Thách thức trong quy hoạch không gian biển và ven biển

Nghien cUu - Trao do!

Thach thuTc trong

quy hoach khong gian bien va ven bien ,^

O PGS.TS. NGUYEN CHU HOi

Trung tam Nghiin cUu BiSn vd Hii dao, Dgi hgc Quic gia Hd Ngi

VU LE HA

Dai hgc Tdi nguyen vd Mdi trUdng Ha Ngi

Q uan ly tong hpp bien theo khong gian ddi hdi xac l$p m^t ed che phdi hpp liin

ngdnh trong quan /y bien va giai quyit ding bg cic quan he phit trien khac

nhau, trong do quan hg giOa cac mang khdng gian eho phdt trien kinh tiblen

(KTB) vd to chUc khong gian bien hpp ly eho phdt trien KTB ben vOng Id mgt trong

nhUng nhigm vp quan trgng, can di trudc mgt budc. Cdng eu ed ban giup ti chUc hpp

I'y khdng gian bien eho phit trien ben vUng la quy hoach khdng gian bien (QHKGB).

Nhufng thach thufc, hgn che

Ben cgnh nhDng thanh tuu,

thdi gian qua phat trien KTB va

bao tdn tinh bin vOng cDa bien

Viet Nam cdn gap khdng ft thach

thUe, han chl. Neu khdng hoac

cham khac phuc se &nh hudng rat

Idn din ph&t triln hidu qu& va ben

vOng, cung nhu kh& nang CNH￾HDH cac nganh KTB b Viet Nam:

Mdt li, nhan thUc ve vai trd,

vi tri cDa biln va KTB cDa cac

cap, cac nganh, cac dia phUdng

ven biln va ngUdi dan cdn chua

day dD; quy md KTB cdn nhd be,

chua tUdng xDng vdi tilm nang;

cd cau nganh nghe chua hdp ly;

chua chuan bi dieu kien de vUdn

ra vDng biln qud'c te.

Hai li, cd sd ha tang cac vDng

biln, ven bien va hai dao cdn manh

mDn, thiet bj chUa dong bd nen

hieu qu& sD dyng thap: Cac c&ng

bien, thieu he thdng dudng bd cao

tdc chgy dpe ven biln d l noi lien

cac thanh pho, khu kinh te, KCN,

san bay ven biln nhd be thanh mdt

he thdng KTB lien hoan.

Bali,he thaig cac cd sd nghien

cDu KHCN bien, dao tao nguon

nhan li/c eho kinh te biln; cac ed sd

quan trac, dy' bao, c&nh bao biln,

thien tai bien, cac trung tam tim kilm

cDu hd, cDu ngn... d ven bien cdn

nho be, trang bi Wid sd. Cae phUdng

thDc qu&n ly biln mdi, tidn tiln edn

cham dupe nghien cDu ap dyng nhU:

QLKG bien, quy hogeh sDdung bien

bao g&m h&i dao va vung ven bien,

gidng nhu QHSDD ap dung tren dat

lien. Dgc biet, chUa chD trpng den

nghien cDu cdng nghd biln tien tiln.

Bon la, tinh hinh khai thac, sD

dyng bien va h&i d&o chUa hieu

qu&, thieu bin vDng do khai thac

tu phat, thieu hoac khdng tuan thD

quy hoach biln, d&o, lam nay sinh

nhieu mau thuan ldi ich trong sD

dyng da nganh 6 vDng ven biln,

bien va hai dao. Phydng thDc khai

thac biln chD yeu vin dudi hinh

thDc s&n xuat va dau tu nho, sD

dyng cdng nghe lac hau. Cdn

nghidng ve Uu tien khai thac tai

nguyen biln d dgng vat chat,

khdng tai tao, cac gia tn chDc nang,

phi vat chat va cd kha nang tai tao

cDa cac he thong tai nguyen bien

edn ft dupe chD trpng, nhU: Gia trj

vj thi cua cac m&ng khdng gian

biln, ven biln va hai d&o; gia tri

djch vy cDacac HST; tham chicac

gi& trj van hda biln. C&ch tilp can

ndng vol trong khai thac tai nguyen

biln dang la hien tupng pho biln d

cae ITnh vyc kinh t l bien: ChD trpng

nhilu din s&n IUdng, so IUdng, ft

chD y din chit IUdng va ldi ich lau

dai cDa cac dgng tai nguyen.

Nam li, mdi trUdng biln bj

bien doi theo chieu hudng xau.

Ngay cang nhieu ehat th&i khdng

qua xD ly tD e&e IUu vUc sdng va

vung ven biln do ra biln, mdt s6

khu biln ven bd bj d nhiem, hien

tupng thu^ trilu dd xuat hien

ngay cang nhieu vdi quy md rdng.

Siu li, DDSH bien va ngudn

Ipi thuy h&i s&n gi&m sDt Cac HST

bien quan trpng bj suy thoai, bj

mat habitat va bj thu hep didn tich.

cac quan dan ed xu hudng di

chuyen ra xa bd hdn do thay doi

clu trDc hoan luu ven bien, thay

doi tUdng tac sdng-bien 6 vung

cDa sdng ven bd, do mat din 60%

noi cu tru ty nhidn quan trpng.

RNM mit kho&ng 15.000 ha/nam,

khoang 80% RSH trong vung biln

Viet Nam nam trong tinh trang rui

ro, trong dd 50% 6 mUc cao, tinh

trgng tren eung diln ra tUdng tU

vdi TCB. Da cd kho&ng 100 loai

h&i s&n cd mDc dp nguy elp khac

nhau va tren 100 loai da dupe dUa

vao Sach Dd Viet Nam.

8 Tdi nguyen vd Moi tru-dng | Kjf 1-Th^ng a/2019