Thiết kế tình huống dạy học quy trình xác định thiết diện của hình chóp cắt bởi một mặt phẳng từ giao tuyến gốc ở trung học phổ thông

THIET KE TINH HUONG DAY HOC QUY TRINH XAC DJNH

THIET DIEN CUA HINH CH6 P CAT Bdl MOT MAT PHANG

Tlif GIAO TUYEN GOC 6 TRUNG HOC PHO THONG

O PGS. TS. BUI VA N NGH!' - ThS. NGUY§N TI^N TRUNG"

Xdc dinh thilt dl$n (hgn hinh bllu dlln) Id

dpng todn phd blln, chllm H l | khd Idn hSn

tdng sd cdc bdi todn hong cdc sdch gido

khoa, sdch bdl tdp hinh hpc 11 (cd ban eo bdn

vd ban ndng cao). Theo thdng kg cuo chung

tdl, trong sdch gido khoa co bdn cd 7 bdi,

hong sdch bdl ldp cd 23 bdi; h-ong sdch gido

khoa ndng eoo cd 20 bdl, trong sdch bdl tdp

cd 24 bdi. Nhu vdy, ed 74 bdi todn xdc djnh

hinh hSn tdng sd 324 bdi ldp (H l | 22,8%).

Xdc djnh ihllt dl|n Id m^t dpng todn khd dd'l

vdl hpc sinh (HS) vi nd ddl hdl ede em phdl cd

hf h/dng tupng khdng glan vd phdi ndm vung

ede khdl nl^m vd tinh ehdl co bdn cOo hinh hpc

khdng gion. Ody cung Id mdt dpng todn then

chdt, vl nlu khdng xdc djnh dupe ihllt di|n thi

s3 khdng Knh dupe dl^n lich cOa ihllt dl|n, thi

h'ch khdi do dl#n md thiet diSn Id mpt mdl eua

nd. Bdl vpy, rfen luy#n kT ndng gidf todn lien

quon din ihllt dl§n Id mdt nhi#m vy quon h-png

hong dpy hpc phdn Hinh bgc cho HS Idp 11 .

Bdl vilt h'lnh bdy mdl Hnh hudng dpy hpc vl :

Xdy dvng quy trinh xdc dinh thiit dl$n cOa hinh

r^dp cdt bdl mdt mdt phdng nhd giao tuyin

gie (edn gpi Id phucmg phdp glao hiyln gdc,

phuong phdp vll).

1. Thiit di$n vd bdl k>dn xdc djnh thilt di|n

Nlu cdt hinh chdp (H) bdng mdt mdt phdng

(a) th) phdn mdt phdng (a) gdm cdc dilm ihu^c

vd ndm hrong (H) too ndn mot da gidc, gpl Id

thilt dign eOa (H) cdt bdl mdt phdng (a). M^t

phdng (a) dupe gpi Id mdl cdl. Thilt dl|n ed cdc

cpnh dupe xdc djnh bdi ede gioo hiyin cuo mdt

phdng (a) vd mdt sd mdt cda (H|, ed cdc dinh Id

glao dllm cOo mdl phdng (a) vdl mdt sd cpnh

Clio (H). Nhu vdy, bdi Iodn xdc djnh thilt di^n

quy v l hoi bdi todn co bdn Id xdc dfnh gioo

Tap chi Glao due s6 29 0 (ki a - 7/aoia)

tuyln giCra hoi mdt phdng vd xdc djnh glao dllm

cuo dudng thdng vdl m£^l phdng.

Y hjdng cOo phuong phdp glao hjyIn gdc Id:

D l xdc d)nh thilt dlSn eik] htnh chdp (H) cdt bdl mdt

phdng (a), hude hit, to xdc dinh gioo tuyen euo

mdt phdng (a) vdl m^t ddy cua (H). Tr6n m^t phdng

ddy, xdc dinh glao dilm ciJo gfoo h;yln vua Hm

dupe vdi cdc dudng thdng chua cpnh ddy cOo (H).

Td cdc gioo dllm ndy s3 xdc djnh dupe glao tuyin

cdo mdt phdng (a) vdl cdc mdt khde cOo (H). Glao

toyln glDo mdl phdng (a) vd mdt phdng ddy cdo

(H) dupe gpl Id glao hjy&i gic {hay edn gpl Id v^

cOa mdl phdng (a) trin ddy cuo (H).

Trong cdc bdl todn xdc djnh thilt dlSn, mdt

phdng (a) thudng dupe xdc djnh bdi 3 dilm

khong thdng hdng, hai dudng thdng cdl nhou,

hofic bdt 2 dudng thdng song song.

2. Quy trinh xdc djnh ihllt dl|n cdo hinh

chdp cdt bdi mdl mQt phdng (quy h'lnh xdc

djnh ihi^l diSn h> glao hiyln gdc hoy phucmg

phdp glao hiyin gdc)

Quy hinh gdm ede hopI ddng sau:

Hogtd^ng 1: Gido viin (GV) ti diuc eho HS

gidl mdt si vi dv nhdm binh ihdnh quy trinh xdc

dinh thiit dl^n (tinh hudng hopt ddng):

Vidv 1: Cho hinh chdp S.ABCD cd ddy ABCD

Id hinh binh hdnh (binh / / Gpi M, N vd P Idn lupt Id

hung Aim cua cdc cpnh AB, AD vd SC. Xdc djnh

thid dl§n cOa hinh chdp cdl bdl mdt phdng (MNP).

' GV cd thi ddm thopi vdl HS thdng quo

nhung cdu hdl nhu: Ta cd thi xdc djnh dupe

ngoy glao tuyln cua mdt phdng edt vdi mdt ndo

cOo hinh chdp? Ta cdn phdl xdc djnh glao hiyin

cOo mdt cdl vdl cdc mdt phdng ndo khdc cda

* TnMag B9i hgc sM pb?!! Hi K(i

*-NUnitUi69ilioc$fpNM