Quản lý nguồn kinh phí sự nghiệp KH&CN tại Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

NGUYỄN PHƯƠNG THẢO

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN KINH PHÍ

SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

TẠI SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUẢNG BÌNH

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ SỐ: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. TRỊNH VĂN SƠN

HUẾ, 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là

trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cũng xin cam

đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các

thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Huế, ngày tháng năm 2018

Tác giả luận văn

Nguyễn Phương Thảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ

và cộng tác của nhiều tập thể và cá nhân.

Trước hết, tôi xin gởi lời chân thành cảm ơn quý thầy cô Trường Đại học

Kinh tế – Đại học Huế đã truyền đạt kiến thức, giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi

cho tôi trong hai năm học tập, nghiên cứu cũng như quá trình thực hiện luận văn.

Đặc biệt xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Trịnh Văn Sơn đã dành thời gian

tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tôi cách vận dụng kiến thức và các phương pháp nghiên

cứu để hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Lãnh đạo Sở, các anh chị đồng

nghiệp tại Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ tôi

trong suốt quá trình công tác, cũng như đã cung cấp cho tôi những số liệu cần thiết

và những kiến thức quý giá để tôi có thể hoàn thành luận văn.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, những người thân và bạn bè đã chia sẻ khó

khăn, động viên và khích lệ tôi trong học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn

này.

Với điều kiện thời gian cũng như kinh nghiệm còn hạn chế, luận văn này

không thể tránh được những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo, đóng góp

quý báu của các thầy cô để luận văn được hoàn thiện hơn và tôi có điều kiện bổ

sung, nâng cao kiến thức của mình, phục vụ tốt hơn công tác thực tế sau này.

Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn!

Huế, ngày tháng năm 2018

Tác giả luận văn

Nguyễn Phương Thảo

iii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TÊ

Họ và tên học viên : NGUYỄN PHƯƠNG THẢO

Chuyên ngành : Quản lý kinh tế Niên khóa: 2016 - 2018

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRỊNH VĂN SƠN

Tên đề tài: “HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN KINH PHÍ SỰ

NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TẠI SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG

NGHỆ QUẢNG BÌNH”

1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu: Từ nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, đề tài

nhằm đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nguồn kinh phí sự nghiệp

KH&CN tại Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình.

Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý nguồn kinh phí sự nghiệp KH&CN.

2. Các phương pháp nghiên cứu đã sử dụng

- Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu sơ cấp, thứ cấp

- Phương pháp tổng hợp và phân tích

- Phương pháp chuyên gia

3. Các kết quả nghiên cứu chính và kết luận

Luận văn đã đánh giá thực trạng công tác quản lý và sử dụng nguồn kinh phí

sự nghiệp KH&CN tại Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình trong giai đoạn

2013-2017, từ đó, đưa ra những đánh giá, nhận xét về những kết quả đạt được,

những tồn tại, hạn chế và phân tích nguyên nhân của các tổn tại.

Từ đó, trên cơ sở quan điểm, mục tiêu chung về phát triển khoa học và công nghệ

tỉnh Quảng Bình, luận văn đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý, sử

dụng và phát triển nguồn kinh phí sự nghiệp KH&CN nhằm sử dụng kinh phí có

hiệu quả, nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, gắn bó chặt

chẽ hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN với sản xuất, đời sống, nhu cầu xã

hội, tạo cơ chế, chính sách phù hợp để phát triển mạnh mẽ thị trường công nghệ trên

địa bàn tỉnh Quảng Bình.

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

BHXH Bảo hiểm xã hội

BHYT Bảo hiểm y tế

CB, CC Cán bộ, công chức

CNH Công nghiệp hóa

CNXH Chủ nghĩa xã hội

HĐH Hiện đại hóa

HĐND Hội đồng nhân dân

KBNN Kho bạc Nhà nước

KH&CN Khoa học và Công nghệ

KT-ĐL-TN Kỹ thuật - Đo lường - Thử nghiệm

NCCB Nghiên cứu cơ bản

NCKH Nghiên cứu khoa học

NCUD Nghiên cứu ứng dụng

NSNN Ngân sách Nhà nước

UBND Ủy ban nhân dân

TC-ĐL-CL Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng

XHCN Xã hội chủ nghĩa

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .....................................................................................................................ii

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TÊ .........................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ........................................................iv

MỤC LỤC...........................................................................................................................v

DANH MỤC BẢNG BIỂU ...............................................................................................ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ,SƠ ĐỒ ........................................................................................xi

Phần 1. ĐẶT VẤN ĐỀ........................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................................3

4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................................4

5. Kết cấu luận văn..............................................................................................................5

Phần II. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................6

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN

KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ................................................6

1.1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGUỒN KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG

NGHỆ..................................................................................................................................6

1.1.1. Ngân sách nhà nước và kinh phí sự nghiệp khoa học & công nghệ .........................6

1.1.2. Nguồn hình thành nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ......................8

1.1.3. Chi kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ ......................................................10

1.2. QUẢN LÝ NGUỒN KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ..........12

1.2.1. Khái niệm và đặc trưng quản lý ..............................................................................12

1.2.2. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý kinh phí sự nghiệp khoa học và công

nghệ ...................................................................................................................................14

1.2.3. Nội dung công tác quản lý nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ (ở địa

phương cấp tỉnh) ...............................................................................................................15

1.2.4. Nguyên tắc quản lý nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ..................19

vi

1.2.5 Nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý kinh phí sự nghiệp khoa học & công nghệ

...........................................................................................................................................22

1.3 THỰC TIỄN VÀ KINH NGHIỆM QUẢN LÝ KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA HỌC

VÀ CÔNG NGHỆ TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC ............................................................24

1.3.1 Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới.............................................................24

1.3.2 Kinh nghiệm của một số tỉnh, đơn vị trong nước ....................................................26

1.3.3 Bài học kinh nghiệm rút ra cho Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Bình trong

việc quản lý nguồn kinh phí khoa học & công nghệ.........................................................26

Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN KINH PHÍ SỰ NGHIỆP

KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TẠI SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUẢNG

BÌNH .................................................................................................................................28

2.1. TỔNG QUAN VỀ TỈNH VÀ SỞ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ QUẢNG BÌNH .....28

2.1.1. Đặc điểm cơ bản của tỉnh Quảng Bình ...................................................................28

2.1.2. Tổng quan về Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình .........................................30

2.1.3. Tình hình phân bổ và sử dụng Ngân sách nhà nước cho hoạt động Khoa học và

Công nghệ tỉnh Quảng Bình..............................................................................................34

2.2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN KINH PHÍ SỰ

NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TẠI SỞ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

QUẢNG BÌNH..................................................................................................................37

2.2.1 Bộ máy quản lý điều hành và thực trạng phân bổ kinh phí sự nghiệp KH&CN tại

Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình ..........................................................................37

2.2.2. Đánh giá thực trạng công tác lập dự toán và phân bổ kinh phí sự nghiệp KH&CN

tại Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Bình .....................................................................42

2.2.3. Đánh giá tình hình thực hiện và chấp hành dự toán kinh phí sự nghiệp khoa học và

công nghệ ..........................................................................................................................47

2.2.4. Đánh giá công tác kiểm tra, quyết toán kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ

...........................................................................................................................................49

2.2.5. Đánh giá kết quả thực hiện nguồn kinh phí ............................................................52

vii

2.3. Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐIỀU TRA VỀ CÔNG TÁC QUẢN

LÝ KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Ở SỞ KHOA HỌC CÔNG

NGHỆ QUẢNG BÌNH .....................................................................................................66

2.3.1. Mẫu điều tra các đơn vị thực hiện nhiệm vụ KH&CN ...........................................66

2.3.2 Kết quả đánh giá của các đối tượng thực hiện thực hiện các nhiệm vụ KH&CN ...68

2.3.3. Ý kiến đánh giá của lãnh đạo và cán bộ của Sở Khoa học và Công nghệ Quảng

Bình ...................................................................................................................................74

2.3.4. Ý kiến đánh giá của các chuyên gia ........................................................................75

2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA

HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TẠI SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUẢNG BÌNH......76

2.4.1 Những kết quả đạt được ...........................................................................................76

2.4.2 Những tồn tại, hạn chế .............................................................................................77

2.4.3 Nguyên nhân tồn tại hạn chế....................................................................................80

Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ

KINH PHÍ SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TẠI SỞ KHOA HỌC VÀ

CÔNG NGHỆ QUẢNG BÌNH .........................................................................................82

3.1. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỤC TIÊU ......................................................82

3.1.1. Quan điểm ...............................................................................................................82

3.1.2. Định hướng..............................................................................................................85

3.1.3. Mục tiêu ..................................................................................................................85

3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ KINH PHÍ

SỰ NGHIỆP KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ................................................................86

3.2.1 Hoàn thiện chiến lược phát triển sự nghiệp Khoa học và Công nghệ.....................86

3.2.2. Hoàn thiện quy trình lập dự toán.............................................................................87

3.2.3 Hoàn thiện quy trình phân bổ kinh phí sự nghiệp khoa học và công nghệ..............87

3.2.4. Hoàn thiện quy trình kiểm tra, thanh quyết toán nguồn kinh phí sự nghiệp khoa

học và công nghệ...............................................................................................................88

3.2.5. Giải pháp về hoàn thiện cơ chế và tăng cường nguồn lực ......................................89

viii

Phần 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................................92

1. KẾT LUẬN...................................................................................................................92

2. KIẾN NGHỊ ..................................................................................................................94

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................96

PHỤ LỤC..........................................................................................................................97

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG

BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG

NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2

BẢN GIẢI TRÌNH

XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

ix

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Nguồn NSNN phân bổ cho hoạt động KH&CN của tỉnh Quảng

Bình, giai đoạn 2013-2017 ...................................................................35

Bảng 2.2: Kinh phí sự nghiệp KH&CN của tỉnh Quảng Bình, giai đoạn 2013-2017

...............................................................................................................36

Bảng 2.3: Phân bổ kinh phí sự nghiệp KH&CN cho Sở KH&CN Quảng Bình........ (theo các nội dung) giai đoạn 2013-2017..............................................41

Bảng 2.4: Dự toán và kinh phí sự nghiệp KH&CN được cấp cho các hoạt động

khoa học của tỉnh Quảng Bình ..............................................................43

Bảng 2.5: Dự toán và kinh phí sự nghiệp KH&CN. cấp cho Sở Khoa học và Công

nghệ Quảng Bình...................................................................................44

Bảng 2.6: Kinh phí sự nghiệp KH&CN phân bổ cho các nhiệm vụ của Sở

KH&CN Quảng Bình, giai đoạn 2013-2017.........................................45

Bảng 2.7. Tình hình sử dụng kinh phí sự nghiệp KH&CN, giai đoạn 2013-2017

...............................................................................................................47

Bảng 2.8. Tình hình sử dụng kinh phí sự nghiệp KH&CN so với dự toán, giai

đoạn 2013-2017 .....................................................................................48

Bảng 2.9. Tình hình công tác kiểm tra việc sử dụng kinh phí sự nghiệp KH&CN,

giai đoạn 2013-2017..............................................................................50

Bảng 2.10: Kết quả thực hiện nguồn kinh phí sự nghiệp KH&CN giai đoạn

2013- 2017.............................................................................................52

Bảng 2.11. Tổng hợp lĩnh vực và loại hình các nhiệm vụ KH&CN được điều tra .67

Bảng 2.12. Đánh giá của các đối tượng điều tra về công tác lập dự toán

nhiệm vụ KH&CN.................................................................................68

Bảng 2.13. Đánh giá của các đối tượng điều tra về công tác thẩm định kinh phí

nhiệm vụ KH&CN.................................................................................69

Bảng 2.14. Đánh giá của các đối tượng điều tra về công tác phân bổ và cấp kinh

phí nhiệm vụ KH&CN...........................................................................70

x

Bảng 2.15. Đánh giá của các đối tượng điều tra về công tác thanh kiểm tra tiến độ

thực hiện nội dung và sử dụng kinh phí nhiệm vụ KH&CN................71

Bảng 2.16. Đánh giá của cá đối tượng điều tra về công tác quyết toán kinh phí

nhiệm vụ KH&CN.................................................................................72

Bảng 2.17. So sánh đánh giá của cá đối tượng điều tra về các giai đoạn .... thực hiện

nhiệm vụ KH&CN.................................................................................72

Bảng 2.18. Đánh giá của lãnh đạo và cán bộ của Sở Khoa học và Công nghệ

Quảng Bình............................................................................................74