Quản lý sử dụng kinh phí bảo trì đường bộ tại Sở Giao thông Vận tải tỉnh Yên Bái

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HỒNG ÁNH

QUẢN LÝ SỬ DỤNG KINH PHÍ BẢO TRÌ ĐƯỜNG BỘ

TẠI SỞ GIAO THÔNG VẬN TẢI TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HỒNG ÁNH

QUẢN LÝ SỬ DỤNG KINH PHÍ BẢO TRÌ ĐƯỜNG BỘ

TẠI SỞ GIAO THÔNG VẬN TẢI TỈNH YÊN BÁI

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS TRẦN ĐÌNH TUẤN

THÁI NGUYÊN - 202

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu

sử dụng trong luận văn là trung thực. Những kết quả nêu trong luận văn chưa

từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020

Tác giả

Nguyễn Thị Hồng Ánh

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, cho phép tôi cảm ơn PGS.TS. Trần Đình Tuấn - Người đã

tận tình hướng dẫn tôi về mặt khoa học để hoàn thành bản luận văn này.

Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo Trường Đại học Kinh

tế và Quản trị kinh doanh, Đại học Thái Nguyên và các bạn học viên lớp cao

học về những ý kiến đóng góp thẳng thắn, sâu sắc và giúp đỡ đầy nhiệt huyết

để tôi hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu của mình.

Tôi xin tỏ lòng biết ơn những người thân trong gia đình đã chia sẻ

và động viên tôi những lúc khó khăn nhất để tôi vượt qua và hoàn thành

luận văn.

Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới lãnh đạo Sở Giao

thông vận tải Tỉnh Yên Bái, bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình

đã thường xuyên hỗ trợ để tôi hoàn thành bản luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn tất cả sự giúp đỡ trên!

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020

Tác giả

Nguyễn Thị Hồng Ánh

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT............................................ vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC SƠ ĐỒ ....................................................................................... ix

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ................................................. 3

5. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ SỬ

DỤNG KINH PHÍ BẢO TRÌ ĐƯỜNG BỘ .................................................. 5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ .................... 5

1.1.1. Cơ sở lý luận về kinh phí Bảo trì đường bộ............................................ 5

1.1.2. Quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ.......................................... 13

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì

đường bộ ......................................................................................................... 22

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ ............... 25

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ của một số

địa phương trong nước .................................................................................... 25

1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Yên Bái................................................. 29

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 31

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 31

2.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể........................................................ 31

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 31

2.2.2. Phương pháp phân tích.......................................................................... 33

iv

2.2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................... 35

Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ SỬ DỤNG KINH PHÍ BẢO

TRÌ ĐƯỜNG BỘ TẠI SỞ GIAO THÔNG VẬN TẢI TỈNH YÊN BÁI.. 37

3.1. Đặc điểm chung về địa bàn nghiên cứu ................................................... 37

3.1.1. Giới thiệu chung về tỉnh Yên Bái ......................................................... 37

3.1.2. Giới thiệu về Ban quản lý bảo trì đường bộ tỉnh Yên Bái .................... 42

3.1.3. Bộ máy quản lý kinh phí bảo trì đường bộ tỉnh Yên Bái...................... 46

3.2. Tình hình phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ trên địa bàn

tỉnh Yên Bái .................................................................................................... 47

3.2.1. Đường cao tốc và quốc lộ ..................................................................... 47

3.2.2. Hiện trạng giao thông đường tỉnh ......................................................... 49

3.2.3. Hiện trạng giao thông đường đô thị ...................................................... 54

3.2.4. Hiện trạng giao thông đường chuyên dùng........................................... 55

3.2.5. Hiện trạng đường giao thông nông thôn ............................................... 55

3.3. Thực trạng quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ tại Sở Giao

thông Vận tải tỉnh Yên Bái.............................................................................. 57

3.3.1. Xây dựng kế hoạch dự toán sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ.......... 57

3.3.3. Thanh toán và quyết toán kinh phí Bảo trì đường bộ ........................... 71

3.3.4. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc sử dụng kinh phí Bảo trì

đường bộ.......................................................................................................... 78

3.4. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì

đường bộ tỉnh Yên Bái.................................................................................... 79

3.4.1. Nhóm yếu tố khách quan....................................................................... 79

3.4.2. Nhóm yếu tố chủ quan .......................................................................... 83

3.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ

tại Sở Giao thông - Vận tải tỉnh Yên Bái........................................................ 88

3.5.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 88

3.5.2. Hạn chế, tồn tại trong quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ ..... 88

3.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại.............................................. 89

v

Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ SỬ DỤNG KINH

PHÍ BẢO TRÌ ĐƯỜNG BỘ TẠI SỞ GIAO THÔNG - VẬN TẢI

TỈNH YÊN BÁI............................................................................................. 91

4.1. Quan điểm, định hướng và mục tiêu tăng cường quản lý sử dụng kinh

phí Bảo trì đường bộ tại Sở Giao thông - Vận tải tỉnh Yên Bái ..................... 91

4.1.1. Quan điểm tăng cường quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ

tại Sở Giao thông - Vận tải tỉnh Yên Bái........................................................ 91

4.1.2. Định hướng tăng cường quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ

tại Sở Giao thông - Vận tải tỉnh Yên Bái........................................................ 91

4.1.3. Một số mục tiêu bảo trì và nâng cấp các tuyến đường tỉnh, huyện và

giao thông nông thôn....................................................................................... 92

4.2. Giải pháp tăng cường quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ tỉnh

Yên Bái............................................................................................................ 93

4.2.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan đến quản lý sử dụng vốn bảo

trì đường bộ ..................................................................................................... 93

4.2.2. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác quản lý sử dụng

vốn cho bảo trì đường bộ ................................................................................ 96

4.2.3. Đẩy mạnh áp dụng hợp đồng dựa trên chất lượng thực hiện................ 98

4.2.4. Tăng cường nguồn vốn và phân bổ nguồn vốn Quản lý duy tu, sửa

chữa đường bộ................................................................................................. 99

4.2.5. Phân cấp quản lý vốn .......................................................................... 101

4.2.6. Nâng cao trình độ, năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ quản lý

vốn Bảo trì đường bộ..................................................................................... 102

4.3. Một số kiến nghị..................................................................................... 103

4.3.1. Đối với Bộ Giao thông vận tải ............................................................ 103

4.3.2. Đối với UBND tỉnh Yên Bái............................................................... 104

KẾT LUẬN.................................................................................................. 106

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 109

PHỤ LỤC..................................................................................................... 112

vi

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

STT Ký hiệu Nguyên nghĩa

1 ATGT An toàn giao thông

2 BDTX Bảo dưỡng thường xuyên

3 BQL Ban quản lý

4 BTĐB Bảo trì đường bộ

5 BTN Bê tông nhựa

6 CN & XD, DVTM Tỷ trọng các ngành phi nông nghiệp

7 CT Công trình

8 GTNT Giao thông nông thôn

9 GTVT Giao thông vận tải

10 GTSX Giá trị sản xuất

11 GRDP Tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn

12 HĐND Hội đồng Nhân dân

13 KBNN Kho bạc Nhà nước

14 NSNN Ngân sách Nhà nước

15 QL Quản lý

16 QLCL Quản lý chất lượng

17 QLĐB Quản lý đường bộ

18 QLNN Quản lý Nhà nước

19 TNHH Trách nhiệm hữu hạn

20 TW Trung ương

21 UBND Ủy ban Nhân Dân

22 VTHK Vận tải hành khách

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thang đo Likert .............................................................................. 33

Bảng 3.1. Thực trạng đường Cao tốc và Quốc lộ theo cấp kỹ thuật............... 48

Bảng 3.2. Thực trạng đường Cao tốc và Quốc lộ theo kết cấu mặt đường .... 48

Bảng 3.3. Thực trạng các tuyến đường tỉnh theo kết cấu mặt đường............. 50

Bảng 3.4: Thực trạng đường giao thông nông thôn theo kết cấu mặt đường ...... 56

Bảng 3.5: Kết quả lập kế hoạch và giao dự toán chi kinh phí Bảo trì

đường bộ Sở GTVT tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017 - 2019 .............. 60

Bảng 3.6: Dự toán kinh phí Bảo trì đường bộ thường xuyên tại Sở GTVT

tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017-2019.................................................. 65

Bảng 3.7: Dự toán Kinh phí Bảo trì đường bộ sửa chữa định kỳ Sở

GTVT Yên Bái giai đoạn 2017 - 2019 ........................................... 66

Bảng 3.8: Đánh giá của cán bộ quản lý về công tác lập dự toán chi kinh

phí Bảo trì đường bộ tại Sở GTVT tỉnh Yên Bái. .......................... 67

Bảng 3.9: Kết quả sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ Sở GTVT tỉnh Yên

Bái giai đoạn 2017-2019................................................................. 68

Bảng 3.10: Kết quả sử dụng kinh phí Trung ương cho Bảo trì đường bộ

tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017 - 2019................................................ 68

Bảng 3.11: Kết quả sử dụng kinh phí địa phương cho Bảo trì đường bộ

tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017 - 2019................................................ 69

Bảng 3.12: Đánh giá của các chủ đầu tư về công tác sử dụng kinh phí

BTĐB tại Sở GTV Yên Bái giai đoạn 2017 - 2019........................ 70

Bảng 3.13: Kết quả công tác giải ngân kinh phí Bảo trì đường bộ tại Sở

GTVT tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017-2019 ...................................... 72

Bảng 3.14: Tình hình quyết toán kinh phí Bảo trì đường bộ từ nguồn vốn

Trung ương giai đoạn 2017-2019 ................................................... 74

Bảng 3.15: Tình hình quyết toán kinh phí Bảo trì đường nguồn vốn địa

phương giai đoạn 2017-2019 .......................................................... 75

viii

Bảng 3.16: Đánh giá của cán bộ quản lý về công tác quyết toán kinh phí

bảo trì đường bộ tỉnh Yên Bái ........................................................ 77

Bảng 3.17: Đánh giá của chủ doanh nghiệp về công tác quyết toán kinh

phí bảo trì đường bộ tỉnh Yên Bái .................................................. 77

Bảng 3.18: Tình hình thanh tra, kiểm tra công tác quản lý kinh phí

BTĐB tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017-2019 ...................................... 78

Bảng 3.19: Đánh giá của cán bộ quản lý về công tác kiểm tra nguồn vốn

BTĐB tỉnh Yên Bái giai đoạn 2017-2019 ...................................... 79

ix

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 3.1. Bộ máy quản lý kinh phí Bảo trì đường bộ tỉnh Yên Bái.............. 46

Sơ đồ 3.2: Sử dụng kinh phí bảo trì đường bộ tỉnh Yên Bái .......................... 62

Sơ đồ 3.3: Sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ tại Sở GTVT tỉnh Yên Bái.... 63

Sơ đồ 3.4. Lưu đồ quy trình thanh toán kinh phí BTĐB tỉnh Yên Bái........... 71

Sơ đồ 3.5: Quy trình quyết toán kinh phí BTĐB tỉnh Yên Bái ...................... 73

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đường bộ có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo

đảm quốc phòng, an ninh, mở rộng giao lưu quốc tế. Đường bộ đã được quan

tâm đầu tư, phát triển bởi vì nó là một trong những hệ thống huyết mạch quan

trọng của đất nước, nhưng chưa được cấp đủ vốn cho bảo trì vì ngân sách nhà

nước có hạn. Việc hình thành và sử dụng kinh phí riêng cho Bảo trì đường bộ

là một trong những lối ra theo hướng đa dạng hoá, xã hội hoá nguồn vốn để

giải quyết vấn đề thiếu vốn nghiêm trọng và tương lai phát triển tiếp dưới

dạng thương mại hoá.

Yên Bái là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, hạ tầng giao thông chưa

đồng bộ, đặc biệt những năm gần đây, tình trạng xe quá tải diễn biến phức

tạp, thiên tai, mưa lũ khiến nhiều tuyến đường, cầu cống bị hư hỏng, xuống

cấp nghiêm trọng, gây mất an toàn cho người, phương tiện khi tham gia giao

thông. Trước tình hình trên, ngành giao thông vận tải (GTVT) được UBND

tỉnh giao quản lý kinh phí Bảo trì đường bộ (BTĐB) để kịp thời sửa chữa,

nâng cấp các tuyến đường bộ đảm bảo cho giao thông được thông suốt.

Theo thống kê của ngành GTVT, trong 3 năm (2017 - 2019), từ nguồn

kinh phí BTĐB, ngành đã thực hiện sửa chữa, kiểm tra, kiểm định 25 cầu; sửa

chữa cục bộ 32.225 m2 mặt đường, sửa chữa toàn mặt 134,428km mặt đường

tại các Quốc lộ 37, 32, 32C. Ngoài ra, ngành đã thực hiện sửa chữa, duy tu,

bảo dưỡng hàng trăm km tại các tuyến tỉnh lộ, đường huyện và hệ thống

đường giao thông nông thôn. Tuy nhiên với đặc thù của ngành giao thông

miền núi có rất nhiều khó khăn, hạn chế làm ảnh hưởng đến nhiệm vụ được

giao nói chung và đặc biệt là quản lý kinh phí Bảo trì đường bộ nói riêng. Với

số vốn được giao quản lý hàng năm khoảng 200 tỷ đồng, khối lượng công

việc lớn, nhân lực hạn chế, phạm vi quản lý rộng, công việc lại có nhiều phát

sinh đột xuất trong điều kiện thiên tai thường xuyên xẩy ra làm ảnh hưởng

đến hệ thống giao thông đường bộ,… Điều đó dẫn đến việc sử dụng kinh phí

2

BTĐB nhiều khi không chủ động, phải điều chỉnh thường xuyên, … trong

quản lý cũng rất dễ xẩy ra hiện tượng lãng phí và thất thoát nguồn vốn. Vì

vậy, cần phải nghiên cứu và đánh giá từ đó đưa ra những giải pháp tăng

cường quản lý việc sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ của tỉnh Yên Bái đạt

hiệu quả và đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ được giao. Việc thực hiện đề tài

luận văn “Quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ tại Sở Giao thông vận

tải tỉnh Yên Bái” nhằm giải quyết vấn đề có tính cấp thiết đặt ra ở trên.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Đánh giá thực trạng công tác quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường

bộ tại Sở Giao thông vận tải tỉnh Yên Bái, từ đó đề xuất giải pháp nhằm tăng

cường công tác quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ của tỉnh Yên Bái,

góp phần sử dụng có hiệu quả nguồn vốn được giao, chống lãng phí và thất

thoát nguồn kinh phí của Nhà nước.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý sử dụng kinh phí

Bảo trì đường bộ.

- Đánh giá thực trạng công tác quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường

bộ tại Sở Giao thông vận tải tỉnh Yên Bái, chỉ ra những kết quả đạt được,

những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác quản lý sử dụng

kinh phí.

- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì

đường bộ tại Sở Giao thông vận tải tỉnh Yên Bái.

- Đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý sử dụng kinh phí

Bảo trì đường bộ tại Sở Giao thông vận tải tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2025.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Là công tác quản lý sử dụng kinh phí Bảo trì đường bộ tại Sở Giao

thông vận tải tỉnh Yên Bái.