Thu hút vốn đầu tư vào nông nghiệp tại

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN TRUNG HIẾU

THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO NÔNG NGHIỆP

TẠI THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN TRUNG HIẾU

THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO NÔNG NGHIỆP

TẠI THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN QUANG THIỆU

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Thu hút vốn đầu tư vào nông nghiệp tại

thành phố Thái Nguyên” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi. Đề tài

hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các

thông tin sử dụng trong đề tài đã được chỉ rõ nguồn gốc, các tài liệu tham

khảo được trích dẫn đầy đủ, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này

đã được cảm ơn.

Tác giả đề tài

Nguyễn Trung Hiếu

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành bản đề tài này ngoài sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi

luôn nhận được sự giúp đỡ tận tình của nhiều cá nhân và tập thể.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Đoàn Quang Thiệu, người đã

tận tình chỉ bảo, hướng dẫn giúp đỡ tôi thực hiện và hoàn thành đề tài này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Đào tạo Sau

đại học cũng như các khoa chuyên môn, phòng ban của Trường Đại học Kinh

tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình

học tập và nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của UBND thành phố

Thái Nguyên, Phòng Lao động Thương binh - Xã hội thành phố, Chi cục

Thống kê thành phố, phòng Kinh Tế, phòng Tài chính - Kế hoạch; cấp ủy,

chính quyền và các tổ chức xã hội các xã Cao Ngạn, Tân Cương, Thịnh Đán,

Phúc Xuân, Phúc Trìu… đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong việc thu thập

số liệu thứ cấp, sơ cấp và các thông tin hữu ích phục vụ nghiên cứu.

Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi

trong suốt quá trình thực hiện đề tài tốt nghiệp.

Thái Nguyên, ngày tháng 12 năm 2017

Tác giả

Nguyễn Trung Hiếu

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................vi

DANH MỤC BẢNG.............................................................................................. vii

MỞ ĐẦU ...................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài.........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................2

4. Những đóng góp của luận văn ..............................................................................3

5. Bố cục của đề tài....................................................................................................3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT VỐN

ĐẦU TƯ VÀO LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP ....................................................5

1.1. Cơ sở lý luận về thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp.......................5

1.1.1. Khái niệm và vai trò của kinh tế nông nghiệp...............................................5

1.1.2. Khái niệm và phân loại nguồn vốn đầu tư .....................................................7

1.1.3. Vai trò của thu hút vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp.........................12

1.1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động thu hút vốn đầu tư cho lĩnh

vực nông nghiệp.......................................................................................................16

1.2. Kinh nghiệm về thu hút vốn đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp .....................20

1.2.1. Kinh nghiệm về thu hút vốn đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp của một

số địa phương của Việt Nam...................................................................................20

1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho thành phố Thái Nguyên............................26

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................................................28

2.1. Câu hỏi nghiên cứu...........................................................................................28

2.2. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................28

iv

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin....................................................................28

2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu......................................................................30

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích........................................................................32

Chương 3: THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO LĨNH

VỰC NÔNG NGHIỆP CỦA THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN, TỈNH

THÁI NGUYÊN.....................................................................................................34

3.1. Đặc điểm Thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên..................................34

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên..........................................................................................34

3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội..............................................................................36

3.1.3. Đánh giá chung..............................................................................................44

3.2. Thực trạng thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của thành phố

Thái Nguyên.............................................................................................................48

3.2.1. Thực trạng môi trường pháp lý trong thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực

nông nghiệp của thành phố Thái Nguyên...............................................................48

3.2.2. Thực trạng hút vốn đầu tư trong nước..........................................................60

3.2.3. Thực trạng thu hút vốn đầu tư nước ngoài...................................................66

3.2.4. Thực trạng kết cấu hạ tầng nông nghiệp thành phố Thái Nguyên..............67

3.2.5. Thực trạng nguồn nhân lực thành phố Thái Nguyên ..................................68

3.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông

nghiệp của thành phố Thái Nguyên........................................................................70

3.3.1. Nhân tố khách quan.......................................................................................70

3.3.2. Nhân tố chủ quan...........................................................................................74

3.4. Đánh giá hoạt động thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của

thành phố Thái Nguyên trong thời gian qua...........................................................83

3.4.1. Những mặt đạt được......................................................................................83

3.4.2. Hạn chế...........................................................................................................84

Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ

VÀO LĨNH VỰC NÔNG NGHIỆP Ở THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN .....87

v

4.1. Định hướng và mục tiêu thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ở

thành phố Thái Nguyên ...........................................................................................87

4.1.1. Định hướng thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ở thành phố

Thái Nguyên.............................................................................................................87

4.1.2. Mục tiêu thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ở thành phố

Thái Nguyên.............................................................................................................87

4.2. Giải pháp thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của thành phố

Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên .............................................................................89

4.2.1. Tiếp tục thực hiện các nội dung của cải cách hành chính trong thu hút

đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp.............................................................................89

4.2.2. Đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp .........................91

4.2.3. Nâng cao chất lượng lao động trong lĩnh vực nông nghiệp........................93

4.2.4. Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp .........................96

4.2.5. Giải pháp về xúc tiến đầu tư .........................................................................98

4.3. Kiến nghị........................................................................................................ 101

KẾT LUẬN.......................................................................................................... 104

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 105

PHỤ LỤC............................................................................................................. 107

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

KH&CN : Khoa học và công nghệ

KHCN : Khoa học công nghệ

HĐND : Hội đồng nhân dân

UBND : Ủy ban nhân dân

TP : Thành phố

CS : Chính sách

NNNT : Nông nghiệp nông thôn

QLBVR : Quản lý Bảo vệ rừng

PCCCR : Phòng cháy chữa cháy rừng

XH : Xã Hội

HTX : Hợp tác xã

PTNT : Phát triển nông thôn

KTXH : Kinh tế xã hội

GPMB : Giải phóng mặt bằng

MTQG : Mục tiêu quốc gia

CCHC : Cải cách hành chính

CTMTĐT : Cải thiện môi trường đầu tư

ODA : Viện trợ phát triển chính thức

ODF : Tài trợ phát triển vốn chính thức

FDI : Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Chính sách hỗ trợ ruộng đất trong phát triển nông nghiệp tại

thành phố Thái Nguyên................................................................... 59

Bảng 3.2. Cơ cấu vốn đầu tư vào ngành nông lâm nghiệp của thành phố

Thái Nguyên.................................................................................... 60

Bảng 3.3. Kinh tế nông nghiệp thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2010-2016 ...... 61

Bảng 3.4. Thu, chi ngân sách nhà nước trên địa bàn TP Thái Nguyên .......... 64

Bảng 3.5. Cơ sở vật chất và kết cấu hạ tầng của thành phố Thái Nguyên

giai đoạn 2014 -2016 ...................................................................... 67

Bảng 3.6. Trình độ lao động trong lĩnh vực nông nghiệp tại thành phố

Thái Nguyên.................................................................................... 68

Bảng 3.7. Kết quả khảo sát đối tượng được phỏng vấn về thủ tục hành chính... 76

Bảng 3.8. Kết quả khảo sát đối tượng được phỏng vấn về nguồn nhân lực

tại thành phố Thái Nguyên.............................................................. 78

Bảng 3.9. Kết quả khảo sát về cơ sở hạ tầng thành phố Thái Nguyên ............ 80

Bảng 3.10. Kết quả khảo sát đối tượng được phỏng vấn về chính sách

khoa học- kỹ thuật........................................................................... 82

viii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Các ngành trong lĩnh vực nông nghiệp............................................ 5

Sơ đồ 1.2. Vai trò vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp . ............................ 15

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Vốn là một yếu tố đầu vào không thể thiếu trong nền kinh tế của mỗi

quốc gia. Một quốc gia muốn phát triển phải đặc biệt quan tâm đến thu hút

vốn và phẩn bổ vốn một cách khoa học và hiệu quả. Đối với Việt Nam, đất

nước mà hơn 70% dân số nằm trong khu vực kinh tế nông nghiệp, nông thôn,

đang trong giai đoạn tiến hành công nghiệp hóa - hiện đại hóa, việc huy động

vốn đầu tư phát triển kinh tế nói chung và vốn đầu tư phát triển nông nghiệp

nói riêng là vấn đề đặc biệt quan trọng cần được quan tâm giải quyết để thúc

đẩy phát triển nền kinh tế nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng.

Thành phố Thái Nguyên trực thuộc tỉnh Thái Nguyên, là trung tâm chính

trị, kinh tế, văn hóa - xã hội của tỉnh Thái Nguyên và vùng trung du miền núi

phía Bắc, là đô thị cửa ngõ, giữ vai trò kết nối quan trọng giữa Thủ đô Hà Nội

và Vùng Trung du miền núi Bắc Bộ, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế

của Vùng Trung du miền núi Bắc Bộ, là một cực quan trọng trong mô hình

phát triển đa cực của Vùng Thủ đô Hà Nội, đặc biệt là của tuyến hành lang

kinh tế Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn - Cao Bằng. Thành phố Thái

Nguyên là địa bàn có điều kiện phát triển nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh

Thái Nguyên và của cả nước. Theo kết quả khảo sát năm 2016 thành phố có

19.164 hộ sản xuất nông nghiệp, tổng số 66.091 nhân khẩu, có 42.071

người trong độ tuổi lao động. Thực tế cho thấy, việc thu hút vốn đầu tư phát

triển nông nghiệp tại thành phố Thái Nguyên hiện nay đã có những dấu hiệu

tích cực, lượng vốn đầu tư vào nông nghiệp ngày càng tăng, chất lượng vốn

ngày càng được cải thiện...Trong đó, nguồn vốn từ các chương trình phát triển

nông thôn mới, tổ chức tín dụng đang ngày càng cho thấy vai trò thúc đẩy

quan trọng đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp tại thành phố Thái

Nguyên. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đó thu hút vốn đầu tư đặc

biệt vào lĩnh vực nông nghiệp còn bộc lộ rất nhiều hạn chế, chưa xứng với

tiềm năng của Thành phố, cơ chế quản lý chưa thật sự thông thoáng, thủ tục

2

còn có những trở ngại cho các nhà đầu tư, việc thực hiện các chính sách thu

hút vốn còn kém hiệu quả trong khi phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt

của các địa phương khác trong thu hút vốn… Do vậy, việc nghiên cứu và đề

xuất giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư phát triển nông nghiệp

trên địa bàn thành phố Thái Nguyên trong giai đoạn mới là vấn đề đặt ra

mang tính cấp bách, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. Xuất phát từ thực tế

khách quan đó, tác giả lựa chọn đề tài “Thu hút vốn đầu tư vào nông nghiệp

tại thành phố Thái Nguyên” làm luận văn Thạc sĩ của mình.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Mục tiêu bao trùm của luận văn là trên cơ sở đánh giá thực trạng, những

nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của thành

phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề ra giải pháp nhằm tăng cường

hoạt động thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của thành phố Thái

Nguyên, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập của người dân

trên địa bàn thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

2.2. Mục tiêu cụ thể

Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về thu hút vốn đầu tư

vào lĩnh vực nông nghiệp.

Đánh giá thực trạng thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của

thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào lĩnh

vực nông nghiệp của thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư vào lĩnh

vực nông nghiệp của thành phố Thái Nguyên.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là vốn đầu tư và hoạt động thu hút vốn đầu tư vào

lĩnh vực nông nghiệp của thành phố Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên.