Quản lý các dự án đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN VĂN LUYỆN

QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN

ĐẦU TƯ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN VĂN LUYỆN

QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN

ĐẦU TƯ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐỖ ANH TÀI

THÁI NGUYÊN - 2019

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập

của riêng cá nhân tôi. Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, kết quả trong luận

văn là trung thực và kết luận khoa học của luận văn chưa từng công bố bất

kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào trước đây.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2019

Tác giả

Nguyễn Văn Luyện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, các giảng viên Trường

Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã nhiệt tình giảng dạy,

truyền đạt kiến thức trong quá trình tác giả theo học tại Trường. Cảm ơn toàn thể

cán bộ, nhân viên Trường đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong thời

gian học tập và nghiên cứu nhằm hoàn thành chương trình Cao học.

Tác giả Luận văn xin bày tỏ tình cảm trân trọng, sự cảm ơn chân thành,

sâu sắc tới PGS.TS. Đỗ Anh Tài vì sự tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tác giả

trong quá trình thực hiện luận văn.

Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, Ban quản lý dự

án đầu tư công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã tạo điều kiện

để tác giả hoàn thành bản luận văn được thuận lợi.

Cảm ơn gia đình, những người bạn đã cùng đồng hành, hỗ trợ, giúp đỡ

tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thiện bản luận văn này.

Sau cùng, xin được cảm ơn các Thầy, Cô trong Hội đồng bảo vệ và

kính mong nhận được sự quan tâm, nhận xét của các Thầy, Cô để tác giả có

điều kiện hoàn thiện tốt hơn những nội dung của luận văn nhằm đạt được tính

hiệu quả, hữu ích khi áp dụng vào trong thực tiễn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Nguyễn Văn Luyện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. vii

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................viii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ ......................................... ix

LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài............................................................................ 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 3

4. Đóng góp của Luận văn ................................................................................ 4

5. Kết cấu đề tài................................................................................................. 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN

ĐẦU TƯ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN .............................. 5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin......... 5

1.1.1. Khái quát về dự án đầu tư và dự án đầu tư ứng dụng CNTT ................. 5

1.1.2. Khái quát về quản lý dự án và quản lý dự án đầu tư ứng dụng CNTT........ 8

1.1.3. Tầm quan trọng của dự án ứng dụng CNTT trong phát triển KT-XH....... 18

1.1.4. Nội dung quản lý dự án đầu tư ứng dụng CNTT.................................. 23

1.1.5. Các nhân tố tác động ảnh hưởng tới quản lý dự án đầu tư ứng dụng CNTT... 27

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý triển khai dự án ứng dụng CNTT .............. 29

1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước ................................. 29

1.2.2. Bài học rút ra cho địa bàn tỉnh Quảng Ninh ......................................... 34

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 35

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 35

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 35

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin............................................................ 35

2.2.2. Phương pháp tổng hợp và xử lý thông tin............................................. 37

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 38

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................... 39

2.3.1. Chỉ tiêu đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh .............. 39

2.3.2. Chỉ tiêu đánh giá quản lý các dự án đầu tư ứng dụng công nghệ

thông tin trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ................................................ 39

Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN

ĐẦU TƯ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRÊN

ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH ....................................................... 42

3.1. Khái quát tỉnh Quảng Ninh................................................................... 42

3.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 42

3.1.2. Điều kiện kinh tế ................................................................................... 44

3.1.3. Điều kiện xã hội .................................................................................... 45

3.1.4. Những thuận lợi, khó khăn đến ứng dụng công nghệ thông tin ........... 46

3.2. Tình hình triển khai các dự án đầu tư ứng dụng CNTT trên địa bàn

tỉnh Quảng Ninh.................................................................................... 48

3.3. Thực trạng quản lý dự án đầu tư ứng dụng CNTT tại tỉnh Quảng Ninh.... 50

3.3.1. Quy trình thực quản lý dự án đầu tư ứng dụng CNTT tại tỉnh

Quảng Ninh ........................................................................................... 50

3.2.2. Lập kế hoạch thực hiện công tác đầu tư dự án công nghệ thông tin .... 56

3.3.3. Tổ chức triển khai hoạt động quản lý dự án CNTT.............................. 61

3.3.3. Kiểm tra, giám sát quản lý dự án ứng dụng CNTT .............................. 77

3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án đầu tư ứng

dụng CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ........................................... 83

3.5. Đánh giá chung về công tác quản lý dự án đầu tư ứng dụng CNTT

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh................................................................ 89

3.5.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 89

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

v

3.5.2. Hạn chế.................................................................................................. 89

3.5.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 90

Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CÁC

DỰ ÁN ĐẦU TƯ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRÊN

ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH ........................................................... 92

4.1. Quan điểm, định hướng và mục tiêu quản lý dự án đầu tư ứng dụng

CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ...................................................... 92

4.1.1. Quan điểm............................................................................................. 92

4.1.2. Phương hướng....................................................................................... 94

4.1.3. Mục tiêu ................................................................................................ 96

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý dự án đầu tư ứng

dụng Công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh..................... 96

4.2.1. Nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch ......................................... 96

4.2.2. Giải pháp tổ chức thực hiện triển khai dự án ứng dụng công nghệ

thông tin ................................................................................................ 98

4.2.3. Đổi mới quy trình quản lý dự án ứng dụng công nghệ thông tin ....... 101

4.2.4. Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát quản lý đầu tư dự án ứng

dụng CNTT ......................................................................................... 103

4.2.5. Giải pháp khác .................................................................................... 103

4.3. Kiến nghị............................................................................................. 108

4.3.1. Đối với Bộ Thông tin và Truyền thông .............................................. 108

4.3.2. Đối với Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh ....................................... 108

4.3.3. Đối với các Sở tại tỉnh Quảng Ninh.................................................... 108

4.3.4. Đối với Ban quản lý dự án của các đơn vị.......................................... 111

4.3.5. Đối với các đơn vị triển khai dự án..................................................... 111

KẾT LUẬN.................................................................................................. 112

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 114

PHỤ LỤC .................................................................................................... 118

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ĐTXDCB : Đầu tư xây dựng cơ bản

KCN : Khu công nghiệp

NSNN : Ngân sách nhà nước

NTM : Nông thôn mới

QLNN : Quản lý nhà nước

TP : Thành phố

TSCĐ : Tài sản cố định

UBND : Ủy ban nhân dân

XDCB : Xây dựng cơ bản

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Các công việc trong từng giai đoạn vòng đời dự án................... 16

Bảng 2.1: Mẫu khảo sát............................................................................... 36

Bảng 2.2: Ý nghĩa của điểm bình quân ....................................................... 38

Bảng 3.1: Tổng sản phẩm địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2018 ..... 45

Bảng 3.2: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Quảng Ninh giai đoạn

2016-2018 ................................................................................... 45

Bảng 3.3: Chuyển dịch cơ cấu lao động tỉnh Quảng Ninh giai đoạn

2016 - 2018 ................................................................................. 46

Bảng 3.4: Quy mô vốn và các loại dự án đầu tư công nghệ thông tin

của tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2018................................. 49

Bảng 3.5: Kết quả đánh giá quy trình quản lý dựa án ứng dụng CNTT

trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh...................................................... 53

Bảng 3.6: Lập kế hoạch về số lượng và quy mô vốn trong quản lý đầu tư

ứng dụng CNTT tại tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2018 ......... 57

Bảng 3.7: Kết quả đánh giá công tác lập kế hoạch quản lý dự án ứng

dụng CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ................................. 59

Bảng 3.8: Tình hình thực hiện tổ chức, triển khai quy mô dự án ứng dụng

CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2018...............73

Bảng 3.9: Kết quả đánh giá công tác tổ chức, triển khai hoạt động quản lý

dự án ứng dụng CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.......................75

Bảng 3.10: Tình hình thực hiện công tác kiểm tra, giám sát quản lý dự

án ứng dụng CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn

2016-2018 ................................................................................... 79

Bảng 3.11: Kết quả đánh giá công tác kiểm tra, giám sát quản lý dự án

ứng dụng CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.......................... 80

Bảng 3.12: Quy mô đặc điểm dự án CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

giai đoạn 2016-2018..................................................................... 87

Bảng 3.13: Lĩnh vực phát triển dự án CNTT tại Quảng Ninh giai đoạn

2016-2018 ................................................................................... 87

Bảng 3.14: Chất lượng về trình độ của cán bộ dự án CNTT tại địa bàn

tỉnh Quảng Ninh đến 31/12/2018 ............................................... 88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ix

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ

Hình 3.1: Quy trình thực hiện và quản lý dự án tại tỉnh Quảng Ninh ........ 50

Hình 3.2: Mô hình tổ chức quản lý triển khai dự án................................... 62

Hình 3.3: Tỷ trọng đầu dư dự án CNTT trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh

giai đoạn 2016-2018 ................................................................... 85

Hình 3.4: Mô hình quản lý nhà nước về dự án đầu tư công nghệ

thông tin tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh ....................................... 86

Hình 4.1: Quy trình tổ chức thực hiện dự án ............................................ 101

Hình 4.2: Quy trình tổ chức đấu thầu ....................................................... 102

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Quảng Ninh được Chính phủ xác định là tỉnh động lực trong vùng kinh

tế trọng điểm Bắc Bộ. Thực hiện Quyết định số 1819/QĐ-TTg ngày

26/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình quốc

gia về ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước giai đoạn

2016-2020, tỉnh đã xây dựng và ban hành Kế hoạch ứng dụng, phát triển

CNTT tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2020; Kế hoạch xây dựng Chính

quyền điện tử tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2020. Để phục vụ cho nhiệm

vụ phát triển kinh tế, xã hội, thực hiện mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng

bộ tỉnh lần thứ XIV của tỉnh đề ra: “Phấn đấu đến năm 2020, xây dựng Quảng

Ninh trở thành tỉnh có cơ cấu kinh tế dịch vụ, công nghiệp; là trung tâm du lịch

chất lượng cao của khu vực, một trong những cực tăng trưởng kinh tế của miền

Bắc với hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị đồng bộ; nâng cao đời

sống vật chất và tinh thần của nhân dân, giảm nghèo bền vững” thì việc đẩy

mạnh ứng dụng CNTT trong mọi lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, đời sống, văn

hóa, xã hội, quản lý nhà nước.v.v.v.nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả hoạt

động có tầm quan trọng hàng đầu.

Ý thức được tầm quan trọng của CNTT, trong những năm gần đây tỉnh

Quảng Ninh đã tích cực đẩy mạnh ứng dụng CNTT, hướng tới xây dựng

Chính phủ điện tử. Việc triển khai các Dự án thuộc Đề án Chính quyền điện

tử đã hình thành được hệ thống cơ sở hạ tầng CNTT có bước phát triển, trình

độ ứng dụng CNTT của cán bộ, công chức được nâng lên, các hoạt động chỉ

đạo điều hành được triển khai nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả hơn, phục vụ

người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn, tình hình ứng dụng CNTT của

tỉnh Quảng Ninh đã từng bước được ghi nhận, trở thành một trong những

tỉnh/thành phố đi đầu về ứng dụng CNTT. Theo xếp hạng chỉ số sẵn sàng cho

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2

phát triển và ứng dụng CNTT-TT năm 2017, tỉnh Quảng Ninh xếp thứ 4/63

tỉnh thành phố trong cả nước (trong đó, chỉ số cung cấp dịch vụ công trực

tuyến xếp thứ 1/63 tỉnh thành phố trong cả nước). Để xây dựng Quảng Ninh

trở thành tỉnh có cơ cấu kinh tế dịch vụ, công nghiệp như mục tiêu Nghị quyết

của Đại hội Tỉnh Đảng bộ, ngày 31/10/2016, UBND Tỉnh ban hành Quyết

định số 3645/QĐ-UBND ngày 31/10/2016 về việc phê duyệt Đề án triển khai

mô hình thành phố thông minh tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017-2018 với

mục tiêu xây dựng các nhiệm vụ, giải pháp triển khai đẩy mạnh ứng dụng

CNTT, xây dựng thành phố thông minh tỉnh Quảng Ninh nhằm nâng cao năng

lực quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động kinh tế - xã hội, tạo

ra môi trường hấp dẫn thu hút đầu tư, phục vụ tốt cho người dân, doanh

nghiệp và khách du lịch, bảo đảm về quản lý an ninh trật tự trên địa bàn.

Tuy nhiên việc triển khai và quản lý các dự án CNTT không hề đơn giản

- vì công nghệ luôn thay đổi không ngừng nghỉ, quản lý dự án CNTT là quản

lý những yếu tố luôn thay đổi phức tạp. Thực tế cho thấy không ít dự án ứng

dụng CNTT rất khó thực hiện. Do đó các dự án phải luôn có tính đột phá và

đưa việc ứng dụng CNTT vào giải quyết công việc của đơn vị để nâng cao

chất lượng và hiệu quả của công tác điều hành của lãnh đạo, các hoạt động tác

nghiệp của cán bộ và chuyên viên - chẳng hạn như dự án: Xây dựng Cổng

Thông tin điện tử tỉnh Quảng Ninh; Xây dựng chương trình quản lý văn bản

và hồ sơ công việc; Xây dựng mạng LAN của đơn vị. Đối với mỗi dự án

CNTT để có thể thành công đều phải có những yếu tố cân bằng và phải lường

trước những rủi ro rất dễ xảy ra khiến dự án không đạt được hiệu quả như dự

kiến. Thời gian qua, triển khai các các dự án ứng dụng CNTT trên địa bàn

tỉnh Quảng Ninh còn gặp rất nhiều khó khăn vì phải áp dụng các hướng dẫn,

định mức, đơn giá chuyên ngành của Bộ Xây dựng. Vì vậy tôi chọn đề tài:

"Quản lý các dự án đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh

Quảng Ninh" làm luận văn Thạc sỹ.