Vài suy nghĩ trong việc xây dựng kho tài liệu địa chí ở thư viện cấp tỉnh -thành

HOAT DONG THU VIEN TRONG NUOC

VAI SUY NGHT

TRONG VIEC XAY DUN G KHO TAI LIEU DIA CH I « • • •

6 THU VIEN C&P TIN H • THAN H

/ ^ ^ di de'n thU vien la ndi den kho

^ 1 1 sach va cdng tac td ehife phue

C ^ VZ-u doe gia. Dd'i vdi eac thUvien

tinh, thanh eiing vdi viee xay dUng kho

sach tdng hpp edn ed viee rat quan trpng

khae nUa dd la xay dUng kho tai lieu dja

chf ciia dja phuong de phue vu eho phat

trien kinh te - xa hdi mdi dja ban ma thu

vien dd dupe giao nhiem vu.

Khai niem dja ehf: Xet theo nghTa gd'c

thi "dja" la dja, "chf la ghi chep. Dja chi

la ghi chep ve dia. Trong tieng Han "dia"

khdng chi la dat ma edn bao gdm ca

nhieu thif lien quan de'n dat nhu: niii,

nude, gd, ban qud'c, eon ngudi... Nhifng

thanh td tao nen chtf "dja" d day phin

Idn mang tinh bieu trUng. Chinh vl vay

ma mdt sd tU dien, "dja chf dupe djnh

nghTa la "sach viet ve dja dU; pham la

phUdng vUc, sdn xuyen, phong tuc, san

vat deu dupe ghi chep" (TU nguyen) hay

"sach mieu thuat tudng tan ve dja hinh,

khi hau, dan cU, chinh trj, san vat, van

hoa v.v... eua mdt nUde hay mdt viing

mien (TU hai). Nhu vay, dja ehi (dja ly,

dja ly hpc) theo khdng gian ta ed eac loai

dja ly the gidi, dja ly chau lue, dja ly khu

vuc, dja ly qudc gia v.v... Trong pham vi

dja ly qudc gia lai ed dja ly (dja ehi) toan

qud'c (thdng nhat ehf), dja ly (dja ehf) dja

phuong. Trong dja ly dia phUOng edn cd

the ehia thanh nhtfng ddn vj khdng gian

nhd hdn nifa nhU: dja ly mdt tinh (tinh

chQ, dja ly mdt huyen (huyen chQ, dja ly

mdt xa (xa chQ v.v...

THS. TRINH THANH TUNG

Giam dd'c ThUvien tinh Quang Ngai

Ne'u lay thdi gian lam tieu chi de phan

biet, ta cd dia ly (dia ly hpc) cd dai, dja ly

(dja ly hpc) trung dai va dja ly (dja ly hpc)

hien dai. Dja ly cd dai chii ye'u tim hieu

ve vj trf, hinh dang, kfeh ed va each thifc

mieu thuat cae yeu td dja ly. Dja ly trung

dai (eudi the ky XVIII den di u the ky

XIX) dae biet nhan manh mdi quan he

nhan qua giifa eac ye'u td dja ly. Cdn dja

ly hien dai thi tU chd mieu thuat djnh tinh

theo trang thai tTnh vUdn tdi phan tfch

djnh lupng theo trang thai ddng, khdng

ngoai muc dich tren cd sd nghien cufu

cae ye'u td dja ly, tUng bude ly giai va tao

ra suf hoa hpp giifa eon ngudi va mdi

trudng.

Ne'u lay dd'i tupng khao sat lam tieu

ehi, ta ed dja ly tuf nhien va dja ly nhan

van. Dja ly tU nhien nghien ciru dac

diem, cau true eua mdi trudng dja ly,

eiing sU hinh thanh va dien bie'n eiia eac

vimg dja ly khac nhau. Dja ly nhan van,

dUa vao ly thuyet tUOng quan giifa eon

ngudi va dja ban cutru, tim hieu sU phan

bd, thay ddi ciia cae hien tupng nhan

van, ciing anh hudng cua ehiing dd'i vdi

hoat ddng xa hdi eua eon ngudi. Cd the

ehia dja ly nhan van ra lam nhieu mang

de tie'p can nhU: dja ly kinh te, dja ly

chfnh trj, dja ly dan eU, dja ly van hoa xa

hdi v.v...

Ve Ijch suf dja chi: Tren the gidi, Ijeh sir

dja chi dupe bat diu tU rat sdm. 6

PhUdng Ddng, mdn "dja ly" da tha'y ndi

M