Vai trò của InterLeukin-10 (IL-10) trong lâm sàng bệnh ung thư vòm mũi họng

Nguyễn Thị Ngọc Hà và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 85(09)/2: 53 - 59

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 53 http://www.lrc-tnu.edu.vn

VAI TRÒ CỦA INTERLEUKIN-10 (IL-10)

TRONG LÂM SÀNG BỆNH UNG THƯ VÒM MŨI HỌNG

Nguyễn Thị Ngọc Hà1*

, Đỗ Hòa Bình2

, Phan Thị Phi Phi2

1

Trường ĐH Y Dược - ĐH Thái Nguyên

2

Trường ĐH Y Hà Nội

TÓM TẮT

Mục đích: Tìm mối liên quan giữa sự biểu lộ Interleukin-10 (IL-10) và tiên lƣợng ung thƣ vòm

mũi họng (UTVMH).

Phương pháp: Xác định sự biểu lộ IL-10 bằng phƣơng pháp nhuộm hoá mô miễn dịch trong 83

mẫu sinh thiết của bệnh nhân UTVMH, đồng thời tìm mối liên quan của IL-10 với lâm sàng, thời

gian sống thêm và tình trạng tử vong trong UTVMH.

Kết quả: có 73,4% các trƣờng hợp có biểu lộ IL-10, trong đó có 20% biểu lộ IL-10 mức độ mạnh.

Tăng biểu lộ IL-10 thƣờng gặp ở giai đoạn muộn của bệnh, và liên quan đến tăng tỷ lệ tử vong

trong UTVMH (p<0,05). Đồng thời, biểu lộ quá mức IL-10 liên quan có ý nghĩa đến giảm thời

gian sống thêm trong UTVMH (p<0,05). Chƣa tìm thấy mối liên quan giữa sự biểu lộ IL-10 tại mô

sinh thiết với di căn và giai đoạn T.

Kết luận: Sự tăng biểu lộ IL-10 có thể coi là yếu tố tiên lƣợng xấu trong UTVMH.

Từ khoá: Ung thư vòm mũi họng, IL-10.

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Ung thƣ vòm mũi họng (UTVMH) là một

bệnh phổ biến đƣợc xếp vào một trong tám

bệnh ung thƣ thƣờng gặp, nó có đặc điểm

xâm lấn và di căn cao hơn các ung thƣ vùng

đầu mặt cổ khác. Trong những thập niên vừa

qua, mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong điều trị

nhƣng tiên lƣợng UTVMH vẫn chƣa đƣợc cải

thiện đáng kể, tỷ lệ thất bại trong điều trị còn

cao, khó dự đoán đƣợc hậu quả lâm sàng một

cách chính xác [2]. Việc lựa chọn phƣơng

thức điều trị chủ yếu dựa vào xếp hạng lâm

sàng TNM [7]. Tuy nhiên, có những trƣờng

hợp ung thƣ dù đã đƣợc điều trị ở giai đoạn

sớm nhƣng bệnh vẫn tiến triển nhanh, tiên

lƣợng xấu. Điều này gợi ý, sẽ còn nhiều yếu

tố khác ảnh hƣởng đến tiên lƣợng bệnh ung

thƣ mà chúng ta cần đi tìm hiểu và nghiên

cứu. Đã có nhiều công trình khoa học ở trong

và ngoài nƣớc khẳng định: bệnh nhân

UTVMH có tình trạng ức chế miễn dịch rất

mạnh, đặc biệt là miễn dịch tế bào

[1],[2],[10]. Phải chăng, đây là một yếu tố

thúc đẩy sự tiến triển của UTVMH.

Gần đây, nhiều nghiên cứu đã đề cập đến vai

trò của Interleukin-10 (IL-10) - một cytokin

*

Tel: 0983026775; Email: [email protected]

do Th2 tiết ra khi đƣợc hoạt hóa, đồng thời nó

còn đƣợc tiết bởi nhiều tế bào ung thƣ. IL-10

có nhiều chức năng sinh học, trong đó có

chức năng ức chế miễn dịch, đặc biệt là miễn

dịch tế bào [3], [6].

Hơn nữa, IL-10 đã đƣợc chứng minh có hoạt

tính sinh học làm giảm tính gây độc của

lympho Tc đối với tế bào ung thƣ, cung cấp

cho tế bào ung thƣ những điều kiện thích hợp

để phát triển và là một yếu tố tiên lƣợng xấu

trong nhiều loại ung thƣ, trong đó có

UTVMH [6], [11]. Kết quả này đã đƣa chúng

tôi đến giả thuyết: IL-10 có tham gia vào sự

phát triển, tiến triển và di căn trong UTVMH?

Xác định các yếu tố tiên lƣợng ung thƣ là vấn

quan trọng trong chiến lƣợc điều trị, nhằm

hạn chế tỉ lệ tử vong và kéo dài thời gian sống

thêm cho bệnh nhân UTVMH. Chính vì vậy,

chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu:

1. Xác định mức độ biểu lộ IL-10 tại mô

sinh thiết UTVMH.

2. Phân tích mối liên quan giữa mức độ biểu

lộ IL-10 với giai đoạn bệnh, tình trạng di

căn hạch, khả năng sống thêm và tình trạng

tử vong trong UTVMH.