Vai trò của asean trong hợp tác đa phương về an ninh khu vực - thái bình dương

Vat tro cua ASEAN trong hdp tac

da phu'dng ve an ninh

khu VLfc chau A - Thai Binh Dudng

NGUYEN CONG KHANH*

NGUYEN ANH CHUONG**

Ti sau Chien tran h lanh, td chi c

Hiep hpi cac nUdc Dong Nam A

(ASEAN) ddng vai trd ngay cang quan

trpng trong hdp tac da phUdng ve an ninh

d khu vuc chau A-Thai Binh Dudng (CA￾TBD). Diin dan khu vUc ASEAN (ARF) do

ASEAN sang lap la cd che do'i thoai da

phUdng ve an ninh duy nha t lien quan den

d khu vUc CA-TBD. Dac diem van hda

the che, nhflng chuan mUc han h vi ci a

"Con dudng ASEAN" dang dUdc md rpng

va trd thanh tieu chi tham chieu quan

trpng trong tien trinh hdp tac an ninh khu

VUc CA-TBD. Bai viet nay se phan tich

dac diem cl u true lUc Iupng d khu vUc CA￾TBD sau Chien tran h Ianh, tren cd sd dd

lam ro vai trd ci a ASEAN trong tien trinh

hdp tac an ninh va tim hieu kha nang

thich in g ci a "Con dUdng ASEAN" tai

khu vUc nay.

1. ASEAN tic h cxic khbi xifdng hdp ta c

a n nin h d a phvftfng b kh u v\ic CA-TBD

Cd the ndi, hdp tac da phUdng an ninh

khu vuc CA-TBD do ASEAN khdi xudng

va ch i tri tfl sau Chien tranh lanh den

nay la mot mo hinh mdi ci a quan he quo'c

te. Cd che hpp tac an ninh truyen thorig

chu yeu cd ba hinh thic : dong minh da

phuang, nUdc ldn pho'i hop va an ninh tap

the. Ddng minh da phUdng dflng de chi tfl

3 nudc trd len xay dUng ddng minh quan

sU cflng do'i phd uy hiep tfl ben ngoai. Cd

che nUdc ldn phoi hdp la chi ta t d nhflng

nUdc ldn trong khu vUc dUa vao nguyen

tac ci a "Chu nghia da phUOng" de hpp tac

quan II cong viec khu vUc, ddng thdi thong

qua dieu tiet quan he gifla cac nUdc Idn de

ngan chan nhflng xung dot ldn cd the xay

ra. Con hinh thflc an ninh tap the la mpt

mflc dp hdp tac an ninh ci a "Chu nghia li

tuang", la cd che bao dam an ninh trong dd

lay si c man h tap the de de dpa hoac ngan

chan bat ky han h vi xam lUdc tiem an nao

trong ddi sdng quo'c te'^^. Ngoai ba hinh

thflc tren, sau thap ki 70 cua the ky XX,

cac nUdc chau Au da tflng thiet lap cd che

hiep thUdng do'i thoai an ninh boat dpng

theo khuon khd Hpi nghi an ninh va Hdp

tac chau Au (ve sau ddi thanh To chflc an

ninh va Hdp tac chau Au - OSCE).

Tuy nhien, do'i vdi mpt khu vUc It cd

truyen tho'ng hdp tac trong linh vUc an

ninh nhu CA-TBD thi "Hdp tac da

PGS.TS. Nguyin Cong Khanh, **NCS. Nguyin Anh Chitdng, TrUdng Dai hoc Vinh