Vai trò của albumin huyết thanh trong dự báo tổn thương thận cấp ở bệnh nhân suy tim cấp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

NGÔ VĂN HIẾN

VAI TRÒ CỦA ALBUMIN HUYẾT THANH TRONG DỰ BÁO

TỔN THƯƠNG THẬN CẤP Ở BỆNH NHÂN SUY TIM CẤP

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – Năm 2021

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

NGÔ VĂN HIẾN

VAI TRÒ CỦA ALBUMIN HUYẾT THANH TRONG DỰ BÁO

TỔN THƯƠNG THẬN CẤP Ở BỆNH NHÂN SUY TIM CẤP

NGÀNH: NỘI KHOA

MÃ SỐ: 8720107

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS.BS VÕ THỊ MỸ DUNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – Năm 2021

.

.

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến TS. Võ Thị Mỹ Dung,

người Cô trực tiếp hướng dẫn khoa học đã dành nhiều công sức để tận tình chỉ

dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin cảm ơn quý Thầy Cô bộ môn Nội Tổng Quát, Đại học Y Dược

TP. Hồ Chí Minh đã truyền đạt, chỉ dạy cho tôi nhiều kiến thức quý giá trong

quá trình học tập.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể các anh chị bác sĩ, điều dưỡng và

nhân viên khoa Nội Tim Mạch Bệnh viện Chợ Rẫy đã giúp đỡ, tạo điều kiện để

tôi có thể thu thập số liệu nghiên cứu.

Tôi cũng xin cảm ơn các bệnh nhân và thân nhân đã nhiệt tình tham gia

và hợp tác với tôi trong quá trình thực hiện nghiên cứu.

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,

kết quả trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa từng được người khác

công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào trước đây.

Tác giả

Ngô Văn Hiến

.

.

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

DANH MỤC HÌNH

DANH MỤC SƠ ĐỒ

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 3

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................ 4

1.1. Suy tim và suy tim cấp............................................................................ 4

1.2. Tổn thương thận cấp trong suy tim cấp và vai trò của albumin

huyết thanh trong dự báo tổn thương thận cấp............................................ 16

1.3. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam............................. 31

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......... 34

2.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 34

2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 34

2.3. Phương pháp tiến hành ......................................................................... 35

2.4. Lưu đồ nghiên cứu................................................................................ 37

2.5. Các định nghĩa dùng trong nghiên cứu................................................. 37

2.6. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ............................................... 41

2.7. Vấn đề y đức của đề tài......................................................................... 42

.

.

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.................................................... 43

3.1. Đặc điểm dân số nghiên cứu................................................................. 43

3.2. Đặc điểm albumin huyết thanh của bệnh nhân suy tim cấp ................. 48

3.3. Tần suất tổn thương thận cấp trong suy tim cấp................................... 52

3.4. So sánh đặc điểm nhóm có tổn thương thận cấp và

nhóm không tổn thương thận cấp ................................................................ 53

3.5. Các yếu tố nguy cơ của tổn thương thận cấp trong suy tim cấp........... 57

CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN............................................................................. 59

4.1. Đặc điểm dân số nghiên cứu................................................................. 59

4.2. Đặc điểm albumin huyết thanh của bệnh nhân suy tim cấp ................. 69

4.3. Đặc điểm của tổn thương thận cấp trong suy tim cấp .......................... 70

HẠN CHẾ TRONG NGHIÊN CỨU ........................................................... 78

KẾT LUẬN.................................................................................................... 79

KIẾN NGHỊ................................................................................................... 80

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC 1. PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU

PHỤ LỤC 2. BẢN THÔNG TIN DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG

NGHIÊN CỨU VÀ CHẤP THUẬN THAM GIA NGHIÊN CỨU

PHỤ LỤC 3. DANH SÁCH BỆNH NHÂN

.

.

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TIẾNG VIỆT

HT Huyết thanh

KTC Khoảng tin cậy

KTPV Khoảng tứ phân vị

SGCNT Suy giảm chức năng thận

STC Suy tim cấp

TTTC Tổn thương thận cấp

VD Ví dụ

TIẾNG ANH

ADHERE Acute Decompensated Heart

Failure Nation Registry

Nghiên cứu sổ bộ quốc gia

về suy tim mất bù cấp

ADQI Acute Dialysis Quality

Initiative

Hội đồng hoạch định chất

lượng lọc máu cấp

AHA/ACC American Heart Association/

American College of

Cardiology

Hội Tim Hoa Kỳ/ Trường

Môn Tim Hoa Kỳ

AKI Acute kidney injury Tổn thương thận cấp

AKIN Acute Kidney Injury Network Mạng lưới nghiên cứu tổn

thương thận cấp

AUC Area under the curve Diện tích dưới đường cong

.

.

BNP B-type natriuretic peptide

Brain natriuretic peptide

Peptid lợi niệu natri týp B

Peptid lợi niệu natri nguồn

gốc não

CVP Central venous pressure Áp lực tĩnh mạch trung tâm

DNA Deoxyribonucleic acid

ECG Electrocardiogram Điện tâm đồ

EF Ejection fraction Phân suất tống máu

eGFR estimated Glomerular Filtration

Rate

Độ lọc cầu thận ước đoán

ESC European Society of Cardiology Hội Tim Châu Âu

KDIGO Kidney Disease: Improving

Global Outcomes

Hội đồng cải thiện kết quả

toàn cầu về bệnh thận

NPs Natriuretic peptides Peptide lợi niệu Natri

OR Odds ratio Tỉ số số chênh

RAAS Renin-Angiotensin-Aldosterone

system

Hệ Renin-Angiotensin￾Aldosterone

WRF Worsening renal function Suy giảm chức năng thận

.

.

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Định nghĩa suy tim theo phân suất tống máu ................................... 5

Bảng 1.2. Triệu chứng và dấu hiệu của suy tim................................................ 6

Bảng 1.3. Các cách phân loại suy tim cấp ...................................................... 10

Bảng 1.4. Tiếp cận chẩn đoán suy tim cấp...................................................... 15

Bảng 1.5. Phân loại hội chứng tim thận.......................................................... 19

Bảng 1.6. Tiêu chuẩn chẩn đoán WRF và AKI .............................................. 26

Bảng 2.7. Các biến số định lượng ................................................................... 39

Bảng 2.8. Các biến số định tính ...................................................................... 40

Bảng 3.9. Đặc điểm về tuổi và giới của dân số nghiên cứu............................ 43

Bảng 3.10. Đặc điểm lâm sàng lúc nhập viện................................................. 46

Bảng 3.11. Đặc điểm cận lâm sàng lúc nhập viện .......................................... 47

Bảng 3.12. Điểm cắt của albumin HT............................................................. 51

Bảng 3.13. Liên quan giữa tuổi và giới tính với TTTC.................................. 53

Bảng 3.14. Liên quan giữa các bệnh lý nền và kết hợp với TTTC................. 53

Bảng 3.15. Liên quan giữa đặc điểm lâm sàng lúc nhập viện và TTTC......... 54

Bảng 3.16. Liên quan giữa đặc điểm cận lâm sàng lúc nhập viện và TTTC.. 55

Bảng 3.17. Phân tích hồi quy logistic đơn biến các yếu tố nguy cơ TTTC.... 57

Bảng 3.18. Phân tích hồi quy logistic đa biến các yếu tố nguy cơ TTTC ...... 58

Bảng 4.19. Độ tuổi trung bình trong các nghiên cứu..................................... 59

Bảng 4.20. Phân bố giới tính trong các nghiên cứu........................................ 60

Bảng 4.21. Đặc điểm bệnh lý nền và kết hợp trong các nghiên cứu .............. 61

Bảng 4.22. Sinh hiệu lúc nhập viện trong các nghiên cứu.............................. 63

Bảng 4.23. Kiểu khó thở trong các nghiên cứu............................................... 64

Bảng 4.24. Kiểu hình huyết động trong các nghiên cứu................................. 65

.

.

Bảng 4.25. Nồng độ albumin HT trung bình trong các nghiên cứu ............... 69

Bảng 4.26. Tần suất và định nghĩa TTTC trong các nghiên cứu.................... 73

Bảng 4.27. Một số yếu tố nguy cơ của tổn thương thận cấp........................... 75

.

.

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Phân bố tuổi theo giới tính trong nghiên cứu............................. 44

Biểu đồ 3.2. Đặc điểm bệnh lý nền và kết hợp ............................................... 45

Biểu đồ 3.3. Phân phối nồng độ albumin HT của dân số nghiên cứu............. 48

Biểu đồ 3.4. Phân phối nồng độ albumin huyết thanh giữa nhóm có TTTC

và nhóm không TTTC..................................................................................... 49

Biểu đồ 3.5. Tỷ lệ hạ albumin huyết thanh ..................................................... 50

Biểu đồ 3.6. Đường cong ROC của albumin HT trong tiên lượng TTTC...... 51

Biểu đồ 3.7. Tần suất tổn thương thận cấp ..................................................... 52

.

.