Tỷ lệ sở hữu gia đình ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của công ty niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán TPHCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỖ NGỌC BẢO

TỶ LỆ SỞ HỮU GIA ĐÌNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU

QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY NIÊM YẾT

TRÊN SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TPHCM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

TP. HỒ CHÍ MINH - 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH

ĐỖ NGỌC BẢO

TỶ LỆ SỞ HỮU GIA ĐÌNH ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU

QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY NIÊM YẾT

TRÊN SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TPHCM

Chuyên ngành : Tài chính ngân hàng

Mã số chuyến ngành : 60.34.02.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Người hướng dẫn khoa học:

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Hà

TP. HỒ CHÍ MINH - 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Tỷ lệ sở hữu gia đình ảnh hưởng đến hiệu

quả hoạt động của công ty niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán thành phố

Hồ Chí Minh” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi

cam đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được

công bố hoặc được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm hoặc nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong

luận văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường đại học hoặc các cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2021

Đỗ Ngọc Bảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Sau thời gian học tập và nghiên cứu tại Trường Đại Học Mở TP. HCM, tôi

chân thành cảm ơn quý thầy, cô của Trường Đại Học Mở TP. HCM và các thầy, cô

ở những trường đại học và cơ sở đào tạo khác đã tận tình giúp đỡ, dạy bảo và hướng

dẫn cho tôi những kiến thức quý báu để hoàn thiện nghiên cứu này. Bên cạnh đó, tôi

xin cảm ơn gia đình và tất cả bạn bè đã động viên và giúp đỡ tôi trong thời gian tôi

nghiên cứu.

Và đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến GS.TS Nguyễn Minh

Hà, người thầy luôn quan tâm, tận tụy và hướng dẫn tôi trong suốt thời gian tôi thực

hiện nghiên cứu này.

Lời sau cùng, tôi xin kính chúc quý thầy, cô thật nhiều sức khỏe và thành

công trong sự nghiệp giảng dạy của mình. Xin chân thành cảm ơn.

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 05 năm 2021

Học viên

Đỗ Ngọc Bảo

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. vi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ ........................................................................................... vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................. viii

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ........................................................... 1

1.1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................... 1

1.2. Vấn đề nghiên cứu ............................................................................................ 3

1.3. Câu hỏi và mục tiêu nghiên cứu ...................................................................... 3

1.4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu .................................................................... 4

1.5. Ý nghĩa của nghiên cứu .................................................................................... 4

1.6. Kết cấu của luận văn ........................................................................................ 5

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT .......................................................................... 6

2.1. Định nghĩa về sở hữu gia đình ......................................................................... 6

2.2. Định nghĩa về hiệu quả hoạt động công ty ...................................................... 7

2.3. Các lý thuyết về vấn đề đại diện ...................................................................... 8

iv

2.4. Lý thuyết về hiệu quả hoạt động doanh nghiệp ............................................ 13

2.5. Các nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa sở hữu gia đình và

hiệu quả hoạt động của công ty ............................................................................... 14

2.6. Các nhân tố trong mối quan hệ giữa sở hữu gia đình và hiệu quả hoạt

động của công ty ....................................................................................................... 22

2.7. Tóm lược các kết quả nghiên cứu .................................................................. 27

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................... 30

3.1. Qui trình nghiên cứu ...................................................................................... 30

3.2. Chọn mẫu và nguồn dữ liệu ........................................................................... 30

3.3. Phương pháp thống kê mô tả ......................................................................... 31

3.4. Phương pháp xử lý dữ liệu ............................................................................. 31

3.5. Mô hình nghiên cứu ....................................................................................... 32

3.6. Mô tả biến ....................................................................................................... 33

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................ 37

4.1. Thống kê mô tả ............................................................................................... 37

4.2. Phân tích hệ số tương quan và đa cộng tuyến: .............................................. 43

v

4.3. Kiểm định lựa chọn mô hình nghiên cứu ...................................................... 46

4.4. Kiểm định hiện tượng phương sai sai số thay đổi và hiện tượng tự

tương quan của sai số trong mô hình REM ............................................................ 47

4.5. Kết quả hồi quy bằng phương pháp ước lượng sai số chuẩn hiệu chỉnh

(PCSE) ...................................................................................................................... 49

4.6. Thảo luận kết quả nghiên cứu ....................................................................... 51

CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ............................................... 58

5.1. Kết luận ........................................................................................................... 58

5.2. Hàm ý quản trị: .............................................................................................. 58

5.3. Một số hạn chế của đề tài và gợi ý nghiên cứu .............................................. 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 63

PHỤ LỤC 01. DANH SÁCH CÁC CÔNG TY GIA ĐÌNH NIÊM YẾT

TRÊN HOSE ............................................................................................................... 69

PHỤ LỤC 02. KẾT QUẢ ĐỊNH LƯỢNG .............................................................. 70

vi

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Tóm lược kết quả nghiên cứu .............................................................. 28

Bảng 3.1: Tóm tắt đo lường các biến................................................................... 36

Bảng 4.1: Phân loại công ty theo ngành .............................................................. 38

Bảng 4.2: Thống kê mô tả các biến ..................................................................... 38

Bảng 4.3: Ma trận tương quan ............................................................................. 45

Bảng 4.4: Kiểm định đa cộng tuyến bằng hệ số VIF ........................................... 46

Bảng 4.5: Kết quả kiểm định F ........................................................................... 47

Bảng 4.6: Kết quả kiểm định Hausman ............................................................... 47

Bảng 4.7: Kết quả kiểm định hiện tượng phương sai sai số thay đổi .................... 48

Bảng 4.8: Kết quả kiểm định hiện tượng tự tương quan ...................................... 49

Bảng 4.9: Kết quả phân tích hồi quy bằng phương pháp PCSE ........................... 49

Bảng 4.10: Ảnh hưởng sở hữu gia đình đối với hiệu quả công ty ........................ 50

Bảng 4.11: So sánh kết quả nghiên cứu với kì vọng ............................................ 56