Tích hợp kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia trong dạy học địa lí lowps12 trung học phổ thông tại tỉnh Lạng Sơn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG THỊ NỤ

TÍCH HỢP KIẾN THỨC VỀ CHỦ QUYỀN LÃNH THỔ,

BIÊN GIỚI QUỐC GIA TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ LỚP 12

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TỈNH LẠNG SƠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN, NĂM 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG THỊ NỤ

TÍCH HỢP KIẾN THỨC VỀ CHỦ QUYỀN LÃNH THỔ,

BIÊN GIỚI QUỐC GIA TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ LỚP 12

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TỈNH LẠNG SƠN

Ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Địa lí

Mã số: 8.14.01.11

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Nguyễn Phương Liên

2. PGS.TS. Nguyễn Xuân Trường

THÁI NGUYÊN - NĂM 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tác giả luận văn xin cam đoan kết quả nghiên cứu và các số liệu trong luận

văn là của riêng tác giả và chưa từng được công bố trong bất kì công trình nào khác.

Công trình nghiên cứu này là độc lập của riêng tác giả. Các số liệu, thông tin trong

quá trình nghiên cứu đều được trích dẫn ghi rõ nguồn.

Tác giả luận văn

Hoàng Thị Nụ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến

PGS.TS. Nguyễn Phương Liên và PGS.TS. Nguyễn Xuân Trường, là hai giảng viên

đã tận tình chỉ bảo và hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và thực

hiện đề tài luận văn này.

Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong khoa Địa lí,

Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên; phòng Đào tạo, thư viện Nhà

trường, thư viện tỉnh Lạng Sơn đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tác giả hoàn

thành luận văn này.

Tác giả xin chuyển lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, các thầy, cô giáo và học

sinh các trường THPT và THCS trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn: Trường THPT Việt

Bắc, tp Lạng Sơn; trường THPT Văn Quan, huyện Văn Quan và trường THPT Đồng

Đăng, huyện Cao Lộc; trường THCS Đông Kinh, tp Lạng Sơn; trường THCS Quảng

Lạc, Tp. Lạng Sơn đã giúp đỡ nhiệt tình cho tác giả thực nghiệm sư phạm và hoàn

thành luận văn.

Cuối cùng, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã

chia sẻ những khó khăn, cổ vũ, động viên và tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho

tác giả hoàn thành luận văn.

Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019

Tác giả luận văn

Hoàng Thị Nụ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................... ii

MỤC LỤC ...................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................... iv

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU................................................................................. v

DANH MỤC CÁC HÌNH............................................................................................ vi

DANH MỤC CÁC ẢNH............................................................................................. vi

MỞ ĐẦU...................................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1

2. Đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ, giới hạn và phạm vi nghiên cứu ............................ 2

3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................................................ 4

4. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu ................................................................... 6

5. Kết quả nghiên cứu ................................................................................................... 8

6. Cấu trúc của đề tài .................................................................................................... 8

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TÍCH HỢP

KIẾN THỨC VỀ CHỦ QUYỀN LÃNH THỔ, BIÊN GIỚI QUỐC GIA

TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ 12 - THPT.................................................................. 9

1.1. Cơ sở lí luận........................................................................................................... 9

1.1.1. Các nội dung cơ bản về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia ........................ 9

1.1.2. Cơ sở lý luận về dạy học tích hợp kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên

giới quốc gia ............................................................................................................... 21

1.2. Cơ sở thực tiễn..................................................................................................... 26

1.2.1. Sự cần thiết phải giáo dục cho thế hệ trẻ kiến thức về chủ quyền lãnh thổ,

biên giới quốc gia........................................................................................................ 26

1.2.2. Thực trạng tích hợp kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia

trong dạy học Địa lí ở trường trung học phổ thông .................................................... 27

1.2.3. Đặc điểm tâm sinh lí và trình độ nhận thức của học sinh lớp 12 - Trường

THPT tỉnh Lạng Sơn và định hướng lựa chọn mức độ tích hợp ................................ 31

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

1.3. Mục tiêu, nội dung và cấu trúc sách giáo khoa Địa lí 12 - THPT....................... 33

1.3.1. Mục tiêu của chương trình Địa lý 12- THPT.................................................... 33

1.3.2. Cấu trúc và nội dung của chương trình Địa lý 12- THPT ................................ 34

Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................... 35

Chương 2. TÍCH HỢP, LỒNG GHÉP VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC KIẾN

THỨC VỀ CHỦ QUYỀN LÃNH THỔ, BIÊN GIỚI QUỐC GIA TRONG

CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA LÍ 12 - THPT TẠI TỈNH LẠNG SƠN.......................... 36

2.1. Mục đích của việc lựa chọn các bài học Địa lí lớp 12 để tích hợp nội dung

kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia .................................................. 36

2.2. Nguyên tắc của việc tích hợp nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ,

biên giới quốc gia trong dạy học Địa lý 12 - Trường THPT tại tỉnh Lạng Sơn ......... 36

2.2.1. Nguyên tắc xác định những kiến thức cơ bản cần tích hợp.............................. 36

2.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, chính xác và tính sư phạm ...................... 37

2.2.3. Nguyên tắc phát huy tính tích cực của học sinh ............................................... 38

2.3. Xác định bài học và nội dung có thể tích hợp kiến thức về chủ quyền lãnh

thổ, biên giới quốc gia trong chương trình Địa lí lớp 12 - Trung học phổ thông....... 38

2.3.1. Các nguyên tắc tích hợp.................................................................................... 38

2.3.2. Các phương thức tích hợp................................................................................. 39

2.3.3. Những nội dung có thể tích hợp giáo dục kiến thức về chủ quyền lãnh

thổ, biên giới quốc gia trong chương trình Địa lí lớp12 - Trung học phổ thông........ 40

2.4. Các hình thức dạy học tích hợp nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ,

biên giới quốc gia........................................................................................................ 48

2.4.1. Dạy học nội khóa .............................................................................................. 48

2.4.2. Dạy học ngoại khóa .......................................................................................... 48

2.5. Một số phương pháp dạy học tích hợp nội dung kiến thức về chủ quyền

lãnh thổ, biên giới quốc gia ........................................................................................ 57

2.5.1. Phương pháp đàm thoại gợi mở........................................................................ 57

2.5.2. Phương pháp thảo luận ..................................................................................... 58

2.5.3. Phương pháp nêu vấn đề................................................................................... 59

2.5.4. Phương pháp tình huống................................................................................... 60

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.5.5. Phương pháp sử dụng bản đồ............................................................................ 61

2.5.6. Phương pháp đóng vai ...................................................................................... 61

2.5.7. Phương pháp động não ..................................................................................... 62

2.6. Một số giáo án mẫu tích hợp nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ,

biên giới quốc gia trong dạy học Địa lí 12 - Trường THPT tỉnh Lạng Sơn ............... 62

Tiểu kết chương 2 ....................................................................................................... 63

Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM................................................................ 64

3.1. Mục đích - nhiệm vụ thực nghiệm....................................................................... 64

3.1.1. Mục đích thực nghiệm...................................................................................... 64

3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm ..................................................................................... 64

3.2. Nguyên tắc thực nghiệm...................................................................................... 65

3.3. Quy trình thực nghiệm......................................................................................... 65

3.3.1. Nội dung thực nghiệm ...................................................................................... 65

3.3.2. Chọn trường thực nghiệm................................................................................. 66

3.3.3. Chọn lớp thực nghiệm ...................................................................................... 66

3.3.4. Chọn giáo viên thực nghiệm............................................................................. 67

3.3.5. Phương pháp thực nghiệm................................................................................ 67

3.3.6. Tổ chức thực nghiệm ........................................................................................ 67

3.4. Kết quả thực nghiệm............................................................................................ 68

3.4.1. Bài thực nghiệm số 1 ........................................................................................ 68

3.4.2. Bài thực nghiệm số 2 ........................................................................................ 69

3.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm............................................................................. 71

3.5.1. Đánh giá về mặt định lượng.............................................................................. 71

3.5.2. Đánh giá về mặt định tính................................................................................. 71

Tiểu kết chương 3 ....................................................................................................... 72

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................. 73

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 75

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Stt Chữ viết tắt Cụm từ đầy đủ

1 ĐC Đối chứng

2 GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

3 GV Giáo viên

4 HS Học sinh

5 KT - XH Kinh tế - xã hội

6 NXB Nhà xuất bản

7 PPDH Phương pháp dạy học

8 SGK Sách giáo khoa

9 SL Số lượng

10 TB Trung bình

11 THPT Trung học phổ thông

12 TN Thực nghiệm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1. Danh mục các bài thực nghiệm..................................................................65

Bảng 3.2. Danh sách các lớp tham gia thực nghiệm...................................................66

Bảng 3.3. Danh sách giáo viên Địa lí dạy thực nghiệm .............................................67

Bảng 3.4. Kết quả kiểm tra bài thực nghiệm số 1.......................................................68

Bảng 3.5. Tỉ lệ xếp loại kết quả kiểm tra bài thực nghiệm số 1 .................................68

Bảng 3.6. Kết quả kiểm tra bài thực nghiệm số 2.......................................................69

Bảng 3.7. Tỉ lệ xếp loại kết quả kiểm tra bài thực nghiệm số 2 .................................70

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1: Biểu đồ tỉ lệ xếp loại kết quả kiểm tra bài thực nghiệm số 1 của lớp

thực nghiệm và lớp đối chứng.................................................................. 69

Hình 3.2: Biểu đồ tỉ lệ xếp loại kết quả kiểm tra bài thực nghiệm số 2 của lớp

thực nghiệm và lớp đối chứng.................................................................. 70

DANH MỤC CÁC ẢNH

Ảnh 1: Đại diện đồn biên phòng Tân Thanh đón đoàn ......................................... 55

Ảnh 2: Đại diện của đoàn tặng quà đồn biên phòng Tân Thanh........................... 55

Ảnh 3: Học sinh dâng hương đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ ...................... 56

Ảnh 4: Đoàn thăm quan khu tăng gia sản xuất của đồn biên phòng Tân Thanh ........ 56

Ảnh 5: Tập thể đoàn trải nghiệm và đại diện đồn biên phòng Tân Thanh

chụp ảnh lưu niệm..................................................................................... 57

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Việt Nam là đất nước độc lập, có ranh giới rõ ràng. “Lãnh thổ Việt Nam là một

chỉnh thể thống nhất, bất khả xâm phạm, là nơi sinh sống của trên 90 triệu dân thuộc

54 dân tộc anh em đoàn kết trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh

hội nhập quốc tế hiện nay, bên cạnh những thuận lợi, Việt Nam cũng đang phải đối

mặt với những nguy cơ, thách thức. Các thế lực thù địch chưa từ bỏ âm mưu can

thiệp vào công việc nội bộ, gây mất ổn định chính trị - xã hội, xâm phạm chủ quyền

lãnh thổ, biên giới quốc gia nước ta” [49]. Do vậy, bảo vệ biên giới, chủ quyền lãnh

thổ là nội dung quan trọng và là nghĩa vụ của mỗi công dân Việt Nam cần biết và

thực hiện. Đại hội lần thứ X của Đảng xác định: “Xây dựng nền quốc phòng toàn

dân và an ninh nhân dân vững mạnh toàn diện; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, độc lập

chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế

độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn

hoá và an ninh xã hội; duy trì trật tự kỷ cương, an toàn xã hội; giữ vững ổn định chính

trị của đất nước, ngăn ngừa, đẩy lùi và làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống

phá, thù địch, không để bị động, bất ngờ”.

Luật biên giới quốc gia của Việt Nam đã khẳng định: “Biên giới quốc gia nước

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Xây dựng,

quản lí, bảo vệ biên giới quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự toàn vẹn

lãnh thổ, chủ quyền quốc gia, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế -

xã hội, tăng cường quốc phòng và an ninh của đất nước”[19].

“Tỉnh Lạng Sơn hiện có đường biên giới quốc gia tiếp giáp với tỉnh Quảng

Tây, Trung Quốc, chiều dài trên 231 km, với 474 cột mốc quốc giới, 02 cửa khẩu

quốc tế, 02 cửa khẩu quốc gia và 08 điểm cặp chợ đường biên. Khu vực biên giới

(KVBG) của Tỉnh thuộc địa bàn 05 huyện, gồm 20 xã, 01 thị trấn, với 247 thôn, bản,

trong đó có 89 thôn, bản giáp biên, có diện tích tự nhiên chiếm 13,8% diện tích của

Tỉnh, dân số gần 62.000 người” [31]. “Là địa bàn chiến lược của Tổ quốc, tỉnh Lạng

Sơn luôn coi trọng xây dựng lãnh đạo khu vực biên giới, góp phần xây dựng biên giới

quốc gia hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển” [43].

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

Tại một số trường phổ thông trung học hiện nay, việc truyền đạt cho học sinh

về nhận thức, lối sống, tư tưởng, đạo đức, về quyền lợi và nghĩa vụ đối với vấn đề

chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia gắn với việc bảo vệ đất nước chưa được quan

tâm đúng mức. Từ đó, dẫn đến việc nhận thức không rõ ràng lòng tự tôn, tự hào dân

tộc; “mơ hồ về ý thức, trách nhiệm bản thân đối với vấn đề biên giới, chủ quyền lãnh

thổ quốc gia; hoặc thờ ơ với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc” [12]. Để giúp học sinh Việt

Nam nói chung và tỉnh Lạng Sơn nói riêng nâng cao trình độ, nhận thức, ý thức bảo

vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới của nước Việt Nam, thì việc giáo dục, bồi dưỡng cho

học sinh ở nhà trường về mối quan hệ hợp tác hữu nghị với các nước láng giềng là rất

quan trọng và cấp thiết, đặc biệt là dạy tích hợp với môn địa lý ở lớp 12.

Hoạt động tuyên truyền các kiến thức về biên giới quốc gia, chủ quyền lãnh

thổ trong học đường cho học sinh, sinh viên trên cả nước đã được Bộ GD & ĐT quan

tâm trong những năm gần. Bộ GD & ĐT đã chỉ đạo các trường, đơn vị chức năng tổ

chức triển khai Đề án 373 với đối tượng tuyên truyền khá đa dạng, từ học sinh trong

các bậc học đến sinh viên các trường trung cấp, cao đẳng và đại học, đưa giáo dục

chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia chung và chủ quyền biển, đảo nói riêng vào

trong chương trình dạy học.

Môn Địa lí nói chung và Địa lí lớp 12 nói riêng có nhiều điều kiện thuận lợi để

giảng dạy nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia. Chương trình

Địa lí 12 đề cập đến nội dung về địa lí tự nhiên, địa lí KT - XH Việt Nam, là sự nâng

cao, mở rộng của Địa lí lớp 9. Với cấu trúc chặt chẽ, nội dung chương trình Địa lí

Việt Nam rất phù hợp với việc dạy học tích hợp nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh

thổ, biên giới quốc gia vào trong bài giảng. Từ những lí do nêu trên, tác giả quyết

định lựa chọn và triển khai đề tài: “Tích hợp kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên

giới quốc gia trong dạy học Địa lí 12 - Trung học phổ thông tại tỉnh Lạng Sơn”

làm luận văn thạc sĩ của mình.

2. Đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ, giới hạn và phạm vi nghiên cứu

2.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng mà tác giả hướng đến là nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ,

biên giới quốc gia và định hướng tích hợp, lồng ghép nội dung này trong dạy học Địa

lí lớp 12 - trường trung học phổ thông tại tỉnh Lạng Sơn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.2. Mục tiêu nghiên cứu

Xác định nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia và

xây dựng quy trình, phương án tích hợp, lồng ghép kiến thức đó vào bài học địa lý

12 (chương trình Địa lý 12) - Trung học phổ thông ở tỉnh Lạng Sơn; thiết kế một

số giáo án cụ thể trong chương trình dạy học, từ đó đề xuất phương án và biện

pháp dạy học thích hợp.

2.3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu các vấn đề về lí luận dạy học, dạy học tích hợp.

- Nghiên cứu lí luận chung về chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia. Biên

soạn tài liệu về nội dung chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia.

- Nghiên cứu thực trạng việc tích hợp nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh

thổ, biên giới quốc gia trong dạy học Địa lí ở trường THPT (thông qua điều tra, thu

thập thông tin từ giáo viên và học sinh tại tỉnh Lạng Sơn).

- Nghiên cứu đặc điểm chương trình sách giáo khoa Địa lí 12 và cấu trúc các

bài địa lý địa phương tỉnh Lạng Sơn.

- Xác định những yêu cầu phải thực hiện và đề xuất một số biện pháp sư phạm

trong việc tích hợp, lồng ghép nội dung kiến thức về chủ quyền lãnh thổ, biên giới

quốc gia trong dạy học Địa lí 12 - THPT ở tỉnh Lạng Sơn.

- Xây dựng quy trình, phương án dạy học tích hợp nội dung kiến thức chủ

quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia và thiết kế một số giáo án cụ thể trong chương

trình dạy học Địa lí 12 - THPT tỉnh Lạng Sơn.

- Thực nghiệm sư phạm.

2.4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: Đề tài luận văn tập trung nghiên cứu các nội dung cơ bản về

chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia; tích hợp và lồng ghép các nội dung kiến thức

này trong dạy học Địa lí 12 - THPT tại Lạng Sơn.

- Về địa bàn thực nghiệm: Một số trường THPT được chọn thực nghiệm nằm

trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn (tại các huyện có đường biên giới tiếp giáp với Trung

Quốc). Các trường học được lựa chọn cần có đủ các điều kiện cơ sở vật chất, trang

thiết bị dạy và học.

- Về thời gian thực nghiệm: Tác giả tiến hành thực nghiệm sư phạm trong năm

học 2018 - 2019.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

3. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

3.1. Về nội dung chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia

Nội dung bảo chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ,

an ninh biên giới quốc gia đã được nhiều nhà nghiên cứu, học giả đề cập nghiên cứu:

- Trong cuốn sách của TS. Nguyễn Thị Thuận (Giáo trình Luật quốc tế, nhà

xuất bản (NXB) Công an nhân dân, 2011) và một số công trình của các tác giả khác

có đề cập đến những nội dung liên quan tới “quốc gia, lãnh thổ quốc gia, biên giới

quốc gia, chủ quyền lãnh thổ quốc gia,...; bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc

gia Việt Nam; quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng và bảo vệ chủ quyền

lãnh thổ, biên giới quốc gia; trách nhiệm công dân trong xây dựng và bảo vệ chủ

quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia được thể hiện và cụ thể hóa trong các tài liệu

(“Giáo trình Giáo dục quốc phòng - an ninh” cho sinh viên các trường đại học, cao

đẳng do NXB Giáo dục phát hành năm 2008; “Sách giáo khoa Giáo dục quốc phòng -

an ninh” cho học sinh phổ thông lớp 11, NXB Giáo dục phát hành hàng năm)”. [10]

- Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua “Luật biển

Việt Nam năm 2012”, trước đó là “Luật biên giới quốc gia năm 2003”, “Luật an ninh

quốc gia năm 2014”, trong đó có nhiều khái niệm và nội dung liên quan đến chủ

quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia đã được nêu ra và trình bày khá cụ thể.

- Đề cập đến về vấn đề chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia còn có rất nhiều

tài liệu do Ủy ban biên giới quốc gia - Bộ ngoại giao biên soạn như: “Biên giới trên

đất liền Việt Nam - Trung Quốc, biên giới trên đất liền Việt Nam - Lào, biên giới trên

đất liền Việt Nam - Campuchia, Những vấn đề liên quan đến chủ quyền biển, đảo của

Việt Nam trên biển Đông”. Ban tuyên giáo Trung ương cũng đã cho xuất bản cuốn

sách “Một trăm câu hỏi - đáp về biển dành cho tuổi trẻ Việt Nam” và cuốn “Biên giới

trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc: Biên giới hòa bình, ổn định, hữu nghị, hợp tác

và phát triển”. “Từ năm 2008 - 2013, Viện nghiên cứu Hán Nôm thuộc Viện Hàn

lâm Khoa học xã hội Việt Nam triển khai đề tài “Thư mục hán Nôm về biển, đảo Việt

Nam”, khảo sát và tuyển chọn những tư liệu về biển, đảo thuộc chủ quyền của Việt

Nam trong suốt chiều dài lịch sử” [47].