Ứng Dụng Ảnh Viễn Thám Landsat Đa Thời Gian Đánh Giá Biến Động Diện Tích Rừng Tại Khu Dự Trữ Sinh Quyển Lang Biang Tỉnh Lâm Đồng Giai Đoạn 2002 2017

i

LỜI CẢM ƠN

Đƣợc sự đồng ý của Ban giám hiệu nhà trƣờng và sự nhất trí của Khoa

Quản lý tài nguyên rừng và môi trƣờng tôi đã thực hiện khóa luận với đề tài:

“Ứng dụng ảnh viễn thám Landsat đa thời gian đánh giá biến động diện

tích rừng tại khu dự trữ sinh quyển lang biang tỉnh Lâm Đồng, giai đoạn

2002- 2017”.

Để hoàn thành tốt khóa luận là sự giúp đỡ rất lớn của các thầy cô giáo và

Ban quản lí khu DTSQ LangBiang. Đặc biệt tôi xin cảm ơn PGS.TS. Nguyễn

Hải Hòa ngƣời đã luôn theo dõi, hƣớng dẫn giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực

hiện đề tài nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc khu DTSQ

Langbiang Lâm Đồng đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt khoá luận tốt

nghiệp và đặc biệt là anh Lê Văn Sơn - cán bộ công tác tại khu DTSQ Lang

biang đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình điều tra thực điạ.

Đề tài đã hoàn thành nhƣng còn có nhiều thiếu sót và hạn chế do bản thân

chƣa có nhiều kinh nghiệm thực địa cũng nhƣ do địa điểm nghiên cứu xa và thời

gian hạn hẹp. Vì thế tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp của các thầy cô giáo

để đề tài đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 18 tháng 06 năm 2018

Sinh viên thực hiện

\

Cao Thị Thúy Hằng

ii

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƢỜNG

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên đề tài: Ứng dụng ảnh viễn thám Landsat đa thời gian đánh giá biến động

diện tích rừng tại khu dự trữ sinh quyển LangBiang tỉnh Lâm Đồng, giai đoạn

2002- 2017.

2. Sinh viên thực hiện: Cao Thị Thúy Hằng MSV: 1453100918

3. Giáo viên hƣớng dẫn: PGS. TS. Nguyễn Hải Hòa

4. Mục tiêu nghiên cứu:

a. Mục tiêu chung

Ứng dụng công nghệ viễn thám trong xây dựng cơ sở dữ liệu về biến

động diện tích rừng tại khu vực nghiên cứu góp phần cung cấp cơ sở khoa học

phục vụ công tác quản lý rừng tại khu dự trữ sinh quyển Việt Nam.

b. Mục tiêu cụ thể

Đánh giá hiện trạng và thực trạng công tác quản lý rừng tại Khu dự trữ

Sinh quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.

Đánh giá biến động diện tích rừng và nguyên nhân biến động tại Khu dự

trữ Sinh quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.

Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng tại khu dự trữ sinh

quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.

5. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vị về nội dung: Đánh giá biến động diện tích rừng.

Phạm vị về phƣơng pháp: Sử dụng các phần mềm hệ thống thông tin địa

lý ArcGIS 10.2.

Phạm vi về không gian và thời gian: Sử dụng ảnh viễn thám qua các năm

giai đoạn từ năm 2002 - 2017. Không gian toàn bộ diện tích rừng khu dự trữ

sinh quyển LangBiang, tỉnh Lâm Đồng.

6. Nội dung cơ bản của đề tài

Nghiên cứu hiện trạng và thực trạng công tác quản lý rừng tại Khu dự trữ Sinh

quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng

iii

Nghiên cứu xây dựng bản đồ hiện trạng khu vực nghiên cứu qua các năm

Nghiên cứu biến động diện tích rừng và nguyên nhân tại Khu dự trữ Sinh

quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng

Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng tại khu dự

trữ sinh quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng

7. Những kết quả đạt đƣợc

Qua nghiên cứu đề tài đã đạt đƣợc những kết quả sau:

Đề tài đã đánh giá đƣợc hiện trạng rừng, hoạt động quản lý, vai trò ngƣời

quản lý, các chính sách dự án đƣợc thực hiện tại khu vực nghiên cứu.

Xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2002; 2008; 2011; 2014 và

2017 tại khu vực nghiên cứu. Xác định đƣợc các nhân tố ảnh hƣởng đến biến

động diện tích rừng.

Xây dựng bản đồ biến động diện tích rừng theo từng giai đoạn: 2002–

2005; 2005 – 2008; 2008 – 2011; 2011 – 2014 và giai đoạn 2014 – 2017. Đánh

giá biến động và nguyên nhân thay đổi diện tích rừng.

Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng khu vực nghiên cứu :

Giải pháp quản lý, công nghệ, kỹ thuật, về chính sách,…

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP............................................................ii

MỤC LỤC............................................................................................................iv

DANH MỤC VIẾT TẮT ....................................................................................vii

DANH MỤC BẢNG..........................................................................................viii

DANH MỤC HÌNH .............................................................................................ix

DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................ x

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

PHẦN I TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................................... 3

1.1 Khái niệm GIS và viễn thám........................................................................... 3

1.1.2. Khái niệm GIS............................................................................................. 3

1.1.3. Khái niệm viễn thám................................................................................... 5

1.2. Lịch sử phát triển hệ thống thông tin địa lý ................................................... 5

1.2.1. Trên thế giới ................................................................................................ 5

1.2.2. Tại Việt Nam............................................................................................. 11

1.2.3. Tại khu vực nghiên cứu............................................................................. 13

1.3. Tổng quan về công tác đánh giá biến động ở Việt Nam.............................. 13

1.4. Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu.............................................................. 16

PHẦN II MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...... 17

2.1. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 17

2.1.1. Mục tiêu chung.......................................................................................... 17

2.1.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................... 17

2.2. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................... 17

2.3. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 17

2.3.1. Nghiên cứu hiện trạng và thực trạng công tác quản lý rừng tại Khu dự trữ

Sinh quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.............................................. 17

2.3.2. Nghiên cứu xây dựng bản đồ hiện trạng khu vực nghiên cứu qua các năm

............................................................................................................................. 17

v

2.3.3. Nghiên cứu biến động diện tích rừng và nguyên nhân tại Khu dự trữ Sinh

quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng ...................................................... 18

2.3.4. Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng tại khu dự

trữ sinh quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng......................................... 18

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 18

2.4.1. Đánh giá hiện trạng và thực trạng công tác quản lý rừng tại Khu dự trữ

Sinh quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng.............................................. 18

2.4.2. Xây dựng bản đồ hiện trạng khu vực nghiên cứu qua các năm nghiên cứu

............................................................................................................................. 19

2.4.3. Đánh giá biến động diện tích rừng và nguyên nhân tại Khu dự trữ Sinh

quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng ...................................................... 23

2.4.4. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng tại khu dự trữ sinh

quyển Thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm Đồng ...................................................... 25

PHẦN III ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI.............. 26

KHU VỰC NGHIÊN CỨU ................................................................................ 26

3.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 26

3.1.1 Vị trí địa lí & điạ hình ................................................................................ 26

3.1.2. Khí hậu ...................................................................................................... 27

3.1.3.Thủy văn..................................................................................................... 28

3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội và văn hóa .......................................................... 29

3.2.1. Dân số và lao động.................................................................................... 29

3.2.3. Các giá trị văn hóa..................................................................................... 32

PHẦN IV KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................................. 34

4.1. Hiện trạng và thực trạng quản lí khu dự trữ sinh quyển thế giới Langbiang,

tỉnh Lâm Đồng .................................................................................................... 34

4.1.1. Hiện trạng sử dụng đất và kế hoạch tƣơng lai .......................................... 34

4.1.2. Thực trạng quản lí khu dự trữ sinh quyển thế giới Lang Biang, tỉnh Lâm

Đồng .................................................................................................................... 35

4.2. Xây dựng bản đồ hiện trạng qua các năm và đánh giá độ chính xác của bản

đồ......................................................................................................................... 37

vi

4.2.1. Xây dựng bản đồ hiện trạng qua các năm................................................ 37

4.2.2 Đánh giá độ chính xác của bản đồ ............................................................ 50

4.2. Biến động diện tích rừng và nguyên nhân giai đoạn 2002 - 2017 ............... 51

4.2.1. Biến động diện tích rừng giai đoạn 2002 đến 2017 .................................. 51

4.2.2 Biểu đồ thể hiện biến động diện tích rừng ................................................. 60

4.2.3. Những nguyên nhân ảnh hƣởng đến phát triển bền vững và mục tiêu quản

lý.......................................................................................................................... 61

4.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng tại khu DTSQ Lang biang Lâm

Đồng .................................................................................................................... 64

4.3.1. Giải pháp về cơ chế chính sách................................................................. 64

4.3.2. Giải pháp về quản lý.................................................................................. 64

4.3.3 Giải pháp về khoa học công nghệ .............................................................. 65

4.3.4. Giải pháp tuyền truyền giáo dục nâng cao nhận thức của ngƣời dân ....... 65

PHẦN V KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ................................................. 66

5.1. Kết luận ........................................................................................................ 66

5.2. Tồn tại........................................................................................................... 66

5.3. Kiến nghị...................................................................................................... 67

TÀI LIỆU THAM KHẢO

vii

DANH MỤC VIẾT TẮT

DTSQ Dự trữ sinh quyển

CSDL Cơ sở dữ liệu

SWOT S trengths (Điểm mạnh), W eaknesses

(Điểm yếu), O pportunities (Cơ hội) và T

hreats (Thách thức) - là một mô hình nổi

tiếng trong phân tích kinh doanh của

doanh nghiệp.

UBQG Uỷ ban Quốc gia

UBND Uỷ ban nhân dân

BQL Ban quản lí

ĐDSH Đa dạng sinh học

GIS (Geographic Information System) Hệ thống thông tin địa lý

RS (Remote sensing) Viễn thám

PLKKD Phân loại không kiểm định