Trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi tại Thực Tổng Công Ty Cổ Phần Bảo Hiểm

LỜI MỞ ĐẦU

Công nghiệp dầu khí là một trong những ngành công nghiệp mũi nhọn

của nền kinh tế Việt Nam. Đây là ngành xuất khẩu chủ lực của đất nước và có

đóng góp không nhỏ trong việc thu ngoại tệ về cho quốc gia. Do đó, hoạt

động khai thác dầu khí đang được Đảng và Nhà Nước ta quan tâm, chú trọng

để đẩy mạnh. Cùng với sự phát triển của ngành công nghiệp này, bảo hiểm

dầu khí cũng ngày càng khẳng định được vai trò quan trọng của mình. Nó

giúp cho các nhà thầu thanh thản hơn, vững tin hơn khi thực hiện dự án, các

nhà đầu tư yên tâm hơn với số vốn mình bỏ ra. Bảo hiểm dầu khí đã trở thành

một yếu tố không thể thiếu trong mỗi dự án thăm dò và khai thác dầu khí.

Nhận thức được điều đó, với tư cách là một sinh viên nghiên cứu và học tập

trong lĩnh vực bảo hiểm và sau khoảng thời gian thực tập tại Tổng Công Ty

Cổ Phần Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam, em quyết định chọn đề tài “trạng

triển khai nghiệp vụ bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi tại Thực Tổng

Công Ty Cổ Phần Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho

khóa luận tốt nghiệp của mình.

Mục đích nghiên cứu của đề tài:

Trên cơ sở những kiến thức đã được học, em muốn nghiên cứu về thực

trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi tại Tổng Công

Ty Cổ Phần Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam, để từ đó có thể đề xuất một số giải

pháp và kiến nghị nhằm phát triển nghiệp vụ này tại PVI trong thời gian tới.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài.

Đối tượng là những lý luận về bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi và

thực trạng triển khai nghiệp vụ bảo hiểm này cũng như những kiến nghị và

giải pháp phát triển nghiệp vụ bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi tại PVI.

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

Phạm vi nghiên cứu là nghiệp vụ bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi

tại Tổng Công Ty Cổ Phần Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam trong những năm

gần đây.

Phương pháp nghiên cứu.

Phương pháp sử dụng chủ yếu là phương pháp duy vật biện chứng, duy

vật lịch sử kết hợp với phương pháp thống kê, so sánh và phân tích.

Kết cấu khoá luận gồm 3 chương:

Chương I: Tổng quan về bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi trong

ngành dầu khí.

Chương II: Thực trạng triển khai bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi

tại Tổng Công Ty Cổ Phần Bảo Hiểm Dầu Khí Việt Nam

Chương III: Một số giải pháp phát triển bảo hiểm dự án xây dựng ngoài

khơi tại PVI.

Dù đã rất cố gắng, song do thời gian nghiên cứu và thực tập còn ngắn,

hiểu biết và kinh nghiệm còn hạn chế trong khi đây lại là một nghiệp vụ bảo

hiểm khá phức tạp, nên khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót. Do đó,

em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ các thầy cô giáo và các anh

chị để giúp em có thể hoàn thành khoá luận tốt hơn.

Em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo PGS.TS Nguyễn Văn Định và các

anh chị trong ban Năng Lượng tại Tổng Công Ty Cổ Phần Bảo Hiểm Dầu Khí

Việt Nam đã tận tình chỉ bảo và giúp đỡ em hoàn thành khoá luận này.

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

CHƯƠNG I: Tổng quan về bảo hiểm dự án xây dựng

ngoài khơi trong ngành dầu khí.

I. Giới thiệu chung về bảo hiểm dầu khí.

Ngành công nghiệp dầu khí là một trong những ngành sôi động nhất trên

thế giới. Hiện nay, ngành dầu khí đã và đang trở thành một trong những

ngành kinh tế chủ lực của Việt Nam, là ngành xuất khẩu hàng đầu của đất

nước. Năm 2008, giá trị xuất khẩu dầu thô đạt 10,36 tỷ USD. Hầu như toàn

bộ trữ lượng dầu khí của nước ta đều nằm trong thềm lục địa. Trên phần diện

tích thềm lục địa có chiều sâu nước đến 200m đã phát hiện ra trữ lượng dầu

khoảng 540 triệu tấn và 610 tỷ m3 khí. Trữ lượng dầu khí tiềm năng dự báo

khoảng 900 đến 1200 tỷ m3 dầu và 2100 đến 2800 tỷ m3 khí. Như vậy, trữ

lượng tiềm năng tập trung chủ yếu ở các vùng nước sâu. Dự tính đến năm

2010, Việt Nam có thể khai thác 30 đến 32 triệu tấn dầu quy đổi. Nhờ có

nguồn dầu khí khai thác được chúng ta có thể phát triển các ngành công

nghiệp điện lực, hoá chất (phân bón và hoá dầu) với quy mô lớn. Như vậy

việc thăm dò và khai thác dầu khí ngày càng có một vị trí quan trọng trong sự

phát triển kinh tế của đất nước. Vị trí đó được thể hiện thông qua vai trò to

lớn của Ngành công nghiệp dầu khí, cụ thể như sau:

- Là ngành công nghiệp mũi nhọn của đất nước, có đóng góp lớn vào

tổng thu nhập quốc dân. (GDP).

- Góp phần làm giảm sự thâm hụt cán thương mại bằng việc cung cấp

các sản phẩm xuất khẩu ra nước ngoài.

- Tạo công ăn, việc làm và tăng thu nhập cho nhiều người dân lao động,

đặc biệt là các lao động trẻ.

- Là ngành công nghiệp thu hút ngoại tệ về cho đất nước thông qua hoạt

động xuất khẩu các sản phẩm của ngành.

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

- Là nhân tố cơ sở, là tiền đề để phát triển một số ngành công nghiệp và

dịch vụ khác như hoá chất, điện lực, bảo hiểm…

Với những vai trò quan trọng như thế nên ngành công nghiệp dầu khí

đang rất được Đảng và Nhà Nước quan tâm chú trọng phát triển.

Tuy nhiên, ngành công nghiệp dầu khí lại có nét đặc thù riêng như là:

Trữ lượng dầu chủ yếu nằm sâu trong lòng đất và ở dưới đáy biển cho

nên hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí trở nên khó khăn và phức tạp. Cụ

thể:

+ Nó đòi hỏi nhiều về mặt thời gian, nhân lực cũng như về kỹ thuật công

nghệ. Điều đó dẫn đến nhu cầu về vốn lớn để phát triển ngành công nghiệp

dầu khí.

+ Hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí có thể gặp phải rất nhiều rủi

ro, tổn thất.

Các tổn thất trong hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí.

Trong ngành công nghiệp dầu khí, các nhà khai thác chính thường phải

thuê các nhà thầu thực hiện công việc thăm dò và khai thác. Chính vì vậy,

phải xác định được các rủi ro cũng như phân định được trách nhiệm giữa các

nhà thầu và nhà khai thác. Việc phân định thường được xác định trên cơ sở

hợp đồng và phụ thuộc vào một số nhân tố thương mại.

Các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thăm dò và khai thác dầu khí là:

- Thiệt hại về tài sản;

- Tai nạn, thương tật và chết đối với người làm công;

- Trách nhiệm pháp lý phát sinh đối với người thứ Ba;

- Ô nhiễm môi trường;

- Phun trào (thuộc phạm vi Bảo Hiểm chi phí bổ sung cho nhà khai

thác);

- Di chuyển mảnh đổ nát (xác tàu đắm) hoặc các mảnh vỡ;

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

- Các tổn thất gián tiếp;

- Các hiểm hoạ chiến tranh và chính trị, khủng bố.

Các nghiệp vụ bảo hiểm dầu khí.

Do tính chất phức tạp trong các hoạt động của ngành công nghiệp dầu

khí nên các nghiệp vụ bảo hiểm cũng rất phong phú và đa dạng.

Đặc trưng Bảo hiểm dầu khí là mỗi một giai đoạn có rất nhiều nghiệp vụ

bảo hiểm liên quan đến từng công việc cụ thể. Do đó chúng ta có thể xem xét

các nghiệp vụ trong từng giai đoạn cụ thể như sau:

Trong qua trình thăm dò

Công việc đầu tiên của một công ty dầu khí là nghiên cứu chi tiết về địa

lý ở khu vực mà họ có ý định khai thác dầu. Công việc này rất tốn kém vì chi

phí cho một giếng khoan thăm dò cũng đắt ngang bằng với chi phí cho một

giếng khoan khai thác. Trong quá trình này, liên quan đến những nghiệp vụ

bảo hiểm sau:

- Bảo hiểm mọi rủi ro cho thiết bị khai thác nổi: Nghiệp vụ này bảo

hiểm cho các rủi ro liên quan đến trang thiết bị khai thác, bất kể là chúng ở

nhà kho, trên mặt đất, trên boong tàu hay máy bay, trên không trung hay trong

quá trình vận chuyển.

- Bảo hiểm trách nhiệm pháp lý đối với bên thứ Ba: các công ty dầu

làm việc ở nơi nào cũng dễ trở thành mục tiêu khiếu nại của người dân địa

phương vì họ có thể gây ra ô nhiễm môi trường quanh vùng.

- Giai đoạn thăm dò địa chấn phải sử dụng đến chất nổ để giám sát sự

đột biến của các sóng trên vỏ trái đất cũng như sử dụng các thiết bị ghi âm.

Cả hai thiết bị này đều được bảo hiểm. Việc sử dụng chất nổ cũng làm tăng

rủi ro phát sinh trách nhiệm đối với người thứ Ba.

- Các nhà thăm dò thường yêu cầu bảo hiểm cho các đĩa lưu trữ số

liệu. Có hai hình thức cần phải phân biệt. Thứ nhất, bảo hiểm sự thay thế cho

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

chính những chiếc đĩa này, giá trị bảo hiểm chỉ cần bằng giá trị mới của các

đĩa dữ liệu. Thứ hai, bảo hiểm gồm cả việc tái tạo số liệu ghi trong đĩa, giá trị

bảo hiểm không chỉ là giá trị mới của bản thân các đĩa lưu trữ mà còn bao

gồm các công việc cần thiết để tái tạo lại số liệu ghi trên đĩa nếu số liệu đó bị

mất hoặc hư hại.

- Khi giai đoạn khoan bắt đầu, thiết bị khoan thường được do một nhà

thầu sở hữu và việc di chuyển các thiết bị đó đến khu vực khoan được thực

hiện bằng một hợp đồng. Những hợp đồng như vậy sẽ đề cập đến trách nhiệm

của công ty dầu đối với giàn khoan và thiết bị thuê cần được bảo hiểm.

- bảo hiểm đối với các giếng khoan bao gồm việc bảo hiểm chi phí

khống chế giếng và chi phí khoan lại. Chi phí khống chế giếng bao gồm chi

phí về vật liệu, dịch vụ cung ứng của các cá nhân hay hãng chuyên về khống

chế giếng và những chi phí cho việc khoan trực tiếp hay các hoạt động tương

tự cần thiết để làm cho giếng có thể khống chế được. Chi phí khoan lại bao

gồm chi phí khoan lại giếng đã bị tổn thất có liên quan đến một số hiểm hoạ

như phụt nổ, phun trào. Trong trường hợp có tai nạn về tràn dầu hay ô nhiễm

dầu thì hợp đồng “ tiếp theo một rủi ro bảo hiểm” được mở rộng cho các chi

phí làm sạch môi trường hoặc hạn chế việc lan tràn ô nhiễm.

- Bảo hiểm tai nạn người làm công: do tính chất công việc rất nguy

hiểm nên xác suất rủi ro đối với người làm công là rất lớn. Vì vậy, các công ty

dầu khí cần phải mua bảo hiểm cho họ.

Trong quá trình khai thác

Giống như quá trình thăm dò, quá trình khai thác cũng cần bảo hiểm

những rủi ro về chi phí phát sinh đối với người khai thác, nhưng khác nhau về

hạn mức trách nhiệm bảo hiểm.

Trong giai đoạn này có thể phải tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng như

đường sá, đường ống, nhà kho… Tuỳ theo vị trí từng khu mỏ, nhà khai thác

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

yêu cầu các nghiệp vụ bảo hiểm khác nhau. Các phương tiện ở trên bờ có thể

được bảo hiểm theo đơn bảo hiểm tiêu chuẩn mọi rủi ro về xây dựng cho chủ

thầu và trách nhiệm pháp lý đối với người thứ ba. Đối với các hoạt động

ngoài khơi cần áp dụng hình thức bảo hiểm rộng hơn và tổng hợp hơn.

Hợp đồng bảo hiểm cho các hoạt động khai thác có thể bao gồm việc bảo

hiểm cho thiệt hại vật chất, hậu quả của tổn thất hoặc bảo hiểm gián đoạn

kinh doanh và bảo hiểm trách nhiệm pháp lý đối với người thứ ba. Phạm vi

bảo hiểm tuỳ thuộc vào điều kiện trách nhiệm và vị trí khai thác.

Trong quá trình sản xuất và chế biến

Quá trình sản xuất và chế biến dầu khí được tiến hành trên đất liền,

nhưng các rủi ro và hạn mức trách nhiệm cũng tăng lên đáng kế so với hai

giai đoạn trước và nó cũng đòi hỏi hoạt động quản lý rủi ro phải được tiến

hành một cách chặt chẽ. Các nghiệp vụ bảo hiểm trong giai đoạn này thường

bao gồm bảo hiểm tài sản như nhà xưởng, kho tàng, máy móc…, bảo hiểm

trách nhiệm pháp lý đối với bên thứ ba kể cả trách nhiệm theo luật định đối

với sản phẩm khi vận chuyển và khi phân phối. Thông thường thì phạm vi bảo

hiểm do các công ty dầu yêu cầu tuỳ thuộc vào vị trí, nhận thức và mức độ

nguy hiểm trong hoạt động của họ.

II. Bảo hiểm dự án xây dựng ngoài khơi trong ngành dầu khí.

2.1. Lịch sử hình thành và phát triển của nghiệp vụ bảo hiểm xây dựng

ngoài khơi trong ngành dầu khí.

Hoạt động khai thác dầu khí dưới mặt nước đã được bắt đầu từ ngay sau

khi kết thúc Chiến tranh Thế Giới thứ II tại các Vịnh và nhánh sông ở vùng

biên giới của Mê Hi Cô. Sau đó nó được mở rộng ra khai thác dầu khí trên đất

liền. Công việc khai thác dầu khí đòi hỏi phải có mũi khoan, các trang thiết bị

chuyên dụng với chi phí rất đắt.

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A

Vào những năm 1960, một số lượng lớn các giàn khoan đã được lắp đặt

tại vùng vịnh của Mê Hi Cô. Hoạt động khai thác dầu khí ngoài khơi đã bắt

đầu phát triển và phổ biến hơn.

Vào những năm tiếp theo, các công ty khai thác dầu đã phát hiện ra dầu

và khí gas ở dưới mực nước biển sâu hơn và ở vùng biển xa đất liền hơn.

Cả hai nhân tố trên đã làm cho việc khai thác trở nên khó khăn hơn, phức

tạp hơn và chi phí thì tăng lên rất nhiều.

Thông thường một dự án ngoài khơi được tạo nên từ rất nhiều phần, và

không có phần nào trong số chúng được làm ở ngoài khơi, chúng được làm ở

trên đất liền, thường là từ rất nhiều nơi khác nhau, sau đó được vận chuyển

một quãng đường dài để đưa ra vị trí xây dựng ngoài khơi theo đúng một trật

tự. Đó là cả một tập hợp các hoạt động tinh vi và phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật

chính xác và công nghệ tiên tiến để đảm bảo dự án được thực hiện an toàn và

đúng tiến độ.

Việc vận chuyển ra ngoài khơi được thực hiện bởi thuyền vận chuyển

trọng tải lớn hoặc bằng sà lan. Sau khi kết thúc quá trình vận chuyển, người

thi công phải lắp ghép các khối thép và bê tông khổng lồ. Đó là một quá trình

khó khăn. Một công việc khác cũng không kém phần cam go đó là việc xây

dựng hệ thống ống dẫn dầu. Các nhà thầu phải xây dựng hệ thống ống dẫn

dầu từ ngoài khơi tại nơi khai thác đến nhà máy lọc dầu…

Và cũng không nằm ngoài quy luật tự nhiên, đó là khi thực hiện một

chuỗi các hoạt động khó khăn phức tạp trong một thời gian dài như thế họ đã

gặp phải không ít những rủi ro, tổn thất. Đó chính là lý do các công ty khai

thác dầu đã chuyển sang hình thức công ty cổ phần nhằm chia sẻ rủi ro. Công

ty khai thác dầu sẽ chọn ra một nhà điều hành, người này sẽ được trả tiền để

đại diện cho công ty điều hành hoạt động khai thác dầu. Đồng thời người này

phài có khả năng cam kết bảo đảm cho công việc họ thực hiện. Nhà thầu có

Vũ Thị Giang Lớp: Kinh tế Bảo hiểm 47A