Thực trạng ô nhiễm nguồn nước mặt tại tỉnh hà nam, nguyên nhân và một số giải pháp hạn chế.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA ĐỊA LÝ

----------

ĐINH THỊ HIỀN

Thực trạng ô nhiễm nguồn nước mặt tại tỉnh Hà

Nam, nguyên nhân và một số giải pháp hạn chế

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

SƯ PHẠM ĐỊA LÝ

LỜI CAM ĐOAN

Tôi : Đinh Thị Hiền, xin cam đoan rằng:

Khóa luận tốt nghiệp Đại học với đề tài: “Thực trạng ô nhiễm nguồn nước mặt tại

tỉnh Hà Nam, nguyên nhân và một số giải pháp hạn chế” là công trình do tôi thực hiện

dưới sự hướng dẫn của Th.s Nguyễn Thị Mây.

Mọi hình thức tham khảo từ các nguồn tài liệu đều được trích dẫn một cách cụ

thể, chi tiết. Các số liệu sử dụng trong đề tài là hoàn toàn trung thực và có nguồn gốc

rõ ràng.

Tôi xin chịu trách nhiệm về tính trung thực của nội dung khoa học trong công

trình này.

Đà Nẵng, ngày 14 tháng 05 năm 2012

Người thực hiện

Đinh Thị Hiền

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình nghiên cứu đề tài: “Thực trạng ô nhiễm nguồn nước mặt

tại tỉnh Hà Nam, nguyên nhân và một số giải pháp hạn chế” em đã nhận được rất

nhiều sự giúp đỡ của các thầy cô giáo, gia đình, bạn bè.

Trước hết với tất cả sự kính trọng và lòng biết ơn chân thành, em xin

gửi lời cảm ơn tới Cô Th.s Nguyễn Thị Mây đã chỉ bảo em trong suốt quá trình

nghiên cứu đề tài.

Em xin chân thành cảm ơn tập thể Trung tâm quan trắc môi trường – Sở

Tài Nguyên Môi trường tỉnh Hà Nam đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành

khóa luận tốt nghiệp này.

Em xin chân thành cảm ơn lãnh đạo trường ĐHSP Đà Nẵng, đặc biệt là

tập thể cán bộ giảng viên khoa Địa Lý đã hết sức quan tâm, giúp đỡ em trong

quá trình hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.

Em cũng xin đồng kính gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động

viên, tạo điều kiện để em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp cuối khóa.

Trong quá trình nghiên cứu đề tài này, mặc dù đã rất cố gắng nhưng

cũng không tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý của quý thầy

cô, các bạn sinh viên để đề tài này được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Đà Nẵng, ngày 14 tháng 05 năm 2012

Sinh viên

Đinh Thị Hiền

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Môi trường: MT

Bảo vệ môi trường: BVMT

Ô nhiễm môi trường: ÔNMT

Thành phố: Tp

Thị trấn : TT

Đồng bằng: ĐB

Bảo vệ thực vật: BVTV

Kinh tế - xã hội: KT-XH

Tài nguyên & Môi trường: TN&MT

Khu công nghiệp: KCN

Quốc lộ : QL

Bảo hiểm y tế : BHYT

Công ty trách nhiệm hữu hạn : Cty TNHH

Quy chuẩn Việt Nam: QCVN

A. MỞ ĐẦU

1.1. Lời mở đầu

Hiện nay, ở Việt Nam tốc độ công nghiệp hoá và đô thị hoá diễn ra khá nhanh

cùng với sự gia tăng dân số gây áp lực ngày càng nặng nề đối với tài nguyên nói chung

và tài nguyên nước nói riêng. Môi trường nước ở nhiều đô thị, khu công nghiệp và

làng nghề ngày càng bị ô nhiễm bởi nước thải, khí thải và chất thải rắn. Ở các thành

phố lớn, hàng trăm cơ sở sản xuất công nghiệp đang gây ô nhiễm môi trường nước do

không có các công trình và thiết bị xử lý chất thải đúng quy định. Tình trạng ô nhiễm

nguồn nước đã có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người dân và môi trường sinh

thái tự nhiên.

Hà Nam là tỉnh nằm ở cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội, có vị trí quan trọng

về phát triển kinh tế - xã hội (KT – XH ) và là địa bàn trọng yếu về quốc phòng - an

ninh. Hà Nam là vùng đất giàu tiềm năng để phát triển một nền kinh tế đa dạng. Từ

sau khi tái lập tỉnh đến nay, KT – XH của Hà Nam đã có những bước tiến vượt bậc và

đạt được nhiều thành tựu quan trọng, tạo tiền đề cho việc đẩy mạnh quá trình công

nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh. Tại đây nền kinh tế phát triển mạnh nhất là ngành

công nghiệp đặc biệt là công nghiệp sản xuất xi măng, vật liệu xây dựng, công nghiệp

dệt may và tiểu thủ công nghiệp. Ngoài ra, tỉnh còn có nhiều điểm du lịch sinh thái hấp

dẫn được lượng lớn du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Chính sự phát triển

KT- XH của tỉnh đã dấn đến việc lượng rác thải, nước thải không được thu gom triệt

để, chưa được xử lý khoa học nên tình trạng ô nhiễm đã và đang là vấn đề bức xúc

trong tỉnh. Đặc biệt, nguồn nước mặt của tỉnh đang bị ô nhiễm nặng nề do nhiều

nguyên nhân đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe cũng như đời sống sinh hoạt

của người dân trong tỉnh.

Xuất phát từ các lý do trên đã khiến tôi quyết định đi vào tìm hiểu vấn đề: “Thực

trạng ô nhiễm nguồn nước mặt tại tỉnh Hà Nam, nguyên nhân và một số giải pháp hạn

chế”. Khi đi vào tìm hiểu chi tiết thực trạng ô nhiễm nguồn nước mặt cũng như các

nguyên nhân đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt của tỉnh Hà Nam sẽ giúp

tôi dễ dàng đưa ra một số giải pháp để khắc phục tình trạng ô nhiễm cũng như một số

biện pháp để bảo vệ nguồn nước mặt tại tỉnh Hà Nam.

1.2. Mục tiêu đề tài

1.2.1. Mục tiêu tổng quát

Tìm hiểu hiện trạng, nguyên nhân gây ô nhiễm và các biện pháp bảo vệ môi

trường nước mặt.

1.2.2. Mục tiêu cụ thể

- Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước mặt trên địa bàn tỉnh Hà Nam.

- Xác định nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước mặt tại tỉnh Hà Nam.

- Đề xuất một số biện pháp nhằm bảo vệ môi trường nước mặt tại Hà Nam

1.3. Nội dung nghiên cứu

- Đề tài này nghiên cứu tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt trên địa bàn toàn

tỉnh.

- Nghiên cứu mức độ ô nhiễm tại một số điểm cụ thể: lưu vực sông Nhuệ - sông

Đáy chảy qua địa bàn tỉnh, sông Châu Giang – thị xã Phủ Lý, hồ Tam Chúc – xã Ba

Sao, hồ Đồng Hán - xã Thanh Sơn, huyện Kim Bảng...

- Nghiên cứu nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước mặt ở tỉnh.

- Các biện pháp bảo vệ nguồn nước mặt của tỉnh.

1.4. Nhiệm vụ

Để đạt được các mục tiêu trên cần phải giải quyết các nhiệm vụ sau:

- Tìm hiểu cơ sở lý luận của đề tài.

- Tìm hiểu một số chỉ tiêu ô nhiễm môi trường nước để thấy được tình trạng ô

nhiễm nghiêm trọng nguồn nước mặt của tỉnh.

- Tìm hiểu sự tác động của các hoạt động kinh tế - xã hội tác động đến sự ô

nhiễm nguồn nước trên địa bàn tỉnh.

- Đưa ra các ý kiến, biện pháp để giảm bớt tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt

của tỉnh.

1.5. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về đối tượng nghiên cứu: thành phần môi trường nước mặt

- Phạm vi không gian: Nghiên cứu tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt tại các

sông, hồ, ao, đầm trên địa bàn toàn tỉnh Hà Nam.

- Phạm vi về thời gian: Đề tài tổng hợp số liệu trong giai đoạn từ năm 2005-2011

1.6. Các quan điểm nghiên cứu

1.6.1. Quan điểm tổng hợp

Bất cứ một yếu tố tự nhiên nào được hình thành cũng đều do sự tác động tổng

hợp của nhiều nhân tố. Nguồn nước mặt nào cũng vậy, được hình thành do sự tác động

của các nhân tố: Khí hậu, thủy văn, địa hình, sinh vật, thổ nhưỡng... sự ô nhiễm nguồn

nước mặt cũng do tác động tổng hợp của nhiều nhân tố.

1.6.2. Quan điểm hệ thống

Theo quan điểm này, khi nghiên cứu nguồn nước mặt phải đặt nguồn nước mặt

của tỉnh Hà Nam trong nền chung về nguồn nước mặt của đồng bằng sông Hồng của

Việt Nam.

1.6.3. Quan điểm sinh thái học

Quan điểm này được sử dụng nhiều trong nghiên cứu địa lý tự nhiên. Bởi vì,

nguồn nước mặt và sự ô nhiễm nguồn nước mặt sẽ ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến đời

sống của sinh vật.

1.7. Phương pháp nghiên cứu

1.7.1. Phương pháp thu thập, xử lý tài liệu

Đây là phương pháp quan trọng vì thông qua việc thu thập thông tin tư liệu, tài

liệu qua sách báo, các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là Sở Tài nguyên –

Môi trường (TN & MT)tỉnh Hà Nam.

Qua đó xử lý các số liệu, tài liệu đã thu thập được, phân tích tổng hợp nhằm tìm

ra những kết luận cần thiết cho vấn đề nghiên cứu.

1.7.2. Phương pháp phân tích, tổng hợp số liệu

Đây là phương pháp cơ bản sử dụng phổ biến trong hầu hết các nghiên cứu khoa

học. Nghiên cứu về các vấn đề bảo vệ môi trường có quan hệ chặt chẽ tới điều kiện tự

nhiên, kinh tế xã hội. Vì vậy, phương pháp này có ý nghĩa quan trọng trong quá trình

nghiên cứu của đề tài này.

1.7.3. Phương pháp thống kê

Đây là phương pháp nghiên cứu về định lượng trong mối quan hệ chặt chẽ về

mặt định tính của các hiện tượng và quá trình, đối chiếu biến động môi trường với quá

trình phát triển kinh tế. Phương pháp này được sử dụng để đánh giá hiện trạng cũng

như xu thế biến động môi trường.

1.7.4. Phương pháp thực địa

Công tác điều tra thực địa có mục đích cơ bản là điều tra chính lý và bổ sung

những tư liệu, đối chiếu và lên danh mục đối tượng nghiên cứu, sơ bộ đánh giá các yếu

tố cần thiết cho việc nghiên cứu tình hình ô nhiễm môi trường từ đó đề xuất các biện

pháp quản lý, xử lý chất thải, nước thải và các chương trình bảo vệ môi trường.

1.7.5. Phương pháp bản đồ, biểu đồ

- Phương pháp bản đồ: Đây là phương pháp không thể tách rời của khoa học địa

lý. Thông qua bản đồ cho ta cái nhìn bao quát hơn về lãnh thổ nghiên cứu. Với đề tài

này sử dụng bản đồ hành chính của tỉnh Hà Nam.

- Phương pháp biểu đồ: Nhằm trực quan hóa các số liệu thống kê về nguồn nước

mặt.