Thực trạng pháp luật về đăng ký doanh nghiệp tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

--------------------------

ĐỖ THỊ HOÀI

THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT

VỀ ĐĂNG KÝ DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ

TP. Hồ Chí Minh, năm 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

------------------------------

ĐỖ THỊ HOÀI

THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT

VỀ ĐĂNG KÝ DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Luật Kinh tế

Mã số chuyên ngành: 8.38.01.07

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

TS. Trần Huỳnh Thanh Nghị

TP. Hồ Chí Minh, năm 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “ Thực trạng pháp luật về đăng ký doanh nghiệp tại

Việt Nam” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong Luận văn này, tôi cam

đoan rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố hoặc

được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong Luận văn

này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường

đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 10 năm 2019

Tác giả

Đỗ Thị Hoài

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài: Thực trạng pháp luật về đăng ký doanh nghiệp tại Việt

Nam ngoài sự cố gắng của bản thân mình, tôi còn nhờ vào sự hướng dẫn tận tình của

giảng viên hướng dẫn Luận văn và sự hỗ trợ của Khoa đào tạo Sau Đại học – Trường

Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh.

Đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Thầy Tiến sĩ Trần Huỳnh Thanh

Nghị - Người đã trực tiếp hướng dẫn nhiệt tình, hỗ trợ tôi xuyên suốt trong quá trình viết

Luận văn. Ngoài những ý kiến góp ý quý báu cho Luận văn Thầy còn truyền đạt cho tôi

những kinh nghiệm thực tiễn không chỉ hỗ trợ tôi hoàn thành tốt Luận văn, mà còn là

nguồn kiến thức mang nhiều giá trị sẽ giúp ích cho tôi trong công việc cũng như cuộc

sống sau này.

Bên cạnh đó, tôi xin gửi lời cảm ơn đến các Thầy, Cô của Khoa đào tạo Sau Đại

học – Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi và

các anh, chị học viên của Khoa lĩnh hội được những kiến thức quý báu trong quá trình

học tập, có cơ hội được tiếp thu những kiến thức chuyên môn cũng như thực tế của những

giảng viên giàu kinh nghiệm và tận tâm.

Tuy nhiên, trong Luận văn này do kiến thức còn hạn hẹp, kinh nghiệm cũng như

chưa kịp lĩnh hội được hết những gì thầy cô truyền đạt, nên kết quả nghiên cứu không

tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được những nhận xét quý báu của các

Thầy, Cô để Luận văn được hoàn thiện hơn.

Cuối cùng tôi xin kính chúc Quý Thầy, Cô sức khỏe và thành công trong sự nghiệp

trồng người!

iii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Luận văn nghiên cứu về thủ tục đăng ký doanh nghiệp dựa trên quy định pháp luật

về đăng ký doanh nghiệp tại Luật Doanh nghiệp 2014. Để đăng ký doanh nghiệp, nhà

đầu tư phải chuẩn bị một bộ hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, bao gồm Giấy đề nghị đăng

ký doanh nghiệp theo mẫu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, điều lệ công ty... Khi hồ sơ đăng

ký doanh nghiệp nộp cho cơ quan đăng ký kinh doanh hợp lệ thì trong thời gian 3 ngày

làm việc, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp

cho nhà đầu tư.

Luật Doanh nghiệp 2014 đã bóc tách thủ tục đăng ký đầu tư và thủ tục đăng ký

doanh nghiệp thành hai thủ tục độc lập, nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp

không bao gồm thông tin về ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp. Việc đăng ký

doanh nghiệp được thực hiện qua mạng điện tử cũng góp phần nâng cao chất lượng và

số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều bất cập

trong thủ tục đăng ký doanh nghiệp, các văn bản pháp luật còn chồng chéo, khó áp dụng,

ngành nghề kinh doannh có điều kiện và điều kiện kinh doanh vẫn còn nhiều, là một trở

lực lớn cho quyền tự do kinh doanh của nhà đầu tư.

Luận văn nêu lên một số kiến nghị lập pháp nhằm hoàn thiện pháp luật vềđăng ký

doanh nghiệp, sửa đổi, khắc phục tình trạng chồng chéo giữa các văn bản luật với nhau,

nâng cao năng lực của cán bộ phòng đăng ký doanh nghiệp về cả chuyên môn, nghiệp

vụ lẫn đạo đức hành nghề.

iv

THESIS SUMMARY

The Thesis studying about the procedures of business registration on the basis of

legal regulation of Business Registration at Law on Enterprises 2014. In order to register

enterprise, the investor has to prepare a set of files of Business Registration, including

Business RegistrationProposal Letter in the format of Ministry of Planning and

Investment, company rules... When the files of Business Registration have been legally

submitted to Business RegistrationOrganization, within 3 working days, Business

RegistrationOrganization willgrant certificate of business establishment registration to

the investor.

Law on Enterprises 2014 dissected the procedure of investment registration and

procedures of business registrationinto two individually procedures, the content

ofcertificate of business establishment registrationdoes not include information of

business sector of enterprises. The Business Registration being completed via internet

also contributes to enhance the quality and the amount of enterprises participating

market. However, there are still many difficulties in the procedures of business

registration, the legal documents still overlap, hard to apply, conditional business sector

and have many conditions of business, which is a gradual disadvantage for business

freedom rights of the investor.

The thesis shows some legislative suggestions in order to completeLaw on

Enterprises, amend, overcome incident of overlapping between the legal documents and

enhance capacity of officers in the department of Business Registration both on

knowledge, skills and professional ethics.

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN ................................................................................................ iii

MỤC LỤC........................................................................................................................v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................................vii

PHẦN MỞ ĐẦU..............................................................................................................1

1. Lý do lựa chọn đề tài.................................................................................................1

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ................................................................2

3. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................................3

4. Câu hỏi nghiên cứu....................................................................................................3

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................4

5.1 Đối tượng nghiên cứu .............................................................................................4

5.2 Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................4

6. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................4

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ..................................................................5

7.1 Ý nghĩa khoa học ....................................................................................................5

7.2 Ý nghĩa thực tiễn.....................................................................................................5

8. Kết cấu của Luận văn ................................................................................................6

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐĂNG KÝ DOANH NGHIỆP..........................7

1.1. Khái quát chung về đăng ký doanh nghiệp ........................................................7

1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của đăng ký doanh nghiệp..........................................7

1.1.2 Vai trò và ý nghĩa của đăng ký doanh nghiệp................................................10

1.2 Quy định pháp luật về đăng ký doanh nghiệp tại Việt Nam ............................12

1.2.1 Điều kiện đăng ký doanh nghiệp....................................................................12

1.2.2 Trình tự, thủ tục đăng ký doanh nghiệp .........................................................22

vi

1.2.3 Quản lý nhà nước về đăng ký doanh nghiệp ..................................................29

1.3 Quy định về đăng ký doanh nghiệp tại một số quốc gia trên thế giới..................31

1.3.1 Quy định về đăng ký doanh nghiệp tại Singapore .........................................33

1.3.2 Quy định về thành lập doanh nghiệp tại Vương quốc Anh............................36

1.3.3 Quy định về đăng ký doanh nghiệp tại Australia ...........................................42

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ ĐĂNG KÝ DOANH NGHIỆP VÀ

MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ..........................................................................50

2.1 Tổng quan về tình hình đăng ký doanh nghiệp tại Việt Nam...............................50

2.2 Đánh giá chung các quy định pháp luật về đăng ký doanh nghiệp tại Việt Nam.53

2.2.1 Những thành công ..........................................................................................53

2.2.2 Những vướng mắc, bất cập.............................................................................57

2.2.3 Nguyên nhân của những vướng mắc, bất cập ................................................66

2.3 Hoàn thiện pháp luật về đăng ký doanh nghiệp tại Việt Nam..............................69

2.3.1 Phương hướng hoàn thiện ..............................................................................69

2.3.2 Các giải pháp hoàn thiện ................................................................................71

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2...............................................................................................80

KẾT LUẬN....................................................................................................................81

vii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ACN : Mã số công ty tại Úc

ASIC : Australia Securities and Investments Commission

Công ty TNHH : Công ty Trách nhiệm hữu hạn

CQĐKKD : Cơ quan đăng ký kinh doanh

CTCP : Công ty Cổ phần

CTHD : Công ty Hợp danh

ĐKDN : Đăng ký doanh nghiệp

ĐKKD : Đăng ký kinh doanh

GCNĐKDN : Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp