Tăng cường tự chủ tài chính tại Trung tâm y tế huyện Cẩm Giàng tỉnh Hải Dương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH





NGUYỄN THỊ THANH NGA

TĂNG CƢỜNG TỰ CHỦ TÀI CHÍNH

TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN CẨM GIÀNG

TỈNH HẢI DƢƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH





NGUYỄN THỊ THANH NGA

TĂNG CƢỜNG TỰ CHỦ TÀI CHÍNH

TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN CẨM GIÀNG

TỈNH HẢI DƢƠNG

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã số: 60 34 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. ĐỖ THỊ THÚY PHƢƠNG

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu trong luận văn này là trung thực. Kết quả phân

tích, lý luận gắn với thực tiễn hoạt động sự nghiệp của Trung tâm Y tế huyện

Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Luận văn này là kết quả công trình nghiên cứu

khoa học của tôi.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thanh Nga

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài “Tăng cường tự chủ tài chính tại

Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương” tôi đã nhận được sự

quan tâm giúp đỡ của các thầy cô giáo khoa Đào tạo sau đại học, Trường Đại

học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên.

Đặc biệt xin chân thành cảm ơn TS. Đỗ Thị Thúy Phƣơng đã trực tiếp

hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu, giúp đỡ tôi

hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, cán bộ nhân viên Trung tâm

Y tế huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn

thành luận văn này.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thanh Nga

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. vii

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài ............................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài................................................. 3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn....................................................................... 3

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 4

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CƠ CHẾ TỰ CHỦ

TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÓ THU........................... 5

1.1. Tổng quan về đơn vị sự nghiệp có thu....................................................... 5

1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp có thu ......................................................... 5

1.1.2. Đặc điểm đơn vị sự nghiệp có thu .......................................................... 6

1.1.3. Vai trò của đơn vị sự nghiệp có thu ........................................................ 8

1.1.4. Phân loại đơn vị sự nghiệp có thu......................................................... 10

1.2. Cơ chế tự chủ tài chính ở đơn vị sự nghiệp có thu .................................. 12

1.2.1. Khái niệm cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp có thu........... 12

1.2.2. Mục tiêu cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp có thu ............. 13

1.2.3. Nội dung cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp có thu............. 14

1.3. Nhân tố ảnh hưởng đến cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự

nghiệp có thu....................................................................................... 23

1.3.1. Cơ chế, chính sách của Nhà nước ......................................................... 23

1.3.2. Tổ chức bộ máy kế toán của đơn vị ...................................................... 24

1.3.3. Hệ thống kiểm tra, kiểm soát tài chính ................................................. 24

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

1.3.4. Trình độ cán bộ quản lý ........................................................................ 26

1.3.5. Nhận thức của cán bộ, viên chức và người lao động ............................ 26

1.4. Kinh nghiệm của một số bệnh viện và trung tâm Y tế về xây dựng

cơ chế quản lý tài chính theo hướng tự chủ tài chính ......................... 27

1.4.1. Mô hình về xây dựng cơ chế quản lý tài chính theo hướng tự chủ

tài chính tại bệnh viện Tim Hà Nội..................................................... 27

1.4.2. Mô hình về cơ chế quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại Trung tâm

Y tế thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương........................................ 29

1.4.3. Mô hình về xây dựng cơ chế quản lý tài chính theo hướng tự chủ tài

chính tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Hải Dương....................................... 31

1.4.4. Một số đánh giá và các bài học kinh nghiệm........................................... 34

Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 36

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 36

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 36

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 36

2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu............................................................... 37

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 37

2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................................ 38

Chƣơng 3. THỰC TRẠNG TĂNG CƢỜNG TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI

TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN CẨM GIÀNG, TỈNH HẢI DƢƠNG...........41

3.1. Giới thiệu chung về Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng, Tỉnh Hải Dương ..... 41

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng,

tỉnh Hải Dương...................................................................................... 41

3.1.2. Đặc điểm Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương ............ 41

3.1.3. Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ của Trung tâm Y tế huyện

Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương ............................................................... 42

3.1.4. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội ........................................................ 46

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

3.2. Thực trạng tự chủ tài chính tại Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng,

tỉnh Hải Dương ................................................................................... 47

3.2.1. Quy trình quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng,

tỉnh Hải Dương ................................................................................... 47

3.2.2. Cơ sở pháp lý tăng cường tự chủ tài chính tại Trung tâm Y tế

huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương .................................................... 52

3.2.3. Thực trang quản lý và khai thác nguồn thu........................................... 54

3.2.4. Thực trang quản lý và các khoản chi tại Trung tâm Y tế huyện

Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương.............................................................. 57

3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng cường tự chủ tài chính tại Trung tâm

Y tế huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương ............................................ 76

3.3.1. Nhân tố bên ngoài ................................................................................. 76

3.3.2. Nhân tố bên trong.................................................................................. 77

3.4. Đánh giá về thực trạng tăng cường tự chủ tài chính tại Trung tâm Y tế

huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương .................................................... 79

3.4.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 79

3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 81

Chƣơng 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI

TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN CẨM GIÀNG, TỈNH HẢI DƢƠNG....... 85

4.1. Quan điểm, mục tiêu, định hướng của Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng,

tỉnh Hải Dương..................................................................................... 85

4.1.1. Quan điểm, mục tiêu ............................................................................. 85

4.1.2. Định hướng thực hiện cơ chế tự chủ tài chính 2014-2020 ................... 86

4.2. Giải pháp tăng cường cơ chế tự chủ tài chính tại Trung tâm Y tế

huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương .................................................... 88

4.2.1. Tăng cường cơ chế nguồn thu............................................................... 88

4.2.2. Tăng cường cơ chế quản lý chi tiêu - Hoàn thiện quy chế chi tiêu

nội bộ................................................................................................... 90

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

4.2.3. Thực hiện công khai tài chính............................................................... 91

4.2.4. Tăng cường công tác quản lý tài sản nhà nước..................................... 92

4.2.5. Kiện toàn bộ máy tổ chức, đội ngũ làm công tác kế toán..................... 94

4.2.6. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát tài chính .............................. 94

4.2.7. Nâng cao nhận thức của cán bộ, viên chức và người lao động............. 95

4.3. Một số kiến nghị...................................................................................... 96

4.3.1. Kiến nghị với Bộ tài chính ................................................................... 96

4.3.2. Kiến nghị với Chính phủ ...................................................................... 97

KẾT LUẬN.................................................................................................... 98

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 99

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Diễn giải

BHYT Bảo hiểm Y tế

HC-TH Hành chính - Tổng hợp

CSSKSS Chăm sóc sức khỏe sinh sản

CSSK Chăm sóc sức khỏe

ĐVSN Đơn vị sự nghiệp

NSNN Ngân sách Nhà nước

UBND Ủy ban nhân dân

KH-TC Kế hoạch - Tài chính

KHHGĐ Kế hoạch hóa gia đình

TCMR Tiêm chủng mở rộng

TP Thành phố

TT Thị trấn

KBNN Kho bạc Nhà nước

XDCB Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Tổng hợp nguồn thu tài chính giai đoạn 2011 - 2013 của

Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương .................... 55

Bảng 3.2. Bảng tổng hợp các nội dung chi Trung tâm Y tế huyện Cẩm

Giàng, tỉnh Hải Dương giai đoạn 2011-2013 ............................... 70

Bảng 3.3. Bảng chi tiết chi từ nguồn ngân sách Nhà nước cấp giai đoạn

năm 2011 - 2013 cho Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng,

tỉnh Hải Dương ............................................................................. 71

Bảng 3.4. Bảng chi tiết chi từ nguồn thu tại Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng,

tỉnh Hải Dương giai đoạn 2011 - 2013.........................................................73

Bảng 3.5. Bảng chi tiết chi từ nguồn ngân sách Nhà nước cấp giai đoạn

2011 - 2013 cho Trạm Y tế xã thuộc Trung tâm Y tế huyện

Cẩm Giàng .................................................................................... 74

Bảng 3.6. Bảng chi tiết chi từ nguồn thu giai đoạn 2011 - 2013 cho

Trạm Y tế xã thuộc Trung tâm Y tế huyện Cẩm Giàng ............... 75

Bảng 3.7. Kết quả thu nhập tăng thêm tại Trung tâm y tế huyện Cẩm

Giàng, tỉnh Hải Dương (Khoản 523)............................................ 80

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đang phấn đấu đến năm 2020,

nước Việt Nam ta trở thành một nước công nghiệp phát triển theo định hướng

xã hội chủ nghĩa, có nền nông nghiệp sinh thái phát triển, nền kinh tế đa dạng

và năng động, xã hội phát triển lành mạnh trong đó yếu tố con người và các

giá trị nhân văn được coi trọng và phát huy… để đạt điều đó Nhà nước đã đưa

ra các chế độ chính sách mới cho phù hợp với thời đại. Một trong những

chính sách đó là sự ra đời của Nghị định 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ

"Quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức

bộ máy biên chế và tài chính đối với sự nghiệp công lập" là một chủ trương

lớn của Đảng và Nhà nước, nhằm từng bước giảm bớt sự can thiệp của cơ

quan quản lý Nhà nước đối với đơn vị sự nghiệp công lập; tạo điều kiện cho

đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện việc kiểm soát chi tiêu nội bộ, phát huy

tính dân chủ, chủ động, sáng tạo của người lao động; tạo quyền tự chủ, chủ

động cho đơn vị trong việc quản lý chi tiêu tài chính.

Đẩy mạnh tự chủ về tài chính của đơn vị sự nghiệp nghĩa là nhà nước

đòi hỏi các đơn vị sự nghiệp công phải thay đổi lối tư duy và cách xử sự của

mình, theo hướng trở nên năng động hơn, hoạt động theo tinh thần doanh

nghiệp. Các đơn vị phải tính toán hiệu quả, và được hưởng thành quả tùy theo

hiệu quả của mình. Thay vì chờ nguồn ngân sách được cấp và tự giới hạn

mình trong phạm vi ấy và điều này sẽ có ý nghĩa tích cực trong việc nâng cao

chất lượng hoạt động.

Trung tâm y tế huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương là đơn vị sự nghiệp

có thu thấp hoạt động trong lĩnh vực Y tế với chức năng là chăm sóc sức khỏe

ban đầu và phòng chống dịch bệnh… Với phương châm “Phấn đấu để người

dân được hưởng các dịch vụ y tế có chất lượng, mọi người được sống trong