Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế trang trại chăn nuôi ở tỉnh Phú Thọ

Më ®Çu

Kinh tÕ trang tr¹i lµ mét h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt tiªn tiÕn, cã hiÖu qu¶ cao ®·

®îc h×nh thµnh tõ l©u ë nhiÒu quèc gia trªn ThÕ giíi, còng nh ë ViÖt Nam. Xu thÕ

ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ®ang lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m hiÖn nay ë c¸c níc

trªn ThÕ giíi nãi chung vµ cña ViÖt Nam nãi riªng, sù ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i lµ

s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tõ thÊp ®Õn cao, tõ s¶n xuÊt tù cÊp, tù tóc

sang s¶n suÊt hµng ho¸ víi quy m« lín dÇn . Kinh tÕ trang tr¹i ®· t¹o ra cho x· héi

phÇn lín s¶n phÈm hµng ho¸ chø kh«ng nh c¸c hé tiÓu n«ng dïng ®¹i bé phËn s¶n

phÈm lµm ra, mua b¸n cµng Ýt cµng tèt.

ViÖc ®a ra m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay

®ang gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n nh: ®Êt ®ai, vèn, c«ng nghÖ vµ thÞ trêng ... HiÖn

nay níc ta vÒ kinh tÕ trang tr¹i còng ®· kh¸ ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« vµ sè lîng song

chØ ph¸t triÓn mang tÝnh tù ph¸t. Khi cã chñ tr¬ng míi vÒ ®æi míi tæ chøc vµ qu¶n lý

“NÒn kinh tÕ hµng ho¸ c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn theo tinh thÇn ®¹i héi §¶ng toµn quèc

lÇn thø VI (12/1986)“ Kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ nhÊt lµ tõ n¨m

1993 trë l¹i ®©y.

Riªng ®èi víi tØnh Phó Thä viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ®É ®îc h×nh thµnh vµ

ph¸t triÓn tõ n¨m 1986 trë l¹i ®©y, sè lîng c¸c trang tr¹i t¨ng lªn vµ ®· kh¼ng ®Þnh vÞ

trÝ cña m×nh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng. Nhng c¸c trang tr¹i ë Phó Thä ph¸t

triÓn m¹nh ë c¸c h×nh thøc nh: trang tr¹i L©m nghiÖp , trang tr¹i thuû s¶n, trang tr¹i

trång c©y l©u n¨m, cßn mét sè lo¹i h×nh nh trang tr¹i trång trät, ch¨n nu«i ...cha ph¸t

triÓn. §©y lµ mét yÕu tè t¹o nªn sù mÊt c©n ®èi trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trong

n«ng, l©m - ng nghiÖp cña tØnh Phó Thä

§Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung, th× cÇn ph¶i ®Èy m¹nh

ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a n«ng- l©m- ng nghiÖp viÖc ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ

trang tr¹i trång trät vµ ch¨n nu«i lµ cÇn thiÕt ®Ó t¹o nªn sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong

n«ng nghiÖp c¶ níc nãi chung vµ ë tØnh Phó Thä nãi riªng.

Trong lÜnh vùc nµy em ®a ra ®Ò tµi thùc tËp tèt nghiÖp vÒ “Thùc tr¹ng vµ gi¶i

ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i ë tØnh Phó Thä“ . §©y lµ mét vÊn ®Ò

nÕu ®îc gi¶i quyÕt tèt cã thÓ phÇn nµo ®ã gióp cho kinh tÕ trang tr¹i ë Phó Thä ®äc

ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn h¬n, ®a d¹ng h¬n. NÒn n«ng nghiÖp cña Phó Thä ®îc

ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng h¬n .

§Ò tµi nµy gåm 3 phÇn chÝnh :

+ PhÇn I : C¬ së lý luËn chung vÒ kinh tÕ trang tr¹i vµ kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i

: Nh»m cung cÊp nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ kinh tÕ trang tr¹i gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ thùc

tr¹ng cña kinh tÕ trang tr¹i cô thÓ ®îc tèt h¬n .

+ PhÇn II : Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÓ trang tr¹i ch¨n nu«i ë tØnh

Phó Thä.

+ PhÇn III : Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i ë tØnh

Phó Thä

1

§ã lµ néi dung trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ t×m hiÓu thùc tr¹ng cña ngµnh ch¨n

nu«i nãi chung còng nh trang tr¹i ch¨n nu«i nãi riªng, nh»m ®¸nh gi¸ ®îc u ®iÓm, nh￾îc ®iÓm ®Ó ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, nh»m

thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i ë TØnh Phó Thä

§Ó hoµn thµnh ®Ò tµi tèt nghiÖp nµy em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Së N«ng NghiÖp

& PTNT TØnh Phó Thä, c¶m ¬n c¸c ®¬n vÞ phßng ban trùc thuéc Së N«ng nghiÖp &

PTNT TØnh Phó Thä ®· gióp ®ì th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, c¶m

¬n c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c gia ®×nh kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i ë hai

huyÖn Phï Ninh vµ ThÞ x· Phó Thä thuéc tØnh Phó Thä ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò

tµi nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c ThÇy gi¸o C« gi¸o, tËp thÓ gi¶ng viªn khoa kinh tÕ

NN&PTNT trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi ®· híng dÉn, giíi thiÖu vµ gióp

®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.

Em xin c¶m ¬n TS Vò ThÞ Minh lµ nguêi trùc tiÕp híng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn

thµnh ®Ò tµi tèt nghiÖp nµy.

Trong thêi gian thùc tËp t¹i Së N«ng nghiÖp & PTNT Phó Thä kh«ng tr¸nh khái

nh÷ng phiÒn hµ, thiÕu sãt RÊt mong ® … îc sù th«ng c¶m thø lçi cña ban l·nh ®¹o,

c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc Së N«ng nghiÖp & PTNT Phó Thä . Do thêi gian vµ

kinh phÝ cã h¹n víi kh¶ n¨ng cßn nhiÒu h¹n, chÕ ®Ò tµi cßn nhiÒu vÊn ®Ò cha ®îc gi¶i

quyÕt triÖt ®Ó, rÊt mong ®îc sù gióp ®ì cña Së N«ng nghiÖp & PTNT tØnh Phó Thä ,

Khoa kinh tÕ NN&PTNT trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi. Em xin ch©n thµnh

c¶m ¬n!

ViÖt tr×, th¸ng 05 n¨m 2004

Sinh viªn : Giang V¨n ThÞnh

2

PhÇn I : c¬ së lý luËn chung vÒ kinh tÕ trang tr¹i

I. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt cña kinh tÕ trang tr¹i:

a. Kh¸i niÖm vÒ trang tr¹i :

- Trang tr¹i nãi chung lµ c¬ së s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ë ®©y nãi vÒ trang tr¹i trong

nÒn kinh tÕ thÞ trêng thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, víi c¸c kh¸i niÖm cô thÓ sau:

+ Trang tr¹i lµ tæ chøc s¶n xuÊt c¬ së cña nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸

trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸.

- Trang tr¹i lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®éc lËp tù chñ, lµ chñ thÓ ph¸p lý cã t

c¸ch ph¸p nh©n trong c¸c quan hÖ kinh tÕ x· héi.

- Trang tr¹i cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cã tæ

chøc lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã qu¶n lý kiÓu doanh nghiÖp (h¹ch to¸n kinh tÕ).

- Trang tr¹i lµ tæ chøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã vÞ trÝ trung t©m thu hót c¸c ho¹t

®éng kinh tÕ cña c¸c tæ chøc s¶n xuÊt t liÖu s¶n xuÊt, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô vµ c¸c tæ

chøc chÕ biÕn tiªu thô n«ng s¶n.

+ Trang tr¹i lµ lo¹i h×nh s¸n xuÊt ®a d¹ng vµ linh ho¹t vÒ tæ chøc ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh trong n«ng nghiÖp.

- Trang tr¹i cã c¸c h×nh thøc së h÷u t liÖu s¶n xuÊt vµ ph¬ng thøc qu¶n lý kh¸c

nhau.

+ Trang tr¹i gia ®×nh lµ lo¹i h×nh trang tr¹i phæ biÕn nhÊt trong n«ng nghiÖp ë tÊt

c¶ c¸c níc, thêng do c¸c chñ gia ®×nh lµm chñ vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña

trang tr¹i, sö dông lao ®éng gia ®×nh lµ chñ yÕu vµ cã thÓ sö dông lao ®éng thuª

ngoµi, së h÷u mét phÇn hoÆc toµn bé t liÖu s¶n xuÊt (ruéng ®Êt, c«ng cô s¶n xuÊt, vèn

…) còng cã thÓ ®i thuª ngoµi mét phÇn hoÆc toµn bé t liÖu s¶n xuÊt trªn.

+ Trang tr¹i t b¶n t nh©n lµ lo¹i h×nh trang trai n«ng nghiÖp Ýt phæ biÕn ë c¸c níc,

®Õn nay sè lîng kh«ng nhiÒu thêng lµ c¸c trang tr¹i t b¶n t nh©n, c«ng ty cæ phÇn, s¶n

xuÊt kinh doanh trªn c¬ së sö dông lao ®éng lµm thuª kÓ c¶ lao ®éng s¶n xuÊt vµ lao

®éng qu¶n lý.

- Trang tr¹i thêng cã c¸c qui m« kh¸c nhau (nhá, võa vµ lín ) song song tån t¹i

l©u dµi víi sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu tû lÖ vµ qui m« trung b×nh Trang tr¹i th … êng cã c¸c

c¬ cÊu s¶n xuÊt kh¸c nhau víi c¬ cÊu thu nhËp kh¸c nhau, trong vµ ngoµi n«ng

nghiÖp, víi ph¬ng thøc qu¶n lý kinh doanh kh¸c nhau (chuyªn m«n ho¸, ®a d¹ng ho¸

s¶n phÈm) víi tr×nh ®é n¨ng lùc s¶n xuÊt kh¸c nhau.

Tãm l¹i: Trang tr¹i lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt c¬ së trong n«ng, l©m, ng

nghiÖp, cã môc ®Ých chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµng ho¸, t liÖu s¶n xuÊt thuéc quyÒn së h÷u

hoÆc quyÒn sö dông cña chñ thÓ ®éc lËp. S¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh trªn qui m« ruéng

®Êt vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®îc tËp trung t¬ng ®èi lín, víi c¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý

tiÕn bé vµ tr×nh ®é kü thuËt cao: ho¹t ®éng tù chñ vµ lu«n g¾n víi thÞ trêng.

b- Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ trang tr¹i:

- Kinh tÕ trang tr¹i lµ nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸, ph¸t sinh vµ ph¸t

triÓn trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, thay thÕ cho nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng tù cÊp tù tóc.

3

- Kinh tÕ trang tr¹i lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ kinh tÕ cña c¸c tæ chøc ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh n«ng nghiÖp bao gåm: c¸c ho¹t ®éng tríc vµ sau s¶n xuÊt n«ng s¶n

hµng ho¸ xung quanh c¸c trôc trung t©m lµ hÖ thèng c¸c trang tr¹i thuéc c¸c ngµnh,

n«ng, l©m, ng nghiÖp ë c¸c vïng kinh tÕ kh¸c nhau.

- Kinh tÕ trang tr¹i lµ s¶n phÈm thêi kú c«ng nghiÖp ho¸. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ

ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ tõ thÊp ®Õn cao.

Thêi kú b¾t ®Çu c«ng nghiÖp ho¸ kinh tÕ trang tr¹i víi tû träng cßn thÊp, qui m«

nhá vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt h¹n chÕ, nªn chØ ®ãng vai trß xung kÝch trong s¶n xuÊt n«ng

s¶n hµng ho¸ phôc vô c«ng nghiÖp ho¸. Thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ®¹t tr×nh ®é kinh tÕ

trang tr¹i víi tû träng lín, qui m« lín vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt lín trë thµnh lùc lîng chñ

lùc trong s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ còng nh hµng n«ng nghiÖp nãi chung phôc vô

c«ng nghiÖp ho¸.

- Kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, phôc vô nhu cÇu s¶n

xuÊt hµng ho¸ trong c«ng nghiÖp lµ phï hîp víi quy luËt ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ mét tÊt

yÕu kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh chuyÓn tõ s¶n xuÊt tù

cÊp, tù tóc lªn s¶n xuÊt hµng ho¸.

- Kinh tÕ trang tr¹i lµ lo¹i h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp míi cã

tÝnh u viÖt h¬n h¼n so víi c¸c l¹o h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh¸c nh: Kinh tÕ n«ng

nghiÖp ph¸t canh thu t«, kinh tÕ t b¶n t nh©n, ®ån ®iÒn, kinh tÕ céng ®ång, n«ng

nghiÖp tËp thÓ, kinh tÕ tiÓu n«ng.

- Kinh tÕ trang tr¹i ®Õn nay ®· kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong s¶n xuÊt hµng

ho¸ thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ë c¸c nghµnh s¶n xuÊt n«ng- l©m– ng nghiÖp ë c¸c

vïng kinh tÕ ë nhiÒu níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §· thÝch øng víi c¸c tr×nh ®é

c«ng nghiÖp ho¸ kh¸c nhau.

Thêi gian tíi bíc vµo thÕ kû 21 theo dù b¸o cña nhiÒu nhµ kinh tÕ trªn thÕ giíi,

kinh tÕ trang tr¹i cã bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, víi sè lîng ngµy cµng nhiÒu ë c¸c níc

®ang ph¸t triÓn, trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ vµ vÊn ®Ò cßn tån t¹i ë c¸c níc c«ng

nghiÖp ho¸ cao, trªn c¬ së ®iÒu chØnh sè lîng vµ c¬ cÊu trang tr¹i cho phï hîp .

c- Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i:

- Còng nh kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ trang tr¹i nãi chung, ta ®i vµo xem xÐt kh¸i niÖm

cô thÓ vÒ kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i.

- Kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i lµ mét nÒn s¶n xuÊt kinh tÕ trong n«ng nghiÖp víi

n«ng s¶n hµng ho¸ lµ s¶n phÈm cña ch¨n nu«i ®¹i gia sóc, gia cÇm §ã lµ tæng thÓ …

c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ cña c¸c tæ chøc s¶n xuÊt ho¹t ®éng kinh doanh n«ng nghiÖp,

xÐt ë ph¹m vi ch¨n nu«i. Bao gåm c¸c ho¹t ®éng tríc vµ sau s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng

ho¸ xung quanh c¸c trôc trung t©m lµ hÖ thèng c¸c trang tr¹i ch¨n nu«i ë c¸c vïng

kinh tÕ kh¸c nhau.

- Kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i còng lµ s¶n phÈm cña thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, qu¸

tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c trang tr¹i g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ tõ

thÊp ®Õn cao, tû träng hµng ho¸ tõ thÊp ®Õn cao còng nh tr×nh ®é s¶n xuÊt, qui m« vµ

n¨ng lùc s¶n xuÊt ®¸p øng ®îc nhu cÇu s¶n phÈm hµng ho¸ nh thÞt, trøng, s÷a trªn …

thÞ trêng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay.

4

- Kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i lµ mét nÒn t¶ng lín cña mét hÖ thèng kinh tÕ trang

tr¹i nãi chung, lµ mét bé phËn cña nÒn s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp, kh¸c víi c¸c

nghµnh s¶n xuÊt kh¸c: L©m nghiÖp hay Thuû s¶n phô thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn ®Êt

®ai, khÝ tîng vµ thêi tiÕt nh ®èi víi ch¨n nu«i ®ã chØ lµ nh÷ng ¶nh hëng t¸c ®éng ®Õn

vËt nu«i, nã phô chÝnh vµo ®iÒu kiÖn ch¨m sãc, nu«i dâng cña c¸c trang tr¹i. S¶n

phÈm cña ch¨n nu«i nã phôc vô trùc tiÕp nhu cÇu tiªu dïng cña ®¹i ®a sè nguêi d©n

trong c¶ níc.

- Kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i lµ sù ph¸t triÓn tÊt yÕu cña qui luËt s¶n xuÊt hµng

ho¸ , trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng, do vËy c¸c yÕu

tè ®Çu vµo nh vèn, lao ®éng, gièng, khoa häc c«ng nghÖ, còng nh c¸c s¶n phÈm ®Çu

ra nh thÞt, trøng, s÷a ®Òu lµ hµng ho¸.

VËy cã thÓ ®óc kÕt l¹i kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i nã lµ mét h×nh

thøc tæ chøc s¶n xuÊt c¬ së trong n«ng nghiÖp víi môc ®Ých chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµng

ho¸ nh: thÞt, trøng, s÷a Víi qui m« ®Êt ®ai, c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®ñ lín, cã tr×nh ®é …

kü thuËt cao, cã tæ chøc vµ qu¶n lý tiÕn bé, cã h¹ch to¸n kinh tÕ nh c¸c doanh nghiÖp.

2. B¶n chÊt cña kinh tÕ trang tr¹i nãi chung vµ kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i nãi

riªng.

a. B¶n chÊt cña trang tr¹i nãi chung.

- Kinh tÕ trang tr¹i lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh c¬ së trùc tiÕp s¶n xuÊt

trång trät trªn ®ång ruéng vµ ch¨n nu«i trang chuång tr¹i víi qui m« lín, tr×nh ®é s¶n

xuÊt vµ qu¶n lý tiÕn bé Lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt c¬ së trong n«ng, l©m nghiÖp …

vµ thuû s¶n víi môc ®Ých chÝnh lµ s¶n xuÊt ra hµng ho¸ ®Ó cung øng ra thÞ trêng. Lµ

lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ víi tû träng hµng ho¸ chiÕm tõ 70% ®Õn 80% trë lªn, ®¸p

øng phÇn lín hµng ho¸ ra thÞ trêng kh«ng chØ ë trong níc mµ cßn xuÊt khÈu ra níc

ngoµi.

- Kinh tÕ trang tr¹i víi h×nh thøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo kiÓu tËp chung, quy

m« lín vµ ®· cã tõ l©u trªn ThÕ giíi vµ ë ViÖt nam.

+ ë Trung Quèc kinh tÕ trang tr¹i cã tõ thêi h¸n víi c¸c h×nh thøc: hoµng trang,

cung trang, gia trang vµ ®iÒn trang

+ ë ViÖt Nam kinh tÕ trang tr¹i ®· cã tõ thêi Lý, TrÇn víi c¸c h×nh thøc nh th¸i

Êp, c¸c ®iÒn trang trong n«ng nghiÖp. Thêi nhµ Lª_NguyÔn, kinh tÕ trang tr¹i tån t¹i

díi c¸c h×nh thøc nh: ®ån ®iÒn, ®iÒn trang...

- §Õn thêi kú chñ nghÜa t b¶n : Lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn th× h×nh thøc s¶n xuÊt

tËp chung qui m« lín trong n«ng nghiÖp theo kiÓu trang tr¹i.

- §Õn NghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ kho¸ VI (4/1988) vÒ ph¸t huy quyÒn lµm

chñ kinh tÕ hé, ®· ®Æt nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng. V× vËy kinh

tÕ trang tr¹i lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo nghÜa réng bao gåm :

N«ng -L©m; Thuû s¶n cã môc ®Ých chÝnh lµ s¶n xuÊt hµng ho¸, t liÖu s¶n xuÊt thuéc

quyÒn së h÷u hay sö dông cña mét chñ trang tr¹i, s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh trªn qui m«

ruéng ®Êt víi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt tËp chung ®ñ lín, tr×nh ®é kü thuËt cao h¬n ph¬ng

5

thøc tæ chøc s¶n xuÊt tiÕn bé g¾n víi thÞ trêng cã h¹ch to¸n kinh tÕ theo kiÓu doang

nghiÖp .

b. B¶n chÊt cña kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i nãi riªng

- Kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh c¬ së trùc tiÕp s¶n xuÊt vÒ

ch¨n nu«i trong chuång tr¹i víi qui m« lín, tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ qu¶n lý tiÕn bé, lµ

h×nh thøc s¶n xuÊt víi môc ®Ých chñ yÕu lµ s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ c¸c s¶n phÈm ch¨n

nu«i ®Ó cung øng ra thÞ trêng, tû träng hµng ho¸ chiÕm tõ 70 ®Õn 80% trë lªn, ®¸p

øng ®îc s¶n phÈm hµng ho¸ ra thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.

- Kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i còng ®îc ph¸t triÓn rÊt sím, nhng víi qui m« nhá,

tû träng hµng ho¸ cha cao cho nªn hµng ho¸ cung øng ra thÞ trêng cßn Ýt.

- Cho ®Õn hiÖn nay th× kinh tÕ trang tr¹i ch¨n nu«i ®· ph¸t triÓn c¶ vÒ qui m« sè

lîng, tû träng hµng ho¸ cao, nhng tËp chung chñ yÕu ë c¸c vïng ®ång b»ng; ®èi víi

c¸c khu vùc trung du niÒm nói phÝa b¾c th× cßn cha ph¸t triÓn nhiÒu tuy nhiªn ®· cã

mét sè trang tr¹i ch¨n nu«i s¶n xuÊt kinh doanh kh¸ hiÖu qu¶ .

II. Vai trß , ®Æc trng cña kinh tÕ trang tr¹i:

1- Vai trß cña kinh tÕ trang tr¹i:

- Ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i cã vai trß rÊt lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nã cã

t¸c ®éng lín vÒ kinh tÕ, x· héi vµ m«i trêng.

- V× nã lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chñ yÕu cña nÒn s¶n xuÊt hµng

ho¸. V× vËy nã cã vai trß rÊt lín trong viÖc s¶n xuÊt l¬ng thùc, thùc phÈm cung cÊp

cho x· héi.

- Trang tr¹i lµ tÕ bµo quan träng ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, thùc hiÖn

sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi trong ®iÒu kiÖn níc ta chuyÓn tõ s¶n xuÊt tù cÊp tù tóc

sang s¶n xuÊt hµng ho¸.

- Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i cã vai trß cùc kú to lín ®îc biÓu

hiÖn :

+ Kinh tÕ trang tr¹i lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt lÊy viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng vµ

lîi thÕ so s¸nh phôc vô nhu cÇu x· héi lµm ph¬ng thøc s¶n xuÊt chñ yÕu. V× vËy nã

cho phÐp huy ®éng khai th¸c, ®Êt ®ai søc lao ®éng vµ nguån lùc kh¸c mét c¸ch ®Çy

®ñ , hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. Nhê vËy nã gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn

kinh tÕ trong n«ng nghiÖp n«ng th«n nãi riªng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung.

+ Trang tr¹i víi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu

kinh tÕ, ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y trång vËt nu«i cã gi¸ trÞ hµng ho¸ cao, kh¾c phôc dÇn

t×nh tr¹ng manh món t¹o vïng chuyªn m«n ho¸ cao, ®Èy nhanh n«ng nghiÖp sang s¶n

xuÊt hµng ho¸.

+ Qua thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trang tr¹i t¹o ra nhiÒu n«ng s¶n, nhÊt

lµ c¸c n«ng s¶n lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp. V× vËy trang tr¹i gãp phÇn thóc

®Èy c«ng nghiÖp nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dich vô s¶n xuÊt ë n«ng th«n ph¸t

triÓn.

+ Kinh tÕ trang tr¹i lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã qui m« lín h¬n kinh tÕ hé, v× v©y cã

kh¶ n¨ng ¸p dông hiÖu qu¶ c¸c thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, n©ng

cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc.

6