trội. Những yếu tố tạo ra ưu thế vượt trội hay nói cách

3

khác tạo nên sức cạnh tranh cao cho sản phẩm hàng hoá dịch vụ là: mức chất

lượng (theo nghĩa hẹp); giá cả; điều kiện cung cấp; hình thức thanh toán;

phương thức vận chuyển và giao nhận, môi trường cạnh tranh; vị thế so

sánh...

I.3. Chất lượng sản phẩm (tổng hợp)

Trong môi trường sản xuất kinh doanh chịu áp lực cạnh tranh gay gắt

hiện nay, cả nhà sản xuất và người tiêu dùng đã không còn sử dụng khái niệm

chất lượng sản phẩm theo nghĩa hẹp như trước kia nữa (như tính năng, hình

dáng, màu sắc...) mà xu hướng là họ quan tâm và sử dụng khái niệm chất

lượng tổng hợp.

Chất lượng tổng hợp là tổng hoà các thuộc tính vốn có của sản phẩm và

nó bao gồm 3 phạm trù chính như sau:

- Chất lượng của sản phẩm (hàng hoá , dịch vụ) và của các quá trình tạo

ra sản phẩm.

- Giá cả có tính cạnh tranh (giảm lãng phí, giảm và loại bỏ khuyết tật phế

phẩm, giảm các chi phí không cần thiết, tăng năng suất... tạo ra giá thành

thấp)

- Dịch vụ trong và sau khi bán cho khách hàng (cung cấp đúng lúc cần

một cách nhanh chóng và thuận tiện, hướng dẫn và bảo hành trong quá trình

sử dụng...).

Với khái niệm chất lượng như trên ta có thể nói sức cạnh tranh của sản

phẩm đó chính là chất lượng.

4