Trường đại học phải làm nòng cốt trong cuộc chống lại biến đổi khí hậu

DIEN DAN

TRirOfNG DAI HOC PHAI LAM NONG COT

Irong cuoc chien chong lai bien Uoi i(hi hau

O GS.TS. MAI TRONG NHUAN

Dai hoc Quoc gia Ha Ngi

Tfm hieu, irng phd va thich nghi

vdi bien doi khi hau la chuoi

hanh dgng dua tren cac hieu

biet cua con ngudi ve tac dgng cua

bien doi khi hau (BDKH). Deed dugc

nhifng hieu biet nay phai nghien cUu

va bien cac ket qua nghien cUu thanh

kien thUc. Nai de lam nhCtng cdng

viec nay thudng la cac trudng dai

hoc...

Xoa so cac muc tieu...

Muc nudc bien dang cao 1 m,

Viet Nam se mat di 12% dien tfch da't

mau md, khoang 40 nghin km^ dien

tfch vung dat tha'p bj ngap lut, thiet

hai cd the len den 17 ty USD. Trong

trudng hpp mue nudc bien dang cao

5m, khoang 35% dan sdViet Nam se

bj anh hudng. Trong 50 nam qua,

muc nudc bien trung binh d Viet Nam

da dang eao 20 cm. Day ehi la mpt

trong hang loat nhdng hau qua khdi

dau cua BDKH ma chung ta phai

ganh chju. Cae chuyen gia WB du

bao, Viet Nam la mpt trong nhdng

nudc chju anh hudng nang ne nha't

do nudc bien dang.

Nhdng nam gan day, cac hien

tupng thdi tiet cue doan bat dau gia

tang, ngap lut va han han xay ra bat

thudng khdng theo quy luat. Bao va

lut ldi la nhdng tham hpa thien tai

nguy hiem nha't dd'i vdi cae khu vuc

ven bien Viet Nam. Trung binh, hang

nam, Viet Nam phai hdng chju 6 con

bao, nam nhieu nha't len den 12 con

bao. Con bao Xangsane dd bp vao

mien Trung nam 2006 da lam cho

300.000 ngudi mat nha cda.

Nam 2008, lupng mua Idn va

ngap lut bat thudng da xay ra, khdng

ehi ngudi dan cae tinh vdn xua nay

phai "quen" sdng chung vdi lu ma

ngay tai Ha Npi cung da phai hdng

chju tran lut Ijch sd. Trong khi ngudi

dan Bac bp dang phai chdng chpi vdi

lut ldi thi nhdng nguy eo han han de

dpa mua mang, chay rdng lai diin ra

mpt each thudng xuyen hon d Tay

Nguyen va Nam bp.

BDKH dang trd thanh mpt mdi

de dpa ddi vdi an ninh luong thuc, khi

Viet Nam dang la nude xuat khau

gao Idn thd hai the gidi (sau Thai

Lan) vdi khoang 70% dan sd sdng d

khu vuc ndng thdn. Nhdng nam qua,

trong bdi canh am len cua toan cau,

nhiet dp trung binh cua Viet Nam da

tang len 0,7°C trong vdng 50 nam

qua. Cae phan tfch sd lieu thdi tiet va

san lupng gao cua IRRI trong khoang

thdi gian 1979 - 2003 cho tha'y, nhiet

dp tdi da hang nam tang 0,25°C va

tdi thieu tang 1,13°C. San lupng gao

giam 10% khi nhiet dp tdi thieu hang

nam tang iCC. Ben canh dd, he

thdng luong thuc dang bj tdn thuong

do mdi trudng bien ddi, dac biet la do

qua trinh suy thoai chat luong da't va

nude.

BDKH da can trd viec thuc hien

cac mue tieu phat trien ben vdng,

CUdp di cdng sdc lao dpng, tai san

cua tdng cdng dan, mdi qude gia va

ca nhan loai. Hpi nghj thupng dmh

luong thue the gidi da dua ra mue

tieu, den nam 2015, giam ngheo ddi

xudng cdn 50%. Mue tieu nay khd

dat dupe khi thien tai bao lu va nhdng

tdn that cua eon ngudi tang len, qua

trinh ngheo ddi tiep tue, chat lupng

eupe sdng giam sut. Khi nang lire tai

chfnh khdng cdn thi muc tieu thuc

hien cdng bang xa hpi, xda ddi giam

ngheo khd Idng thuc hien dupc.

Nhdng nan nhan dau tien cua BDKH,

khdng ai khae, chfnh la phu nd va tre

em. Khac vdi nam gidi, hai ddi tupng

nay di bj tdn thuang do nhu eau ve

nudc sach, sdc khde, trach nhiem gia

dinh, ky nang sdng va hpc van. Va do

vay chi sd phat trien eon ngudi bj

tudc doat.

Mat khae, mpt van nan dang lam

ban tam cae nha quan ly, nha khoa

hpc va ea ngudi dan chfnh la viee sd

dung va khai thac bat hpp ly ngudn

tai nguyen thien nhien. Cung vdi

Toi nguyen vd Moi traong Ky 1 - Thang 9/2010