Trình tự kiểm toán đối với kiểm toán Ngân sách Nhà nước

Lêi më ®Çu

§Êt níc ta ®ang trªn con ®êng thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸

theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®¸p øng yªu cÇu kinh tÕ- x· héi, n©ng cao ®êi

sèng nh©n d©n, ®¶m b¶o quèc phßng, an ninh, ®èi ngo¹i. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò

quan träng hµng ®Çu hiÖn nay ®ã lµ viÖc qu¶n lý thèng nhÊt nÒn tµi chÝnh quèc gia,

x©y dùng Ng©n s¸ch Nhµ níc lµnh m¹nh, cñng cè kû luËt tµi chÝnh, sö dông tiÕt

kiÖm, cã hiÖu qu¶ tiÒn cña cña Nhµ níc vµ t¨ng tÝch luü ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã.

§iÒu nµy ®ßi hái ph¶i t¨ng cêng sù kiÓm so¸t cña Nhµ níc trong viÖc qu¶n lý sö

dông Ng©n s¸ch Nhµ níc, sö dông tµi s¶n vµ tµi chÝnh c«ng cã hiÖu qu¶ cao nhÊt.

C¬ quan kiÓm to¸n Nhµ níc ra ®êi nh»m t¨ng cêng h¬n n÷a vai trß kiÓm tra,

kiÓm so¸t viÖc tu©n thñ mäi chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vÒ kinh tÕ tµi chÝnh

mét c¸ch cô thÓ, ®¶m b¶o sù trung thùc, kh¸ch quan, chÝnh x¸c. KiÓm to¸n Nhµ n￾íc lµ c¬ quan thuéc chÝnh phñ thùc hiÖn viÖc kiÓm to¸n Ng©n s¸ch, gãp phÇn to

lín vµo viÖc gióp chÝnh phñ qu¶n lý chÆt chÏ ho¹t ®éng cña m×nh. C«ng t¸c kiÓm

to¸n Nhµ níc nãi chung vµ ho¹t ®éng kiÓm to¸n Nhµ níc nãi riªng ®· trë nªn ®Æc

biÖt quan träng ®èi víi níc ta còng nh bÊt kú quèc gia nµo trªn thÕ giíi.

XuÊt ph¸t tõ ý nghÜa ®ã vµ mong muèn t×m hiÓu s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò kiÓm

to¸n ®èi víi Ng©n s¸ch Nhµ níc nªn em chän ®Ò tµi :

“ Tr×nh tù kiÓm to¸n ®èi víi kiÓm to¸n Ng©n s¸ch Nhµ níc”.

Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn ®Ò ¸n ®îc chia thµnh c¸c phÇn:

A.Tæng quan vÒ kiÓm to¸n Nhµ níc vµ Ng©n s¸ch Nhµ níc

B.Quy tr×nh kiÓm to¸n Ng©n s¸ch Nhµ níc

C.Kh¸i qu¸t chung

§Ó hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy em ®· nhËn ®îc sù híng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña C«

gi¸o Bïi ThÞ Minh H¶i. MÆt kh¸c do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, bµi viÕt kh«ng tr¸nh

khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o,

c¸c b¹n vµ nh÷ng ngêi quan t©m ®Ó ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n.

1

néi dung

A.Tæng quan vÒ kiÓm to¸n Nhµ níc vµ Ng©n s¸ch Nhµ níc

1. Ng©n s¸ch Nhµ níc

Ng©n s¸ch Nhµ níc lµ toµn bé c¸c kho¶n thu, chi cña Nhµ níc dù to¸n ®· ®-

îc c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh vµ ®îc thùc hiÖn trong mét

n¨m ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña Nhµ níc.

Ng©n s¸ch Nhµ níc bao gåm hai bé phËn c¬ b¶n lµ thu Ng©n s¸ch vµ chi

Ng©n s¸ch. Víi mçi mét n¨m Ng©n s¸ch, Nhµ níc tiÕn hµnh thu Ng©n s¸ch tõ c¸c

kho¶n thu phÝ, lÖ phÝ, thu thuÕ thu tõ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña Nhµ níc, c¸c

kho¶n ®ãng gãp cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, c¸c kho¶n viÖn trî, c¸c kho¶n thu kh¸c

theo quyÕt ®Þnh cña Nhµ níc, c¸c kho¶n do Nhµ níc vay ®Ó bï ®¾p béi chi ®îc ®a

vµo c©n ®èi Ng©n s¸ch Nhµ níc.

Trong c¸c nguån thu hiÖn nay ë níc ta hiÖn nay th× nh÷ng nguån thu chÝnh

bao gåm thu tõ doanh nghiÖp Nhµ níc, thu tõ dÇu th«, thu tõ h¶i quan qua ho¹t

®éng xuÊt nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã th× thuÕ còng lµ mét trong nh÷ng nguån thu cã

vÞ trÝ quan träng thÓ hiÖn nghÜa vô cña c¸ nh©n, tæ chøc, doanh nghiÖp ®èi víi Nhµ

níc. Th«ng qua nguån thu cña Ng©n s¸ch cã thÓ thÊy ®îc sù t¨ng trëng vµ ph¸t

triÓn còng nh sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n

Th«ng qua kho¶n tiÒn thu Ng©n s¸ch, Nhµ níc sÏ tiÕn hµnh chi Ng©n s¸ch

cho nhiÒu môc ®Ých nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý cña Nhµ níc. Quü Ng©n

s¸ch ®îc dïng ®Ó chi hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ chi ®Çu t ph¸t triÓn, c¸c kho¶n chi

ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, b¶o ®¶m ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhµ níc, chi tr¶ nî cña

Nhµ níc, chi viÖn trî vµ c¸c kho¶n kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Trªn thùc tÕ

Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó ®¶m b¶o kinh phÝ cho ho¹t ®éng thêng xuyªn, dù tr÷ tµi

chÝnh nh»m t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh

ph¸t triÓn. Chi ph¸t triÓn sù nghiÖp nh»m ®¶m b¶o ®Çy ®ñ, kÞp thêi kinh phÝ cho

nhiÖm vô ph¸t triÓn sù nghiÖp kinh tÕ x· héi, ®¶m b¶o quèc phßng an ninh, kh¾c

2

phôc hËu qu¶ do thiªn tai g©y ra vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch x· héi cña

§¶ng vµ Nhµ níc.

Ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc qu¶n lý thèng nhÊt theo nguyªn t¾c tËp chung d©n

chñ, c«ng khai, cã ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm g¾n víi quyÒn h¹n, ph©n cÊp qu¶n lý

gi÷a c¸c ngµnh c¸c cÊp. Ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc quèc héi dù to¸n vµ ph©n bæ ®ång

thêi phª chuÈn duyÖt quyÕt to¸n. Quü Ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc qu¶n lý t¹i c¸c kho

b¹c Nhµ níc tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng. Ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc c©n ®èi theo

nguyªn t¾c tæng sè thu tõ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ ph¶i lín h¬n tæng sè chi thêng xuyªn

vµ gãp phÇn tÝch luü ngµy cµng cao vµo chi ®Çu t ph¸t triÒn, tiÕn tíi c©n b»ng thu,

chi Ng©n s¸ch

Ng©n s¸ch Nhµ níc bao gåm Ng©n s¸ch trung ¬ng vµ Ng©n s¸ch c¸c cÊp

chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. HiÖn nay viÖc t¨ng thu, tiÕt kiÖm chi còng nh thu ®ñ vµ chi

®óng lµ nh÷ng môc ®Ých thêng xuyªn cña Ng©n s¸ch Nhµ níc.

2. KiÓm to¸n Nhµ níc

Trong bé m¸y quyÒn lùc cña Nhµ níc, mçi c¬ quan ®Òu cã nh÷ng quyÒn

h¹n nhÊt ®Þnh theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §èi víi c¬ quan kiÓm to¸n Nhµ níc

còng vËy, kiÓm to¸n Nhµ níc lµ c¬ quan kiÓm tra tµi chÝnh c«ng cã chøc n¨ng

kiÓm tra, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ gi¸m s¸t thu chi tµi chÝnh cña Nhµ níc. Víi tÝnh

chÊt vµ ph¹m vi c«ng viÖc lµ kiÓm tra, x¸c nhËn tÝnh ®óng ®¾n, hîp ph¸p cña tµi

liÖu, sè liÖu kÕ to¸n, b¸o c¸o quyÕt to¸n cña tæ chøc, c¬ quan hµnh chÝnh sù

nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ Nhµ níc vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, chÝnh trÞ x· héi, ®oµn

thÓ x· héi cã sö dông Ng©n s¸ch Nhµ níc, gãp phÇn lµm lµnh m¹nh ho¸ nÒn tµi

chÝnh quèc gia.

Nh mét sè níc kh¸c th× ë níc ta hiÖn nay, c¬ quan kiÓm to¸n Nhµ níc trùc

thuéc chÝnh phñ. Theo LuËt Ng©n s¸ch Nhµ níc th× c¬ quan kiÓm to¸n Nhµ níc

b¸o c¸o kÕt qu¶ kiÓm to¸n lªn chÝnh phñ, b¸o c¸o kÕt qu¶ víi quèc héi, uû ban th￾êng vô quèc héi khi cã yªu cÇu. Khi quèc héi, uû ban thêng vô quèc héi yªu cÇu

kiÓm to¸n th× c¬ quan kiÓm to¸n Nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn vµ b¸o c¸o kÕt

qu¶ kiÓm to¸n.

3