Tình hình ruộng đất của huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Cạn nửa đầu thế kỷ XIX qua tư liệu đại bạ

TIMH WONH RUOIVG DAT CIJA HUYE^ BA BE, TE^U

B A C CA] \ mJA DAU THE KY XIX QUA TlT LIEU DIA BA

NGUYfeN Dtrc THANG*

1. Kha i qua t ve die n eac h cu a huye n

Ba Be thd i Nguye n

Huyen Ba Be thdi Nguyin thugc chau

Bach Thong, phu Thdng Hda, tinh Thai

Nguyen. Sach "Dgi Nam nhdt thd'ng ehi'

ch^p ve chau Bach Thong nhU sau: "d cdch

phu 41 dam vi phia Tdy; ddng tdy cdch

nhau 271 dam, nam bdc cdch nhau 283

dam; phia ddng den dia gidi chdu Vu Nhai

phu'Phu Binh 188 dam, phia tdy den dig

gidi chdu Chiem Hod tinh Tuyen Quang 83

dam, phia nam den dia gidi huyen Phu

LUdng vd chdu Dinh phu Tung Hod 100

dam, phia Bdc den dia gidi huyen Vinh

Dien tinh Tuyen Quang 103 dam. Tii ddi

Trdn vi triidc. ggi Id huyen Vinh Thdng;

thdi ih-tdc Minh vdn theo nhii the, le phu

Thdi Nguyen; ddi Le ddi ten hien nay vd ggi

Id chdu, le phu Tung Hod, do phien thdn hg

Hodng not ddi qudn tri; bdn triiu ddu ddi

Gia Long vdn theo nhU the; ndm Minh

Menh thd 16 ddi ddt liiu quan. Lanh 9

tdng, 60 xd" (1). Thdi kf nay mgt loat dia

danh cua huyen Ba Be da dUde ghi chdp

trong Dgi Nam nhdt thdng chi nhU la ckc

ddn •vi hanh chinh chfnh thUe: Chg Ha

Hieu, Chd Quang Khe, pho Chg Ra (2).

Den nam Minh Menh thfl* 16 (1835)

tinh Thai Nguyen gdm 3 phu la: Tdng Hoa,

Phu Binh va Thdng Hoa. Bic Kan ngay

nay ve cd ban vi n la di t phu Thong Hda

gdm chau Bach Thdng (nay la dit cac

huyen Bach Thdn^, Chd Ddn, Chd Ra (tflc

huyen Ba Be), huyen Cam Hoa (nay thugc

dia phan cac huyen Na Ri, Ngan Sdn, •vung

Phu Thdng cua huygn Bach Thdng).

Theo sach Ten lang xd Viet Nam ddu the

ky XIX thi gidi han huyen Bach Thong gdm

ba tdng la Thugng Giao, Ha Hieu, Quang

Khe.

"- Tong ThUdng Gido cd 9 xd: Dia Linh,

Cdng Bat, Xudn PhUdng, Cao Tri, Banh

Trgch, Hdng La, Bgo Thi, Nhgn Mdn,

Nhdn Thiep.

- Tong Hg Hieu cd 7 xd, trang: Hg Hieu,

Chu Hoa, Cao ThUdng. Nghiem Loan, Bdng

Thdnh, Co Dgo, Da Nham.

- Tdng Qudng Khe cd 6 xd, trang: Qudng

Khe, Bang Chdu, Dong Phuc, Nam Mdu,

Xudn CUu, trang My Hod Bdn" (3).

Sach Dong Khdnh dU dia chi da chfl

thfch ve duyen each cua chau Bach Thong

nhfl sau: "Chdu Bgch Thdng ddi Ly -Trdn

TrUdng Dai hgc Thai Nguyen