Tổ chức dạy học trải nghiệm chủ đề cảm ứng ở sinh vật chương trình sinh học 11

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA SINH - MÔI TRƯỜNG



KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TỔ CHỨC DẠY HỌC

TRẢI NGHIỆM CHỦ ĐỀ CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC 11

NGUYỄN ĐỒNG CẨM TIÊN

Đà Nẵng, năm 2022

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA SINH - MÔI TRƯỜNG



KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TỔ CHỨC DẠY HỌC

TRẢI NGHIỆM CHỦ ĐỀ CẢM ỨNG Ở SINH VẬT

CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC 11

Ngành: Sư phạm sinh học

Khóa: 2018-2022

Sinh viên: Nguyễn Đồng Cẩm Tiên

Người hướng dẫn: ThS. Võ Văn Khánh

Đà Nẵng, năm 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đề tài “Tổ chức dạy học chủ đề “cảm ứng ở sinh vật” (Sinh học

11) thông qua chu trình trải nghiệm” là công trình nghiên cứu của riêng tôi.

Các số liệu, kết quả trong khóa luận là trung thực và chưa từng được ai công bố trong

bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả

NGUYỄN ĐỒNG CẨM TIÊN

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt bốn năm học tập và rèn luyện tại trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, tôi

xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu nhà trường, các quý thầy, cô giáo khoa

Sinh-Môi trường đã quan tâm, giúp đỡ tôi hoàn thành chương trình học này.

Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn tới thầy Võ Văn Khánh đã hướng dẫn, giúp đỡ và tạo

điều kiện để cho tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo ở các trường Trung học phổ thông trên

địa bàn Thành phố Đà Nẵng đã giúp đỡ trong quá trình tôi khảo sát và khảo nghiệm.

Cuối cùng, cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận

này.

Đà Nẵng, tháng 5 năm 2022

Tác giả

NGUYỄN ĐỒNG CẨM TIÊN

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................................

LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................................

DANH MỤC BẢNG BIỂU ..............................................................................................

DANH MỤC HÌNH ẢNH................................................................................................

TÓM TẮT ........................................................................................................................

MỞ ĐẦU ........................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài.............................................................................................1

1.1. Xuất phát từ chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 ....................................1

1.2. Xuất phát từ dạy học thông qua chu trình trải nghiệm.........................................1

1.3. Xuất phát từ môn Sinh học chủ đề “cảm ứng ở sinh vật”.....................................1

2. Mục tiêu đề tài............................................................................................................2

3. Ý nghĩa của đề tài.......................................................................................................2

3.1. Ý nghĩa khoa học.....................................................................................................2

3.2. Ý nghĩa thực tiễn.....................................................................................................2

4. Nội dung nghiên cứu ..................................................................................................2

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN

CỦA ĐỀ TÀI..................................................................................................................4

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu tổ chức dạy học thông qua CTTN ....................4

1.1.1. Tình hình nghiên cứu nước ngoài........................................................................4

1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam .......................................................................6

1.2. Cơ sở lý luận của đề tài...........................................................................................8

1.2.1. Chu trình trải nghiệm ..........................................................................................8

1.2.1.1. Khái niệm học tập trải nghiệm .........................................................................8

1.2.1.2. Chu trình trải nghiệm .......................................................................................9

1.2.1.3. Quy trình thiết kế hoạt động học tập thông qua CTTN ................................12

1.2.1.4. Đặc trưng của học tập theo CTTN .................................................................13

1.2.1.5. Vai trò của học tập thông qua chu trình trải nghiệm ....................................13

1.2.2. Năng lực ..............................................................................................................15

1.2.2.1. Khái niệm năng lực .........................................................................................15

1.2.2.2. Cấu trúc của năng lực sinh học.......................................................................15

1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài......................................................................................18

1.3.1. Cách điều tra ......................................................................................................18

1.3.2. Kết quả điều tra về dạy học thông qua chu trình trải nghiệm Sinh học phổ

thông .............................................................................................................................18

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .....25

2.1. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu ......................................................25

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu.........................................................................................25

2.1.2. Khách thể nghiên cứu ........................................................................................25

2.1.3. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................25

2.2. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................25

2.3. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................25

2.3.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết....................................................................25

2.3.2. Phương pháp quan sát và điều tra.....................................................................26

2.3.3. Phương pháp chuyên gia....................................................................................26

2.3.4. Phương pháp khảo nghiệm sư phạm.................................................................26

2.4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................26

3.1. Phân tích yêu cầu cần đạt, nội dung và xác định thời lượng của chủ đề Cảm ứng

của động vật trong chương trình Sinh học 11.............................................................27

3.2. Quy trình thiết kế và tổ chức dạy học chủ đề “Cảm ứng và vận động” (Sinh học

11) thông qua chu trình trải nghiệm ...........................................................................30

3.2.1. Quy trình thiết kế hoạt động học tập thông qua chu trình trải nghiệm ..........30

3.2.2. Ví dụ minh họa: Quy trình thiết kế dạy học thông qua chu trình trải nghiệm

bài dạy: Hướng động. (1 tiết).......................................................................................34

3.3. Kết quả xây dựng kế hoạch dạy học chủ đề “Cảm ứng và vận động” (Sinh học

11) thông qua chu trình hoạt động trải nghiệm..........................................................39

3.4. Khảo nghiệm sư phạm ..........................................................................................41

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.......................................................................................41

3.4.2. Nội dung khảo nghiệm .......................................................................................41

3.4.3. Kết quả khảo nghiệm .........................................................................................41

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................................43

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................45

PHỤ LỤC .....................................................................................................................47