Vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài và độ mở thương mại trong tăng trưởng kinh tế - bằng chứng từ các quốc gia đang phát triển

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP CƠ SỞ

VAI TRÒ CỦA ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI

VÀ ĐỘ MỞ THƯƠNG MẠI TRONG TĂNG

TRƯỞNG KINH TẾ - BẰNG CHỨNG TỪ CÁC

QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN

Mã số: T.2019.06.2

Chủ nhiệm đề tài: TS. Lê Duy Khánh

TP.HCM, tháng 12/2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP CƠ SỞ

VAI TRÒ CỦA ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI

VÀ ĐỘ MỞ THƯƠNG MẠI TRONG TĂNG

TRƯỞNG KINH TẾ - BẰNG CHỨNG TỪ CÁC

QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN

Mã số: T.2019.06.2

Xác nhận của tổ chức chủ trì

(ký, họ tên, đóng dấu)

Chủ nhiệm đề tài

(ký, họ tên)

TP.HCM, tháng 12/2020

DANH SÁCH NHỮNG THÀNH VIÊN THAM GIA NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI VÀ

ĐƠN VỊ PHỐI HỢP CHÍNH

1. Chủ nhiệm đề tài: TS. Lê Duy Khánh – Khoa Tài chính – Ngân hàng trường Đại

học Mở Thành phố Hồ Chí Minh.

2. Các thành viên khác: không

3. Đơn vị phối hợp chính: không

Mục lục

Trang

Chương 1. Mở đầu....................................................................................................... 1

1.1Giới thiệu ................................................................................................................. 1

1.2Các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài ........................................................... 2

1.3Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................. 3

1.4Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................. 4

1.5Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................. 4

1.6Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4

1.7Kết quả đạt được ...................................................................................................... 5

1.8Kết cấu của đề tài..................................................................................................... 5

Tóm tắt chương 1 .......................................................................................................... 6

Chương 2. Cơ sở lý thuyết và những bằng chứng thực nghiệm ................................ 8

2.1Một số khái niệm...................................................................................................... 8

2.1.1 Đầu tư trực tiếp nước ngoài................................................................................. 8

2.1.2 Độ mở thương mại của nền kinh tế ..................................................................... 9

2.2Lý thuyết về tác động của FDI và độ mở thương mại lên tăng trưởng kinh tế ........... 11

2.2.1 Tác động của FDI lên tăng trưởng kinh tế ........................................................... 12

2.2.2 Ảnh hưởng của độ mở thương mại lên tăng trưởng kinh tế.................................. 15

2.3Các nghiên cứu thực nghiệm về tác động của độ mở thương mại và FDI đến tăng

trưởng kinh tế........................................................................................................... 16

Tóm tắt chương 2 .......................................................................................................... 20

Chương 3. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu......................................................... 21

3.1Thiết lập giả thuyết nghiên cứu ................................................................................ 21

3.1.1 Tác động của FDI lên tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia đang phát triển.......... 21

3.1.2 Tác động của độ mở thương mại lên tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia đang phát

triển .................................................................................................................... 22

3.2Mô hình nghiên cứu ................................................................................................. 25

3.3Phương pháp ước lượng ........................................................................................... 26

3.3.1 Kiểm tra đa cộng tuyến, tự tương quan và phương sai sai số thay đổi.................. 26

3.3.2 Phương pháp ước lượng...................................................................................... 27

Tóm tắt chương 3 .......................................................................................................... 28

Chương 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận.............................................................. 29

4.1Phân tích, mô tả thống kê các biến của mô hình ....................................................... 29

4.2Kết quả ước lượng các mô hình................................................................................ 32

4.3Kiểm định tính vững của hồi quy ............................................................................. 34

4.3.1 Thay đổi thước đo tăng trưởng kinh tế, giữ thước đo độ mở thương mại và FDI . 35

4.3.2 Thay đổi thước đo độ mở thương mại và FDI, giữ thước đo tăng trưởng kinh tế . 37

4.3.3 Kết quả ước lượng .............................................................................................. 38

4.4Kết luận và gợi ý chính sách..................................................................................... 39

4.4.1 Kết luận về kết quả của nghiên cứu..................................................................... 39

4.4.2 Một số hàm ý chính sách dành cho các quốc gia đang phát triển ......................... 40

Tóm tắt chương 4 .......................................................................................................... 42

Kết luận chung .............................................................................................................. 43

Danh mục công trình của tác giả đi kèm theo đề tài nghiên cứu..................................... 44

Tài liệu tham khảo ......................................................................................................... 45

Danh mục các bảng, biểu đồ, hình vẽ

Trang

Hình 3.1 Cơ chế thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của FDI .................................................. 22

Hình 3.2 Cơ chế tác động của độ mở thương mại lên tăng trưởng kinh tế ở các quốc gia24

Bảng 3.1 Mô tả thống kê các biến, cách tính và nguồn gốc dữ liệu ................................ 25

Bảng 3.2 Kết quả kiểm định đa cộng tuyến.................................................................... 26

Bảng 3.3 Kết quả kiểm định tự tương quan và phương sai sai số thay đổi...................... 27

Bảng 4.1 Giá trị trung bình của các biến theo quốc gia .................................................. 29

Bảng 4.2 Mô tả biến đối với toàn bộ mẫu nghiên cứu .................................................... 31

Bảng 4.3 Tác động của của độ mở thương mại và FDI đến tăng trưởng kinh tế của các

quốc gia đang phát triển................................................................................................. 32

Bảng 4.4 Kết quả kiểm định tự tương quan và phương sai sai số thay đổi...................... 35

Bảng 4.5 Ước lượng tác động của độ mở thương mại và FDI đến tăng trưởng kinh tế ... 36

Bảng 4.6 Kết quả kiểm định đa cộng tuyến.................................................................... 37

Bảng 4.7 Kết quả kiểm định tự tương quan và phương sai sai số thay đổi...................... 38

Bảng 4.8 Tác động của của độ mở thương mại và FDI đến tăng trưởng kinh tế ............. 38