Tìm Hiểu Kỹ Thuật Gây Trồng Đương Quy Di Thực Angelica Acutiloba Sieb Et Zucc Kitagawa Tại Xã Bản Già Huyện Bắc Hà Tỉnh Lào Cai

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG & MÔI TRƢỜNG

-------------------

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

TÌM HIỂU KỸ THUẬT GÂY TRỒNG ĐƢƠNG QUY DI THỰC

(Angelica acutiloba (Sieb.et.Zucc) kitagawa) TẠI XÃ BẢN GIÀ,

HUYỆN BẮC HÀ, TỈNH LÀO CAI

NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG

MÃ SỐ: 302

Giáo viên hướng dẫn : PGS.TS Trần Ngọc Hải

Sinh viên thực hiện : Lê Thái Phượng

Mã sinh viên : 1453012597

Khoá học : 2014 – 2018

Hà Nội, 2018

i

LỜI CẢM ƠN

Sau khoảng thời gian thực hiện nghiên cứu, thu thập số liệu tại Xã Bản

Già, Huyện Bắc Hà, Tỉnh Lào Cai, xử lí nội nghiệp, đồng thời giúp tôi có cơ hội

làm quen với công tác nghiên cứu khoa học góp phần mở rộng kiến thức thực tế.

Đƣợc sự đồng ý cho phép của Khoa Quản Lý Tài Nguyên Rừng và Môi Trƣờng,

Trƣờng Đại Học Lâm Nghiệp tôi đã thực hiện khóa luận tốt nghiệp với đề tài : “

Tìm hiểu kỹ thuật gây trồng Đƣơng quy di thực (Angelica acutiloba

(Sieb.et.Zucc) kitagawa) tại xã Bản Già, huyện Bắc Hà, Tỉnh Lào Cai ”

Bài luận văn đƣợc hoàn thành là nhờ sự giúp đỡ quan tâm của Nhà

trƣờng, quý thầy, cô giáo, cơ quan chức năng địa phƣơng nơi nghiên cứu, bạn

bè, gia đình đã tận tình giúp đỡ hƣớng dẫn tạo điều kiện về vật chất, tinh thần

trong suốt quá trình học tập, thực tập làm khóa luận của bản thân.

Qua đây cho phép tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu

nhà Trƣờng Đại học Lâm Nghiệp cùng các thầy cô trong khoa Quản lý Tài

Nguyên Rừng và Môi Trƣờng, và đặc biệt là thầy giáo GS.TS. Trần Ngọc Hải đã

trực tiếp tận tình hƣớng dẫn, truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm quý báu giúp

em hoàn thành xong khóa luận tốt nghiệp này.

Nhân dịp này tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo và cán bộ Xã

Bản Già, Huyện Bắc Hà đã giúp tôi trong quá trình thực hiện khóa luận, đã tận

tình chỉ bảo và truyền đạt thêm những kinh nghiệm thực tế quý báu.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhƣng do thời gian và kinh nghiệm của bản

thân còn nhiều hạn chế nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy

tôi rất mong nhận đƣợc sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của quý thầy cô và bạn bè

để khóa luận của tôi đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 04 tháng 05 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Lê Thái Phƣợng

ii

TÓM TẮT KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên khóa luận tốt nghiệp : „„Tìm hiểu kỹ thuật gây trồng Đƣơng quy di thực

(Angelica acutiloba (Sieb.et.Zucc) kitagawa) tại xã Bản Già, huyện Bắc Hà,

Tỉnh Lào Cai ‟‟

2. Giáo viên hƣớng dẫn: PGS.TS TRẦN NGỌC HẢI

3. Sinh viên thực hiện: LÊ THÁI PHƢỢNG

4. Mục tiêu nghiên cứu:

Thông quá việc đánh giá đặc điểm, điều kiện hoàn cảnh có loài Đƣơng

Quy cùng với việc đánh giá thực trạng trồng cũng nhƣ kỹ thuật nhân giống, thu

hái, sơ chế tại địa phƣơng để đề ra những giải pháp phát triển loài cây thuốc quý

này tại địa phƣơng trong tƣơng lai.

 Phản ánh đƣợc thực trạng về diện tích, phạm vi, số lƣợng, kĩ thuật nhân

giống, gây trồng Đƣơng Quy và hiệu quả cũng nhƣ rủi ro từ cây Đƣơng Quy tới

kinh tế địa phƣơng của các thôn trong xã

 Đánh giá đƣợc những tác động, ảnh hƣởng của Đƣơng Quy và từ đó đề

xuất đƣợc những giải pháp phát triển cũng nhƣ bảo tồn loài cây Đƣơng Quy này

5. Nội dung

Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu đã đặt ra, trong phạm vi giới hạn của đề

tài, tôi tiến hành một số nội dung cụ thể nhƣ sau:

 Thực trạng gây trồng cây Đƣơng quy tại xã Bản Già

 Tìm hiểu kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch và sơ chế

loài Đƣơng quy của ngƣời dân tại xã Bản Già

 Đánh giá sinh trƣởng của loài Đƣơng quy này trong vƣờn trồng của các

hộ gia đình tại xã Bản Già

 Tìm hiểu vai trò, thị trƣờng tiêu thụ và tác động ảnh hƣởng của việc

trồng cây Đƣơng quy tới kinh tế các hộ gia đình

 Đề xuất giải pháp phát triển bền vững loài Đƣơng quy này tại địa

phƣơng.

iii

Kết quả đạt đƣợc:

 Thực trạng gây trồng Đƣơng quy tại xã Bản già:

+ Diện tích, số lƣợng, quy mô trồng Đƣơng quy của xã

+ Tình hình khai thác, chế biến, bảo quản Đƣơng Quy tại xã Bản Già

 Tìm hiểu kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch và sơ chế

loài Đƣơng quy của ngƣời dân tại xã Bản Già

+ Giống và kĩ thuật gây giống

+ Cách gieo hạt tại vƣờn

+ Kỹ thuật gieo hạt giống

+ Chăm sóc vƣờn ƣơm

+ Kỹ thuật trồng và chăm sóc

+Che phủ nilon

+Kỹ thuật thu hái hoa và lá, củ tại xã Bản Già.

 Đánh giá sinh trƣởng của loài Đƣơng quy này trong vƣờn trồng của các

hộ gia đình tại xã Bản Già

 Vai trò, thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm loài Đƣơng quy tại xã

 Tác động ảnh hƣởng của việc trồng cây Đƣơng quy tới kinh tế các hộ

gia đình tại xã Bản già

 Đề xuất giải pháp phát triển bền vững loài Đƣơng quy này tại địa phƣơng.

Hà Nội, ngày 04 tháng 05 năm 2018

Sinh viên

Lê Thái Phƣợng

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................... i

TÓM TẮT KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ..........................................................ii

MỤC LỤC ........................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vii

DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................... viii

ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1

1.1. Tình hình nghiên cứu cây thuốc trên thế giới ............................................... 3

1.2. Tình hình nghiên cứu cây thuốc ở Việt Nam ............................................... 4

1.3. Tình hình nghiên cứu Đƣơng Quy trên Thế giới và Việt Nam ..................... 6

1.3.1. Trên thế giới ............................................................................................. 6

1.3.2. Tại Việt Nam ............................................................................................ 6

1.4. Tình hình nghiên cứu cây thuốc tại Lào Cai ................................................ 8

1.4.1. Tiềm năng cây thuốc của Tỉnh Lào Cai .................................................... 8

1.4.2. Tình hình nghiên cứu cây Đƣơng Quy tại tỉnh Lào Cai .......................... 10

PHẦN 2 MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...... 13

2.1. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................. 13

2.1.1. Mục tiêu chung....................................................................................... 13

2.1.2. Mục tiêu cụ thể....................................................................................... 13

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 13

2.2.1. Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................. 13

2.2.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 13

2.2.3. Nội dung nghiên cứu .............................................................................. 13

2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 14

2.3.1. Phƣơng pháp .......................................................................................... 14

2.3.2. Điều tra ngoại nghiệp ............................................................................. 14

2.3.3. Phƣơng pháp điều tra ngoài thực địa ....................................................... 15

2.3.4. Phƣơng pháp xử lí nội nghiệp ................................................................. 19

PHẦN 3 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ-XÃ HỘI CỦA KHU VỰC

NGHIÊN CỨU ................................................................................................. 20

3.1.Điều kiện tự nhiên, tài nguyên và cảnh quan môi trƣờng............................ 20

v

3.1.1. Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 20

3.1.2. Các nguồn tài nguyên ............................................................................. 21

3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................................... 23

3.2.2. Kinh tế và đời sống................................................................................. 25

3.2.3. Cơ sở hạ tầng.......................................................................................... 27

3.3. Đánh giá tiềm năng của xã......................................................................... 33

CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU....................................................... 34

4.1. Thực trạng gây trồng loài Đƣơng quy tại xã Bản Già ................................ 34

4.1.1. Diện tích, số lƣợng, quy mô trồng Đƣơng quy ở xã Bản Già .................. 34

4.2. Tìm hiểu kĩ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch......................... 38

4.2.1. Giống và kỹ thuật nhân giống: ................................................................ 38

4.2.2. Gieo hạt tại vƣờn ƣơm:.......................................................................... 39

4.2.3. Kỹ thuật gieo hạt giống: ......................................................................... 41

4.2.4.Chăm sóc vƣờn ƣơm: .............................................................................. 43

4.2.5. Kỹ thuật trồng, chăm sóc:....................................................................... 44

4.2.6. Che phủ nilon: ........................................................................................ 46

4.2.7. Cách trồng:............................................................................................. 47

4.2.8. Thu hoạch: .............................................................................................. 50

4.2.9.Chế biến: ................................................................................................. 52

4.3. Đánh giá sinh trƣởng của loài Đƣơng quy này trong vƣờn trồng của các hộ

gia đình tại xã Bản Già..................................................................................... 54

4.4. Tìm hiểu vai trò, thị trƣờng tiêu thụ và tác động ảnh hƣởng của việc trồng

cây Đƣơng quy tới kinh tế các hộ gia đình ....................................................... 60

4.5. Đề xuất giải pháp phát triển bền vững loài Đƣơng quy này tại địa phƣơng .

......................................................................................................................... 61

KẾT LUẬN- TỒN TẠI- KIẾN NGHỊ.............................................................. 63

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ BIỂU

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Ký hiệu viết tắt Giải thích

1 TCN Trƣớc công nguyên

2 SCN Sau công nguyên

3 NXB Nhà xuất bản

4 WHO Tổ chức y tế thế giới

5 NN & PTNT Nông nghiệp và phát triển

nông thôn

6 ODB Ô dạng bản

7 STT Số thứ tự

8 VND Việt Nam đồng

9 HDND Hội đồng nhân dân

10 KT-XH Kinh tế- xã hội

11 TB Trung bình

12 KH & CN Khoa học và công nghệ

13 Doo Đƣờng kính gốc

14 UBND Ủy ban nhân dân

15 THCS Trung học cơ sở

16 THPT Trung học phổ thông

17 BCH Ban chấp hành

18 TNHH Trách nhiệm hữu hạn

19 ĐQ Đƣơng quy

20 HTX Hợp tác xã

21 KT-KT Khoa học-kỹ thuật

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1: Thống kê diện tích trồng Đƣơng Quy tại các thôn trong xã Bản già35

Bảng 4.2: Diễn biến diện tích trồng loài Đƣơng quy này qua các năm ............ 37

Bảng 4.3: Điều tra sinh trƣởng cây tại vƣờn ..................................................... 55

Bảng 4.4: Biểu đo đạc củ cây Đƣơng quy tƣơi ................................................ 57

Bảng 4.5 : Kết quả phỏng vấn các hộ gia đình về lƣợng thu Đƣơng quy ......... 58

Bảng 4.6 : Hoạch toán hiệu quả kinh tế cây Đƣơng quy cho 1ha canh tác ........ 59

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1: Ruộng bậc thang khu Lao Thìn......................................................... 23

Hình 3.2: Trang phục của ngƣời dân tộc Mông ................................................ 32

Hình 4.1: Khi đã làm đất xong ......................................................................... 39

Hình 4.2: Vƣờn ƣơm cây giống Đƣơng quy ..................................................... 40

Hình 4.3: Đất trồng Đƣơng quy đã đƣợc phủ nilong ......................................... 41

Hình 4.4: Ảnh ngƣời dân đang nhổ cỏ trong các hố đất cây.............................. 43

Hình 4.5: Cây con đang phát triển .................................................................... 43

Hình 4.6: Sơ đồ bố trí luống trồng cây Đƣơng quy........................................... 44

Hình 4.7: Luống trồng cây Đƣơng quy............................................................. 45

Hình 4.8 : Cận cảnh cây Đƣơng quy sinh trƣởng tốt ......................................... 47

Hình 4.9 Chăm sóc, làm cỏ cây Đƣơng quy ..................................................... 48

Hình 4.10 : Vƣờn Đƣơng Quy sinh trƣởng tốt .................................................. 49

Hình 4.11: Vƣờn Đƣơng quy dang trong mùa ra hoa........................................ 50

Hình 4.12: Vƣờn trồng Đƣơng quy đến mùa hoa.............................................. 51

Hình 4.14: Sản phẩm sau khi thu hoạch mang ra chợ bán lẻ............................. 52

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1 : Tỷ lệ sinh trƣởng cây trong quá trình điều tra .............................. 56