Quản lý nguồn nhân lực tại Tổng công ty giấy Việt Nam

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––

LÊ QUANG CHIẾN

QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC

TẠI TỔNG CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

–––––––––––––––––––––––––

LÊ QUANG CHIẾN

QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC

TẠI TỔNG CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS BÙI VĂN HUYỀN

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các sổ

liệu kết quả nêu trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế tại đơn vị

công tác.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2020

HỌC VIÊN

Lê Quang Chiến

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và sự biết ơn tới thầy giáo

PGS.TS Bùi Văn Huyền đã hướng dẫn đầy trách nhiệm, chỉ bảo, tham gia đóng góp

những ý kiến quý báu trong quá trình tôi hoàn thành luận văn.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các Thầy giáo, Cô giáo của Trường Đại

học Kinh tế & Quản trị kinh doanh Thái Nguyên, đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp

đỡ tôi hoàn thành chương trình học tập.

Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám đốc, các đồng

chí đồng nghiệp Công ty Giấy Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn

thành khóa học và thực hiện Luận văn này.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, xong do thời gian có hạn, khả năng, kinh nghiệm

thực tiễn của bản thân vẫn chưa nghiên cứu sâu và còn một số hạn chế, nên trong Luận

văn không tránh khỏi thiếu sót. Kính mong nhận được ý kiến đóng góp tận tình của bạn

bè đồng nghiệp và thầy giáo, cô giáo trong Hội đồng đánh giá luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn !

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................... vii

DANH MỤC CÁC HÌNH......................................................................................... ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn ...........................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn...............................................................3

5. Tổng quan tình hình nghiên cứu .............................................................................3

6. Kết cấu luận văn......................................................................................................4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGUỒN

NHÂN LỰC CỦA DOANH NGHIỆP.....................................................................5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý nguồn nhân lực của doanh nghiệp ...............................5

1.1.1. Những khái niệm có liên quan ..........................................................................5

1.1.2. Vai trò của quản lý nguồn nhân lực ..................................................................6

1.2. Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý nguồn nhân lực tại một số doanh nghiệp ....20

1.2.1. Kinh nghiệm của Tổng Công ty thuốc lá Việt Nam ............................................20

1.2.2. Kinh nghiệm của Tổng Công ty Xi măng Việt Nam ......................................22

1.2.2. Kinh nghiệm của Công ty Cổ phần Giấy Hải Tiến, Khu công nghiệp Sài

Đồng B, Long Biên, Hà Nội......................................................................................25

1.2.3. Bài học kinh nghiệm đối với Tổng công ty Giấy Việt Nam...........................26

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ...........................28

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................28

2.2. Phương pháp thu thập thông tin .........................................................................28

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp .........................................................28

iv

2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp...........................................................28

2.3. Phương pháp xử lý thông tin..............................................................................31

2.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................................32

2.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................................33

2.5.1. Hệ thống chỉ tiêu phản ánh hiện trạng nguồn nhân lực của Tổng công

ty Giấy Việt Nam.....................................................................................................33

2.5.2. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá quản lý nhân lực...................................................33

Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI TỔNG

CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM ...............................................................................36

3.1. Khái quát về tổng Công ty giấy Việt Nam.........................................................36

3.1.1. Thông tin chung ................................................................................................36

3.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển .........................................................................37

3.1.3. Mục tiêu, chức năng hoạt động của Tổng công ty Giấy Việt Nam.......................39

3.1.4. Tổ chức bộ máy hoạt động của Tổng công ty Giấy Việt Nam.............................39

3.1.5. Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng công ty Giấy Việt Nam.........41

3.2. Thực trạng quản lý nguồn nhân lực tại tổng công ty giấy Việt Nam.................42

3.2.1. Thực trạng nguồn nhân lực tại Tổng công ty giấy Việt Nam .........................42

3.2.2. Phương pháp quản lý nguồn nhân lực tại Tổng công ty giấy Việt Nam.........46

3.2.3. Nội dung quản lý nguồn nhân lực tại tổng công ty giấy Việt Nam ................48

3.2.4. Công cụ quản lý nguồn nhân lực tại Tổng công ty giấy Việt Nam ................91

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nguồn nhân lực tại Tổng Công ty Giấy

Việt Nam ...................................................................................................................94

3.3.1.Các yếu tố khách quan........................................................................................94

3.3.2. Các yếu tố chủ quan...........................................................................................96

3.4. Đánh giá chung về công tác quản lý nguồn nhân lực tại tổng công ty giấy

Việt Nam ...................................................................................................................97

3.4.1. Những kết quả đạt được.....................................................................................97

3.4.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ......................................................................100

Chương 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC

TẠI TỔNG CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM ........................................................107

v

4.1. Định hướng và mục tiêu quản lý nguồn nhân lực tại tổng công ty giấy Việt Nam.107

4.1.1. Định hướng quản lý nguồn nhân lực tại Tổng công ty Giấy Việt Nam ..............107

4.1.2. Mục tiêu quản lý nguồn nhân lực của Tổng công ty Giấy Việt Nam..................108

4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nguồn nhân lực tại công ty tổng công ty giấy

Việt Nam .................................................................................................................109

4.2.1. Hoàn thiện phương pháp quản lý nguồn nhân lực ........................................109

4.2.2. Hoàn thiện quy trình quản lý NNL...................................................................110

4.2.3. Hoàn thiện nội dung quản lý nguồn nhân lực ...............................................113

4.2.4. Hoàn thiện công cụ quản lý nguồn nhân lực.................................................126

4.2.5. Giải pháp khác.................................................................................................129

4.3. Kiến nghị đối với các bên có liên quan............................................................130

4.3.1. Đối với Chính phủ...........................................................................................130

4.3.2. Đối với Chính phủ và Bộ Công thương............................................................131

KẾT LUẬN............................................................................................................132

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................134

PHỤ LỤC...............................................................................................................136

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CBCNV : Cán bộ công nhân viên

CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa

KT-XH : Kinh tế - xã hội

LHSX-XNK GGD : Liên hiệp sản xuất xuất nhập khẩu Giấy Gỗ Diêm

NLĐ : Người lao động

NNL : Nguồn nhân lực

SXKD : Sản xuất kinh doanh

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của VINAPACO giai đoạn 2017- 2019 ..41

Bảng 3.2: Cơ cấu lao động của VINAPACO theo trình độ và giới tính giai

đoạn 2017 - 2019 ...................................................................................43

Bảng 3.3: Cơ cấu lao động theo độ tuổi và thâm niên của VINAPACO giai

đoạn 2017 – 2019...................................................................................45

Bảng 3.4: Cơ cấu lao động theo tính chất công việc tại VINAPACO giai đoạn

2017 - 2019 ............................................................................................46

Bảng 3.5: Kết quả hoạch định NNL tại VINAPACO...............................................51

Bảng 3.6: Kết quả điều tra khảo sát về công tác hoạch định công việc tại

VINAPACO...........................................................................................52

Bảng 3.7: Kết quả điều tra khảo sát đối với công tác phân tích công việc tại

VINAPACO...........................................................................................56

Bảng 3.8: Số lượng hồ sơ dự tuyển vào VINAPACO giai đoạn 2017 - 2019 ..........58

Bảng 3.9: Kết quả tuyển dụng tại VINAPACO giai đoạn 2017 – 2019 ...................60

Bảng 3.10: Kết quả điều tra khảo sát về công tác tuyển dụng NNL tại

VINAPACO...........................................................................................61

Bảng 3.11: Nhu cầu đào tạo của VINAPACO qua các năm.....................................64

Bảng 3.12: Xác định nhu cầu đào tạo và kết quả thực hiện......................................65

Bảng 3.13: Đối tượng đào tạo tại VINAPACO giai đoạn 2017 - 2019 ....................67

Bảng 3.14: Số khóa đào tạo giai đoạn 2017 - 2019 ..................................................69

Bảng 3.15: Số lượt đào tạo theo các phương pháp đào tạo tại VINAPACO............72

Bảng 3.16: Số lượt người được tham gia đào tạo, bồi dưỡng theo các nội dung .....73

Bảng 3.17: Kết quả xếp loại người học sau kiểm tra, đánh giá ................................75

Bảng 3.18: Kết quả điều tra khảo sát về công tác đào tạo và phát triển NNL

tại VINAPACO ....................................................................................76

Bảng 3.19: Bố trí lao động tại VINAPACO năm 2019 ............................................79

Bảng 3.20: Kết quả điều tra khảo sát về sắp xếp và sử dụng NNL tại VINAPACO......80

viii

Bảng 3.21: Kết quả đánh giá cán bộ nhân viên tại VINAPACO giai đoạn

2017 - 2019 ............................................................................................82

Bảng 3.22: Kết quả điều tra khảo sát về công tác đánh giá kết quả thực hiện

công việc tại VINAPACO .....................................................................83

Bảng 3.23: Chế độ phúc lợi hàng năm của NLĐ làm việc tại VINAPACO.............86

Bảng 3.24: Tổng quỹ lương và tiền lương bình quân của cán bộ nhân viên tại

VINAPACO giai đoạn 2017 – 2019 ......................................................87

Bảng 3.25: Kết quả điều tra khảo sát về chính sách đãi ngộ của VINAPACO ........90

ix

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức của VINAPACO ..............................................................40

Hình 3.2: Cơ cấu lao động theo trình độ tại VINAPACO ........................................43

Hình 3.3: Quy trình quản lý NNL tại VINAPACO ..................................................48

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn

Quản lý nguồn nhân lực (NNL) là công tác quản lý các lực lượng lao động

của một tổ chức, công ty, xã hội, NNL. Chịu trách nhiệm thu hút, tuyển dụng, đào

tạo, đánh giá, và tưởng thưởng người lao động, đồng thời giám sát lãnh đạo và văn

hóa của tổ chức, và bảo đảm phù hợp với luật lao động và việc làm.

Quản lý NNL suy cho cùng là quản lý con người. Ngày nay, với xu thế toàn

cầu hóa và tính chất cạnh tranh ngày càng khốc liệt, con người đang được coi là

nguồn tài sản vô giá và là yếu tố cơ bản nhất quyết định đến sự tồn tại và phát triển

của doanh nghiệp. Cũng như các tài sản khác, tài sản con người cần được mở rộng và

phát triển, cần nhất là quản lý và sử dụng cho tốt. Việc hiểu và tổ chức tốt nội dung

quản lý nhân lực là điều hết sức cần thiết trong tình hình hiện nay, đặc biệt trong các

doanh nghiệp - nơi mà hiệu quả quản lý đang được đặt ra hết sức cấp bách.

Để tiếp tục đứng vững trong môi trường cạnh tranh gay gắt, đòi hỏi các

doanh nghiệp phải xây dựng cho mình đội ngũ cán bộ riêng, có năng lực phẩm chất,

khả năng lãnh đạo công ty và đào tạo cán bộ công nhân lành nghề để theo kịp với

tiến bộ và trình độ khoa học - kỹ thuật của thế giới. Nhằm tạo cho mình chỗ đứng ở

hiện tại và tương lai, Tổng công ty Giấy Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật

này. Phải quản lý NNL của Tổng Công ty như thế nào để đảm bảo chỗ đứng vững

chắc trong nền kinh tế thị trường. Việc xây dựng một lực lượng lao động ổn định,

có chất lượng trong hiện tại và tương lai là một trong những vấn đề trọng tâm cần

phải được nghiên cứu và thực thi một cách hữu hiệu.

Được thành lập từ năm 1976, trải qua hơn 40 năm xây dựng và phát triển,

Tổng công ty Giấy Việt Nam (VINAPACO) không ngừng phát triển lớn mạnh, với

quy mô tính đến 31/12/2019 gồm: 14 Phòng, Ban chức năng; 20 đơn vị hạch toán

phụ thuộc, 7 đơn vị hạch toán báo sổ, 1 công ty con và 7 công ty liên kết với quy

mô lên tới 2.868 lao động.

Trong những năm gần đây, Tổng công ty Giấy Việt Nam đã có bước phát

triển trong sản xuất - kinh doanh, đã góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của

xã hội đó là việc làm, thu nhập của người làm lao động nhất là đối với lao động

2

nông thôn, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế ổn định chính trị - trật tự an toàn xã

hội, gắn lợi ích doanh nghiệp với lợi ích xã hội là một vấn đề có ý nghĩa rất lớn

trong giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên Tổng công ty Giấy Việt Nam đang đứng trước những thách thức

to lớn với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của thị trường trong nước và quốc tế,

đòi hỏi Tổng công ty phải ra sức cải tiến tổ chức quản lý hoạt động sản xuất - kinh

doanh nhằm đứng vững và phát triển. Hơn nữa, Tổng công ty Giấy Việt Nam đang

đứng trước thực trạng với sự biến động thường xuyên của lực lượng lao động, do sự

cạnh tranh thu hút NNL của các doanh nghiệp, việc ra đời các khu công nghiệp

ngày càng nhiều ở khắp vùng miền trong cả nước. Do đó, việc xây dựng đội ngũ lao

động tại Tổng công ty Giấy Việt Nam cả về số lượng lẫn chất lượng và sự ổn định

của nó phải được quan tâm hàng đầu, đây là vấn đề cấp thiết cần phải được nghiên

cứu để sớm thực thi.

Từ kinh nghiệm làm việc thực tế tại Tổng công ty và quá trình tìm hiểu công

tác quản lý NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam em đã đi đến quyết định chọn đề

tài “Quản lý nguồn nhân lực tại Tổng công ty Giấy Việt Nam” làm đề tài luận văn

thạc sỹ chuyên ngành Quản lý kinh tế.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Đánh giá thực trạng quản lý NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam, nhận

diện những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện

công tác quản lý NNL cho Tổng công ty, giúp công ty nâng cao chất lượng NNL và

hiệu quả sử dụng NNL, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động SXKD của

công ty.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý NNL trong doanh nghiệp;

- Phân tích thực trạng quản lý NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam. Xác

định nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý NNL của

Tổng công ty;

3

- Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý NNL cho Tổng công ty

Giấy Việt Nam.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Công tác quản lý NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam, thị trấn Phong Châu,

huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về không gian: Đề tài được nghiên cứu tại Tổng công ty Giấy Việt Nam.

- Phạm vi về thời gian: Các thông tin, số liệu, dữ liệu phục vụ nghiên cứu của

đề tài được thu thập trong giai đoạn 2017 - 2019 và số liệu điều tra năm 2020.

- Phạm vi về nội dung: Đề tài nghiên cứu về công tác quản lý NNL tại

VINAPACO giai đoạn 2017 – 2019 theo các nội dung chủ yếu sau: về công tác thu

hút NNL, công tác đào tạo và phát triển NNL, công tác sắp xếp và sử dụng NNL và

công tác duy trì NNL. Trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý NNL tại

VINAPACO, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý NNL tại VINAPACO

trong thời gian tới.

4. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

- Về lý luận: Đề tài góp phần hoàn thiện và làm phong phú hơn lý luận về

quản lý NNL, nội dung quản lý NNL trong doanh nghiệp;

- Về thực tiễn: Đề tài đánh giá thực trạng công tác quản lý NNL tại Tổng công

ty Giấy Việt Nam. Đề tài cũng đề xuất một số giải pháp để hoàn thiện công tác quan

trị NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam, đây cũng là tài liệu tham khảo cho sinh

viên, học viên cao học và cho các công trình nghiên cứu liên quan.

5. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Công tác quản lý NNL là hoạt động của doanh nghiệp để thu hút, xây dựng,

phát triển, sử dụng, đánh giá và giữ gìn lực lượng lao động phù hợp với yêu cầu

công việc của doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng. Do vậy, công tác quản lý

NNL có vai trò to lớn đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp,

nó là hoạt động bề sâu chìm bên trong doanh nghiệp nhưng lại mang yếu tố quyết

định đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì vai trò quan

trọng của công tác quản lý NNL nên trong những năm trở lại đây, ở trong nước

4

cũng như nước ngoài có rất nhiều công trình nghiên cứu của các học giả, các nhà

quản lý, các nhà quản trị doanh nghiệp nghiên cứu về vấn đề này. Có thể kể đến

một số nghiên cứu tiêu biểu như sau:

Lã Thế Nam (2020), Quản trị nguồn nhân lực tại các cơ quan thanh tra tỉnh

Bắc Giang, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế và QTKD, Thái Nguyên.

Bùi Minh Tân (2020), Quản trị nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Bưu

điện Liên Việt, Chi nhánh tỉnh Lào Cai, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế

và QTKD, Thái Nguyên.

Nguyễn Tri Phương (2020), Quản lý nguồn nhân lực tại Ban Quản lý dự án

phát triển điện lực Tổng công ty Điện lực miền Bắc, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại

học Kinh tế và QTKD, Thái Nguyên.

Đào Phương Hiền, Phạm Bảo Dương (2019), Giải pháp quản trị nguồn nhân

lực trong các doanh nghiệp kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật ở miền Bắc Việt Nam,

Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2019, tập 17, số 9, trang 735-743.

Nguyễn Quốc Đông (2015), Hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực tại

Tổng Công ty Giấy Việt Nam, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế và QTKD,

Thái Nguyên.

Như vậy có thể thấy, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học nghiên

cứu về vấn đề quản lý NNL. Tại VINAPACO, trước đây cũng đã có nghiên cứu của

tác giả Nguyễn Quốc Đông về công tác quản lý NNL tại công ty này. Tuy nhiên,

thời gian nghiên cứu của công trình này là từ năm 2011 đến năm 2013. Trước

những biến đổi mới về tình hình kinh tế trong và ngoài nước, đang đặt ra những

nhiều vấn đề mới cần phải nghiên cứu, phân tích và hoàn thiện hơn nữa công tác

quản lý NNL tại VINAPACO trong thời gian tới. Do đó, mặc dù đây không phải là

nội dung mới những vẫn là nội dung còn khuyết thiếu và cần phải được bàn luận,

nghiên cứu.

6. Kết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục,

luận văn gồm 4 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý NNL của doanh nghiệp

Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu

Chương 3: Thực trạng quản lý NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam

Chương 4: Giải pháp hoàn thiện quản lý NNL tại Tổng công ty Giấy Việt Nam